08-02-2021

35 graden verschil, wat een geweldige prestatie!

Wat een plotselinge inval van de winter. Gelukkig zijn de volken er goed tegen bestand. Aan de hand van de temperatuursensor in het broednest kun je haarfijn meten wat voor een geweldige prestatie de bijen leveren. Compact samengepakt op de wintertros (klik op de foto's) houden ze het broednest op temperatuur. 

Je ziet dat de invallende vorst totaal geen effect heeft op het temperatuurverloop in het broednest. Deze sensor in deze kast hangt in tegenstelling tot de foto van de andere sensor midden in het broednest. Ze overbruggen dus vanochtend een verschil tussen - 6 graden buiten en + 28,5 graden binnen in het broednest. Ik ben benieuwd wat er gebeurt bij minus 13 graden. 

Inmiddels zijn er bij mij gisteren twee miniplussen (van de 20) dood gegaan, waarschijnlijk waren die te klein om zichzelf warm te houden of zijn ze door samentrekking van de wintertros rond het broednest los gekomen van het voer. 

De strenge vorst kan ook gunstig voor ons uitpakken tegen wespen en Europese en Aziatische hoornaars. Vooral de Aziatische invasieve plaaggeest zal mogelijk niet goed aangepast zijn aan de extreme winterse omstandigheden. Vooral uit verhalen van andere Nederlandse Blogvolgers uit Italie en Frankrijk begrijp ik dat we grote vrees moeten hebben voor deze honingbij-jagers. 

Het wordt echt tijd dat de Nederlandse imkers zich gaan voorbereiden op deze invasieve plaaggeest. We kunnen veel leren van onze Zuiderburen. De Belgen hebben een VespaWatch organisatie opgetuigd, die voorlichting geeft en in samenwerking met lokale overheden en de Belgische Imkerverenigingen de nesten opspeurt en bestrijdt. In deze video van het Vlaamsche Bijen Instituut (VBI) kun je zien hoe bedreigend de Aziatische Hoornaar kan zijn voor onze honingbijen. 

Zie ook dit bericht over het zenderen van hoornaars.

 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Boom

    08-02-2021 om 14:15

    misschien zit hier een toekomst in?
    www.tubantia.nl/hof-van-twente/tukker-borre-spoort-nest-van-gevaarlijke-hoornaars-op-met-slimme-microzender~ac161e83/

    Boom, ik heb de link al in het blogbericht opgenomen (onderaan). Bedankt! Ken je hem?
    Groet, Ben

  • Lippe

    08-02-2021 om 15:24

    Hey Ben,
    Inderdaad een fantastische prestatie. Heb je er ook weegschalen onder staan, zodat het voerverbruik te meten valt? Zal niet 100% te meten zijn, omdat er ook broed wordt aangezet, maar toch. Ik ben er namelijk nog steeds niet over uit of een kwakkelwinter beter is voor de bijen dan een winter zoals deze. Ik heb ze, als er toch niets te halen valt, liever lekker strak op de tros. Activiteit kost immers voer, hoewel -15 graden ook wat met ze zal doen.
    Heb mijn zesramers ook nog zaterdagmiddag bekeken op grootte. Had ze na het inwinteren half september niet meer bekeken. Ze bezetten gelukkig de volledige voorkant dus hoefde niets in de schuur te zetten.
    Iedereen (waaronder ik ook hoor) die meent te gokken door (te) kleine volkjes in te winteren heeft straks voldoende kastmateraal over in eider geval;). Dit jaar gelukkig zelf geen gokje gewaagd met zwakke broeders,
    Ik vind het wel mooi zo, 2 weken lang flinke vorst. Goed voor het ongedierte, vooral die frelon asiatique. Hopelijk zijn ze nog niet dermate aangepast, zodat ze fijn het loodje leggen komende 2 weken.

    Ha Lippe, ik heb geen weegschaal, zou wel leuk zijn, maar mij te duur als speeltje. Toch kun je er wel veel van leren.
    Ik denk dat het type winter niet zo veel uitmaakt. Uiteraard worden zwakke broeders met 4 of 5 dagen minus 13 graden wel geëlimineerd. Op zich is dat een goede zaak.
    Als imkers pamperen we toch al te veel ;-).
    Groet, Ben

  • henk rotteveel winterswijk

    08-02-2021 om 17:30

    bericht zuiderburen i.v.m. dehoornaars
    advies: nestzo snel mogelijk opsporen en vervolgens vernietigen.
    mag dat in ons land?
    ik weet niet beter dat hoornaars zwaar beschemd zijn.
    is dat niet meer het geval ?

