01-07-2018

De mijtbesmetting in een 4,9 mm volk

Vanmorgen heb ik het gesloten broed onderzocht van mijn oudste en langst onbehandelde MiniPlus-volk. Dit volk is ontstaan in mei 2016 (2 jaar geleden). In de zomer van 2016 is het 3 x met Hive Clean behandeld en op 25 november 2016 was de laatste eenmalige winterbehandeling met 10 ml oxaalzuur. 

In maart 2017 heb ik dit volkje overgezet op 4,9 mm uitgebouwde MiniPlus-raampjes. In 2017 en 2018 is dit volk niet meer behandeld, er werd ook geen darrenraat meer gesneden of verwijderd. 

Het broedonderzoek van vandaag was beperkt in omvang. Ik heb 132 cellen geopend, waarbij ik met name op zoek was naar poppen met paarse ogen. De 'bijvangst' bestond uit 14 streklarven en 3 poppen met witte ogen.

Van de 123 cellen bevatten 15 cellen naast poppen tevens varroamijten. 88% van de broedcellen was dus onbesmet of normaal. 12% was besmet met mijten. 

In de literatuur wordt aangegeven dat volwassen mijten gemiddeld 1,3 mijtendochters krijgen in het werksterbroed. In mijn 4,9 mm cellen bleek dit aanzienlijk minder te zijn, namelijk gemiddeld 0,4 mijtendochters.  Opvallend was het aantal meervoudige instapmijten, namelijk in 6 van de 15 broedsels trof ik 2 moedermijten aan. In de 11 cellen met poppen of een imago met paarse ogen trof ik in totaal 15 mijten aan, die samen slechts 6 levende dochters hadden voortgebracht. Ik trof ook nog 8 dode dochters aan. In 3 gevallen ontbrak er een mannetje. Ik kwam ook nog een cel tegen, waarbij de volwassen mijt buiten de cocon van de pop dood op de bodem lag. Het aantal dode jonge mijten was opvallend. Heeft dit iets te maken met de beperkte ruimte in de cel? 

Rond 1 augustus ga ik de besmetting op de bijen van alle 4,9 mm volken onderzoeken. Inmiddels heb ik 13 volwassen 4,9 mm volken en worden er nog 16 nieuwe volkjes opgekweekt. De volken met kleine bijen presteren niet anders dan de 5,4 mm volken. De volken zijn over het algemeen wel sterker vanwege het grotere aantal broedcellen. De 4,9 mm volken zijn niet meer behandeld sinds hun ontstaan in 2017. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Tieme

    05-07-2018 om 15:15

    Hi Ben, Wat leuk dat je dit geteld hebt. Je ziet van alles als je goed kijkt. 12% broedbesmetting is aardig hoog. Dit is bij mij vaak nadat de volkjes expres met mijten zijn besmet voor VSH onderzoek. In mijn situatie weet ik dat ik dan moet behandelen omdat volkjes met een dergelijke besmetting het vaak niet redden in de winter. Ga jij behandelen of kijk je het aan?
    Groeten,
    Tieme

  • Ben de blogger

    05-07-2018 om 15:26

    Ha Tieme,
    12% lijkt inderdaad hoog, maar als meer dan 50% van de dochters dood in de cel zit, dan halveert dat al het percentage. De reproductie lijkt geremd te worden in de 4,9 mm cellen. Ik ga mijn 4,9 mm volken niet meer bestrijden. Tenzij de bemonstering per 1 september uitwijst dat ze niet levensvatbaar zijn.

  • tomer

    05-07-2018 om 18:03

    Ben, weet je het percentage van de mijten dat in het broed zit en hoeveel procent op de bijen?
    Ik dacht dat het ongeveer 80-20% was, maar vind het niet meer terug.

    Tomer, Volgens Randy Oliver is de verhouding per 1 juli 59 - 41%. Dus 59% in het broed en 41% in het broed. Die 41% gaat de komende weken snel omhoog. Groet, Ben

  • tomer

    06-07-2018 om 01:41

    Ok bedankt! Als na broedafname nog 40% op de bijen blijft zitten, is een bijkomende behandeling dus nog wel aan te raden voor een effectieve bestrijding.
    groetjes

  • Toon van de Rijt

    10-07-2018 om 08:07

    Ben, is deze test te vergelijken met de pintest? Ik snap een eventuele omrekening, naar de grenswaarde van bestrijden van mijten, niet?!

  • Ramin

    10-07-2018 om 08:31

    Dag Ben,
    Een groep die zich al langere tijd bezig houdt met klein cel methode is Resistant Bees uit een van de eilanden in zuid Spanje: http://www.resistantbees.com/index_n.html

    Volgens hen er zijn meerdere factoren die samen de resistentie tegen mijten bepalen; een van de belangrijkste is voeding of diversiteit van drachtgebied waar de bijen leven. En volgende punt is stress factor.

    Als ik jou was zou ik een aantal volken niet met suikerwater inwinteren en vooral niet vaak in de volken bezig zijn …

    Veel succes,
    Ramin

  • Susanne Ramselaar

    10-07-2018 om 09:54

    Hoi Ben, is de koningin van een 4,9mm volk even groot als een 5,4mm volk of ook kleiner.

