10-04-2024

De Tussenaflegger

De zwerm op de foto lijkt meer op een "onderaflegger", want deze voorzwerm verstopte zich afgelopen jaar onder mijn bijenkast. De raten werden gebouwd onder de schuiflade van de kast. Het feit dat de koningin geknipt was, zorgde voor deze zachte landing onder de kast. Aan de vergevorderde natuurbouwraten kun je zien dat ik de zwerm in eerste instantie niet heb opgemerkt. Naderhand heb ik de zwerm met succes in delen terug kunnen plaatsen in de kast.

In februari 2024 heb ik een blogbericht gepost over de zuigeling als zwermverhinderingsmethode. In feite is dit een variant op de veger. Doppen breken, veger, vlieger en broedaflegger maken zijn andere zwermbeperkende of zwermverhinderende maatregelen. Het knippen van een vleugeltje van de koningin of het arresten van de moer via de Rensonmethode beschouw ik niet als zwermverhinderende maatregelen, domweg omdat het volk toch gewoon gaat zwermen, echter hierbij blijft de moer achter en slaat de voorzwerm weer terug op de kast. 

In het rijtje van veger, vlieger en zuigeling past ook de tussenaflegger. Hoe gaat deze in zijn werk en wat zijn de verschillen tussen de methoden? 

De zuigeling is een variant op de veger en de tussenaflegger is een variant op de vlieger, echter met het grote verschil dat er bij de tussenaflegger geen tweede volk ontstaat, bij de andere methoden wel. Bij de tussenaflegger is er tijdelijk sprake van een nieuw volk, echter na negen dagen wordt deze weer verenigd met het oorspronkelijke volk. Hiermee zou de zwermdrift verdwenen moeten zijn. 

Meer info over zwermverhindering wordt er tijdens het webinar op 25 april gegeven, via deze link kun je je opgeven. 

Hoe gaat de tussenaflegger in zijn werk? Je hebt nodig: een extra kast bestaande uit een bodem, een broedkamer met dekplank en een dak. In de broedkamer moet aanwezig zijn een vol voerraam en een raam met open broed (mag uit het oorspronkelijke volk komen, wel de aanwezige belegde doppen eerst weghalen).  Het voerraam en het raam open broed worden in het midden van de broedkamer gehangen en aangevuld met ramen met kunstraat.

Het oorspronkelijke zwermdriftige volk wordt terzijde geplaatst en op de oude plaats komt de nieuwe kast in dezelfde kleur te staan met het raam open broed. Vervolgens wordt het oude volk weer terug geplaatst boven op het dak van de nieuwe kast. In principe kan er ook met een tussenbodem met vliegopening gewerkt worden (met een dergelijke separator werd vroeger gedemarreerd). Maar deze vorm van een kastbodem kennen de meeste imkers niet meer. Een gewone bodem kan dus ook. 

Doordat de vliegbijen gewend zijn naar de onderste vliegopening te vliegen, zullen ze dat blijven doen en komen ze in de nieuwe kast terecht. Daar treffen ze geen koningin aan, maar wel open broed. Dat zal leiden tot het aantrekken van redcellen.

In het bovenste volk zullen vanwege de aderlating de aanwezige belegde doppen meestal weg gevreten worden. Echter…. voor de zekerheid toch even controleren op doppen na drie of vier dagen en zo nodig wegbreken.

Na negen of tien dagen worden de redcellen uit de onderste kast, waarin het raam open broed zat, gecontroleerd op redcellen en worden deze allemaal weggenomen. Vervolgens worden de twee volken weer verenigd. Dit kan zonder extra voorzorgsmaatregelen omdat de beide volken uit het zelfde oorspronkelijke volk voortgekomen zijn.

Na de vereniging zal de zwermdrift verdwenen moeten zijn. Met de introductie van de nieuwe kast met ramen kunstraat wordt er tevens bij deze methode aan raatvernieuwing gedaan.

Uiteindelijk zal de bovenste broedkamer als honingbak kunnen fungeren en na de dracht afgenomen kunnen worden.  De oude raten worden na het slingeren omgesmolten tot was.

Binnenkort zal ik alle plussen en minnen van de verschillende methoden in een blogbericht verwerken. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Bovenstaande beschrijving van de tussenaflegger komt uit het Imkerboek "Bijvriendelijk imkeren 2.0". 

Deel dit bericht

Reacties

  • mark

    10-04-2024 om 14:38

    Interessant! Als je een kleine aflegger wit maken en je hangt daar een raam broed in van de PMoer. Kun je dan 2 doppen laten staan, dat ze het zelf uitmaken wie het sterkste is? Thx

    Ja, correct Mark. Groet, Ben

  • Henk

    10-04-2024 om 15:07

    Hallo Som,
    Dank voor deze blog. Al lezend zag ik een oplossing opdoemen voor mijn plan om over te stappen van 5.4 naar 5.1 kunst raat. De nieuwe BK daarvan voorzien en ik ben op 2 ramen na in een keer klaar... Of zie jij bezwaren tegen deze handelswijze.
    Vraagje daarnaast. Is het verwarrend voor de bijen om de honingkamers nog even te blijven voorzien van 5.4 raat? Voorraad opmaken....

    Dag Henk, prima oplossing. In de hk's moet je juist 5,4 blijven gebruiken met 5,1 in de bk. Want bijen bouwen variabel. Klein in het centrum van het broednest en groter voor de honingopslag. Groet, Ben

  • Gerja

    10-04-2024 om 15:14

    Lijkt mij wel wat zo'n tussenlegger.
    Zodra je ze weer samenvoegt haal je dus de bodem er tussen weg.
    Als je de bovenste kast als hk gaat fungeren zul je de moer wel naar beneden moeten doen neem ik aan?
    Of zal ze vanzelf naar onderste bak gaan?
    Wel daarna de moerrooster er tussen doen?

    Ha Gerja, al je veronderstellingen zijn juist. Groet, Ben

  • Marina

    10-04-2024 om 15:32

    Dit begrijp ik niet helemaal. "Uiteindelijk zal de bovenste broedkamer als honingbak kunnen fungeren en na de dracht afgenomen kunnen worden" (en oude ramen omgesmolten). Of ga je hier volgende keer dieper op in?
    Zoals ik het nu lees ga je uit oude broedkamerramen honing slingeren?
    Mooi dat je dit onderwerp behandeld, ik vind het moeilijk te kiezen welke methode van zwermverhindering toe te passen ...

    Ha Marina, gebruik vooral de methode die je geleerd hebt. De tussenaflegger is slechts een optie.

    De bovenste kast bevat het oude volk met de moer. Na negen dagen breek je alle redcellen beneden weg en verenig je beide volken. De bovenste oude bak wordt tijdens de zomerdracht gevuld met honing, de moer wordt naar de onderste bk gedwongen. Nu kun je dus de bovenste bk vol honing slingeren. De oude ramen daarna omsmelten tot was. Beetje duidelijker? Groet, Ben

  • Doeke

    10-04-2024 om 15:49

    Even een heel andere vraag: zijn darren ontstaan uit eieren van werksters uit een moerloos volk, onvruchtbaar?

    Ha Doeke, in principe zijn ze vruchtbaar, maar doordat ze geboren zijn uit werkstercellen zijn ze kleiner en maken geen kans om mee te dingen naar de bevruchting van een jonge moer. Groet, Ben

  • Hans

    10-04-2024 om 17:11

    Lijkt een beetje op methode demarre.

    Ja, klopt Hans. Groet, Ben

  • jochem hanse

    10-04-2024 om 18:16

    Een variant is om in de onderste bak de moer te laten, doordat zij alleen vliegbijen om zich heen heeft denkt de moer dat ze gezwermd heeft ;methode snelgrove.
    Als je dan in de boven bak aangeblazen dop(pen)geeft worden er geen nieuwe doppen opgetrokken en loopt daar een raszuivere koningin uit, afh van de gebruikte larfjes , als zij bevrucht is en gesloten broed heeft kunnen volken verenigd worden

    Ha Jochem, jij beschrijft de vliegermethode. Groet, Ben

  • Gerja

    10-04-2024 om 18:52

    Top dankjewel voor je uitleg en antwoord,
    Ga het proberen bij mijn spaarkast.

    Beide moeren van jou zijn de winter goed doorgekomen.

    Bij de topkast gaat deze methode niet op denk ik of moet je dan spelen met broed met moer achterin en dan na 9 dagen moer weet voorin en rooster er weer tussen... dat gaat niet goed komen denk ik toch?

    Ha Gerja, dat lukt niet met Topkast, omdat één opening aan de achterkant zit. Groet, Ben

  • Dirk

    10-04-2024 om 18:56

    Ben, als ik het goed begrijp uit de reactie op het bericht van Marina maak je er geen probleem van om honing uit de oude ramen te slingeren? Geeft dat geen problemen naar de kwaliteit van de honing?
    Groetjes, Dirk

    Ha Dirk, voor fijnproevers schijnt het merkbaar te zijn. Groet, Ben

  • Rinaldo

    10-04-2024 om 20:19

    Hallo Ben,

    Ik wilde graag iets bijzonders met je delen wat ik afgelopen zaterdag (06-04) heb meegemaakt in mijn tuin, terwijl ik naar mijn bijenvolken aan het kijken was. Plotseling begon één van mijn volken te zwermen en ongeveer 20 meter verderop verzamelden de bijen zich in een conifeerboom. Na een tijdje vlogen ze allemaal weer keurig terug naar de kast. Ik ben meteen op onderzoek uitgegaan en ontdekte veel gesloten, rijpe doppen en heb vervolgens snel een veger gemaakt. De moer heb ik overigens ook nog zien lopen

    Ik vraag me af waarom de bijen weer terugvlogen. Zou het kunnen dat de koningin misschien nog in de kast was achtergebleven? Dit wordt namelijk de derde zomer voor deze koningin. De volken hebben voldoende ruimte, aangezien ik momenteel één broedkamer en twee honingkamers er bovenop heb staan. De eerste honingkamer zit al bijna vol.

    Zijn er nog meer gevallen bekend van volken die zo vroeg al zwermneigingen vertonen? De dag ervoor trof ik in een ander volk op een andere locatie één gesloten dop en één geopende dop met een larf erin aan. Ook hier heb ik meteen actie ondernomen.

    Ik ben benieuwd naar jouw ervaring en advies in deze situatie. Heb jij hier ooit iets soortgelijks meegemaakt?

    Groetjes, Rien

    Ha Rien, de bijen nemen het initiatief om te zwermen, absoluut niet de moer. Het schijnt inderdaad vaker te gebeuren dat de moer achterblijft en dat de zwerm dus weer terug slaat op de kast. Misschien heeft jouw moer rafelige vleugels van ouderdom. Bij een geknipte moer vind je de moer vaak voor of nog in de kast.

    Inmiddels heb ik deze week al vaker meldingen gelezen van voorzwermen. De bijen zijn vroeg dit jaar. Groet, Ben

  • Gino

    11-04-2024 om 09:32

    Dag Ben, als je volk op 2 bk staat, hoe ga je dan te werk voor de Tussenaflegger. Gr.

    Ha Gino, kast verplaatsen, nieuwe bak met open broed raam op oude plaats en de oude kast erboven op zetten. Na negen dagen doppen breken en dan verenigen tot 3 baks volk. Groet, Ben

  • Rob.

    11-04-2024 om 12:19

    Hoi Ben,
    Om gezonde volken voor volgend jaar op te zetten, wil ik zoals je al
    aangaf, ruime br. afleggers maken.
    Mijn idee is. om vliegers te maken en de afgevlogen volken in 2 te splitsen
    om op deze wijze mijn volken bestand op te bouwen en de overtollige voerramen kwijt te kunnen.
    De gesplitste volken controleren op redcellen? of houdt het volk 1 koningin aan. Met vriendelijke groet,

    Ha Rob, het lijkt me een beter idee om twee keer na elkaar twee ramen broed en een raam af te nemen als broedaflegger en deze op een andere standplaats 3 a 4 km verderop te zetten. Ik zou het de eerste keer doen bij hervinden van belegde zwermcellen. Misschien een week later nog een keer. Hiermee heb je een betere samenstelling van je bijen en kun je de sterkte beter managen. Uiteindelijk ontstaan er zo ook drie volken. Groet, Ben

  • Marina

    11-04-2024 om 15:33

    Zoals Dirk het zei zo bedoelde ik het. Omdat ik begrepen had dat het gewoon "niet gedaan" wordt; niet de juiste imkerpraktijk ... zoiets.
    Maar zo streng is het dan toch niet?

    Ha Marina, nu begrijp ik je. Het is "not done" om honing te oogsten vanuit de voorraad naast het broednest. Die honing is voor de bijen en niet voor de imker. Echter wanneer je bij de tussenaflegger twee bk's verenigd en de moer komt onder het rooster in de schone ramen onder, dan wordt de oude broedkamer gepromoveerd tot nieuwe honingkamer. Zo kom je van je oude ramen af. Honing is een fractie minder van kwaliteit, maar verder prima te eten. Groet, Ben

  • Johannes

    11-04-2024 om 16:06

    Dag Ben. Vraag op Jochem Hanse. "raszuivere koningin uit" Hoe kan dit verklaard worden? Er is toch geen garantie dat er gepaard is met een raszuivere dar? Of zijn dan pas de nakomelingen F1's?

    Ha Johannes, het taalgebruik rondom koninginnen is inderdaad soms verwarrend. De jonge moer, die geboren wordt uit larfje van een P MOER die op Ameland raszuiver bevrucht is, is bij de geboorte zelf ook raszuiver. Echter wordt ze stand bevrucht dan wordt het een F1-dochter, die dan niet meer raszuiver vererft in de werksters, maar weer wel in de darren. Groet, Ben

  • Lambert

    11-04-2024 om 22:01

    De tussenaflegger lijkt veel op de Demaree-methode van zwermverhindering, alleen daar wordt de koningin in de onderste BK geplaatst op een raam uitlopend broed en eventueel een uitgebouwd raam met verder kunstraat. Na een week kan je de bovenste BK eenvoudig controleren op redcellen. Dit klinkt toch handiger, of kleven hier toch bezwaren aan?

    ha Lambert, bij het demareren blijft het één volk, alleen de moer krijgt alle ruimte om te blijven leggen. De zwermdrift wordt hiermee tijdelijk uitgesteld, maar minder definitief. Groet, Ben

  • JanA

    11-04-2024 om 22:08

    Hallo Ben, best een goed plan over de tussenaflegger , maar ik zou niet adviseren om bebroedde ramen te gebruiken voor de honing productie / oogst, ik zou die ramen over alle volken verdelen scheelt weer suikerwater en vindt het wel zo proper, groet Jan

  • Japs

    12-04-2024 om 00:58

    Ik begrijp niet goed waarom de zwermdrift wordt weggehaald bij een tussenaflegger, maar in stand blijft bij een demaree.

    Met een demaree blijft de moer juist bij de haalbijen, wat de zwermdrift de kop in drukt. Tevens krijgen de jonge bijen het gevoel dat er gezwermd is, omdat ze redcellen aanzetten.
    Bij deze TA ondervinden de jonge bijen nagenoeg geen verandering, en kunnen ze dus nog tot laat in het seizoen het idee krijgen te gaan zwermen.
    Ben, waarom is volgens jou de TA effectiever dan een demaree?

    Ha Japs, bij de tussenaflegger ontstaan er tijdelijk twee gescheiden volken, ieder met eigen bodem en zonder gedeeltelijke vermenging van bijen. Bij het demareren via een moerrooster blijft het één volk. Dat maakt de kans reëel dat er toch weer zwermdrift ontstaat. Iets wat overigens bij overjarige moeren ook niet helemaal uitgesloten kan worden bij de TA.

    Nu zijn er ook weer varianten op de oorspronkelijke demareermethode uit 1892 die de kans op zwermdrift sterk verkleinen, zoals het opnemen van 2 hk's tussen de 2 bk's. Ook wordt er soms gewerkt met een separator waardoor er toch weer twee volken ontstaan. Kortom voer voor creatieve imkers.
    Groet, Ben

  • Hans

    12-04-2024 om 10:15

    Ik demarreer diverse keren indien noodzakelijk tot half juni.
    Daarna broedstop dmv Scalvini kooitje .
    Dan is de zwermdrift er wel uit.

    Dag Hans, leidt het demareren niet tot een extreme mijtenbesmetting omdat je eigenlijk permanent zorgt voor open broed. Behalve dan de laatste stap met het scalvinikooitje. Ik zou wel eens willen weten hoe hoog de mijtbesmetting van het laatste broed oploopt. Groet, Ben

  • Martin

    12-04-2024 om 16:44

    Goedenmiddag Ben
    Hoe gaat het nu verder met het nectar halen als de vliegbijen allemaal in de onderste bk terecht komen?dan kunnen zie niet in de hk komen.hier bij mij in de omgeving word namelijk al volop gehaald en de verzegeling is al begonnen.
    Heb op al mijn 17 volken al hk staan en op de helft al 2,er zijn er die al naar 3 moeten.ik
    probeer dit jaar voor het eerst op 1 bk te imkeren.maar het zijn allemaal hele grote volken geworden.zo groot dat er volken zijn met 11ramen vol met broed en er is geen vol voerraam.alleen goed gevulde hk.
    Hoe nu verder?

    Ha Martin, vliegbijen geven bij binnenkomst direct de nectar over aan de huisbijen. De huisbijen zorgen voor indampen en opslag in het honinggedeelte boven het broednest. Blijkbaar ontwikkelen je volken zich goed mede dankzij het compacte broednest. De broedkamer is ook voor het broed en de honingkamers voor de honing. Dus geen probleem.
    Gewoon doorgaan, zoals je nu doet. Tijdig een extra HK zoals je al doet.
    Neem straks aan het eind vd voorjaarsdracht (2 weken nog?) alleen de verzegelde of deels verzegelde honingramen mee en laat tenminste 1 hk met open voer achter. Direct na afname slingeren en weer hk's terug geven. Tussentijds bij het ontstaan van belegde zwermcellen kun je broedafleggers afnemen en kunstraat daarvoor in de plaats geven. Groet, Ben

  • Dieter

    13-04-2024 om 21:40

    Ben,

    Mijn 2 volken zijn als een speer aan het voorjaar begonnen en zijn in korte tijd uitgegroeid tot 2 zeer grote volken (met ondertussen ook veel darren)

    Na de vondst van belegde zwermcellen in 1 volk heb ik vandaag besloten om 2 vliegers te maken. (van elk volk 1 vlieger)

    Nu is 1 volk een mooie buckfastmoer waar ik mee wil verder kweken. Ander volk is gekregen zwerm (die duidelijk nu ook sneller zwermplannen maakte).

    Kan ik over 9 a 10 dagen de doppen in het zwermgrage volk gewoon breken en een raam met doppen uit het andere volk overhangen, of gaat dit niet goed komen?

    Mvg

    Ha Dieter, jazeker, prima methode. Voor de zekerheid doppen open maken op dag 13. Groet, Ben

  • Patrick

    14-04-2024 om 10:52

    Beste ben,
    Ik wil graag mijn koningin vervangen dmv broed overhangen van mijn pmoer.
    Nu vraag ik me af of ik dat kan doen doormiddel van n vlieger temaken.
    Ik wil de onderste bak verplaatsen met oude koningin.
    Een broedkamer met een raam brias van pmoer en 9 ramen die nog moeten worden uitgebouwd op de oude plaats zetten rooster en dan de 2 honingkamers terug er boven op.
    Het is n groot volk wat al veel nectar ophaald.
    Ik wil alleen van de q af.
    Als t oude volk redelijk is verlaten door de vliegbijen wil ook hier de q uithalen en na 9 dagen doppen breken en raam brias pmoer inhangen.
    Wat vindt je van dit plan.
    Mvg patrick

    Ha Patrick, goed plan. Je zou beter 2 ramen open broed van p moer in de vlieger kunnen hangen en één of twee dagen later de oude moer verwijderen uit de afvlieger. Op dag 11 kun je dan redcellen breken in de afvlieger en één raam broed met redcellen uit de vlieger terug hangen in de afvlieger. Geef de vlieger dan ook een extra raam gesloten broed. ik hoop dat je het nog kunt volgen. Maak de vlieger wel in de ochtend met goed vliegweer. Groet, Ben

  • Patrick

    14-04-2024 om 11:17

    Ben bedankt voor je reactie.
    Ik kan nog n variant toepassen.ik heb ook de beschikking over n gesloten dop van 10/11 dagen oud.kan ik deze ook zonder gevaar in de vlieger plaatsen.gelijk nadat de vlieger gemaakt is.
    Patrick

    Ha Patrick, ik weet het niet hoe de bijen in de vlieger zullen reageren. Ze zullen wellicht toch nog redcellen kunnen optrekken. Wellicht steekt de nieuwe moer deze weer dood. Je kunt het proberen.
    Maar persoonlijk zou ik twee ramen open broed van de p moer inhangen. Het is nog erg vroeg. Groet, Ben

