29-10-2019

De wintertros wordt gevormd

 

In grote delen van Nederland was er op 29 en 30 oktober vorst aan de grond. Terwijl de bijen op 28 oktober nog af en toe vlogen, trokken ze zich in de nacht terug op de wintertros, tenminste in kasten van hout. In mijn polystyreenkasten liepen ze op 29 oktober nog redelijk vrij rond, maar op 30 oktober trokken ze zich ook terug op de beginnende wintertros . Bij het vormen van de wintertros trekken de bijen zich verder terug om de kou buiten de wintertros te houden. Ze trekken zich terug in de omgeving van het resterende broednestje. De buitenste schil van de bijen vormt bij dalende temperaturen een steeds compacter wordende winterjas. Deze jas vormt de isolatielaag, die de warmte in de wintertros vasthoudt. Die jas verdwijnt net zo gemakkelijk weer bij stijgende temperaturen. Vanmiddag lopen de bijen weer vrij door de kast. De wintertros is dus niet een continue verschijnsel in de maanden november tot en met februari. De wintertros is er alleen bij winterse kou, zodra het weer naar acht graden of meer stijgt, verdwijnt de clustering weer. 

Door de beperkte bewegingsvrijheid van de moer in de wintertros, de steeds kortere dagen en de dalende temperatuur wordt het broednestje steeds kleiner. De komende week of weken zal het huidige broed uitlopen. Waarschijnlijk blijft er vaak nog een heel klein broednestje aanwezig. Uit Engelse onderzoeken blijkt dat november en begin december de beste kansen biedt op volledige broedloosheid. Dit kan overigens per ras verschillen. Het lijkt er dus op dat we in het weekend van 22 november voor het eerste zouden kunnen oxalen. Dan moet het - om te kunnen druppelen - ook wel weer onder de vijf graden zijn, want voor het druppelen is een wintertros onontbeerlijk. 

Mocht de dagelijkse mijtenval in november niet meer dan 1 mijt per dag zijn, dan kun je de late herfst bestrijding gerust achterwege laten. Meet de mijtenval wel over ongeveer vijf dagen, want de dagelijkse mijtenval kan sterk fluctueren. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • JosJe

    29-10-2019 om 18:27

    Hallo Ben, Ik had afgelopen zondag een sterk volk(op 2 bakken) waar helemaal geen broed meer in zit. er was wel een soort cluster, dwz de bijen zaten allemaal in een kant van de kast in een soort leeg broednest, en de andere kant zit nog vol met honing. Ik kon op de varroa-lade slecht 1 mijt vinden. Kan het zijn dat dit volk moerloos is, en al langer zonder broed zit? Het volk leek verder wel normaal/rustig. Wat gebeurt er eigenlijk met de mijten, kunnen die zolang overleven, verstoppen die zich in de bijen, of in de kast, gaan die niet dood van de honger? groet josje


    Josje, moeren van 2018 en ouder gaan vaak al eerder 'uit het broed'. Moeren van dit jaar leggen vaak nog iets door in september en oktober. Maar gezien het rustige gedrag zal jouw volk niet moerloos zijn. Een moerloos volk maakt een hoge en lange zoemtoon als je de dekplank optilt.
    De mijten hebben dezelfde cyclus als de bijen, ze kennen ook langlevende wintermijten. In februari/maart begint de populatie weer te groeien. De mijten zitten nu aan de onderkant van het achterlichaam van de bijen tussen de segmenten van het chitinepantser. Ze eten daar ook van de eiwitreserves van de bij. Maar dat verdragen de bijen wel. Groet, Ben

  • Willem N.

    30-10-2019 om 09:41

    Hallo Ben, Vorst, maar er zijn hoeken waar het "net wel net niet" heeft gevroren.
    Was het voldoende, ook daar waar het "net niet" was ? of geld ook voor die gebieden het gezegde geduld is een schone zaak, uw moment komt nog.
    M. vr. groet, Willem.

    Willem, vannacht was het weer iets kouder. ik zal zo de foto van vanmorgen erbij zetten. Maar in de regel zijn de meeste volken vanwege hun jaarlijkse cyclus in november en de eerste helft van december bijna broedloos. Daarna is er in vrijwel alle volken weer broed. Het 100% broedloos zijn, blijkt uit onderzoek eerder een uitzondering te zijn. Groet, Ben

  • Jochum C ZWERVER

    30-10-2019 om 11:52

    Ik kom niet eerder weer aan mijn bijen als in het voorjaar de darren zie verschijnen en iedere verstoring is altijd een teveel groetjes van Jochum

    Jochum, ik maak een deel van mijn kasten eind november nog open voor de oxaalbehandeling. Voor de rest blijven ze dicht. Het nemen van foto's door het folie heen verstoort ze niet en geeft wel waardevolle informatie over de gezondheid van de volken. Groet, Ben

  • Sebas

    30-10-2019 om 16:27

    Hoi ben, als eerste super fijne blogs! Wat betreft oxaal druppelen staat mij bij dat daar de laatste week van december / eerste week van januari voor wordt aangehouden, maar ik begrijp dus, dat het beter is om dat eind november al te doen. (rekening houdend met het weer)..groet Sebas

    Sebas, het was een oude gewoonte om de laatste week van december aan te houden. Maar nieuwe inzichten vertellen ons dat de broedstop met name in de late herfst plaats vindt, dus in november. Laatste week november - mits koud genoeg - is de beste tijd om te oxalen. Die koude dagen worden de laatste jaren ook schaarser, dus afwachten ;-). Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    30-10-2019 om 17:34

    Hoi Ben en alle bloglezers,
    Mijn Segeberger kast heeft ook een doorzichtig folie als eerste afdekking, daar kan ik mooi doorheen kijlen zonder dat er kostbare warmte verloren gaat en de boel verstoor.
    Ik heb gelezen over zomer en winter bijen, het is op alle raten 11 stuks nog een drukte van belang en als ik goed kijk zie ik bijen in verschillende maten, zijn dat zomer en winter bijen door elkaar of zijn de zomer bijen allemaal dood?
    Ik heb mij trouwens opgegeven voor een basiscursus bijenhouden, dat wordt tijd ook, ik vind het enorm interessant om deze blogs te lezen maar heel vaak duizelt het mij.
    Vriendelijke groet, Ed

    Ed, als je het niet begrijpt - soms is het gewoon complex - dan gewoon doorvragen. De zomerbijen zijn eind oktober voor 90% vertrokken naar de eeuwige jachtvelden.
    Indien je op natuurbouw imkert (zonder kunstraat) dan heb je gelijk dat winterbijen kleiner kunnen zijn dan zomerbijen. Maar helaas met kunstraat is dat uitgesloten. Op natuurraat zijn de cellen in de kern van het broednest kleiner dan naar de randen toe. Groet, Ben

  • Gert Valk

    01-11-2019 om 09:00

    Hoi Ben,

    Ik heb per abuis een voerbak op een mini plus laten staan. Hoe erg is dit, aangezien alles geïsoleerd is.
    Ook ben ik bezig om nieuwe dekplanken te maken met plexiglas met een houten kader. Pur isolatie er op. Zou ik deze bij een graad of 10 nog kunnen wisselen met de bestaande dekplanken? Of is het, Aangezien de bijen geen propolis meer halen niet verstandig?
    Ik vind het monitoren in de winter zo leuk!
    Hartelijke groet!

    Gert, ik heb als proef op 25 MiniPlussen de voerbakjes laten staan. Zonder voerbakjes heb ik vrijwel altijd last van condensdruppels aan de binnenkant van het folie. Die dakjes isoleren niet voldoende. Ik hoop met de voerbakjes dat de vochtige lucht beter afgevoerd wordt aan de bovenkant en eventueel in de voerbak terecht komt en niet op de bijen.
    Ik zou bij de gewone kasten gewoon de dekplank vervangen. De bijen houden de warmte zelf wel vast. Buiten de bijentros is het koud. Dus bijen verwarmen de kast niet, uitsluitend zichzelf. Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    01-11-2019 om 09:15

    Hoi Ben,
    Vliegen de zomerbijen dan uit om niet meer terug te keren of gaan ze in de kast dood, ik vind -op een enkele na- nooit dode bijen bij de kast.
    Groeten, Ed

    Ed, zo lang bijen kunnen vliegen in de herfst en winter sterven ze buiten. Zo houden ze de bijenpopulatie gezonder. Alleen tijdens langdurige kou en vorst blijven ze tijdelijk op de bodem liggen. Groet, Ben

  • Stefan

    06-12-2019 om 14:20

    Hallo Ben
    1 volk van mij is nog niet op TROS geweest dit jaar. Ze blijven door de kast heen lopen.
    In dit volk is overigens ook de hoogste mijtenbesmetting.
    Staat dit in verband met elkaar wat zou anders de reden kunnen zijn.

    Stefan, vermoedelijk is dit volk gestrest vanwege de aanwezige mijten en virussen. Het is een slecht teken dat ze de afgelopen koude dagen niet op de wintertros kwamen. Mogelijk hebben ze ook nog wel broed, te zien aan de val van lichter rood gekleurde mijten. Groet, Ben

  • Stefan

    06-12-2019 om 19:59

    Bedankt voor je bericht
    Is het dan een optie om zowiezo te gaan oxalen ondanks de hogere temperaturen. Mijn plan was woensdag dit te doen maar de temp gaat weer stijgen.
    Het is overigens het enige volk gelukkig die dit doet.

    Stefan, je kunt beter afwachten tot de dagtemperatuur 6 of minder wordt en de nachttemperatuur 3 of minder.
    Niet natelen van dit volk! Groet, Ben

  • Stefan

    07-12-2019 om 10:22

    Ga er zeker niet van natelen. Dank voor je reactie

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.