    Henk, ik heb het over de invasieve Aziatische Hoornaar. De Europese is beschermd. Groet, Ben

  • Jos Stroet

    08-02-2021 om 19:52

    Een geweldige prestatie van onze bijen.De energie die ze er nu in ( moeten) stoppen willen ze na de vorstperiode graag weer ontvangen.

    Jos, voor reclame moet je ergens anders gaan adverteren. Mocht je nogmaals met prijsinfo komen, dan zal ik je blogaccount blokkeren. Groet, Ben

  • Tomer

    08-02-2021 om 19:55

    Inderdaad bij waarneming van een Aziatische hoornaar onmiddellijk op zoek gaan naar het nest. Met het plaatsen van lokpotten kan de vliegrichting en de afstand tot het nest gemakkelijk bepaald worden (Jersey methode). De zoektocht is eigenlijk nog wel een leuke bezigheid, dus gewoon doen! Ik heb de afgelopen nazomer 4 nesten gevonden en laten verdelgen. Enkel wespenvallen zetten of de bijenkasten uitrusten tegen hoornaars lost het probleem niet op. De koninginnen mogen zich niet verspreiden.

  • Boom

    08-02-2021 om 20:06

    Ha Ben,
    Ooh cool zie net je 'Zie ook...'
    Van kleine afstand ken ik ze inderdaad en denk dat ze wel supermooi werk leveren:
    opsporen van rustende hertenkalfjes in maaivelden zodat de boeren ze niet overmaaien, opsporen van hoornaarnesten etc
    dit begint wel op spam/reclame te lijken. maar hoop dat de link
    natuur in haar welzijn kan steunen
    www.wouterborre.nl/archieven/portfolio/portfolio-item-five

  • Andrés

    08-02-2021 om 20:15

    Ha Ben,
    heel raar weer voor de bijen, hier in de polder vlogen ze zaterdag in de middag nog, en alles werd onder gepoept, ook mijn pak.
    Nu zitten ze weer in de tros, en idd zit er al broed in sommige volken.

    Ik heb trouwens nog stuk of 10 werpen koninginnen in winterslaap, maar ik heb nog geen hoornaar met spleetogen gezien, wel de europees variant.

    Gr. Andrés

  • GerdP

    08-02-2021 om 21:14

    Hallo Ben, ze kunnen nog beter. Heb een paar jaar geleden in een Warre-kast 34ºC gemeten terwijl het erbuiten -14ºC was. Da's een verschil van 48ºC! Met -16ºC in de voorspellingen kan dit record deze week worden gebroken.

    Ha Gert, vanmorgen was het + 28,6 in de kast en - 13 buiten. Verschil was dus 41,6 graden! Groet, Ben

  • Piet

    08-02-2021 om 22:15

    Hallo Ben, nu de vliegopening dicht zit met sneeuw (goed voor de isolatie) , maar wordt het CO2 gehalte niet te hoog?

    Ha Piet, zoals je op de foto kan zien, smelt de sneeuw in de buurt van de ingang van de kast open vanwege de warme lucht, die aan de wintertros ontsnapt. Er is dus altijd wel sprake van luchtuitwisseling. Groet, Ben

  • Diederik

    09-02-2021 om 07:44

    @ Jos Stroet: Stop aub met die commerciële sneeuwklokjes berichten op dit blog. Dit blog is voor kennisoverdracht over bijen en hun wereld.

    Ha Diederik, ik heb hem al gewaarschuwd. Bij een herhaling wordt hij tijdelijk geblokkeerd. Groet, Ben

  • Peter TERVOORT

    09-02-2021 om 10:36

    Ben hartelijk dank voor je interessante bijdragen. Ik leer er veel van.

