Blog categorieën

01-03-2020

Dode moer voor de vliegopening

Tijdens de eerste mooie vlieguren gisteren, waarbij er al behoorlijk stuifmeel gehaald werd, lag er een dode moer voor de kast. Kan dit kwaad? Zit er al een andere jonge moer in de kast? 

 

Op deze foto's zie je de moer liggen. Bij een uitvergroting zag ik dat de achterpoot geen napjes meer had, zoals op de voorste achterpoot nog wel te zien is. De moer functioneert niet meer goed, dus zou je verwachten dat ze gewisseld wordt voor een jonge moer. Gezien de staat van de moer is ze nog niet lang dood. Zou er al een wissel geweest zijn? Als die al heeft plaats gevonden, dan kan het niets worden, want er zijn geen darren om haar te bevruchten. Dan zou ze vier weken na haar geboorte toch aan de leg gaan en onbevruchte eitjes leggen, die weer darren zouden opleveren. Er vlogen gisteren geen darren, dus is de dode moer blijkbaar nog niet gewisseld. 

De bevestging dat er (nog) geen jonge moer aanwezig is, bleek een uurtje later toen er tientallen bijen op de buitenkant van de kast bleven lopen (zie foto), onrustig en op zoek naar hun moer. Helaas is dit volk nu dus moerloos. De bijen vertellen je dit als je observeert. 

Zou je een dode moer vinden en je ziet geen onrustig gedrag van bijen dan is er niets aan de hand, dan is er blijkbaar in augustus of september al een wissel geweest en is nu pas de oude moer geruimd. 

 Om het gebrek aan een leggende moer op te heffen, kun je het moerloze volk het beste verenigen met een ander moergoed volk. Je kunt er zo een ander volkje opzetten. De bijen zullen zich zonder problemen verenigen. Zou er sprake zijn van nog niet uitgelopen wisseldoppen in de kast, dan steekt de leggende moer deze wel dood zodra ze bijna op uitlopen staan. Of de bijen ruimen de doppen voortijdig op. Over 10 dagen kun je het resultaat controleren mits het meer dan 15 graden is. 

In maart en april kun je de volken zonder krant samenvoegen. 

Ben Som de Cerff, docent bijenteelt en hobby-imker

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Tomer

    01-03-2020 om 15:49

    Dag Ben,
    Wat een toeval, ik heb bij 1 van mijn kasten exact hetzelfde voor! Van de ene dag op de andere zeer onrustige bijen die heen en weer rennen en de hele kast die luid zoemt...
    Zal ze dus moeten verenigen, maar ze zitten in een Dadant zevenramer, niet zo compatibel met de andere kasten... Is het een goed idee om nog te wachten en de ramen pas met beter weer over te hangen? Als er tegen dan al een onbevruchte koningin in zit, moet deze uiteraard eerst weggehaald worden.

    Dag Tomer, gezien de verschijnselen - onrustige huilende bijen - is het wel zeker dat er nu geen nieuwe moer in zit. Daarom heb ik vanmiddag de MiniPlus toren verkleind tot 2 randjes (de bijen bezetten 2,5 rand) en heb ik er een tweerands volk onder gezet. Dus de twee randjes met moerloze bijen er boven op. Ik heb ook Dadant. Maar ik zou die zeven ramer zo overhangen naar de half lege ruimte van een 12 raams dadantkast of twee BK's op elkaar zetten. Dan kun je over een paar weken bij de echte voorjaarscontrole het broednest netjes herschikken en terug brengen naar 1 BK. Die bijen kunnen best tegen een eenmalig stootje. Groet, Ben
    PS ik stel het verenigen niet een paar weken uit, omdat er mogelijk open broed zit in het volk waarop ze redcellen zouden kunnen trekken. Als je dan over 3 weken gaat verenigen of controleren dan vind je nog geen broed van de jonge moer en die jonge moer zie je ook over het hoofd. Dus kans op mislukking van de vereniging. Daarom verenig ik direct nu al.

  • Andrés

    02-03-2020 om 12:13

    Hallo Ben,
    ff iets anders, ik ging gisteren de bodems verschonen en ik wou een volk dit op 2 bk's stond terug gaan zetten naar 1bk. Nu zit in de onderste bk open honing en wat stuifmeel. Het is een 11 ramer en op 7 ramen zit aan beide kanten voor 1/3 aan honing, er zaten bijen op 3 ramen.
    Ik heb dus deze bk weer onder gezet, naar mijn mening kan de raat nog een jaar mee.
    Heb ik hier goed aan gedaan of moet ik deze bk voor alsnog ertussen uit halen? M.v.g. Andrés

    Andrés, ja prima gedaan. Als de raten nog goed zijn (niet zwart of beschimmeld) dan kunnen ze nog een jaar mee.
    Ze hebben dus al volop nectar en stuifmeel gehaald. Door de zachte winter staat alles drie weken eerder in bloei. Om nectar en stuifmeel te voorkomen moeten we de onderbak in de toekomst al in februari wegnemen. Groet, Ben

  • J El

    02-03-2020 om 12:48

    Er zijn toch ook moeren te koop? Die zou je er dan in kunnen plaatsen, zo raak je het volk niet kwijt.