  • Twan

    10-07-2018 om 10:09

    Erg interessant!
    Je schrijft dat je "met name op zoek was naar poppen met paarse ogen".
    Waarom?
    Is dit een indicatie dat de poppen besmet zijn?

  • Maurits Tax

    10-07-2018 om 10:41

    Dag Ben, wat een pionierswerk lever je. De techniek erachter laat ik geheel aan jou over. De gegevens die het oplevert zijn voor de bijenhouder interessant. Ware het niet dat daarbij wat achtergrondkennis onontbeerlijk is. Wat te doen met de informatie over de wit- en paars-ogigen? Waar duidt de kleur van de ogen op? Zou je dat nog kort kunnen uitleggen, Ben? Dank.

  • karin

    10-07-2018 om 13:11

    ik dacht dat de poppen met gekleurde ogen ouder zijn dan 17 dagen waardoor de kans om nakomelingen van de moedermijt te vinden hier het grootst is..klopt dat?

  • Ben de blogger

    10-07-2018 om 21:19

    Toon, de rijtest is puur gericht op algemeen hygiënisch gedrag. Dit bloedonderzoek is gericht op specifieke hygiëne om broed besmet met mijten te ruimen door de bijen.
    Susanne, vooralsnog zijn de moeren even groot omdat ze uit andere cellen komen en niet uit het werksterbroed. De omstandigheden, dus de celmaat bepaalt de grootte van de bij en de moer.
    Twan en Maurits, Karin, net gesloten broed bevat en streklarven en jonge witte poppen. Daarin vind je uitsluitend de moederlijk evt met 1 of 2 eitjes. Naarmate de poppen ouder worden beginnen de ogen te kleuren naar rosé, rood, paars en zwart. Als ze paarse ogen hebben, hebben de bijen - als het goed is - het hygiënisch gedrag al in werking gezet en de mijtreproductie verstoord.
    Ik vond in veel cellen dode varroanakomelingen, misschien het gevolg van de krappe cellen? Groet, Ben

  • Henri

    11-07-2018 om 13:14

    Ben,
    Erg intressant blijft dit, vooral omdat er nu rwee siezoenen zonder varoa behandeling overheen gaat.
    Eén vraag, is het pop stadium korter dan bij 5,4 mm cellen.
    Is dit misschien (mede) een oorzaak dat de varoa gestoord wordt in hun cyclus?
    Kan het zijn dat de varoa zich hierop vervolgens weer kan aanpassen?
    Kunnen we de 4,9 mm cellen niet combineren met bijenvolken die al een beter poets gedrag vertonen?
    Ik probeer maar mee te denken.
    Groet,
    Henri

  • achiel

    11-07-2018 om 13:31

    Staat deze mini+ in de zon?
    Zoja dat moet je er rekening mee houden dat de dode jonge mijten het gevolg kunnen zijn van de warmte .

    Ik ga akkoord met Tieme dat 12% wel erg veel is. Ik zou een 2e keer tellen.

  • Ben de blogger

    11-07-2018 om 14:00

    Achiel, de mini heeft alleen in de ochtend zon. Die 12% besmetting lijkt veel, maar het lijkt me belangrijker hoeveel levensvatbare dochters er geboren worden. Dat is veel minder dan de reguliere 1.3 dochters in werksterbroed, namelijk slechts 0.4 dochters.
    Overigens zou het compactere broednest in 4.9 cellen ook een betere warmtehuishouding op kunnen leveren. Het blijft nog gissen.... groet Ben

  • Ben de blogger

    11-07-2018 om 14:21

    Henri, de broedduur is inderdaad verkort met 24 uur (zie ander voorbericht hier over). Hygiënisch gedrag heb ik ook ingekruist, althans geprobeerd.... Groet, Ben

  • Barbara de Klerk

    12-07-2018 om 14:50

    Hallo Ben, ik heb een toplattenkast en daar bouwen de bijen zelf hun raat (dit is een veger van een volk dat al 2 jaar in TLK zit; dit jaar de veger behandeld met oxaalzuur). De bijen hadden raat gemaakt voor darren (7,5 mm darrenraat en 5,5 mm werksterraat). Van het darrenraat met verzegelde cellen heb ik een deel van weggesneden en de poppen bekeken: ze waren alle 30 circa even oude poppen. Al behoorlijk ontwikkeld maar nog met witte ogen. Maar ik zag geen enkele aanwijzing voor mijten. Kan het zijn dat ik niet goed kijk? Wat zie je precies als er een mijt en/of een eitje van mijt op een pop in een cel zit? Heb je daarvan ook een foto?

  • Ben de blogger

    12-07-2018 om 20:18

    Barbara, de kans dat je bij het open maken van 30 cellen mijten tegenkomt is erg klein. Bij een besmetting van 10% is 1 op de 10 cellen besmet met een moedermijt. Bij poppen met witte ogen vind je meestal alleen de moedermijt. Voor eitjes heb je een stereomicroscoop nodig (factor 10, 15 of 20). Trouwens de moedermijten vallen vaak ook niet op want ze blijven op de bodem of zijwand zitten. Je kunt beter poppen met paarse ogen zoeken en dan 100 cellen openen, dan sluit je toeval beter uit. Er staan wel video's en foto's van mijten en eitjes in een ander blogbericht. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.