  • Patrick

    14-04-2024 om 18:42

    Ben ,ik vraag t je nog maar eens.
    Kan ik die rijpe dop(redcel op raam met gesloten broed)de larve is woensdag 9 dagen oud.
    De 10 dag wel invoeren in de vlieger.
    Er zijn dan zeker geen eitjes van 3a7 dagen aanwezig.
    Patrick

    Ha Patrick, deze preciese omstandigheid heb ik zelf nooit uitgeprobeerd. Maar het lijkt me wel te kunnen, mits de redcel niet afkoelt. Het blijft natuurlijk ongewoon om een volk af te laten vliegen op een raam gesloten broed met één redcel. Ik probeerde je de beste optie met de minste risico's te geven. Groet, Ben

  • Marieke

    21-04-2024 om 09:34

    Wanneer en waar doe ik nu de varoa bestrijding bij deze methode?

    Dag Marieke, je kunt het bouwraam toepassen. Dit raam met open darrenbroed mag ook uit een ander volk komen. Wanneer je een dergelijk raam in een volk hangt op een moment dat er geen ander open broed in zit, dan vang je 80% van de mijten weg.
    Vervolgens kun je eind juli - dat is over 3 maanden al weer - de zomerbestrijding beginnen. Groet, Ben

  • Twan Stemkens

    21-04-2024 om 14:47

    Kun je deze methode (tussenaflegger maken) ook gebruiken bij het éénbaksimkeren? Omdat in principe alle ramen in de broedkamer in gebruik zijn als broedramen?
    Ik heb ze ruimte gegeven door er honingkamers op te zetten, maar zijn er dan wel voerramen in de broedkamer, die je kan gebruiken om mee om te hangen?

    Ha Twan, zo lang er geen zwermstemming is, zou ik niets doen. Over twee weken zal er met mooier weer wel voer in de kantramen komen. Je kunt deze methode ook toepassen bij het eenbaksimkeren. Persoonlijk maak ik liever een broedaflegger met zwermcellen. Groet, Ben

  • Dieter

    26-04-2024 om 19:28

    Hey Ben,

    In navolging van mijn bericht van 13 april.
    Gisteren op 25 april kasten nagekeken:
    In het volk waar ik 1 raam met 2 "goede doppen" had overgehangen loopt een jonge, maar relatief kleine koningin rond.
    In het andere volk nog altijd 5 gesloten doppen, geen uitgelopen koningin.

    Vandaag nog geen verandering.
    Morgen nog eens kijken.
    Ben ik correct in de veronderstelling dat ik toevallig het raam met iets oudere doppen heb overgehangen en dat ik nu aan het wachten ben op de doppen die mogelijk aangezet zijn op eitjes (op moment aanmaak vlieger)?

    Ik kan dan mogelijk verwachten dat deze koninginnen mogelijk groter zijn.
    Kan ik 1 van hen eventueel 1 op 1 vervangen met de reeds rondlopende kleinere koningin of gaat dit niet lukken?

    Mvg Dieter

    Ha Dieter, jonge onbevruchte moeren zijn altijd kleiner dan leggende moeren. Dus maak je niet ongerust over de grootte. Bijen trekken geen redcellen op op eitjes. Altijd uitsluitend op larven. Uiteindelijk worden de beste larven met de minste verwantschap uitgekozen.
    Ik zou het proces minder verstoren en erop rekenen dat ze over 4 weken keurig aan de leg zijn. Groet, Ben

  • Dieter

    28-04-2024 om 13:27

    :-) dan gaan we op de dames vertrouwen en kijk ik over week of 4 wat ze aan het doen zijn.

    Stel dat er toch iets misgelopen is in 1 van de volken (gaande van doppen nooit uitgelopen tot koningin sterft op bruidsvlucht). Wat zijn dan nog de mogelijkheden met dit volk?
    Kan in indien nodig over 4 weken terug een broedraam met 1dags larfjes uit ander volk inhangen en het redcel-proces opnieuw laten opstarten?

    Ha Dieter, over 4 weken heb je of mooi vlak gesloten broed of je hebt eileggende werksters. In het laatste geval kun je twee weken achter elkaar een raam open broed geven en daarna een andere jonge moer proberen in te voeren. Afslaan op ruime afstand voor de kasten kan ook. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.