    J El, net opgekweekte moeren zijn 'los' te koop in juni. Op dit moment zit iedere moer in een volkje. Er zullen uiteraard wel telers zijn die dergelijke volkjes met moer verkopen. Groet, Ben

  • Leo Hazelzet

    02-03-2020 om 17:37

    Nou, dit was een leerzaam blogje, ik ben gelijk gaan kijken ook voor de kast. Er is veel beweging en er komt veel binnen, incl water halen. Ik vind het nogal zo in de eerste week maart. Het blijft de hobby van het waarnemen

  • Tomer

    02-03-2020 om 19:01

    Bedankt voor het advies. Ik heb ze gisteren nog verenigd met een andere kast (ramen overgehangen en buitenste ramen afgeschud). Er waren 3 ramen broed waarop inderdaad al beginnende redcellen te zien waren. De dode koningin heb ik ook gevonden voor de kast. Een volk minder dus, maar gelukkig nog voldoende andere volken over...

    Tomer, een volk minder, maar de bijen zijn gered. In mei en juni weer alle tijd om het aantal volken flink uit te breiden.
    Groet, Ben

  • Paul van Doremalen

    03-03-2020 om 16:04

    Beste Tomer.
    Een andere rustige en veilige manier manier van verenigen is het volk af te laten vliegen. Gezien de verschillende raammaat en het koude weer was dat ook optie geweest.
    Je zet de moerloze kast boven op een andere kast die best ook nog wel wat bijen kan gebruiken. Wel op voldoende afstand, anders komen ze gewoon op de reuk terug. De kast die er naast staat schuif je halverwege de kast die je weggehaald hebt. Als het wat warmer wordt gaan de bijen halen en komen met dracht terug op de oorspronkelijke plaats. Ze worden, zeker in het voorjaar, makkelijk geaccepteerd. Het weggezette volk vliegt geleidelijk af.
    Er blijft altijd een restant bijen achter in de afvliegende kast. Die sla je gewoon af als het weer het toelaat. Deze bijen zullen dan afvliegen op het volk waarop je de afvlieger gezet hebt.

    Met vriendelijke groet,

    Paul van Doremalen

    Paul, er kleeft mogelijk een nadeel aan deze methode. Op de broedramen van Tomer zitten al redcellen, zoals hij schrijft. Daar zal binnen een periode van 13 dagen na de dood van de moer een jonge moer uitlopen. Deze moer wordt in maart NIET bevrucht. Bij het afslaan van de ramen, zoals jij voorstelt, belandt deze moer mogelijk in een andere kast met leggende moer. Wie van deze moeren wint het gevecht?

    Daarnaast zijn er in maart weinig bijen om de drie ramen broed in de afvlieger warm te houden. Dit faciliteert de mijtengroei.

    De voorgestelde methode werkt prima in de zomer, maar eind februari/begin maart is verenigen m.i. de eenvoudigste optie.

    Bij verschil is kastformaten (Dadant/spaarkast) kun je eenvoudig een 'conversie-dekplank' met groot gat erin zagen, zodat je de 2 broedkamers op elkaar kunt zetten. Hiermee overbrug je het verschil. Groet, Ben

  • Paul van Doremalen

    05-03-2020 om 12:55

    Wat betreft de moeren: mijn ervaring is dat dat nooit fout gaat. De bijen kiezen de beste moer. Bij vereniging gebeurt natuurlijk hetzelfde. Ook dan komen de moeren bij elkaar, of je moet ze opzoeken. Ik ben daar mee gestopt omdat ik nog nooit meegemaakt heb dat het fout gaat. (behalve uiteraard met eierleggende werkbijen, maar dat is hier niet aan de orde)
    Zat er broed in dat volk? Helemaal vreemd dat de moer dan dood op de vliegplank ligt. Heb je al een vermoeden van de oorzaak?
    Je kunt het broed ook mooi gebruiken om Varroa's te vangen. Na het afvliegen de wassmelter in. In elk volk duiken de Varroa's uiteraard het eerste broed in. Dat zal bij het ontvangende volk niet anders zijn.
    Nu verenigen vind ik wat risicovol omdat je de vorm van het broednest verandert. Het is de vraag of ze dat bij kouder weer warm kunnen houden.

    Paul, beide volken houden hun eigen broednest warm na het verenigen. Twee gemiddelde volken worden samen een sterk volk. Verenigen is juist bij uitstek geschikt om in maart en april uit te voeren om koninginnenproblemen op te lossen of zwakkere volken te verenigen.
    Het maken van vliegers/afvliegers kan net voor of tijdens de dracht gebruikt worden om volken te versterken met vliegbijen en uiteraard als methode om in mei kunstzwermen te maken. Groet, Ben

  • Han HOLDIJK

    12-03-2020 om 13:10

    Gisteren een zwak volk met een sterk volk verenigd
    Op advies was de methode met een krant niet nodig.
    Vanmorgen heb ik veel doffe bijen moeten opruimen .De vliegopning en de invliegplank schoongemaakt. Dus in het vervolg toch maar de kranten methode gebruiken.!!!

    Het waren honderden dode bijen.

    Han, altijd een triest gezicht. Zelf heb ik met de krantenmethode meer dan eens duizenden dode bijen gehad, complete oorlog. De krantenmethode heeft daar blijkbaar geen invloed op.

    Zou de oorzaak niet kunnen liggen in de gezondheidstoestand van een deel van de bijen van het zwakke volk? Een sterk volk bestaat in de regel uit 10.000 tot 15.000 bijen en een zwak volk uit een paar duizend bijen. Samen goed voor zeker gemiddeld 12.000 bijen. Bij jou zijn er een paar honderd uit gegooid, dat zal dus niet meer dan 3 tot 5% zijn van de hele populatie.

    M.i. kun je beter een zwak volk verenigen met een zwak of een gemiddeld volk. Je neemt een zeker risico door het te verenigen met een sterk volk, want het zwakke volk kan een ziekte onder de leden hebben. Dat zou dus ten koste kunnen gaan van de gezondheid van de sterke.

    Groet, Ben


Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht