08-04-2023

De broedaflegger

De broedaflegger

Uit alle hoeken van Nederland verschijnen berichten over wintersterfte. De meeste berichten melden 35% verliezen. Het BIJEN@WUR onderzoek zal hierover definitief uitsluitsel geven. Zelf verwacht ik dat de sterfte zal uitmiddelen tussen 20 en 25% en daarmee zou er weer een recordverlies geboekt worden. Vooral de arme zandgronden en de traditionele landbouwgebieden worden extra getroffen.

Naast de gangbare factoren,  die zorgen voor wintersterfte heeft de droogte en hitte in augustus en september in bepaalde gebieden gezorgd voor nog minder aanbod van stuifmeel. Er waren dagen bij, waarop je geen vlinder zag en de bijen geen eens meer uitvlogen. Er was domweg niets te halen. Een factor waar weinig over gemeld wordt is het verkreukelde vleugeltjes virus DWV type B. Professor Dr. Robert Paxton hield tijdens de "Zuchtertagung" van de Gemeinschaft van Europese Buckfastimkers een voordracht over het DWV virus. 

In de laatste tien jaar heeft het DWV type B het oorspronkelijk type A verdrongen. Het type B is veel meer ziekmakend en dodelijker voor de bijen dan het type A virus. Ongetwijfeld speelt dit ook in Nederland vergelijkbaar met Duitsland waar wel gegevens over bekend zijn. In 2013 hadden 55% van de onderzochte volken het type A en in 2019/2020 was dit nog maar 10% terwijl het type B in 2019/2020 in 100% van de onderzochte volken aanwezig was. Dit fenomeen verklaart mogelijk de stijging van de wintersterfte in de afgelopen drie jaar in Nederland. 

Hoe kunnen we het risico op verliezen mitigeren/verminderen?

Over drie weken zitten we al weer in de maand mei. De maand bij uitstek om volken te vermeerderen. Winter je altijd vier volken in, maak dan in mei twee reservevolken in zesramers. Bij tien volken maak je gewoon vijf reservevolken. Zonder winterverliezen kun je deze volgend voorjaar aan imkers verkopen, die wel grote schade hebben. 

Hoe kun je zwermdrift verminderen en reservevolken aanleggen? Sommige volken zetten eind april/begin mei al belegde zwermcellen aan. Dergelijke volken kun je eenvoudig in 3 of 4 delen of zelfs meer splitsen. Zorg dat er in iedere broedaflegger 1 of 2 mooie belegde zwermcellen meegaan. 1 raam voer, 2 of 3 ramen broed en bijen aangevuld met kunstraat plaats je in een zesramer en geef deze vooral een 2,5 kilo pak suikerdeeg, zodat je ze 4 weken met rust kan laten. Zie je belegde zwermcellen dan kun je beter eerst een kleine koninginnenaflegger maken en deze op een andere bijenstand plaatsen. Het oude volk laat je nog een week met rust totdat de zwermcellen gesloten zijn. Nu is het moment om dit verder op te splitsen. 

Je kunt natuurlijk ook van ieder volk, dat zwermdrift ontwikkelt, 1 broedaflegger maken met dezelfde samenstelling als hierboven. Het restant blijft een sterk volk en je kunt tevens aan raatvernieuwing doen door de weggenomen ramen te vervangen door kunstraat. De volken zonder zwermstemming kun je gewoon in stand houden zodat die optimaal de voorjaarshoning kunnen vezamelen. Begin juni loopt de zwermdrift weer af en keert de rust terug. Ondertussen zijn je nieuwe moeren aan de leg en kunnen de volken rustig uitgroeien tot volgepakte zesramers. In 90% van de gevallen zullen deze nieuwe volken goed en sterk uitwinteren en kunnen zo de uitgevallen volken in het komende voorjaar vervangen zodat je met je bijenstand op sterkte blijft. In feite doet de natuur niets anders. De oude volken gaan soms tenonder en de nieuwe volken nemen het stokje over. 

Het mooiste is nog wanneer je het maken van broedafleggers kunt combineren met het invoeren van jonge geselecteerde koninginnen. Het liefst Q's met een VSH of hoog hygienische achtergrond. Dit zet een rem op varroamijten en DWV-virussen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Gerhard

    08-04-2023 om 12:31

    Ha ben, alle 5 volken goed de winter doorstaan, vorig jaar na de linde dracht zat er bijna geen broed meer in en door de droogte kwam er geen nectar en stuifmeel binnen. ik heb na de honing afname de volken 6 kg honing laten staan, en bij gevoerd met candopoline.in augustus hadden de volken al weer behoorlijk wat broed, en zijn ze allemaal goed de winter doorgekomen. volken zitten nu op 8/9 ramen 1BK 11 raams en 5.1 cellen dus tijd voor de HK.
    Gr. Gerhard.

    Ha Gerhard, goed gedaan! Vanmiddag of morgen inderdaad de hk's plaatsen. Groet, Ben

  • Marcel

    08-04-2023 om 13:49

    Beste Ben,

    De voorgestelde manier van handelen spreekt me zeer aan, maar waar betrek ik die geselecteerde koninginnen? Ik zou graag een aantal jonge volken willen opzetten met zo ene Q.

    Ha Marcel, sluit je aan bij een rasvereniging van je keuze (buckfast, carnica of zwarte bij). Zij kunnen je wel verder helpen. Groet, Ben

  • Frauke

    08-04-2023 om 15:41

    Dag Ben, een heel andere vraag als het mag: we hebben verleden jaar 2 volken verenigt. Uiteindelijk is het een zeer groot volk geworden op 2 BK. De onderste blijkt naar controle vandaag zonder broed te zijn maar vol met bijen. Welke methode is er om er een 1 BK volk van te maken?
    Graag je advies. Groeten, Frauke

    Ha Fraukje, als de koningin in de bovenste bk gezien hebt, zou je de onderste bk naar boven kunnen verhuizen met een moerrooster tussen de onderste bk en de bovenste bk, die dus als honingkamer gebruikt wordt. Op de bovenste bak kun je eventueel nog een halfhoge hk met kunstraat plaatsen. Groet, Ben

  • Frank

    08-04-2023 om 21:28

    Beste Ben,
    Dit jaar is er maar een volk naar de bovenste kamer getrokken in maart, de rest had het goed naar hun zin daar beneden met voldoende voeding.
    De honingkamers zaten nog goed vol met honing en suikerwater en omdat ik uitgebouwde raten nodig heb heb ik die geslingerd, er kwam nog 20 liter van af.
    Mag ik deze mix nog gebruiken om in te winteren in augustus door het misschien aan te lengen met water op dat moment of kan ik het beter weggooien ?
    Groet,
    Frank uit de Belgische Ardennen

    Ha Frank, je kunt honing tot 24 maanden gebruiken als voer, niet langer want door het oplopen van het HMF-gehalte is het daarna giftig voor bijen. Dus je zou het dit jaar nog kunnen gebruiken om in te winteren. Groet, Ben

  • JESSE

    08-04-2023 om 21:34

    Dag Ben,
    Laten we zoveel mogelijk de enquête maar invullen, wie weet welke inzichten dit weer oplevert. Naast DWV type A nu ook type B, wat nieuw voor mij is.
    Vandaag (eindelijk) de HK geplaatst.
    Ik werk met 11 raams kasten, Segeberger, in warmbouw. Wanneer zou jij de HK ook plaatsen in warmbouw en wanneer in koudbouw, dus dwars erop?
    Als je begint in warmbouw, loopt het boven de vliegspleet eerder vol en blijft de achterkant leger. Dan geheel omdraaien? Dat kan natuurlijk ook. Graag je reactie. Groet.

    Ha Jesse, bij een bk en hk beiden in warmbouw slaan ze de honing eerst achterin op. Bij een ongelijke opslag kun je altijd 180 graden draaien. Groet, Ben

  • Marinus

    09-04-2023 om 09:44

    Ben, bedankt voor je laatste bijdrage. Een heel andere vraag. Denk je dat bijenvolken in de buurt van paasvuren stress krijgen van langdurig (nacht) rooklucht? Of verzorgen ze zich net als bij het imkeren eerst met honing en neemt de stress af naarmate ze merken dat er geen vuur komt, hoewel de rooklucht blijft hangen? Misschien een beetje rare vraag. Groet van Marinus

    Ha Marinus, ook hier in de Achterhoek zijn de paasvuren te ruiken. Wellicht dit jaar iets minder. Van afwijkend gedrag bij de bijen heb ik nog nooit iets gemerkt, wat niet wil zeggen dat ze toch niet gestresst zijn of extra gaan ventileren. Lange termijn schade was in ieder geval niet zichtbaar. Dit zal ook sterk afhangen van de afstand van het paasvuur, de windrichting en windkracht. Groet, Ben

  • Marian

    09-04-2023 om 12:16

    Dag Ben
    Dank voor je info! Ik ben de winter goed door met twee mooie buckfast volken vol broed. Op inmiddels 6 ramen broed per kast. Wil een aflegger maken zodat ik een derde volk aanmaak.
    Ik was van plan uit beide volken ramen broed af te nemen en daar een aflegger van te maken. Raad je aan per volk 1 of twee ramen broed? Opzetten in een 6 ramer?
    Hoeveel moet er minimaal in de originele
    Volken achterblijven aan ramen broed?
    Alvast dank!

    Ha Marian, ik zou kwa timing wachten tot het 1e volk zwermcellen belegd heeft en dan 2 of 3 ramen met gesloten broed en bijen en een voerraam overhangen naar een zesramer. In het oude volk 4 a 5 ramen broed achterlaten. Groet, Ben

  • Ik ben met spoed op zoek naar / ga meerdere kolonies - zwerm

    09-04-2023 om 12:24

    Je kunt beter dit verzoek plaatsen op het imkerforum in de categorie vraag en aanbod.

  • Rikkie Plugboer

    09-04-2023 om 13:25

    Ben, ik heb best moeite met de werkwijze broedafleggers maken om te verkopen en zwerm verhindering......

    Ha Rikkie, ik begrijp je opmerking vanuit de BD benadering en die respecteer ik ook. De methode om van zwermrijpe volken broedafleggers met zwermdoppen af te splitsen, sluit wel aan bij het splitsen wat een volk ook van nature doet op basis van zwermcellen. Hiermee voorkom je dat een zwerm in een spouwmuur of schoorsteen terecht komt. Groet, Ben

  • Frank Olde Daalhuis

    09-04-2023 om 15:41

    Goedemiddag Ben,

    Ben je bekend met het onderzoek van de amerikaanse mycoloog Paul Stamets?
    Een extract van de Amadou paddestoel (Fomes Fomentarius) zou erg effectief zijn tegen DWV

    Ha Frank, zeker. Boeiend onderzoek. Ik denk dat we met natuurlijke selectie ook DWV resistente of tolerante volken kunnen verkrijgen. Groet, Ben




  • Erik

    09-04-2023 om 21:21

    Hallo Ben.
    Ik ben ook 2 van de 4 volken verloren.
    Om te vermeerderen wil ik van de 2 zeer sterke volken afleggen maken.
    Kun je die gewoon op je eigen bijenstand laten staan, zonder dat het grootste gedeelte terug vliegt naar de oude kast?
    Gr. Erik

    Ha Erik, voor plaatsing op de eigen stand moet je zeker 2 tot 3 ramen extra afslaan in de aflegger anders houd je te weinig bijen over. Daarom is verplaatsen makkelijker, want dan weet je wat je erin stopt. Groet, Ben

  • harrold

    10-04-2023 om 08:43

    Hoi Ben,
    weer een goed verhaal en logisch ook.
    Waar haal ik echte goede(liefst bevruchte, maar hoeft niet) PO VSH moeren vandaan?
    heb je een adres of kun je deze zelf leveren?
    gr.
    Harrold.

    Ha Harrold, ben je aangesloten bij een rasvereniging? Je zult eerst de keuze moeten maken voor bucktast, carnica of zwarte bij. Groet, Ben

  • mark

    10-04-2023 om 10:27

    Hoi Ben, zalige Pasen! Ik heb mijn volken ingewinterd op 2 BK spaarkast 10 raams. Alle 14 volken zijn er nog. Gisteren 2 inspecties gedaan, 2 stille moerwissels, waaronder mijn P-moer van vorig jaar. Jammer. Normaal ga ik eerder in de bijen om ze op 1 bak te zetten. Heb ik van jou geleerd, en bevalt me goed!! Maar door het koude weer heb ik ze met rust gelaten. De 2 volken die ik nu bekeken hebben zitten vol broed. in beide bakken. Hoe krijg ik ze nu op 1 bak? Ik zou zeggen een rooster tussen de 1e en 2e broedbak met daarop een uitgebouwde HK. Maar slepen ze dan die onderste BK bak niet vol? Dank je. Groetjes Mark

    Ha Mark, het wegnemen vd onderste bk eind februari kost geen warmteverlies want de bovenste bk blijft gesloten. Maar je oplossing nu is goed. Moer onder het rooster in de onderste bk en er een hk bovenop zetten. Ze slaan nooit de honing op in de onderste bk, alleen tijdelijk nectar. Maar de honing gaat altijd naar de bovenkant van het broednest. Dus in de nieuwe hk en de bovenste bk. Het broed in de bovenste loopt uit en wordt omgezet in honing.
    Zodra de bovenste hk bezet is met bijen gelijk een 2e hk geven. Succes met de honing. Groet, Ben

  • Gerja

    10-04-2023 om 12:03

    Hallo Ben,

    Beide volken supergoed de winter uitgekomen.
    Op die ene zaterdag dat het warm was in februari de beide volken gauw samengevoegd en de oude moer (van al 4 jaar, goede moer van jou) er uit gehaald en de andere moer( van jou van vorig jaar) er bij gelaten.
    Gelijk broedraam in gehangen. 2 week later al vollop eitjes te zien in dat raam. Vorige week al bijna alles gesloten dus ga deze week als zonnetje er weer op staat gauw darrenraat vervangen.
    Super groot volk, moer goed aan leg, topkast goed vol. Binnenkort zal ik wel moeten splitsen .
    Mooi volk.

    Ha Gerja, mooi resultaat. Wacht nog met splitsen tot er belegde zwermcellen zijn. Vooral kunstraat aan de achterkant van het broednest plaatsen. Groet, Ben

  • Wilde

    10-04-2023 om 15:27

    Hoi Ben,

    Een vraagje laatste wekn was het druk maar afgelopen wk met mooi weer zag ik weinig bijen vliegen na check ontdek ik dat de koningin helaas niet meer leeft en zit nog wel wat broed in en een enkel raam met bijen. Ik zie geen nieuwe moer en ook geen doppen. Is dit volk nog te redden? Stuifmeel en voer zit nog in de kast. Bijen waren ook best slom kon er zonder beroker zo bij.
    Hoor graag of we nog iets kunnen doen?
    Anders hebben we ipv 2 bijen volken nu geen bijenvolk meer.

    Dit lijkt een verloren zaak. Helaas!
    Groet, Ben

  • Sander

    10-04-2023 om 15:54

    Ha Ben,

    Ik lees toch altijd verschillende berichten over het plaatsen van de hk onder of boven de 1e hk. Volgens jou moet de hk echt bovenop, echter zie ik ook veel berichten die ervoor pleiten juist eronder te zetten. Vooral de beweegreden omdat er dan onnodig met bijna verzegelde honing wordt gesleept, en ook als reden dat de honing meer in de bk wordt opgeslagen omdat de ruimte a.h.w. niet opgemerkt wordt.

    Hoor het graag!

    Sander

    Ha Sander, zoveel imkers, zoveel meningen. Alleen heb ik er voor doorgeleerd ;-) en adviseer ik alleen zaken waar ik persoonlijk goede ervaringen mee heb.

    1. Je moet het broednest en de daarboven opgeslagen honing niet scheiden met een extra hk. De bijen trekken zich in de koudere nachten terug in het broednest en missen dan de voervoorraad direct boven het broednest.
    2. Bijen verslepen hooguit honing naar het broednest. Maar nooit zoals jij suggereert naar boven.
    3. In het voorjaar en de zomer stapelen ze de honing naar boven. Dus ze beginnen pal boven het broednest en steeds hoger. Zelfs met 4 hk's werkt dit principe van lege hk bovenop nog goed.
    Tijdens de heidedracht werkt dit andersom.
    Groet, Ben

  • Bendicks Kuipers

    10-04-2023 om 16:52

    Hoi Ben,
    Bij een volk wat goed de winter doorgekomen is zag ik bij de eerste inspectie (18 maart) mooi gesloten broed. Dit weekend heb ik er een honingkamer opgezet maar in de broedkamer alleen nog enkele darren cellen verder geen eitjes of larfjes.Op 1 raam stond een koninginnen cel open en een andere was weggeknaagd. Wel erg vroeg voor een moerwissel. Kan dit slagen of moet ik een andere actie uitvoeren.
    Groet Bendicks

