29-11-2023

December: oxaalmaand

December: oxaalmaand

Alle blogberichten worden gearchiveerd per onderwerp ofwel per categorie. In de categorie "de online imkerpraktijk" tref je een praktische beschrijving aan van alle imkerhandelingen door het bijenseizoen heen. De imkerhandelingen beginnen in februari met het schoonmaken van de bodem en het wegnemen van de onderbak en eindigen in december met het toedienen van oxaalzuur. Op basis van gestelde vragen/reakties worden de beschrijvingen eventueel nog aangevuld c.q. verbeterd. 

Omdat de meeste imkers in december de oxaalbehandeling toepassen, is het verstandig de informatie hierover nog eens een keertje door te nemen. De behandeling moet gebeuren in een broedloze periode. Deze ontstaat drie weken nadat de eerste vorst is ingetreden. Gezien de eerste vorst van vorige week kun je vanaf half december rekenen op broedloosheid. Op basis van hetgeen ik dagelijks aantref op de schuifladen concludeer ik dat de meeste volken nu al broedloos zijn. Met de huidige koude dagen zou je dus al kunnen druppelen. Let op regionale verschillen, langs de kust is het warmer en moet je dus nog een paar weken wachten. Om te sublimeren heb je hogere temperaturen nodig want de bijen moeten daarvoor niet vast op de wintertros zitten. 

Wil je alle bijzonderheden nog eens doorlezen, klik dan door naar DIT BLOGBERICHT uit de online imkerpraktijk. Mocht je nog zaken missen, laat dan je reaktie achter. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt en koninginnenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Claudio

    29-11-2023 om 11:46

    Hi,
    (sublimeren heb je hogere temperaturen nodig)
    Kun je hier eens wat meer over vertellen. Waarom moeten ze niet vast op de tros zitten ?. De werkende dampen gaan toch gewoon door de kast heen. En uiteindelijk zullen de kristallen op de bijen komen.

    ha Claudio, de verklaring is vrij simpel. De wintertros sluit zich aan de buitenkant van de bolvorm af om de warme lucht binnen in de tros te houden en te voorkomen dat koude buitenlucht te veel binnendringt. Hierdoor kunnen andere dampen ook niet voldoende doordringen in de wintertros. Na 15 minuten is de oxaaldamp neergeslagen in kristalvorm en bereikt dus uitsluitend de bijen in de buitenlaag van de tros, waardoor het niet effectief werkt op alle mijten. Dat doet het wel bij een losse tros. Groet, Ben


  • Erik

    29-11-2023 om 12:56

    Hoi Ben.
    Ik heb in mijn kasten (5 spaar en 1 topkast) heel weinig (gem 2 per dag)mijten, en wil dus geen oxaal behandeling doen.
    Gisteren ontdekte ik plotseling dat het volk uit de topkast volledig is verdwenen, hooguit een handjevol op de bodem.
    Er zit ruim voldoende voer in in ook nog wel stuifmeel.
    Wel lagen er de laatste dagen steeds dode bijen voor de kast.
    Erg jammer, was prima volk met koningin van Mei.
    Gr. Erik

    ha Erik, blijkbaar is er iets mis gegaan bij de vorming van de langlevendheid van de winterbijen. Bij twee mijten per dag is het advies om toch te druppelen. Dit om te voorkomen dat de mijtenpopulatie komend jaar te hoog wordt. groet, Ben

  • Erik

    29-11-2023 om 13:29

    Nog klein vraagje Ben.
    Zou ik de voerramen kunnen bewaren om volgend voorjaar aan de andere kasten te voeren?
    Gr. Erik

    dag Erik, die kun je nog wel gebruiken. Maar doe dat dan in het voorjaar tot en met de meimaand, want er komen toch snel wasmotten in. Groet, Ben

  • Xander

    29-11-2023 om 13:45

    Sinds enkele jaren is oxaalzuur in kristalvorm niet meer bij de imkerwinkel verkrijgbaar. Alleen een (duur) mengsel waar ik met 3 volken maar een klein beetje van gebruik, waarna ik de rest weg kan gooien. Ik weet dat er wel oxaalzuur te krijgen is via laboratoriumwinkels. Is dat ook geschikt?

    ha Xander, bij o.a. het Bijenhuis in Wageningen is het nog gewoon in poedervorm verkrijgbaar. In de toekomst (2027) is deze vorm niet meer toegestaan. Groet, Ben

  • Willem

    29-11-2023 om 16:09

    Ben, een vraag nu er een koude periode is aangebroken. Kun je nu een kast over een afstand van zo'n 10-15 meter verplaatsen zonder risico op desoriëntatie van vliegbijen bij later wat hogere temperaturen?
    Groet, Willem

    Ha Willem, de bijen moeten ongeveer drie weken binnen gezeten hebben voor een heroriëntatie. Ik denk dat ze bij mij al zeker één week niet gevlogen hebben. Indien het volgens de weersvoorspelling nog twee weken koud blijft, dan kun je ze nu wel verplaatsen. Duimen dat de voorspelling uitkomt. Mocht het plots toch warmer worden, leg dan wat hinderlijke takken voor de vliegopening. Die verandering dwingt ze dan tot een heroriëntatie. Groet, Ben

  • Jacomijn

    29-11-2023 om 19:52

    Goedenavond,
    Je schrijft dat je alleen zou kunnen oxalen als je op de schuiflade ziet dat het volk broedloos is (observeren de aankomende dagen op stukjes deksel/opengevroten raat?).
    Anders zou je nog drie weken moeten wachten, maar dan bestaat de kans dat het niet koud genoeg is met temperaturen van plusminus -5 graden. Met de temperaturen van het afgelopen jaar is het volgens mij maar zeer de vraag of we nog een koude periode gaan krijgen. Om die reden maar voor de zekerheid gewoon doorpakken door nu te oxalen?

    Ha Jacomijn, op dit moment zouden de volken geen broednest meer moeten hebben, je kunt ook even aan het folie of plexiglas voelen. Dus wat mij betreft, kun je nu al oxalen. Het weer is in ieder geval geschikt om te druppelen. Groet, Ben

  • Jordan

    02-12-2023 om 08:02

    Goedemorgen Ben,

    Ik heb een volk dat heel veel raat heeft uitgebouwd tegen de glazen dekplank aan, vol met nectar. Ik verwacht een grote knoeiboel als ik de dekplank eraf haal om oxaalzuur te gaan druppelen. Kan dit geen kwaad voor de wintertros?

    En een andere vraag: sinds dit jaar zitten er op de schuifladen onder mijn volken honderden pissebedden. Zo kan ik de mijtenval en ontwikkeling van het volk minder goed in de gaten houden. Heb jij nog een tip hoe hiervan af te komen? Bedankt weer!

    ha Jordan, waarschijnlijk is de afstand tussen het glas en de ramen te groot door de te dikke lijst rond het glas. Kies voor het oxalen een ochtend met een beetje vorst uit, dan zitten de bijen meer in de straatjes en is de honing stroperiger.
    Die pissebedden hebben het te goed bij jou. Je kunt ze wegjagen door dagelijks de schuifla schoon te vegen. Even volhouden en dan blijven ze weg weg. Groet, Ben

  • Sander

    02-12-2023 om 12:48

    Ha Ben,

    Vandaag de volken geoxaald. Helaas 1 volk wat is verdwenen. Kan je door middel van de schudmethode de mijtbesmetting nog vaststellen door de dode bijen allemaal te verzamelen en hier de schudmethode op toe te passen?

    Naast dit volk staat een kast met veel bijen, en een lekker warme plek in het midden. Vanmorgen bij ong 0 graden zaten ze daar nauwelijks op de tros, in het midden helemaal niet. Ik heb dit volk niet geoxaald, maar ben voor de komende week de vallende varroa aan het tellen. Vind het wel bijzonder dit volk zo aan te treffen. Ik gebruik uitsluitend houten kasten. Zou het nog een relatie kunnen hebben met het volk wat verdwenen is?

    Groet,
    Sander

    Ha Sander, je kunt inderdaad een bijenmonster nemen van 300 dode bijen en deze met zeepwater schudden om de mijtbesmetting vast te stellen.

    Waarschijnlijk is dit volk deels beroofd door het buurvolk, dat nu nog steeds in het broed zit en waarschijnlijk een hoge mijtenbesmetting heeft. Na een nacht met matige vorst toch maar druppelen. Groet, Ben

  • Joost

    12-12-2023 om 19:04

    Hallo Ben,

    Ik wil binnenkort mijn volken oxaalzuur druppelen. Het liefst doe ik dat als de bijen goed op de tros zitten (6 graden of kouder).

    Als ik de weersverwachtingen hier in zeeland moet geloven wordt het komende weken warmer dan 6 graden.

    Wat is jou advies, toch binnenkort oxalen bij een graad of 8, 9 of wachten tot januari als het misschien wat kouder wordt?

    Ha Joost, januari is echt te laat vanwege het dan al aanwezige broednestje. Je kunt het beste een koude nacht uitkiezen en dan vroeg in de ochtend oxaal druppelen. Groet, Ben
    PS even gekeken op weerplaza voor Vlissingen, maar de kans op koud weer is nihil. Misschien op zeer korte termijn druppelen?


  • Ton Boolman

    18-12-2023 om 16:29

    Hallo Ben,

    Ik zit de blog-berichten van de afgelopen maand nog eens door te lezen, en zie ineens in je antwoord op een vraag van Xander hierboven dat per 2027 het gebruik van oxaalzuur in poedervorm (kristalvorm) niet meer zou zijn toegestaan.
    Ik ben juist aan het overwegen te investeren in een toch wel prijzig sublimeer apparaat. Maar betekent dit dat per 2027 oxaal sublimeren niet meer is toegestaan als varroa behandeling?

    Groet, Ton

    Ha Ton, zeker niet. Alleen het losse poeder in ongeetiketteerde potjes wordt verboden. In andere vormen van producenten wordt het wel verkocht. Ook in tabletvorm om te sublimeren. Groet, Ben

  • Joost

    04-01-2024 om 20:42

    Hoi Ben,

    Ik heb twee vraagjes.

    Tijdens het oxcalen zag ik dat uit 1 kast het volk weg was. Ik heb begin oktober nog voor de laatste keer gekeken tijdens het voeren en toen zat het volk er nog in. Er is bijna niks geen voer verbruikt dus ik denk dat het volk half oktober al vertrokken is. Volk was een goed volk weinig varroa en er lag geen een dode bij in of voor de kast. Weet jij de oorzaak hiervan?

    Ha Joost, lastig om met deze omschrijving te zeggen. Heb je de ramen gecontroleerd en heb je nog een restant gesloten broed aangetroffen? Zo ja, dan vermoed ik dat de DWV-virussen de jonge bijen fataal geworden zijn. Die verlaten een voor een ziek de kast en keren niet terug.
    Indien je geen restant gesloten broed aantreft, dan is wellicht je moer laat gewisseld en niet terug gekomen van bruidsvlucht en zijn er dus onvoldoende winterbijen aangemaakt vanwege het ontbreken van een nieuwe moer.

    Ik heb nog 1 volk met een late jonge Q die tot laat in oktober nog vol op in het broed zat en veel voer verbruikte toen en nu nog steeds (aan de varroalade te zien) en de kast weegt ook niet meer super veel. Ik heb 2 ideeën.

    1. Broedkamer van het vertrokken volk onder of boven op dit volk zetten.

    2. Vanaf februari al suiker deeg voeren zelf vind ik dit een risico omdat het tot maart nog begoorlijke periodes kan vriezen en de bijen niet bij het voer kunnen.

    Wat is jou advies??

    Mits je het volk bovenin kunt zien zitten, heeft het zin om de kast met voerramen erop te plaatsen. Hergebruik geen ramen met dood broed in de cellen. Mits de bijen bovenin zitten direct in de omgeving van het voergat kun je ook direct 2,5 kilo suikerdeeg plaatsen.

    Mochten de bijen niet zichtbaar bovenin zitten, dan heeft plaatsing van voer (ramen of suikerdeeg) weinig zin, want dan kunnen ze er in de winter bij minder dan 5 graden buiten toch niet bijkomen. In het geval dat de bijen iets dieper zitten, kun je overwegen om de twee lege ramen vlak in de buurt van de wintertros te vervangen door twee volle voerramen. Krap het voer een klein stuk stukje open, dan vinden ze het beter. Groet, Ben
    PS in de winter voeren moet je alleen doen als er echt hongersnood dreigt, anders zet je ze nodeloos aan tot het vergroten van het broednest en zonder vers stuifmeel levert dat geen gezonde bijen op.

  • Cees

    07-01-2024 om 20:52

    Goedenavond,

    Zaterdag bij 5 a 6 graden heb ik oxcaalzuur gedruppeld, de bijen zaten goed op de tros. Ze zitten eigenlijk al weken/maanden op de tros ook toen het 10 a 11 graden was blijven ze gewoon op de tros.

    Vandaag (een dag later) bij 2 graden ben ik weer even gaan kijken en zag ik dat meerdere volken niet goed op de tros zaten maar over de raten liepen.

    Kan dit wat te maken hebben met de oxcaal behandeling?? Ik heb niet te veel gedruppeld max 30ml per volk en kleinere volken natuurlijk minder.

    Ps met kijken bedoel ik door de plexi-glas plaat die er op ligt.

    Ha Cees, het zou een stressreactie kunnen zijn. Niet vreemd natuurlijk omdat de bijen extra gaan poetsen om de oxaalkristallen uit hun haren te verwijderen. Waarschijnlijk duurt dit verschijnsel slechts 1 a 2 dagen en keert de rust weer terug en liggen de mijten op de schuifla. Groet, Ben

  • Eddy

    21-01-2024 om 19:16

    Goedenavond Ben,

    Beging januari (4 graden) heb ik mijn volken behandeld dmv oxcaal gedruppeld (max 30 ml per volk). De meeste volken zaten op 6 a 7 straatjes een aantal wat meer en een aantal wat minder.

    Na het inwinteren heb ik op al de kasten een plexiglas plaat gelegd.

    Wekelijks controleer ik de mijten/ varroalade en kijk ik vaak even door het plexiglas. Wat me vandaag opviel was dat bijna alle volken nog op max 3 a 4 straatjes zitten.

    Alle volken staan op 2xBK. Op de imkercursus van 2 jaar geleden is weleens verteld hoe het volk in de meeste gevallen zich de winter door, door de kasten beweegt over het voer. Ik kan dat helaas nergens meer terug vinden en op internet ook niet.

    Zelf denk ik dat ze vanonderen naar boven gaan zodat je medio februari de onderbak kan wegnemen, maar zou het toch kunnen dat ze nu dieper de kast in zijn gegaan?

    Van begin januari tot nu kan het toch bijna niet zijn dat een volk zo hard krimpt van 7 naar 3 straten?? Voor de kast zie ik bijna geen dode bijen liggen.

    Als het toch varroa schade is haalt je volk toch meestal de winter/oxcaal behandeling niet?

    Weet jij wat de reden van deze krimp kan zijn of hoef ik me geen zorgen te maken?

    Dag Eddy, door het werken met twee bk's kan de wintertros zich verdelen over twee bakken. Dat gebeurt vaak, dan krijg je een lang gerekte verticale bezetting. De krimp die jij ziet, komt waarschijnlijk van de kou. De wintertros zorgt voor een zeer compacte tros op minder straatjes.
    Je ziet niet veel dode bijen op de gaasbodem, dus moet je je geen zorgen maken. Eind van de komende week zitten ze met 8 graden weer op 6 straatjes, vermoed ik.
    Of je eind februari de onderbak kunt wegnemen, zal per volk verschillen. Het hangt sterk af van de voedselconsumptie.
    Trouwens tot februari zit er weinig beweging in het volk. Ze eten niet zoveel in de wintermaanden. Groet, Ben

  • Cees

    31-01-2024 om 16:19

    Goedemiddag Ben,

    Eerste week van januari hebben ik mijn volken met oxcaalzuur gedruppeld.

    Ik heb nu (4 weken later) nog een mijtenval val in mij volken van, 2 per dag tot volken met 7 per dag.

    Is dit normaal of heb je een advies voor mij?

    Alvast bedankt.

    Groet cees

    Ha Cees, rond kerst komt er al broed in de volken en daar stappen de mijten in, lekker veilig in het gesloten broed. Inmiddels loopt dit broed met de mijten inclusief jonge mijten weer uit en die vind jij nu deels op de schuifla. Komend jaar eind november/begin december druppelen dat is effectiever zonder broed. Groet, Ben

  • Cees

    31-01-2024 om 17:10

    Hartelijk dank voor je snelle antwoord.

    Volgend jaar wil ik zeker eerder gaan oxcalen. Dit jaar was ik dit ook al van plan maar sinds begin december waren de temperaturen vrij hoog tot 10 graden.

    Wat ik vreemd vind is dat op de cursus (2 jaar geleden) van de NBV wordt gezegd (als ezelsbruggetje) oxcalen tussen kerst en oud en nieuw.......met jou info en wat ik zelf heb onderzocht ben ik het daar niet mee eens.

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.