  • Ramin

    09-02-2021 om 11:01

    Dag Ben,
    Ik denk dat wij als mensen nog een gevaarlijke vijand zijn dan de hoornaars voor de honingbij.
    Lees svp de volgende artikels en kijk hoe in Israël het uitsterven van honingbij hebben kunnen tegen te gaan; namelijk intensief en georganiseerd samenwerking tussen alle belanghebbende om een gevarieerd drachtontwikkeling te creëren.
    www.nocamels.com/2020/07/israeli-bee-tech-populations-agriculture/
    www.nocamels.com/2019/09/10-buzz-facts-honey-in-israel/
    Ik roep al jaren in onze imkervereniging voor het ontwikkelen van een gevarieerd drachtontwikkeling in samenwerking met de gemeentes en provincie. Ik ben al inmiddels de zwarte schaap in de kudde geworden en moet mijn mond houden ... uit mijn achtergrond als voedingstechnoloog en -deskundige weet ik dat de weerstand van elke mens 100% afhankelijk is van wat ie eet. Daarom hamer ik al jaren op het feit dat er een gevarieerd dracht essentieel is voor weerstand en vitaliteit van onze helden (de Honingbijen ) .
    Misschien kun jij jouw netwerk en kracht bundelen om hier landelijk werk van te maken. Ik heb zelf wat ideeën als het om het organiseren binnen de imkerverenigingen gaat.
    Naar mijn mening de Hoornaars zijn niet de echte bedreiging, maar wij als mens !
    Hele fijne dag nog, Ramin

    Ha Ramin, de mens vormt inderdaad een grote bedreiging voor de wereld en in het bijzonder voor de leefomgeving van de insecten. Ik ben er overigens van overtuigd dat de insecten het langer zullen volhouden dan de mens. Ze hebben zich al 30 miljoen jaar staande gehouden.
    Overigens zijn er ook lichtpuntjes, die de dracht en natuurontwikkeling ten goede komen. Denk aan de opleiding van de NBV-biodiversiteitsambassadeurs die de schakel vormen tussen imkers en gemeenten en provincies.
    Veel initiatieven zijn gaande of worden ontwikkeld.
    Een lidmaatschap van de NBV of Imkers Nederland ondersteunt dergelijke initiatieven. Groet, Ben

  • Bertha

    09-02-2021 om 12:25

    Bij aantreffen van de Aziatische hoornaar is het goed deze aan te melden bij Eis Kenniscentrum Insecten. Op deze site vind je ook goede foto's om deze te herkennen. Vervolgens dienen in een cirkel van 2 km alle imkers gewaarschuwd te worden, zodat zij kunnen uitkijken naar een exemplaar. En wij hebben ook nog alle omliggende imkerverenigingen geïnformeerd bij een waarneming.

    Ha Bertha, is er een landelijk protocol voor de communicatie met imkerverenigingen en imkers in het geval van een waarneming van een A.H.? Waar kunnen we die vinden?
    Groet, Ben

  • karin

    09-02-2021 om 13:02

    Hoi Ben,
    om mijn kasten te wegen heb ik door een plaatselijke smid een haak laten maken die ik zowel aan de voorzijde als de achterzijde onder mijn kasten kan steken door ze een beetje te kantelen (ontwerp Marc Missotten) en dan een digitale kofferweeghaakje aan te haken Door ze te wegen vlak na het inwinteren voor en achter en dan om de maand krijg ik een mooi beeld van het voedergebruik over de jaren heen. Nu 5de winter, ik weet dus intussen mooi hoeveel ze nodig hebben qua inwinterhoeveelheid voer. Geeft ook aan welke kast bijna door zijn voorraad heen zit en in het voorjaar een paar honingramen krijgt (die ik overgehouden heb in de diepvries omwille van te weinig verzegeld om te slingeren) De haak is handig en veel goedkoper dan een weegschaal ;-), want imkers zijn zuinige mensen hé ....:-)

    Ha Karin, zeker handig om passende haken te hebben. Ik had mijn mp's eigenlijk ook moeten wegen voor de vorstperiode maar eigenlijk werden we overvallen door de vorst. Nu maar afwachten tot volgende week, dan gaat het tij hopelijk keren. Heb je misschien een foto of liggen de auteursrechten bij Marc? Groet, Ben

  • karin

    09-02-2021 om 17:43

    Hoi Ben,
    je vindt de foto's op het forum van Bieënkorf Heers. Ga naar" Beepluskasten" in algemeen, selecteer "inwinteringsgewicht DB plus", dan 5e bericht op "hier" vind je de tekening.
    6e bericht zijn de foto's. Een plaatselijke smid maakte hem voor mij en een collega voor 20euro/stuk.

    Karin, gevonden. Zal de foto's wel een keer laten zien hier. Ik vroeg me nog af: meet je alleen de achterkant? Voorkant is wat lastiger bevestigen in verband met uitvliegende bijen.
    Zou het niet makkelijker zijn de beide zijkanten te wegen en de uitkomsten op te tellen? Dan heb je het exacte gewicht volgens mij. Groet, Ben

  • Patrick Lemmens

    09-02-2021 om 20:33

    @piet
    Ik heb begrepen dat bijen niet zo'n last hebben van CO2 en een veel groter percentage CO2 kunnen verdragen dan mensen.

  • karin

    10-02-2021 om 10:45

    ik weeg voor en achter, haak is zo ontworpen dar hij achter de "pootjes" van de DB plus kast grijpt, nog niet geprobeerd langs de zijkant :-) Ik doe gewoon mijn pak aan om te wegen en weeg 's morgens vroeg, zeker in de wintermaanden is er dan nog niet veel beweging . Volgens Marc is ook de weging achteraan, vermenigvuldigd met 1.96 een vrij correcte benadering van het totale gewicht.

    Karin, die factor van 1,96 zal mogelijk wel goed voldoen direct na de inwintering. Echter in februari is het voer voorin verdwenen en resteert er alleen nog voer achterin en aan de zijkanten of aan 1 zijkant. Dan zal de factor van bijna 2 een vertekend (te veel) beeld geven. Dus pas op met een weging aan de achterkant op dit moment. De twee zijkanten geven altijd een betrouwbaar beeld, ook in de late winter/vroege voorjaar. Misschien zie ik iets over het hoofd, wellicht even navragen bij Marc? Groet, Ben

  • Bertha

    10-02-2021 om 19:35

    Dag Ben, Ik citeer: "Verder geldt voor lidstaten van de EU de plicht om Unielijstsoorten op te sporen en populaties te verwijderen als het een exoot betreft die nieuw is in het land." Helaas kan ik hier geen link delen naar de EU-exotenverordening (1143/2014): soort van de Unielijst
    Maar ik weet niet of er een landelijk protocol is, de manier die ik hierboven beschreef hebben wij gehanteerd op advies van de waarnemer, een specialist in solitaire bijen.

    Bertha, ik zal nog eens bij de NBV informeren of er een protocol is met behandelstappen. Vanuit de provincies moeten invasieve soorten bestreden worden. Groet, Ben

  • Joops@p

    12-02-2021 om 18:29

    Jonge bijen leveren koninginnegelei ......hoe komen de larvjes nu er aan .....
    De meeste bijen zijn van augustus en zijn dus hele ouwe bijen.

    Ha Joops, leuke vraag. Alle bijen doorlopen hetzelfde proces. Alleen langlevende winterbijen lassen een soort winterpauze in. Normaal gesproken eten jonge bijtjes heel veel stuifmeel als ze een paar dagen oud zijn en bouwen ze daarmee eiwitvetreserves op. Die worden daarna aangesproken om voedersappen mee te produceren. Echter de jonge bijen geboren in augustus etc hoeven niet meer te voeren, dus bewaren ze hun eiwitvetreserves om a. van te leven in de winter en b. aan te spreken in februari en maart om weer voedersap te produceren. Vanaf dat moment verouderen ze weer gewoon en gaan na drie a vijf weken weer dood. Wonderlijk he?! Groet, Ben

  • Haico

    13-02-2021 om 00:42

    Hoi Ben,
    Ik zit in Portugal en hier hebben we helaas al veel ervaring met de Aziatische hoornaars.
    Er is één goede methode om het aantal nesten in te dammen. In het vroege voorjaar al vallen met lok-vloeistof te plaatsen (bier/wijn/siroop) om zo de koninginnen af te vangen voordat ze een nieuw nest beginnen.

    Aan het eind van het jaar komen namelijk uit elk nest wat niet gevonden wordt 100+ koninginnen. Die verspreiden zich en houden hun winterslaap onder de grond. Als ze uit de winterslaap komen hebben ze veel behoefte aan suikers (vandaar de mix van bier/wijn/siroop en de alcohol zorgt er ook voor dat de bijen het niet interessant vinden).
    Later in het jaar zijn ze op zoek naar proteïne. Vandaar dat ze dan zo op bijen jagen. Vooral vanaf september wordt de jacht op bijen enorm opgevoerd.

    Dat apparaat van Borre zou ik dus maar al te graag hier willen hebben. In het verleden waren er al vergelijkbare initiatieven. Maar vaak was een gps chip te zwaar en bij een lichtere zender moeste je ontvangst antennes uitzetten om de positie te bepalen. Zo te zien is de verkrijgbare techniek nu ver genoeg om wel tot een werkbare methode te komen. Mooi.
    Groetjes, Haico

    Haico, ik heb een whatsapp groepje "Frelon defence" opgericht samen met een Nederlander in Italië en een Nederlander in Frankrijk. Allebei imkers. Mocht je er ook aan willen deelnemen, dan hebben we ook Portugese ervaringen erbij. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.