    Ha Bendicks, ik kwam ook een ongemerkte moer tegen begin vorige week. Klein moertje. Geen broed meer en geen originele gemerkte moer. Ik heb die nieuwe moer laten hemelen, omdat ik toch nog een reserve had. Verenigen is de beste oplossing nu. Wel die nieuwe wegnemen.
    Die enkele darren die er al zijn, vliegen bij 16 of 17 graden toch niet. Groet, Ben

  • Sander

    10-04-2023 om 19:06

    Ha Ben,

    Bedankt voor je antwoord.
    Het eerste antwoord roept een andere vraag bij mij op. Ik heb vandaag nog in een volk gekeken, een sterk volk met 8 bk broed, en een bijna halfvolle hk (vandaar de vragen over de 2e hk). Gezien het weer wil ik deze week nog even wachten, en einde vd week een 2e erbovenop zetten. Echter in het broednest trof ik nagenoeg geen voer aan. Ik heb 2 ramen verwisseld (hier zat wel vrij veel stuifmeel in, maar weinig nectar), want mijn (geringe) ervaring leert dat de bijen niet snel gaat eten uit de hk. Heb jij deze ervaring ook? Mocht het weer beter worden, kan ik altijd de 2 ramen met stuifmeel nog terug hangen, was mijn gedachte.

    Groet,
    Sander

    Ha Sander, je zegt dat je 2 ramen verwisseld hebt. Wat heb je gedaan? Buitenste ramen eruit? En wat terug? Bijen halen wel degelijk de honing uit de hk die boven op de bk staat. Die honing zit direct boven het broednest, dus spreken ze die bij behoefte zeker aan. Groet, Ben

  • Sander

    10-04-2023 om 20:47

    Ha Ben,

    Ik heb, omdat er veel regen verwacht wordt deze week, de lege kantramen verwisseld voor oudere voerramen van vorig jaar. Alleen heb ik dus wel wat stuifmeel weggenomen.

    Groet,
    Sander

    Ha Sander, dat is niet zo erg. Er komt vrijwel dagelijks vers stuifmeel binnen, echter nectar niet vanwege de lage temperatuur. Goed gedaan dus. Vanaf as zaterdag wordt het waarschijnlijk echt voorjaarsweer. Groet, Ben

  • Sander

    11-04-2023 om 10:37

    Ah, dan dus de 2e hk er op ;)

  • mark

    11-04-2023 om 11:03

    Dank je Ben, respect dat je iedereen antwoord!! Ik heb gisteren bij 1 volk alles geherschikt. Du s alle ramen met broed uit 2 BK gehaald en in de onderste bak gezet. Met het stuifmeelraam. Was dat slim?? Dank

    Ha Mark, dank! Heb je de bovenste bk nu bestempeld als hk? Dus met rooster op de onderste BK? Dat kan natuurlijk, dan loopt de bovenste bak wel vol honing. Groet, Ben

  • gpwe

    11-04-2023 om 13:30

    Dag Ben,
    Hoe kweek ik de sterkste koningin uit een volk met een pmoer?
    Is dat met een raampje met eitjes in een zesramer te hangen. Met een raam voer en een raam geslotenbroed.
    of zijn er dan te weining bijen in de kast om de koningin te voeren?
    Kan je dan bv ook bijen vanuit een andere kast erin doen.eind april is daar de geschikste tijd voor toch?
    Alvast bedankt.

    Ha g?, de beste koninginnen teel je met je sterkste volken. Er zijn verschillende methoden. Je kunt bij ras telers larfjes van raszuivere moeren kopen. Die hang je dan in een starter- en pleegvolk dat hopeloos moerloos is gemaakt. Groet, Ben

  • mark

    11-04-2023 om 13:39

    Hoi Ben, dank je. In de BK zat nog wintervoer, dus die heb ik gewisseld voor een HK met uitgebouwde raat. Maar is het verstandig om broed uit 2 BK bij elkaar te verzamelen en in de onderste BK te zetten? Of zeg jij, gooi niet alles door elkaar? Dank weer voor je moeite!. Groetjes Mark

    Ha Mark, door de vele vragen van anderen, ben ik het zicht op jouw case een beetje kwijt geraakt. Je kunt broed verdeeld over twee bakken prima samenvoegen tot één bak. Hiermee is het makkelijker warm te houden als compact broednest. Groet, Ben

