08-11-2024

De Tropimijt

De Tropimijt

In de laatste editie van het Duitse Bijenblad Bienen und Natur wordt aandacht besteed aan een potentiele nieuwe bedreiging voor onze honingbij, namelijk de Tropimijt. De formele naam van deze mijt is Tropilaelaps, waarvan er twee ondersoorten voor onze bijen relevant zijn. Deze mijt is net als de varroamijt afkomstig uit Azie en is via introductie in Azie van onze bijensoort Apis Mellifera overgestapt op onze bijen. Het achtpotige insect is net zo lang als de varroamijt, maar veel smaller. Het is daarom veel lastiger te detecteren, ook omdat deze mijt zich niet bevindt op de bijen, maar vrijwel uitsluitend in het broed. 

Voor de overleving heeft het insect bijenbroed nodig, zonder broed overleeft het niet. Dit is de reden dat men altijd heeft gedacht, dat het niet zo'n vaart zou lopen met deze mijt en onze bijen. Helaas blijkt mede door klimaatverandering dat de periode van broedloosheid van onze winterbijen steeds korter wordt en dat er op bijenstanden altijd wel een of meerdere volken aanwezig zijn, die helemaal niet meer uit het broed gaan. Op die manier kan de tropimijt overleven en gezien zijn enorm explosieve reproductiedrift besmet het daarna weer andere volken in het voorjaar. 

De aanwezigheid van de tropimijt is inmiddels al vastgesteld in Georgie aan de Zwarte Zee en er zijn onbevestigde berichten van de aanwezigheid in Turkije en Oekraine. De westwaartse beweging is duidelijk ingezet. Meer hierover kun je lezen in een publicatie van Imkers Neteland. Deze link verwijst naar een toelichting van Bijen@WUR. 

Diverse Nederlandse imkers betrekken hun koninginnen uit Turkije, zodat de brug naar West Europa snel geslagen zou kunnen worden door de Tropimijt. Daarom is onderstaande video een goed medium als eerste kennismaking met de tropimijt. Vooral de verschillende detectiemethoden worden hierin duidelijk uitgelegd. 

Laten we vooral hopen dat de Tropilaelaps en de Kleine Kastkever nog lang wegblijven uit West Europa, maar het is goed om als imker iets meer te weten over deze meldingsplichtige parasieten. Mocht je een Tropimijt opmerken in je volken, neem dan een foto/video en meldt dit bij de NVWA.  Bij twijfel kun je altijd eerst een Bijengezondheidscoordinator inschakelen. Deze vind je HIER, echter bij een positief oordeel ben jij verplicht dit te melden bij de NVWA. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • dancker

    08-11-2024 om 13:19

    Dag Ben, goed dat je hierin aandacht aan schenkt. een flink aantal imkers door het gehele land doen overigens deze winter voor de 2e maal mee aan een project waarbij sensoren in de bijenkasten worden gehangen en daarmee de temp in de bijenkasten gedurende de gehele winter wordt gemeten (en uitgelezen door WUR bij inlevering van de sensoren in het daaropvolgende voorjaar). Het is vastgesteld dat bij een broedloze periode deze mijt zich moeilijker of niet kan vermenigvuldigen, echter met de milde winters in NL is het nog maar de vraag of wij in NL nog broedloze periodes in de winter kennen. Mogelijk kan de geregistreerde temp in de kast wijzen op aanwezig/afwezig broed.

    Ha Dancker, ik heb zelf ook enige jaren warmtesensoren in enige kasten gehad, maar het blijft verrekte lastig om deze in het overwinterende broednest te plaatsen, want centraal in het midden is vaak niet correct. Dus je moet er eigenlijk eentje in ieder straatje plaatsen en tevens in alle kasten van een bijenstand. Je hebt natuurlijk maar één volk per stand nodig om de tropimijt te laten overleven.
    Groet, Ben
    ps er zijn al onderzoeken uit de UK waaruit blijkt dat niet alle volken uit het broed gaan. Wellicht speelt hier de invloed van Ligustica

  • steven

    08-11-2024 om 14:09

    Hi Ben, is al bekend hoe snel de Tropimijt onvruchtbaar wordt of dood gaat als er geen broed is?
    Oftewel, hoelang de broedloze periode moet zijn?

    Ha Steven, een bestrijdingsmethode behelst een broedpauze van 24 dagen, zodat al het broed incl. darrenbroed verdwenen is. Daarmee is 95% verdwenen. Maar jij vraagt wanneer er sprake is van 100% uitval. Ik zal er eens naar zoeken. Groet, Ben

  • Gerrit

    08-11-2024 om 15:05

    Hoi Ben,
    Heel goed hier aandacht aan te besteden!
    Wordt er op gebied van diergezondheid nu al maatregelen getroffen zoals een invoerverbod van bijvoorbeeld koningin uit Turkije?
    Een andere vraag is hoe verplaatst deze mijt zich? ik lees dat de mijt zich niet op bijen bevindt.

    Ha Gerrit, nee nog niet. De detectie in Turkije is nog niet formeel bevestigd. De tropimijt verplaatst zich via reizen en het verkopen van volken. Groet, Ben

  • Σrik…

    08-11-2024 om 15:22

    Dank voor je blog.
    Zou het het een optie zijn om bijen in een temperatuur gecontroleerde ruimte te plaatsen tijdens de winter?

    Ha Erik, dat lijkt me gecompliceerder dan de Q in een arrestkooitje opsluiten gedurende 24 dagen in de zomer, dan bereik je ook 100% broedvrijheid. Bovendien is broedvrijheid afhankelijk van zowel de genen als de licht- en temperatuurcondities. Groet, Ben

  • jan vanHoek

    08-11-2024 om 15:59

    Volgens mijn geografische kennis zijn ze zich westwaarts aan het uitbreiden. zijn er ook al bestrijdingsmiddelen voorhanden??

    Dag Jan, natuurlijk je hebt gelijk. Zal ik aanpassen ;-). Thnx.
    Zuren en broedstops schijnen effectief te zijn. Echter de impact en reproductie is veel groter dan de varroamijt.
    Groet, Ben

  • Klaas

    08-11-2024 om 16:16

    Tja iemand moet eens de knuppel in het hoenderhok gooien. Laat ik het dan maar zijn.
    Is het niet zinniger toch echt eens te stoppen met het over grote afstanden slepen met koninginnen in plaats van elke keer maar weer onze locale bij te plagen met steeds nieuwe plagen, waar enkel Bayer en Monsanto beter van worden.

    Ha Klaas, de bijenvolken verplaatsen zich van nature via zwermgedrag. Daarnaast wordt er lokaal gereisd voor de bestuiving van fruit. Beide verplaatsingen, zeker het zwermgedrag, kunnen we niet verbieden. Groet, Ben

  • PeTeR

    08-11-2024 om 18:36

    Ik zie dat ik geen linkjes kan delen maar Google even op you tube naar de titel

    Tropilaelaps: What Beekeepers Need to Know

    Zeer informatief

    Dank Peter! Groet, Ben

  • Laurens

    08-11-2024 om 18:42

    Ik sluit me volledig aan bij, Klaas.
    Stoppen met slepen.

  • karin

    08-11-2024 om 19:24

    de broedcyclus van de mijt is slechts 7 dagen, gaat dus veel sneller dan de varoamijt vermenigvuldigen

    Ha Karin, ze kennen bovendien nauwelijks een phoretische fase, daardoor blijven ze lang onder de detectie radar. Groet, Ben

  • Joos

    08-11-2024 om 20:38

    Misschien leren we nog om niet teveel te met de bijen te slepen van hot naar her b.v. de Biesbosch. Daar naar toe gaan schaad de natuur en het imago van de goedwillende imkers. Het is vragen om problemen als mijten en ziekten overdrachten.

    Eens, Joos. De kans is inderdaad groot, dat je in de Biesbosch virusziekten oploopt. Uit alle delen van Nederland en België staan de volken bij elkaar tot zeer laat in het seizoen. Groet, Ben

  • Pieter

    08-11-2024 om 21:31

    Van onze zwarte bij is bekend dat deze vroeg stopt met broeden. Als Lingustica en daarmee o.a. ook Buckfast met deze zachte winters doorbroeden, wordt het dan niet eens tijd te stoppen met al die uitheemse ingevoerde en doorgeteelde bijenrassen.
    Kan een boel narigheid en chemicaliën schelen!
    Kiezen voor passende bijen met wellicht ook minder honing.

    Pieter, enige nuance zou wel gepast zijn. De buckfastbij is ontstaan vanuit de Zwarte bij en ik kan je verzekeren dat mijn meeste buckfastvolken geen broed meer hebben. Uit de stamboom blijkt dat deze lijnen al in 1963 in de UK, Nederland en Duitsland gehouden worden. Met iedere ondersoort inclusief de zwarte bij wordt door telers geteeld. Ook zwarte koninginnen worden geïmporteerd uit Zweden, Frankrijk etc.
    Bovendien behoren alle Apis Mellifera bijen tot dezelfde bijensoort en vindt er in de overgangsgebieden van nature hybridisering plaats. Groet, Ben

  • Roland

    09-11-2024 om 00:06

    Van Randi Oliver heb ik begrepen dat niet de temperatuur zorgt voor een broedstop of winterperiode maar het ontbreken van stuifmeel waar het broednest mee gevoed wordt. Kun je hiervan geen gebruik maken m een gehele broedstop te genereren in de winter?

    Ha Ronald, in essentie klopt de bewering van Randi. Echter stuifmeel is weer afhankelijk van daglengte, zon en temperatuur. De genen van de bijen spelen ook een rol. Wil je een echte broedstop afdwingen, dan kun je beter de moer arresten in een arrestraam. Mocht er nog broed in komen, dan kun je dat met mijten en al wegnemen. Groet, Ben

  • Twan Stemkens

    11-11-2024 om 11:54

    Ik lees: "Diverse Nederlandse imkers betrekken hun koninginnen uit Turkije, zodat de brug naar West Europa snel geslagen zou kunnen worden door de Tropimijt."

    Ligt hier dan niet een deel van de oplossing om verspreiding te voorkomen?
    Moet er dan niet van hogerhand paal en perk gesteld worden aan deze manier van omgaan met bijen?

    Iets om over na te denken, lijkt mij.

    Dag Twan, inderdaad goed om over na te denken. Zelf heb ik nog nooit een koningin of bijenvolk uit het buitenland gekocht. Ook niet in Nederland trouwens. Maar het zit in de aard van de mens en ook van imkers om vreemd materiaal te willen beproeven. Overigens zorgt het zwermgedrag van bijen er ook voor dat de volken jaarlijks verhuizen. De inzet van volken op bepaalde drachten zorgt ook voor een snellere migratie. Laten we dus vooral voorzichtig zijn met de handel en wandel van volken uit Turkije. Groet, Ben

  • Danny

    14-11-2024 om 16:50

    Dag Ben,

    Ik heb een volk dat ten onder is gegaan aan Varroa-en A hoornaardruk. Koningin nog op de raten met slechts een 40-tal bijen. Was een sterk productievolk, kan ik deze koningin nog redden door haar op een bijenraam van elders te droppen om in een 6-ramer te overwinteren of is dat een hopeloze zaak doordat ik dan een ander volk moet verzwakken en mogelijk zij niet geaccepteerd zal worden ?

    Ha Danny, dat lukt niet, een volkje op 1 raam met bijen kan zichzelf niet warm houden. Je kunt de moer - als je haar liever behoudt dan een andere moer - in een hoekje bij het folie in laten lopen. Misschien heb je het geluk dat deze moer het redt. Aan de andere kant zou ik denken dat zij toch niet de juiste werksters heeft opgeleverd die kunnen overleven. Groet, Ben

  • Kristel

    17-11-2024 om 15:49

    Hallo Ben,

    Hartelijk dank voor het delen. Goed om deze vast te leren herkennen. Zo rond 17 minuut en 20 seconden wordt een stuk gedeeld in het filmpje over de precisie van de verschillende detectie methoden bij de Tropilaelaps. Zou dit hetzelfde zijn voor de Varroa Destructor? Het onderzoek naar de precisie zal zijn uitgevoerd, maar ik kan het nog niet goed vinden. Alvast bedankt!

    Ha Kristel, voor de varroamijt bestaan er ook diverse methoden om de mijtbesmetting op de bijen en in het broed te onderzoeken en meten.
    De alcoholwasmethode, meestal uitgevoerd met winterruitenwisservloeistof, is de betrouwbaarste van alle onderzoeken naar mijten op de bijen. Je kunt het ook met poedersuiker of koolzuur doen. Deze twee methoden scoren iets lager in onderzoeken. Het broedonderzoek wordt meestal via een stereomicroscoop met een factor 10 vergroting gedaan. Al deze onderzoeken moeten in augustus uitgevoerd worden. Het broedonderzoek is overall de beste methode, want daar huist meestal 70 tot 80% van de mijten.
    Zelf tel ik alle gevallen mijten in de periode van 1 september tot 1 maart. Dit is de periode grotendeels zonder broed. Dit geeft bij onbehandelde volken een zeer goed inzicht in de volken/teeltmoeren die relatief de minste mijtenbesmetting hebben. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.