Blog categorieën

19-10-2024

Broedloosheid en winterrust

Met 19 graden Celcius op de thermometer en een nog op te ruimen interne voerbak kon ik het niet laten om nog een kijkje te nemen in een Dadantkast. De voerbak gebruik ik dus als excuus om het volk te openen. Meestal doe ik de laatste controles medio augustus net voor het inwinteren begint. Daarna worden alleen nog de volken geopend waarvan de moeren gewisseld moeten worden. 

Voorgaande jaren was er omstreeks deze datum ook altijd nog wel een excuus om één volk te bekijken, meestal trof ik dan nog wel 2 tot 3 ramen met broed aan. In dit volk was al het gesloten broed al uitgelopen. Steekproefgewijs waren er ook geen eitjes of larfjes te zien. 

Het ontbreken van broed betekent ook dat de varroamijten zich niet meer kunnen reproduceren en dat het voergebruik reduceert tot maximaal 1 kilo per maand. Het broed vergt namelijk zeer veel energie, zowel om het warm te houden op 35 graden als voor het voeden van de larven. 

Die broedloze periode eindigt al weer snel. Na de jaarwisseling is het eerste bolletje broed weer aanwezig en groeit het volk naar het komende licht van het voorjaar. We realiseren ons waarschijnlijk te weinig dat de broedloze periode vooral in de herfst ligt en niet in de winter, die op 21 december begint. 

Deze kast is uitgerust met een ronde 4,5 cm doorsnee vliegopening. Veel haalbijen vliegen direct dat gat in. Aangezien de vliegopening ter hoogte zit van het volk, wordt deze opening goed verdedigd in tegenstelling tot sommige horizontale vliegopeningen beneden bij de bodem van de kast. Bij iets minder sterke volken verzwakt de verdediging ook eerder.

Mogelijk is de ronde vliegopening een oplossing tegen binnendringende hoornaars en wespen. 

Op verzoek van Gert heb ik de apidearaampjes alsnog gecontroleerd op de aanwezigheid van broed. Zie hiervoor de volgende korte video:

Het is duidelijk, er is geen broed meer aanwezig in dit volk. Wellicht heeft dit iets te maken met de Primorski herkomst van deze lijn. Die trekt zich minder iets aan van de variabele weersomstandigheden.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Mart

    19-10-2024 om 11:08

    Ik kon het van de week ook niet laten en heb 7 kasten bekeken en in iedere kast toch nog minimaal 2-ramen met broed gezien.

    Ha Mart, andere jaren is dat ook het beeld bij mij. Groet, Ben

  • Hans

    19-10-2024 om 11:12

    Dag Ben
    Ik heb ook mijn apidea raampjes op een volk geplaatst en die zitten nu dus ook vol voer.
    Wat doe jij ermee in het voorjaar.

    Dag Hans, ik laat de apidearaampjes mooi vol lopen met broed en dan kan ik voor de KT apidea broedafleggertjes maken en op een andere bijenstand plaatsen. Daarna negen dagen later redcellen breken en jonge moeren in laten lopen. Scheelt een hoop werk. Groet, Ben

  • WILLEM

    19-10-2024 om 11:49

    ik heb dit jaar een losse goedkope oventhermoter met draad in het broednest gehangen. de draad via een klein sleufje onder de dekplank naar buiten de kast. De temperatuur wisselt van 33 naar 29 graden.De verschillen verlopen heel gelijdelijk.

    Willem, de sensor zal wel op de rand van het broednest hangen. Wellicht geeft hij ook 1,5 graad te weinig aan. Maar toch leuk om te volgen. Groet, Ben

  • Stefan

    19-10-2024 om 13:01

    Je zag een Aziatische hoornaar vliegen zei je. Ik kreeg de indruk dat je er vrij relaxed over bent? Er zijn inmiddels wat imkers druk met het beestje. Opsporen van broednesten. Hoe ‘zit’ jij er in?

    Ha Stefan, hier heb ik ze zelf nog niet gezien, dat was een EH. Ik versprak me zeker. Bij een imker 1 km verderop wel. Ik sta er inderdaad relaxed in. Het hoogtepunt van de overlast ligt in september en oktober. Dan zijn mijn bijen al winterklaar, alles wat dan nog vliegt, zijn vooral oude versleten zomerbijen. Die mogen de vogels en hoornaars wel opeten. Groet, Ben

  • Jan van der Aa

    19-10-2024 om 13:39

    Bij 3 kasten hebt ik gewogen. 1e kast minder dan 100gr minder. 2e ongeveer 1 kg minder. 3e 2.7 kg minder. ?? Door plexiglas bekeken en dit 3e volk is veel kleiner geworden. Vervelende gasten lijken een voorkeur voor juist kast 3 te hebben. Inmiddels een kopje met bevroren hoornaars. Ben, wat denk jij van die 2,7 kg?

    Ha Jan, dit zal wel een combinatie van oorzaken zijn. De verzwakking duidt wellicht op een K-probleem of hoge mijtenbesmetting. Vaak probeert de K het inkrimpende volk op de been te houden door meer broed aan te zetten. Dat kost weer veel voer. Het zou ook echter roverij kunnen zijn van andere volken, zoals van je eerste volk met min 100 gram. Groet, Ben

  • Hero

    19-10-2024 om 14:36

    Dag Ben, waarom zijn de bijenvolken dit jaar zo vroeg uit hun broed gegaan? verwachten ze een strenge winter? vorige jaren en de meenste jaren hielden ze broednesten aan tot eind november, maar dit jaar? Ook zie ik dat de bijen veel gezonder zijn dan afgelopen jaren, vooral vo rig najaar was voor mij een ramp, vele d.w.v bijtjes, geen vleugels, maanden poppen en aangetaste larven 60 procent stierf voor de winteren vele imkers in de buurt hadden hetzelfde beeld.Toen dacht ik zou landbouw gifstoffen daar mee te maken hebben? het blijft gissen en ik kom niet tot een conclusie. Maar ben content dat ik nu sterke en gezonde volken zie. Groet Hero.

    Ha Hero, mooi dat alles er nu weer gezond uitziet. Pesticiden kunnen de immuniteit van bijenvolken negatief beïnvloeden, waardoor virussen zoals DWV erger ziekmakend lijken. Mogelijk is de virus bij jou uitgewoed of je hebt de mijtbesmetting dit jaar beter onder controle.
    Andere moeren of veel nieuwe volken kan ook een positieve invloed hebben. Groet, Ben

  • Xander

    19-10-2024 om 15:42

    Beste Ben,
    Hoe zit dat met die ronde vliegopening? Hebben ze dan geen vliegopening in de bodem meer? En hebben ze het hele jaar door deze ene opening? Levert dat bij grote dracht geen file aan bijen op?

    Ha Xander, in deze kasten zit nog wel een omgedraaide vliegopeningverkleiner in de bodem, maar die staat op de stand "dicht". Ik heb nog een tweede ronde vliegopening als reserve voor tropische dagen of extreme sterkte. Dan zet ik de tweede ook open. Vaak gebruiken ze er dan 1 voor de ventilatie en de andere als kastopening. Groet, Ben

  • PieterC

    19-10-2024 om 15:57

    Hoi Ben,
    weet men wie er beslist om broed te verminderen: het volk collectief (zoals zwermdrift), of is het de koningin die gewoon minder legt?

    bijkomende reden van mijn vraag: ik heb nu een kast (nieuwe aflegger van juni) waarin geen nieuw broed is, al sinds eind september enkel uitlopend. Ben quasi zeker dat ik woensdag bij >20° controle veel eitjes zag , maar bijen hebben gelijk geen zin om het op te kweken. Er zouden voldoende jonge bijen aanwezig moeten zijn geboren in aug-sept.
    Ook had ik vorig jaar een kast met gekochte ingevoerde F1 koningin - maar nooit broed gehad (gedurende september)(imker verzekerde me dat die leggend was vooral ik ze kocht). Na een maand die koningin terug gegeven aan de verkopende imker - en na een week was die koningin weer aan de leg in een ander volk.
    In beide bovenstaande gevallen had ik thymovar strips behandeling gedaan; ik word bijgelovig dat de blijven thymol in de was de boosdoener is - is hier evidentie van?

    Ha Pieter, het is bekend dat thymovar het open broed kan doden, dat er vlak onder zit. Dit geldt ook voor mierenzuur 85%. Bij Apiguard en Api Lifevar is dat vanwege plaatsing in resp. het bakje en in de hoeken niet het geval.

    Je eerste vraag: de moer heeft weinig in te brengen, legt ze eitjes die niet gevoerd kunnen worden vanwege gebrek aan binnenkomend voedsel, dan worden er eitjes gekannibaliseerd. Loopt het broednest vol, waardoor er minder ruimte is, dan gaat de K ook minder eitjes leggen en dientengevolge neemt haar feromoonafgifte af. Hierdoor wordt zij ook weer minder gevoerd, waardoor ze afslankt.
    De meeste veranderingen zijn dus biologisch of biochemisch verklaarbaar. Vaak moet je nieuwe moeren even de tijd gunnen. Groet, Ben

  • Maarten Van Der Grinten

    19-10-2024 om 15:59

    Hallo Ben,
    Vandaag weer even door het plexiglas naar een van de volken gekeken. De temperatuur van het broednest is weer toegenomen. Blijkbaar is de Q, onder invloed van de buitentemperatuur, weer actiever geworden. Heeft dit een positieve of juist een negatieve invloed op de overwinteringskansen van het volk?

    Ha Maarten, dit is de normale invloed van ons zeeklimaat. Door wisselende windrichtingen hebben we vaak wisselende temperaturen. Met mooie dagen komt er weer meer stuifmeel binnen en stijgt de broedaanleg weer een beetje. Het zijn kleine schommelingen, die ook verschillen per ondersoort bijen en per volk. De invloed van dat broednestje zal gering zijn. Er komen jonge bijen bij, daarentegen moeten er weer voedsterbijen opgeofferd worden. Die voedsterbijen leven namelijk niet zo lang. Groet, Ben

  • Bertha van den Brink

    19-10-2024 om 19:01

    Je bent heel relaxed over de Aziatische hoornaar. Je zegt dat het niet erg is als ze een versleten zomerbij opeten. Mee eens. Maar als ze voortdurend voor de kasten vliegen en ook de kasten in gaan, wordt het toch anders. En nee, er staan 8 prima volken waar ze dan weer bij de ene, dan weer bij de andere kast naar binnen gaan. Dus niet bij 1 zwak volk. Het gevolg moet wel stress zijn, toch?

    dag Bertha, de bijen zouden zich wel moeten verdedigen. De vraag is dan ook of ze zodanig sterk zijn, dat ze ook nog bij de vliegopening zitten. Zitten je volken op twee broedkamers? Zo ja, dan trekken ze zich terug bij lagere temperaturen en is de vliegopening vrij toegankelijk voor wespen en hoornaars. We moeten de nieuwe predatoren goed bestuderen en observeren en ons aanpassen aan de nieuwe situatie. Iedere predator heeft namelijk zijn biologische zwakke kanten. Groet, Ben

  • Gert Valk

    19-10-2024 om 22:13

    Ha Ben, ik had het wel leuk gevonden als je ook een paar apidea raampjes had bekeken. Ik had ook iets soortgelijks gedaan en had in de dadant bak geen broed meer, maar in de opgezette bovenbak wel. Was benieuwd of dit bij jou ook zo is. Ook omdat je helemaal geen cel gesloten broed meer had.
    De volken worden moeilijk broedvrij met deze warme nazomers.

    Vrolijke imkersgroet!

    Ha Gert, je zou best eens gelijk kunnen hebben, zal deze nog eens kijken en een video opnemen. Groet, Ben

    PS onderaan dit bericht heb ik een video geplaatst van de apidaraampjes, ook deze bevatten geen broed

  • Peter

    20-10-2024 om 09:14

    Ha Ben, Ik lees sinds kort je berichten, heel verrassend allemaal, bijvoorbeeld 10/11 raams broednest en kleinere maat broedcellen hanteren om o.a varoabesmetting te onderdrukken.
    Heb ik goed begrepen dat je uitsluitend buckfastbijen houdt en heeft toepassen van deze methode ook hetzelfde effect met carnicavolken? Als je de keuze hebt om opnieuw te beginnen als imker met carnicavolken zou je dan segenbergerkast of gemodificeerd spaarkast adviseren. Ik ken nog imkers die ervaringen hebben opgedaan met gemodificeerd spaarkasten. Zijn er ervaringen opgedaan om carnicavolken om sommige lijnen ook op 4,9 mm te plaatsen?

    Ha Peter, ik zou zondermeer kiezen voor de veel beter geïsoleerde styropor 11-raams Segebergerkasten. Hout is dan wel duurzamer maar voor de bijen is een goede isolatie super belangrijk. Styropor gaat ook tientallen jaren mee, maar blijft helaas een product gemaakt van olie.
    Met carnicabijen kun je ook de overstap maken naar 5,1 en 4,9 mm cellen. Alleen zal het niet met alle lijnen even gemakkelijk gaan. Zoek maar eens het proefschrift van Harald Josef Singer uit 2019 op, die > 1000 carnicavolken heeft overgezet naar kleine cellen. Hij concludeert dat deze volken op kleine cellen een lagere mijtenreproductie laten zien tov de reguliere grotere cellen en dus beter overleven. Naast kleine cellen selecteert hij ook op VSH.
    Mocht je het proefschrift niet kunnen vinden, stuur dan maar een blogreactie. Groet, Ben

  • Judith

    22-10-2024 om 17:54

    Ha Ben
    Dit jaar heb ik de deksel van de houten 11 ramer spaarkasten extra geïsoleerd met schapenwol. De kasten staan op een pallet op de grond. Ik heb niet de mogelijkheid om de kasten beschermt weg te zetten. Is dit nadelig voor een volk? (In zomer en winter)
    Daarnaast zie ik bij een aantal volken darren uitvliegen met dit mooie weer, is dit logisch?
    Gr judith

    Ha Judith, al mijn kasten staan op pallets, geen probleem. Soms overwintert een enkele dar in het volk, soms worden ze na de darrenslacht weer toegelaten. Maar er mogen er niet te veel vliegen, want dan kan de moer darrebroedig geworden zijn. Groet, Ben

  • Judith

    22-10-2024 om 20:08

    Ha Ben.
    Bedankt voor je snelle reactie. Heb je in de zomer geen last van 'oververhitting" als je kasten niet onder een overkapping staan?
    Mbt een eventuele darrenbroedige koningin, wat raad je aan? De kast open maken om te zien of er veel darrenbroed aanwezig is? Of de winter afwachten? Ik heb iig geen koningin(nen) over om te wisselen.
    Groetjes Judith

    Ha Judith, ik heb zowel houten als styroporkasten. Op één stand staan ze de hele dag in de zon, het bevordert wel de zwermdrift, maar verder gaat het goed met de volken.
    Je kunt nu niks meer doen, gewoon duimen dat de darren niet voortgekomen zijn uit een darrebroedige moer. Desnoods in maart verenigen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht