04-03-2021

De onderbak wegnemen en de rugzakmethode

De Bijenblog-uitwinteringsenquete

Heel veel imkers hebben de verkorte Bijenblog-uitwinteringsenquete al ingevuld, waarvoor dank! Tot uiterlijk aanstaande zondagavond 7 maart of eerder indien we duizend deelnemers bereiken, kun je deze nog invullen via deze LINK. Woon je in het buitenland, vul dan svp 1111AA als postcode in. Hoe meer reacties, hoe betrouwbaarder de uitslag. Een week later worden de resultaten gepubliceerd via NBV-Imkernieuws. Ik zal ook een linkje naar het verslag opnemen in een blogbericht.  

Het vervangen van de onderste broedkamer

Veel imkers werken met spaarkasten, waarbij ze veelal gebruiken maken van een tweede broedkamer. Dit kan een hoge of halfhoge bak zijn. Op twee momenten in het jaar is het broednest beperkt en beslaat dan meestal slechts één kamer, rand of hoogsel. Die momenten zijn het prille voorjaar eind februari/begin maart of later in de nazomer in de loop van augustus voor het inwinteren. 

Met een beetje geluk zit het volk met broednest en reservevoer vrijwel helemaal in de bovenste kamer, zodat de onderste kamer weggenomen kan worden om de oude donkere ramen weg te nemen. Soms heb je pech en zit er al broed in een paar ramen van de onderbak.

Je kunt de lege ramen eventueel direct al vervangen door kunstraat of deze een paar weken later als complete bak plaatsen zodra de wilgendracht op gang komt. Zelf ga ik met het volk in de onderstaande video dit voorjaar verder met één broedkamer en verder uitsluitend honingkamers om de bijen voldoende zitruimte te bieden en overbevolking straks tegen te gaan. De honingkamer op moerrooster komt er op zodra de temperatuur straks weer omhoog gaat en de wilgendracht goed doorzet. Het getoonde volk voldoet aan mijn vereiste van het bezetten van vrijwel de hele broedkamer om de honingkamer te mogen plaatsen. Het heeft namelijk geen zin om een honingkamer te plaatsen op een matig bezet volk met 5 of 6 straatjes.  Bij 8 a 9 bezette ramen kan bij mooi weer en dracht de eerste honingkamer het liefst met uitgebouwde ramen op een moerrooster geplaatst worden. 

Het versterken van een zwak volk door de rugzakmethode

Het principe van de rugzak leg ik in het tweede deel van de video uit. Begin maart kun je een zwak volk (broedkamer) plaatsen op een sterk volk uitsluitend gescheiden door een goed sluitend moerrooster. De bijen verdelen zich netjes over beide bakken en het bovenste zwakke volk profiteert van de warmte van het grotere broednest uit de onderste broedkamer(s). Na drie tot vier weken (begin april) kun je de twee volken weer scheiden. 

Niet langer op elkaar laten staan, want dan bestaat het risico dat de slechtste moer uiteindelijk om zeep geholpen wordt door de bijen. Dus wil je graag een zwak volk redden en versterken, dan is dit een beproefde methode. 

 

Plaats na scheiding het sterkst bezette volk verderop. Dan vliegen de bijen af op het zwakste volk. Bij gelijke sterkte kun je ze gewoon naast elkaar zetten. Neem wel in overweging om de moer van het zwakste volk in mei of juni te vervangen door een andere jonge moer. Vaak ligt de oorzaak van zwakte bij de kwaliteit van de moer. Soms staat de oorzaak achter de kast ;-). 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Coen

    04-03-2021 om 10:32

    Dag Ben,

    Ik wilde 2 weken terug met het verschonen van de bodem bij een volk de onderbak eruit halen, maar bij het liften van de bovenbak kwamen ze massaal de kast uit. Volgens mij zaten ze ook nog veel in de onderbak, dus deze heb ik laten staan. Ik moet denk ik wachten met het plaatsen van de honingkamer totdat ze ook flink bovenin zitten. Wat zou jij hier doen Ben?

    Ha Coen, een beetje rook kan in zo'n geval geen kwaad. Daarom doe ik deze handeling het liefst bij vrieskou eind februari, dan blijven ze lekker compact op de tros zitten en vliegen niet uit.
    Een bekend probleem bij het gebruik van twee broedkamers is het gegeven dat er vaak nog een honingkrans zit in de bovenste broedkamer waardoor de bijen het vertikken om de verse honing naar de honingbak te brengen. Dit is overigens ook een eigenschap van bepaalde bijen of lijnen. Buckfastbijen brengen de honing in het voorjaar makkelijker naar boven. Maar die honingkrans moet je eerst doorbreken, krap het maar open tijdens de voorjaarsbehandeling. Dan zullen ze het wel opeten en omzetten naar broed. Groet, Ben
    PS bij het eenbaksimkeren heb je hier geen last van.

  • Hero

    04-03-2021 om 11:41

    Beste Ben was het niet 3 maart? toen je deze vlog maakte? trouwens heb mijn overwinterings resultaten ingevuld en verzonden, de bijen krijgen de komende tijd weinig vlieguren, als ik het weer bekijk. groet Hero.

    Ha Hero, ja ik ben mijn tijd ver vooruit ;-). Het ziet er de komende twee weken niet goed uit. Straks nog even een rondje langs de standen doen om zo nodig suikerdeeg uit te delen. Groet, ben

  • Nienke Binkhorst

    04-03-2021 om 13:24

    Ik heb vorig jaar aan het eind van het seizoen een half gevulde honingkamer op twee broedkamers laten staan (conform een eerder blog dat je schreef), zonder moerrooster ertussen. Inmiddels heb ik voor de onderste broedkamer ramenvernieuwing toegepast (dat is nu de bovenste broedkamer geworden). In de honingkamer zat nog een combinatie van honing en suikerwater. Deze heb ik onderop gezet.... Wat is een goed moment om deze (hoop ik lege) honingbak onderop weg te halen (om later weer een moerrooster en honingbak bovenop te plaatsen)? En doe je dat juist bij kouder weer of wacht je totdat het warmer weer wordt?

    Ha Nienke, grote kans dat de onderste honingkamer in de huidige koudeperiode wordt leeg gegeten, want hij staat nu onder de bezette broedkamer. Het wegnemen zou ik vooral doen vroeg op een nog koude ochtend, want in de nacht trekken de bijen zich terug rond het broednest.

    Wacht je totdat het mooi weer geworden is, dan slepen de bijen die onderste HK vol met vers stuifmeel en dat wil je natuurlijk weer niet afnemen.

    Mocht deze medio maart nog steeds vol zitten met honing en suiker, dan moet je deze toch nog maar een maandje laten staan..... Groet, Ben

  • Andrés

    04-03-2021 om 17:48

    Ha die Ben,
    weer een mooie blog, daarvoor dank.
    Die rugzakje methode ken ik van een imker uit Canada die ik op youtube volg, alleen hij doet het in de najaar zodat beide volken de winter door kunnen, en later haalt hij ze weer uit elkaar.
    Is dit methode beter dan beide volken verenigen en later een aflegger maken?

    Zoals ik eerder vertelde vond ik dinsdag, op een volk 4 rammen met broed in de onderbak, deze heb ik laten staan, de raten zien er nog goed uit. Misschien dat ik in juli de baken omwissel, bij dit volk.
    Bij een andere volk zat al wat vers stuifmeel en nectar in de onderbak, dit was minimaal dus ik heb deze rammen voor alsnog afgenomen.
    Gr. Andrés

    Ha Andrés, naar mijn mening is het beter om het zwakke volk met een middelmatige te verenigen. Dat is eenvoudiger en doelmatiger. Maar wanneer je geen afscheid wil nemen van een volk, omdat je er maar twee hebt, dan kun je hiermee een zwak volk herstellen/oppeppen. Groet, Ben

  • Joost

    04-03-2021 om 19:52

    Hoi Ben,

    In de vlog spreek je over het eenbaks imkeren, hierover heb ik 2 vragen:
    1) is hiervoor kunstraat met kleine cellen vereist?
    2) is dit ook mogelijk met andere bijenrassen dan buckfast, zoals carnica?

    Ha Joost, eenbaksimkeren kan met gewone cellen/raat. Wel handig om 11 ramen te gebruiken voor een optimale en natuurlijke warmtehuishouding. Meest belangrijke is voldoende hk's geven zodat overbevolking voorkomen wordt. Het ras maakt ook niet uit. Ik heb me wel laten vertellen dat bepaalde Carnica-stammen een hogere zwermdrift hebben. Dan moet je gewoon tijdig een vlieger maken. Groet, Ben

  • irene stienen

    04-03-2021 om 21:51

    Beste Ben,

    Bij het inwinteren heb ik een fout gemaakt; een gevulde HK meegegeven als wintervoer, maar vergeten het moerrooster te plaatsen. Nu zit dus een deel van de tros/broed in de HK. Hoe kan ik dit ombouwen?

    Ha Irene, je hebt het goed gedaan door het moerrooster weg te laten, die hoort er niet te zijn in de winter.
    Bij mooi warm weer geef je een pufje rook in de HK, zodat de bijen naar beneden lopen (duurt een paar minuten) en vervolgens leg je het moerrooster onder de HK. Tegelijkertijd plaats je bovenop een 2e HK. Na drie weken is het eventuele broed uit de 1e HK uitgelopen en vervangen door verse honing. Zodra de 2e hk bezet is met bijen plaats je een derde HK met kunstraat. Groet, Ben

  • Jesse

    04-03-2021 om 21:56

    Dag Ben,
    Inmiddels staan mijn 4 volken (3 bastaard en 1 Buckfast) op elf ramen ipv 10 in segeberger kasten. 2 volken hebben op 1 broedkamer en HK overwinterd, de andere 2 op 2 BK en een HK. Deze onderste BK heb ik ca 2 weken terug kunnen verwijderen gelijk met check op bodem, alle schoon! Alle staan nu op 1 BK en 1 HK erboven.
    Wanneer verplaats ik de HK het beste naar onder? Ook juist bij kou of liever bij 15 graden? Vooral het Buckfastvolk, wat snel groter wordt is mijn ervaring, wil ik gauw meer ruimte boven kunnen geven. Lees graag je antwoord!

    Ha Jesse, lees even mijn reactie aan Irene. Echter bij jou zit er suikerwater in de HK, dus daar moet je eerst vanaf zien te komen. Dus wanneer het mooi weer is, kun je de bovenste HK naar beneden verplaatsen en vervolgens een moerrooster en lege uitgebouwde HK op de BK plaatsen.
    Zodra je de bijen eind van de middag volop in de HK bezig ziet, kan er een 2e Hk opgezet worden.
    Die HK beneden kun je laten staan, totdat je bijvoorbeeld belegde zwermcellen tegen komt in de BK, dan moet je toch ook kijken in die onderste HK en neem hem dan maar weg. Plaats hem dan bovenop en vervang de donkere ramen door kunstraat. Groet, Ben

  • JanA

    04-03-2021 om 22:06

    Hallo , heb alles omgebouwd naar combiramen segeberger broedkamer en halbzarge plus een schied/ schot ,het is een probeersel want op 1 broedkamer kon ik ze niet houden net te weinig ruimte.
    groet Jan

    Ha Jan, combiramen of dadant is inderdaad een betere raammaat bij vruchtbare koninginnen. De bolvorm van het broednest kunnen ze beter handhaven in combi of dadant.
    Denk vooral aan meerdere HK's want die kunnen overbevolking en zwermdrift afremmen/voorkomen. Groet, Ben

  • Jeroen

    04-03-2021 om 22:49

    Ben, wat als de halfvolle honingkamer welke bovenop twee broedkamers staat inmiddels vol met broed zit. Hoe ga je dat probleem oplossen? De onderste BK kan mogelijk wel weg. Maar de HK kun je die dan onder de 2de BK zetten of moet je dat juist niet doen? Ik hoop juist dit weekend te gebruiken om de lege BK's te verwijderen en de HK's weg te nemen of tijdelijk onder te zetten. Maar ja wat als (en daar lijkt het op, wanneer ik door het plexiglas kijk) er al broed in de HK zit?
    Met de aankomende koude kun je ook geen bijen afslaan welke eventueel nog in de onderste BK zitten. (verkleumen)

    Ha Jeroen, jouw verhaal maakt zo duidelijk waarom dadantkasten met altijd maar 1 broedkamer zoveel makkelijker is.
    In jouw geval zou ik de onderste BK dit weekend weghalen, mits die leeg is. Met deze kou kan je de bovenste hk niet open maken en onder de BK zetten. Dus kun je beter wachten tot warmer weer, zodat de bijen niet verkleumen.
    Het beste is dus 1 BK wegnemen en de bovenste HK onder de overblijvende BK plaatsen. Bij wilgendracht, mooi weer en een goed bezette BK kun je gelijk moerrooster en een lege uitgebouwde HK plaatsen. Groet, Ben

  • Bastiaan

    04-03-2021 om 23:15

    Bedankt voor je video en uitleg Ben!
    Vraagje: als je de onderste bak weghaalt en het is kouder waar sla je dat beetje bijen dan af? Voor de kast kan niet want dat is te koud, het folie wil je niet weghalen denk ik om de impact qua warmteverlies niet te groot te maken. Ben benieuwd hoe je dat doet.

    Ha Bastiaan, je hebt gelijk. Toen ik het deed in de video was het 9 graden en zonnig en konden de bijen terug vliegen.
    Dus even kiepen, zitten er geen bijen onderin dan wegnemen. Wel bijen dan weer laten zakken en over 10 dagen bij beter weer nogmaals doen. Groet, Ben

  • Bert

    05-03-2021 om 07:15

    Wederom een mooi filmpje. Dank daar voor. Ik volg ook graag het antwoord op de vraag die Jesse stelt. Ik heb al mijn volken op 1 BK en 1HK staan met HK boven. Mijn vraag is idem, wanneer deze HK naar onderen te plaatsen. Ik wil eigenlijk door naar 1,5 bak imkeren. Dank bij voorbaat Ben.

    Bert, zie mijn antwoord aan Jesse. Ik zou gewoon wachten tot het weer tien graden en zonnig is. Dan loop je geen risico's.
    Groet, Ben

  • Ange

    05-03-2021 om 08:11

    Hi Ben, bedankt voor de duidelijke uitleg. Ik probeerde vorig weekend de onderste broedkamer weg te halen maar het was toch overvol met bijen... en ze worden boos ook. Uiteindelijk hebben we het terug gezet. Meteen weer gedacht aan een Topkast. Lijkt mij veel makkels nieuwe imker en fijner voor ons en de bijen.

    Ange, inderdaad dat gedoe met het over twee bakken verdeelde broednest is een ramp voor bijen en beginnende imker. Geef mij maar een dadantkast of een Topkast. Eigenlijk zou iedereen met een dadantkast les moeten krijgen ;-). Een topkast is nog simpeler. Groet, Ben

  • Gert Van den Houte

    05-03-2021 om 09:59

    Goedemorgen

    Wat als bij het vervangen van de onderbak er zowel in de bovenste als de onderste bak broed zit.. hang je dan best de onderste broed ramen in de bovenste?

    Bijkomend: heb vorig jaar een kast overgenomen met Duitse ramen daar de eigenaar geen tijd meer had en niet meteen iemand vond die werkte met Duits model... Heb die ramen in een simplex gehangen maar die passen daar maar net in.. geen opening langs de zijkanten.. eergisteren stelde ik vast dat net die kast zowel broed heeft in de onderste als de bovenste broedbak. Bovenste broedbak betreft een simplex. Wat is de beste oplossing? Met dank...

    Ha Gert, Duits Normaal Maat zit super strak in onze spaarkasten. Je krijgt die ramen er nauwelijks uit. Heb je een Segebergerkast? Met andere strips kun je weer simplexramen gebruiken. Ik begrijp dat je bovenste BK simplexramen bevat en de onderste BK DNM-ramen?
    In dat geval zou ik bij mooi weer een moerrooster tussen beide broedbakken leggen en over twee weken kijken of de moer inderdaad in de bovenste BK zit (vaak zit ze bovenin). 3 weken na het leggen van je moerrooster is de onderste BK zonder moer broedvrij en kun je deze bak wegnemen of voorzien van simplexramen.
    Ondertussen moet je uiteraard wel eind maart een echte HK op een moerrooster boven plaatsen. Groet, Ben

  • Sandra

    05-03-2021 om 10:49

    hallo Ben
    begrijp ik nou van het bericht naar Gert dat ik een moerrooster kan plaatsen tussen mijn bk waar onder een hk staat. zodat straks het nest alleen in de bk zit.
    Momenteel is het grote volk verdeeld over deze twee bakken. Na deze actie dan een hk met moerrooster boven op de broedkamer plaatsen. ik heb mijn bijen in een I-bee kast.
    Maar wat te doen als ze toch in de hk zit

    Ha Sandra, je mag ervan uit gaan, dat de moer nu niet in de onderste h-bak zit. Je mag er zelfs vanuit gaan dat er helemaal geen broed in die onderste hk zit. Waarom plaats je geen rooster op de bk en zet je de onderste hk op het moerrooster? Na een week hoef je alleen maar een middelste raampje te checken op de aanwezigheid van eitjes om te weten dat de moer er inderdaad niet in zit. Geef ze bij dracht wel snel een 2e HK, want ze hebben echt wel ruimte nodig. Groet, Ben

  • karin

    05-03-2021 om 13:03

    Hoi Ben, ik wil zodra het warmer is, een darrenbroedig volk verenigen met een kleiner volk met goede moer. Wie krijgt de vliegplank? het kleine, moergoede volk, of het grote (dan) moerloze volk? of maakt het niet uit? Beide volkeren staan pal naast elkaar, dus verenigen zou zonder veel vervliegen moeten kunnen.

    Ha Karin, aangezien je eerst de darrenbroedige moer moet opzoeken en verwijderen, zou ik daarna dit volk weer sluiten en direct op het goede volk er naast zetten. Het goede volk, dat je met rust laat, behoudt dus de vliegopening. Groet, Ben

  • Erik

    05-03-2021 om 14:15

    Hallo Ben.
    Ik heb vorige week met die warme dagen van 2 kasten een BK weggenomen, ook al zaten er behoorlijk veel bijen in. Bij 1 kast was de bovenste BK alleen voer, dus weg. Die enkele BK zitten nu beide boordevol bijen.
    Hoe ga ik nu naar 11 ramen, want wil graag ook op 1 bak gaan imkeren.
    Gr. EJ

    Ha Erik,
    Je hebt een bak met voer weggenomen? Ze hebben nu toch nog wel voer hoop ik? Vandaag vlogen ze als gekken om water te halen om het wintervoer aan te spreken voor het open broed. Je kunt in de weggenomen BK's afstandsrepen plaatsen voor 11 ramen en bij mooi weer over 10 dagen je volken overhangen naar de aangepaste BK's. Vervolgens een extra raam kunstraat of bouwraam erbij en uiteraard snel een moerrooster en hk met uitgebouwde ramen erop, want blijkbaar schreeuwen ze om ruimte. Niet lang wachten met de 2e HK. Groet, Ben

  • Erik

    05-03-2021 om 18:33

    De weggenomen BK was waarschijnlijk teveel voer, er zit nu nog 4 volle voerramen in.
    Komen de bijen niet in de verdrukking als je die 10 (iets dikkere ramen in een 11 raams bak hangt?

    Ha Erik, dat kan wel een dingetje zijn. Je kunt ze het beste in dezelfde volgorde houden, soms een raam wisselen of omdraaien. Het dikste raam zonder broed tegen de buitenwand en een 11e raam kunstraat er tussen. Houd je moer even in de gaten, desnoods bij twijfel even in een kluisje en na het overhangen weer loslaten. Of bij twijfel eerst het raam afschudden, zodat je geen bijen plet. Groet, Ben

  • Erick

    05-03-2021 om 19:45

    Ben,
    Je laatste zin kwam wel even binnen. Ook ik maak fouten, maar dankjewel dat je mij met jouw ervaring een betere imker maakt.

    Ha Erick, ik maak ook nog wel eens een foutje, blijkt dan achteraf. De bijen vertellen je dat wel ;-). Groet, Ben

  • Wimke

    05-03-2021 om 19:55

    Hoi Ben, de rugzak methoden die kende ik nog niet. Vandaag maar netteen in praktijk gebracht.
    mooi om te zien (door het plexiglas) hoe dat die twee nivelleren.
    Toppie, bedankt voor de suggestie.

    Wimke, denk eraan, over 3 a 4 weken weer scheiden. Groet, Ben

  • ivo

    06-03-2021 om 10:45

    Goedemorgen,

    Sinds enkele weken liggen er op de plank tussen het mul best wat witte korrels, die na even proeven de suiker blijkt de die vorige jaar als oplossing werd bijgevoerd. Waarom wordt er zo gemorst met deze suiker? Plaats maken voor broed? te droog om op te eten?
    beste groeten,
    Ivo

    Ha Ivo, inderdaad dit voer is blijkbaar weer gekristalliseerd nadat het vloeibaar werd opgeslagen. Nu zit het de uitbreiding van het broednest in de weg, dus wordt het opgeruimd. Groet, Ben

  • Willem

    06-03-2021 om 13:05

    Hoi Ben,

    In een reactie heb je het over “1baksimkeren”, dit kan alleen met dadant toch? Of is het ook mogelijk bij spaarkasten?

    Ha Willem, ik doe dit ook met spaarkasten, echter de ruimte moet je compenseren met extra honingkamers boven het rooster. De kans op zwermdrift wordt immers ook genetisch bepaald. Is de zwermdrift genetisch gering en je geeft voldoende HK's dan is er niets aan de hand. Ontstaan er wel belegde zwermcellen, dan maak je een vlieger op diezelfde plek en de honingopbrengst wordt nog hoger. Groet, Ben

  • Roel

    06-03-2021 om 18:45

    Hallo Ben,

    1 baks of 1,5 baks? (Spaarkast) In jou boekje gaat het over een hk onder de bk voor tijdelijke opslag. Maar als ik je blog zie en alles lees lijkt het dat je het jaar rond alleen 1 bk, daarboven moerrooster en dan vlot doorstapelen met HK’s. Klopt dat? Ik ga nu met mijn volken naar 5,1/11 ramen. Is dan 1 bk voldoende?
    Groeten Roel

    Ha Roel, 1 BK is in een normaal drachtgebied voldoende. Maar zou je in een extreem goed drachtgebied zitten, dan kun je een uitgebouwde HK onder zetten voor de tijdelijke opslag (overdag) van de verse nectar en stuifmeel. In de avond/nacht wordt de nectar dan weer boven het broednest in de echte HK's opgeslagen. Vooral snel zonodig de 2e HK erop zetten (zodra je bijen ziet in de bovenste HK) en eventueel een 3e. Groet, Ben

  • j.w. ruis

    06-03-2021 om 20:51

    Hallo Ben, ik heb de vorige week vanwege de hoge dagtemperaturen in de vroege ochtend {temp ~6-8 C ) de B.K. `s omgewisseld ,de onderste waren licht qua gewicht maar er liepen nog vrij veel bijen in, derhalve niet afgeslagen (te koud ) en de boven kasten waren goed gevuld met bijen en voer. Wil de komende warmere periode dan de bovenkast op broed controleren , deze zonodig in de onderkast invoegen en nieuwe kunstraat inhangen, Vraag is dit een optie of stel je wat beters voor Bvd Jan

    Ha Jan, zoveel imkers zoveel wegen te bewandelen naar Rome. Doe vooral wat goed bij jou past. Je schrijft dat je de BK's hebt omgewisseld. Bedoel je daarmee weghalen of het letterlijk de onderste en bovenste BK omgewisseld?

    Als jij daar goede ervaringen mee hebt, moet je er mee doorgaan. Ik zou echter de oude lege raten in de onderbak hebben vernieuwd met kunstraat. Ook zou ik niet wat je voorstelt broed uit de bovenbak verplaatsen naar de onderbak, want dat koelt dan te veel af. Ik laat in principe het broednest altijd intact. Ik zou bij mooi weer en dracht, mits de bovenbak vrijwel geheel bezet is met bijen, wel een moerrooster en uitgebouwde HK plaatsen. Groet, Ben

  • Christel

    08-03-2021 om 17:10

    Hallo Ben, dank voor je informatieve filmpje!!!
    Als je bijen afschudt buiten de kast en er zitten jonge huisbijen bij die nog geen vlieguren hebben gemaakt (en zich dus nog niet georiënteerd hebben op de locatie van de kast) weten die de kast dan wel terug te vinden?

    Ha Christel, de jonge huisbijen zitten met name in het broednest op de ramen met open broed. Die tref je dus nauwelijks aan in de lege onderbak. Groet, Ben

    Begrijp ik t goed dat rond 9 graden en meer bijen niet verkleumen en terug kunnen vliegen naar de kast ,maar als t onder de 9,8 of 7 graden komt dat t dan te koud wordt? Maar hoe krijg je dan de bijen terug in de kast, want je wilt folie ook niet weghalen om ze terug in de kast af te slaan.

    Christel, bij zonnig weer op de voorkant van de kast vliegen ze al vanaf de vijf graden terug naar de vliegopening. Bijen verkleumen vooral bij stil zitten in de schaduw bij 5 graden of minder. Groet, Ben

    En als je wacht met onderste BK weghalen totdat t weer mooi weer is, dan kan die inmiddels weer belegd zijn met broed....en dan kom je helemaal niet meer af van de 2e onderste BK en zit je er weer een heel seizoen aan vast....

    Christel, ja inderdaad. Hoe vroeger, hoe meer kans op een lege onderbak. Dus eind februari is meestal het beste om een poging te wagen. Anders uitsluitend de oude lege vervangen door kunstraat. Groet, Ben

    Ik heb een HK bovenop 2 broedkamers, zal ik die nu er maar afhalen en alsnog slingeren en een lege HK terugzetten?

    Christel, ligt eraan wat er in zit: honing of suiker. Is je honing voor eigen consumptie of voor de verkoop? Met suiker kun je altijd nog onderop plaatsen, dan eten ze ze wel leeg de komende weken. Groet, Ben

    Ik ben vorig jaar n.a.v. je blogs overgegaan van 2BK naar 1,5 kast (1 BK en 1HK onderop).
    Ik begrijp uit je antwoord naar Roel dat 1 BK in principe voldoende is. Dus dan zou ik nu de HK die onder een BK staat dus ook beter wegnemen?
    Maar wat als die vol stuifmeel zit? Wat doe je daar dan mee?

    Christel, die hk onder adviseer ik inderdaad nog wel eens in hele goede drachtgebieden. Dan kan er in 1 dag zo extreem veel nectar binnen komen dat die onderbak gebruikt wordt voor de tijdelijk opslag van nectar en stuifmeel.
    Bij een gemiddeld drachtgebied durf ik die onderste HK ook wel helemaal weg te laten, mits je maar boven twee of drie HK's beschikbaar stelt in het voorjaar. Steeds kijken of de bovenste Hk bezet is met bijen en zo ja een extra HK geven. De 2e en 3e mogen kunstraat bevatten. Groet, Ben

  • minke

    08-03-2021 om 19:03

    hoi Ben, hier in het hoge noorden was het vanmorgen een mooi moment om bij de bijen onderste kamers weg te halen. Dat ging helemaal a la jouw filmpje. Dus geslaagd. Ik heb ook een topkast, die nu 2 jaar is gevuld (en met een jonge koningin van 2020, wat bijzonder is omdat er veel mis is gegaan met de jonge koninginnen afgelopen jaar op mijn stand). Ik wilde nu de bodem eens verschonen. Had verwacht daar net als bij de Segeberger of spaarkasten, allemaal dode bijen en vuiligheid aan te treffen. Maar de plank was onder het broednest prachtig schoon en glad ook. Daar is zo heftig opgeruimd en gepoetst. Geweldig. Alleen in het deel dat officieel is afgezet met het sluitraam lag nog al wat troep en beetje schimmel ook.
    Nu vraag ik mij toch af of waarom er op die open varroabodems (met gaas en dus open) wel zoveel dode werksters liggen en niet op zo'n dichte bodem als van de topkast. Dat is toch meer natuurlijk en houden ze daarom beter schoon?
    En nog een vraag: je had het in een vorige blog over een boekje topkast imkeren, is dat er nog? Ik heb geen mailtje gekregen.

  • Jan v Boggelen

    08-03-2021 om 19:40

    Dag Ben. Ontstaat bij 1 baks imkeren (dus 1 broedkamer) niet het probleem dat het volk te klein blijft? Immers na het leggen van het moerrooster is de maar gelegd! Of is het zo dat het volk toch voldoende groei op 1 br kamer. Dank

    Ha Jan, 1 BK-raam spaarkast bevat 5.500 cellen. Bij 10 ramen heb je dus 55.000 cellen, bij 11 ramen zelfs 60.000 cellen.
    Een gemiddelde moer legt in april/mei 2000 eitjes per dag. Na drie weken loopt dat weer uit. Dus 21 dagen x 2000 is 42.000 cellen/jonge bijen. Tja.... dan hou je nog over voor stuifmeel en voer.
    Bij 2500 eitjes..... 52.500 cellen nodig.
    Met zoveel broed krijg je echt wel een sterk volk.

    Met bovenmatig goede moeren kun je inderdaad beter een Dadantkast met grotere ramen (8500 cellen per raam) gebruiken. Deze kast is flexibel van inhoud d.m.v. een sluitbord. Het aantal BK-ramen is variabel en laat zich aanpassen naar de kwaliteit van de moer.

    Mocht je compleet volgelopen "stuifmeelplanken" tegenkomen in de Bk spaarkast, vervang deze dan maar in het voorjaar door kunstraat tegen het broednest aan. Geef ze later in mei weer terug aan broedafleggers. Groet, Ben

  • jan w. ruis

    08-03-2021 om 19:43

    Ben hallo, in reactie op je antwoord de volgende toelichting: ik heb de met bijen en voer volle oude bovenbak onder geplaatst op de schone bodem en de oude bijna lege (die ik niet durfde afslaan vanwege de koude ) er maar bovenop gezet.
    Mocht hierin bij controle eerdaags enig broed in zitten dan wissel ik alleen de vuile lege raampjes om , zo niet sla ik ze alsnog af en zet er een HK met rooster op. groet Jan

    Jan, met die lege BK boven loop je inderdaad het risico dat ze er nu een koepel broed in aanleggen, die op 1/3 of halverwege stopt met daarboven stuifmeel en honing.
    Daarmee loop je kans dat de voorjaarsdracht terecht komt in de bovenste BK en niet boven het rooster in de HK.

    Dit gebeurt omdat voor een gemiddelde moer twee BK's gewoon een te grote ruimte is. Groet, Ben

  • Erik

    09-03-2021 om 01:15

    Hallo Ben,
    Na jouw info over het tijdelijk plaatsen van een zwak volk op een sterk volk, heb ik dit opgevolgd. 1 volk zat maar op enkele straatjes.
    Een paar uur later een compleet slagveld op de vliegplank en voor de kast.
    Misschien toch geen goed idee.
    En nu?

    Ha Erik, de wegen van onze bijenvolken zijn soms ondoorgrondelijk. Beroepsimkers passen deze methode jaarlijks toe op tientallen volken.
    Er gebeuren in onze bijen iedere keer weer zaken, die wij niet kunnen verklaren. Het samenvoegen van bijenvolken of ramen met bijen zou in voor- en najaar ongestraft moeten kunnen zonder aanvullende voorzorgsmaatregelen.

    In jouw verzwakte volk moet blijkbaar iets mis geweest zijn, wellicht een ziekte, die de verdediging heeft getriggerd in het andere volk. Ik zou het volk controleren zodra het mooier weer wordt en het broednest concentreren in 1 BK. Groet, Ben

  • Adri van der Marel

    09-03-2021 om 14:32

    Over biodiversiteit gesproken:
    Bij het opruimen van de bodem kwam ik weleens een paar oorwurmen tegen.
    Als de kast natter was, soms ook pissebedden.
    Wat de overwintering betreft, had ik het idee, dat meer oorwurmen een betere overwintering opleveren, hetgeen verklaard kan worden uit het voedsel van oorwurmen, dat uit luizen en mijten bestaat.
    Doordat pissebedden in een nog iets nattere omgeving leveren, kan dat meer schimmel in de kast opleveren.
    Wat is er meer bekend over de overwinteringskansen in een samengaan van bijen met oorwurmen en/of pissebedden?
    Want het verhaal van pseudoschorpioenen is bekend, maar ik heb ze nog nooit gezien of kunnen aantonen.

    Adri, interessante materie. Ik heb ook volken in een bosomgeving staan, waarbij vooral de pissebedden zorgen voor brandschone schuifladen (muv hun eigen uitwerpselen). Ik merk niet dat daar meer schimmel voorkomt. Volgens mij is schimmel op de raten vooral een gevold van zwakkere volken. Zeer sterke volken houden de ramen goed schoon van schimmels.
    De oorwurmen en mieren doen precies hetzelfde als bijen en schorpioenen. Die eten ook de mijten, die naar beneden vallen. Bijen kunnen ook mijten kapot knagen. Die andere insecten kunnen dat uitsluitend vanaf de bodemla. Bijen kunnen dat ook bij zichzelf of onderling doen.
    Je kunt dus beter bijen selecteren op hun grooming (vlooien) gedrag dan schorpioenen of roofmijten kopen. Dat helpt niets extra's ten opzichte van hetgeen oorwormen e.d. doen. Groet, Ben

  • Anna

    09-03-2021 om 17:28

    Hoi Ben,
    Dit jaar wil ik ook proberen om het volk op 1 bak te houden.
    Maar... hoe kan ik met '1-baks-imkeren' de raat vernieuwen als alle ramen bezet zijn?

    Ha Anna, in het vroege voorjaar tref je meestal 4,5 of 6 ramen broed aan tijdens de eerste voorjaarscontrole. Dan kun je dus mooi 2 ramen met wintervoer of de buitenste lege ramen vervangen door 2 met kunstraat. Twee weken later misschien nog 1 raam? Vervolgens kun je vlak voordat je gaat inwinteren half augustus nog eens kijken naar het krimpende broednest. Dan is er vast nog wel 1 of 2 ramen te vervangen. Een verschoning van 30 tot 50% per jaar volstaat.
    Mocht je nog een vlieger maken in mei, dan komt het oude volk direct voor 80% op nieuwe kunstraat te zitten.
    Groet, Ben

  • Mor Langelaar

    15-03-2021 om 08:10

    hoi Ben,
    1 van m'n 3 kasten heeft 1 BK. Die is goed vol; de bijen bouwen bovenop de ramen en ook onderop, aan de onderste latten van de ramen. Moet ik nou er een BK bij zetten? En die 'wilde' raat onderop weghalen? Dat vind ik zo zonde; het kost ze toch veel om te bouwen..
    Hij staat op een Segeberger met verhoogde bodem, vandaar dat er ruimte was.
    En ik heb de andere volken voer gegeven, maar twijfel bij deze, want gaan ze dan niet nog meer bouwen?
    groet, Mor

    Ha Mor, je kunt er altijd zonder warmteverlies een bak met kunstraat onderzetten, beetje roken dan verlaten ze wel de aangebouwde raat. Is het veel raat dan snij je het weg en is het weinig dan druk je plat. Gelijk doen dus....Bij het liften van de bak voel je gelijk het gewicht.

    Er zijn voor hoge segebergerbodems speciale lattenbodems in de handel (zogenaamde "bouwstoppen" die het uitbouwen van raat in de hoge bodems tegen gaan.

    Zodra over een week de temperatuur richting de 15 graden gaat direct moerrooster en HK met uitgebouwde raat erop. Gezien de bezetting en de raatbouw is dit volk er zeker aan toe.
    Groet, Ben


Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.