  • Els uit Riethoven

    11-04-2023 om 16:54

    Ik ben een volk van de twee die ik had kwijt. Het andere volk doet het goed. Groetjes Els

  • Jasper

    12-04-2023 om 08:15

    Dag Ben,

    Even een andere vraag, ik heb nu dus een Dadant kast gekocht en in de kast zitten geen afstandsrepen om de raampjes uit elkaar te houden. Er zitten ook geen knopjes op de ramen om ze uit elkaar te houden. Hoe hou jij de ramen op goede afstand van elkaar?
    Ik hoor het graag!
    Groet, Jasper

    Ha Jasper, dit hoort zo. Je hebt 2 opties. Je koopt dadant ramen met zogenaamde Hoffman zijkanten, waardoor de afstand altijd 3,5 cm is of je gebruikt bij rechte zijkanten kopnagels van 7 mm.

    Pas op: er bestaat dadant us en dadant blatt. Groet, Ben

  • mark

    12-04-2023 om 12:15

    Dank je Ben, vandaar ook mijn compliment dat je alle vragen beantwoord. Er netjes!!

  • Gerhard

    12-04-2023 om 14:32

    Ha Ben,
    Als ik een broedaflegger maak met ramen waar zwerm doppen opzitten, wat is dan beter als de doppen al gesloten zijn of dat ze open zijn met larven in de gelei.
    Met vriendelijk groet Gerhard.

    Ha Gerhard, je kunt het beste ramen nemen met zwermcellen, waarin al bijna volgroeide larven liggen, dus nog open zwermcellen. Dan zijn al voldoende gevoerd.
    Met gesloten doppen zijn de poppen vaak iets kwetsbaarder. Behalve dan op de laatste dag waarop ze moeten uitlopen. Groet, Ben

  • Guy Habraken

    13-04-2023 om 07:07

    Dag Ben, kan je niet beter een vlieger maken? Lijkt mij makkelijker en de honingoogst blijft verder gaan. Gr. Guy.

    Ha Guy, een broedaflegger is eenvoudiger te maken dan het maken van een vlieger. Het zijn verschillende methoden met ieder zijn eigen voor- en nadelen. Bij het maken van een vlieger, scheid je het volk in een deel met oudere vliegbijen en een deel met jonge huisbijen. Dat is een vrij onnatuurlijke uitsplitsing. Die overigens tijdens de voorjaarsdracht wel positief uitwerkt op de honingopbrengst. Het is dus een persoonlijke keuze. Groet, Ben

  • Marina

    16-04-2023 om 12:47

    Dag Ben, Een heel andere vraag: Vanochtend was t al om 10 vrij zacht buiten niet zonnig. Ik hoorde best veel gezoem, maar zag eerst geen bijen. Wel wat op een laat bloeiende wilg, maar nog niet op de pruimenbloesem.
    Ik zag wel opvallend veel (6 vond ik veel in dit verband) bijen in het (hogere) gras. Wat zoeken ze daar? Vocht?
    Deze vragen en antwoorden lees ik altijd en soms maak ik zelfs een schermafbeelding.
    Alvast bedankt voor je reactie!

    Ha Marina, in de ochtend zie je inderdaad vaak bijen water halen van het gras en andere bladeren. De nectardracht is nog steeds niet erg goed op gang gekomen de afgelopen week. Gisteren rook ik tijdens het fietsen in de Achterhoek wel de zoetige geur van nectar. Groet, Ben

  • Claudio

    04-05-2023 om 19:58

    Hi Ben,
    Vandaag heb ik 3 broedafleggers gemaakt. Over 9 dagen breek ik de doppen en iets later zullen hier nieuwe buckfast moeren worden ingevoerd. Zou het nog lukken om deze volken de winter in te krijgen in 11 ramers. Jij met je 1000 jaar ervaring zou een voorkeur hebben, 11 ramen of 6 ramen en waarom?

    Groetjes

    Ha Claudio, ik zou die jonge moeren direct aansluitend op het redcellen breken invoeren. Ik doe dat in één ingreep. Hoe langer je wacht des te groter de kans op leggende werksters. Ik zou eerst gaan voor volle zesramers (4 tot 8 weken) en daarna eind juni overhangen naar 11 ramers als 8 ramers met sluitblok, twee weken later nogmaals 2 KR erbij en met sluitblok inwinteren. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.