Blog categorieën

23-01-2021

De wintertros en de broednesttemperatuur

Gisteren ontving ik van collega-imker Jorgen onderstaande foto's van zijn vijf "kleine cellen"-volken in styropor Dadantkasten. Hij begon in 2017 bijna gelijktijdig met mij met het onbehandeld laten van zijn volken en de overzetting via de tussenmaat van 5,1 mm naar 4,9 mm. Inmiddels overleven de vijf volken het vierde winterseizoen en ze zien er onveranderd gemiddeld tot sterk uit met één iets zwakkere. Maar ook die zal het voorjaar ongetwijfeld halen.

In 2017/2018 zijn deze volken omgezet van Segeberger naar Dadantformaat. Het werken met de eenbaks dadantkasten heeft veel voordelen ten opzichte van het reguliere tweebaks imkeren met twee broedkamers. Denk hierbij aan het tillen van de bakken en het moeten controleren van 20 ramen in plaats van 8 of 9 dadantramen. Het is ook handig de wintertros te kunnen blijven volgen in de winter direct onder het folie. De wintertros verdwijnt niet tussen de twee broedkamers in. Dit maakt ook het oxaaldruppelen in de winter makkelijker, er hoeft niet gekiept te worden. 

Maar goed, deze volken zijn dus al ruim 4 jaar niet meer behandeld. Je kunt met eigen ogen vaststellen dat ze er goed uitzien. In feite doet BIJEN@WUR hetzelfde met de projecten op de Veluwe en Tiengemeten. Echter zij halen de zwakke volken in het voorjaar uit de proef en splitsen de volken in mei in 5 nieuwe volken. Daarmee splits je tevens de mijtenpopulatie in vijf ongeveer gelijke delen. In feite een vorm van mijtenreductie. Maar het is wel een goede selectie op overlevende volken, die goed weten om te gaan met de mijten. Er ontstaat een balans tussen gastheer en parasiet. 

In onze volken wordt nagenoeg niet ingegrepen. De enige ingreep vindt plaats indien er zwermdrift in sommige volken optreedt. Dan worden er twee ramen broed en bijen afgenomen als broedaflegger. Verder presteren de volken uitstekend, de honingopbrengst is minstens net zo veel als in behandelde volken. 

Overigens maakt Jorgen wel gebruik van de door mij geselecteerde Buckfastlijnen. Het zou maar zo kunnen dat de selectie en het inkruisen van zeer goede hygienische eigenschappen mede het geheim van de smid is. Uiteraard monitoren we heel goed om uitval te voorkomen. 

Mocht je de metingen van de broednesttemperatuur in onze volken willen volgen, dan kan dit via deze link. Je ziet dat de broedvrije periode tegen de kerst al weer voorbij was (dit volk staat bij mij onder de walnotenboom). Twee maanden hebben ze uitgerust, daarna bereiden ze zich weer voor op het komende voorjaar.  

Je ziet dat de volken dagelijks zo'n 20 graden opplussen ten opzichte van de buitentemperatuur. Een geweldige prestatie!

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Henri Nijkamp

    23-01-2021 om 19:28

    Beste Ben,
    Helemaal waar, ben gister aan de kasten gaan voelen hoe zwaar ze zijn, of er nog genoeg voer is. Tevens gemerkt door de dekfolie heen, dat de temperatuur flink is gestegen t.o.v. 3 weken geleden.
    Ik merk wel dat de volken die ik op 1 kast heb terug gezet, nu moeten worden bijgevoerd.
    Ik doe dit met suikerdeeg, in de hoop dat volgende week voldoende mogelijkheden zijn dat de bijen ook water kunnen halen.
    Heb jij mischien eeen beter idee Ben?
    Wat ook opvalt nu, de reuk wat uit de kast komt is gelijk aan die in de zomer.
    Je merkt het al als je alleen het deksel optilt.

    Ha Henri, geen zorg over water, er zit door de stofwisseling van de bijen voldoende condenswater in de kast. Dan nemen ze wel op. Door het broed gaan ze meer consumeren, er ontstaat dan ook meer water. Groet, Ben

  • Ramin

    23-01-2021 om 22:24

    Dag Ben,

    Ik vraag me wel af hoe hebben jullie die kleine cellen methode gedaan hebben.

    Is het mogelijk om een keer iets meer over vertellen; hoe men dient beginnen en/of welke stappen zou gedaan moeten worden om zover te komen …. En wat zijn eventuele extra kosten voor het omzetten.

    Misschien in een apart filmpje en of ergens op een apart hoofdstukje in jouw blog … is het een idee ?
    Warme groet,
    Ramin

    Ramin, de beste en snelste methode om te beginnen is met een bakje met uitgebouwde 4,9 mm raampjes van een MiniPluskastje. In zo'n kastje stop je een schudzwerm of een veger of een vlieger. De koningin legt haar eitjes in de kleine 4,9 cellen en nadat er twee generaties jonge kleine bijen geboren zijn, verzet je dit kastje 1,5 meter zodat de grote bijen afvliegen. Vanaf nu kun je af en toe een raampje 4,9 mm kunstraat aan toevoegen en zo bouw je je eerste 4,9 volkje op. Dat winter je in en het jaar erop breid je dit kastje uit met nieuwe verdiepingen en eind mei kun je het opsplitsen in meerdere 4,9 volkjes.
    Daarna kun je deze MP-volkjes omzetten naar spaarkast of dadant 4,9 mm. Je eerste bakje miniplus moet je zien over te nemen van een imker die al 4,9 volken heeft.
    Groet, Ben

  • Ineke

    24-01-2021 om 10:47

    Hoe kom ja aan die iets kleinere afmeting kleine cellen. Kan je die afmeting kopen in was.

    Ineke, de kunstraat kun je kopen bij imkerij onder de Linde. Lees ook mijn antwoord aan Ramin. Groet, Ben

  • Han Holdijk

    24-01-2021 om 12:37

    Ik imker al ca 15 jaar.ik heb wel 1 plexiglasplaat
    Waar kan ik de gebruikte folie verkrijgen? Ik neem aan dat het geen huishoudfolie is. Groet
    Han Holdijk

    Han, dit is een folie van 0,4 mm. Ligt dus mooi vlak en is afkrabbaar. Ik denk te koop bij de imkerhandel, ik koop ze voor dadant bij www.holtermann.de Groet, Ben

  • Jeroen de Heer

    24-01-2021 om 21:38

    Ben,
    Misschien een gekke vraag.
    De kleine cellen koninginnen gaan die ook naar een bevruchtingseiland?
    Passen die kleine cellen koninginnen wel bij de darren van de reguliere celgrootte volken?
    Moet je dan ook geen kleine cellen darren hebben voor die koninginnen?
    Passen de geslachtsdelen wel?
    En als ze met die grote darren paren, gaat de eigenschap dan weer verloren?
    Of heeft het enkel te maken met hoe groot de cellen zijn die gebouwd worden of er een kleine of grote bij uit komt?
    Groetjes, Jeroen

    Jeroen, interessante vraag. Mijn koninginnen worden via koninginnenteelt geboren vanuit Nicot-dopjes, zoals te doen gebruikelijk is. Kleine werksterbijen worden uitsluitend geboren door op te groeien in kleine cellen. De koninginnen groeien op in vrij met was opgebouwde Nicot-dopjes.
    Het gegeven dat ze gevoerd worden door kleine voedsters heeft m.i. geen invloed want het voeren is vraaggedreven.
    De darren in de "kleine cellen-volken" worden geboren vanuit vrij gebouwde natuurraat. Wellicht een fractie kleiner maar niet waarneembaar.
    Mijn jonge koninginnen worden stand- en eilandbevrucht. Standbevruchting is meestal 90% en eilandbevruchting 60%.
    In de praktijk zie ik dus geen verandering in de bevruchting van mijn moeren en de grootte is visueel niet veranderd.

    In de jaren 30-50 van de vorige eeuw werd er in de bijenbladen ook veel geschreven over dit onderwerp, maar dan vanwege de omgekeerde beweging. Men maakte zich ook druk over moerroosters in relatie tot de grootte van de bijen en moeren. Groet, Ben

  • Anja

    25-01-2021 om 12:51

    Dag Ben,
    Dit najaar heb ik voor het eerst geen mierenzuur behandeling uitgevoerd. Ik had drie zwermen en 2 redelijk sterke volken in spaarkasten. De raten laat ik de bijen zelf uitbouwen. De 5 volken hebben het geen van allen overleeft. Hoe kan ik aan een aflegger of zwerm komen die beter met de varroamijt kan omgaan?

    Ha Anja, heb je helemaal geen zomerbehandeling uitgevoerd? Dat pakt waarschijnlijk niet goed uit met ongeselecteerde bastaardbijen. Alleen als je aan de hand van de mijtenval of een mijtenonderzoek op de bijen vaststelt dat de mijtenbesmetting laag is (< 5% begin september), kun je de behandeling overslaan.
    Zonder dit onderzoek mag je er nog niet vanuit gaan - ook al koop je hoog-hygiensche bijen - dat ze onbehandeld overleven. Dus helaas zijn we nog niet zo ver dat je bijen zonder controles onbehandeld kan laten. Groet, ben

  • mark

    25-01-2021 om 14:11

    Hoi Ben, puur uit nieuwsgierigheid door de eerste opmerking. Mij is altijd verteld de kasten zo min mogelijk open te maken nu. Maar als ze voer nodig hebben, dan gaat dat voor neem ik aan. Doe je dat dan op deze koude dagen dat ze op een tros zitten, of juist als het net iets mooier weer is als ze van de tros af zijn? Kun je dan ook ramen voer geven van volken die gestorven of verdwenen zijn? En waar zet je die dan. Aan de rand van het hoopje bijen? Of vinden ze de weg ernaar toe wel? Of moet je een pak erop leggen? Dank

    Ha Mark, nood breekt wetten, dus als ze echt dreigen van de honger om te komen, maak je de kast gewoon open.
    Soms hoef je de kast niet open te maken, want je kunt natuurlijk wanneer de wintertros bovenin zit bij het voergat in je dekplank een 2,5 kilo pak suikerdeeg neerleggen. Dat is de makkelijkste methode.
    Een overtollig raam voer uit de ene kast naar de andere overhangen kan ook. Dat kan ook bij vorst. Bij iets hogere temperaturen zullen ze meer opvliegen. Hang het raam aan de kant waar geen voer meer zit tegen het raam aan waar je nog bijen ziet zitten. Soms moet je een paar lege ramen hiervoor weg halen, kun je gelijk zien of ze wel echt leeg zijn. Vaak valt het nog mee.
    Met voer uit dode volken zou ik terughoudend zijn, wanneer je de doodsoorzaak niet kent. Het scheelt weinig geld gezien de suikerkilo prijs en je neemt geen risico's. Groet, Ben

  • Arnold 't Hart

    26-01-2021 om 11:57

    Ha Ben, ik zou graag met raat met 4,9 raat willen beginnen. Je noemde in een eerder antwoord dat je met uitgebouwde miniplus raat kunt beginnen. Maar dat uitbouwen zullen de bijen toch zelf moeten doen denk ik. Groet A.

    Ha Arnold, grote bijen kunnen geen kleine cellen uitbouwen. Dus je moet echt beginnen met al gebruikte uitgebouwde cellen. Daaruit worden kleine bijen geboren. Ik weet niet waar je woont, maar in Brabant ken ik wellicht iemand die je kan helpen of ik vanuit de Achterhoek. Groet, Ben

  • Arnold 't Hart

    26-01-2021 om 15:04

    Ha Ben, ik woon in Haren Gn. De Achterhoek is voor mij dichterbij. Hoe kunnen we het best contact leggen over de hulp?
    Groet, Arnold

    Arnold, ik mail je wel. Groet, Ben

  • mark

    26-01-2021 om 15:16

    Dank je Ben!

  • Amber

    26-01-2021 om 15:18

    Hoi Ben,
    Ik heb 4 kasten staan die allemaal nog een honingkamer erbovenop hebben staan, waardoor ik ervanuit ga dat ze nog voldoende voer hebben. Ik voel geen warmte aan of op de kast en ik zie geen bijen als ik door het plexiglas kijk.
    Bij 2 volken liggen er wat dode bijen voor de kast maar niks ernstigst. Ook vliegen de bijen nog niet als de zon op de kasten schijnt.
    Moet ik me zorgen maken?
    Gr. Amber

    Ha Amber, als je door het plexiglas kunt kijken, kun je ook nog wel zien of de HK-ramen nog verzegeld voer bevatten.
    Om te weten of alles goed is, is er een heel eenvoudig trucje. Je houdt je hoofd tegen de zijkant van het midden van de broedkamer en je geeft met je vinger een tikje tegen de zijkant van de kast. Je hoort dan onmiddellijk de bijen licht op bruisen. Daarna is het weer snel stil.
    Dan weet je dat ze nog leven en dat alles goed is.
    Dan kun je weer rustig slapen! ;-). Groet, Ben

  • karin

    27-01-2021 om 14:34

    Hallo Ben
    wanneer je niet aan 4.9 uitgebouwde raat kan geraken, is het dan mogelijk om via een tussenstap (5.1) één seizoen en dan volgend seizoen naar 4.9 om te vormen? Kunnen de 5.4 bijen 5.1 raat uitbouwen? En als je op 4.9 imkert, kunnen dan "normale" koninginnen nog met hun achterlijfje diep genoeg in de kleine cellen, of moet je dan ook naar kleinere koninginnen? ja , ik weet het... veel vragen ;-)

    Ha Karin,
    Alle bijen kunnen 5,1 mm kunstraat goed uitbouwen. Dat is dus een makkelijke tussenstap. Een collega imker hier in de buurt heeft 5 volken via deze tussenstap het jaar erna 4,9 mm kunstraat gegeven. Dit is bij hem goed gelukt. Ik heb het ook wel geprobeerd, maar zie vaak broddelwerk op 4,9 mm. Dus ik werk altijd met broedafleggers van 4,9 volken.
    De gangbare koninginnen hebben totaal geen moeite met het leggen van eitjes in de 4,9 cellen. Daar merk je niets van een verschil. Veel vragen?....... valt wel mee;-).
    Er is een appgroep voor 4,9 imkers, die in principe ook behandelvrij willen werken. Je bent straks welkom. Groet, Ben

  • karin

    28-01-2021 om 19:38

    hartelijk dank Ben!!Ik ga ermee aan de slag.

  • Marloes

    30-01-2021 om 10:55

    Hallo Ben,

    Is het nog mogelijk om de kasten (1 hout en 1 styropor/segeberger) nog te verplaatsen zonder problemen? Ikzelf heb ze nog niet zien vliegen en mijn familie ook niet maar dat zegt natuurlijk niet alles. Verplaatsing gaat dan over niet meer dan 100 meter naar de nieuwe bijenstal. Dan hebben we onze bijen namelijk centraal op 1 plek staan die voor de bijen hopelijk ook de beste is qua kompas- en windrichting in plaats van verspreid over het veld.

    Alvast bedankt,

    Mvg Marloes

    Ha Marloes, ik weet ook niet of je volken de afgelopen twee weken zich al ingevlogen hebben, dus het wordt een advies met slagen om de arm.
    Als je het wilt gokken, kun je het beter nu dit weekend doen (asap). De zon lokt de bijen zo weer naar buiten en dan kun je het wel vergeten. Plaats na het verplaatsen wat kerstboomtakken oid voor de vliegopening, dat dwingt ze zich opnieuw te heroriënteren op de nieuwe plek. Succes!
    Laat me maar weten of het goed gegaan is. Ik ben namelijk nieuwsgierig ;-). Groet, Ben

  • Marloes

    05-02-2021 om 08:09

    Morgen Ben,

    Afgelopen weekend was de stal nog niet dusdanig ver klaar dat de kasten al verplaatst konden worden. We hopen gelet op de weersverwachting dat als we de kasten nu zaterdag (de 6e) zouden verplaatsen dat misschien goed zal gaan. Wat is jouw idee daarover?
    We gaan er in elk geval niet vanuit dat de bijen afgelopen week gevlogen hebben aangezien het weer daarvoor te slecht was.

    Qua waar we zitten in Nederland: Wij zitten in Noordoost Twente tegen de Duitse grens aan (voor beide dichtstbijzijnde plaatsen de weersverwachting gecheckt).

    Alvast bedankt,

    Mvg Marloes

    Ha Marloes, hier in de Achterhoek vlogen de bijen gisteren volop. De zon scheen namelijk. Dus die hebben zich hier weer goed ingevlogen.
    Ik kan het ook zien aan de mul op de schuifladen, ze hebben grote voorjaarsschoonmaak gehouden.

    Kijk eerst eens op de schuifladen of voor de kasten of er geruimde bijen liggen. Het lijkt mij dat ze jou ook gisteren gevlogen hebben, maar informeer even bij lokale imkers.
    Als ze gisteren gevlogen hebben, zou ik ze nu niet meer verplaatsen.
    Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht