22-07-2020

Een bijenuitlaat plaatsen en honingkamers afnemen

Het moment nadert dat de zomerbehandeling uitgevoerd moet worden. Om volken goed de winter door te loodsen, moeten ze de komende maanden voldoende aantallen langlevende bijen op kunnen bouwen. Bijen worden langlevend indien ze voldoende eiwitreserves aan kunnen leggen in hun achterlichaam. Helaas parasiteren de varroamijten het broed en consumeren daar ook van de eiwitreserves van de larven en poppen. 

Een hoge mijtbesmetting van het broed zorgt dus voor de geboorte van veel kortlevende bijen, met andere woorden de populatie wordt de komende maanden niet sterk genoeg of de bijen zie je in de loop van de maanden november en december verdwijnen omdat ze onvoldoende lang leven. Bij matige temperaturen van 5 graden of hoger verlaten ze kast om buiten te sterven. 

Laat het dus niet zo ver komen, zorg dat de besmetting laag blijft door eind juli de mijten te bestrijden. Ben je in staat de mijtenbesmetting op de bijen te meten, dan kun je bij een lage besmetting de behandeling achterwege laten. Maar dit is werk voor gevorderden, alhoewel het makkelijk te leren is. Later hierover een video.

Voor de bestrijding moet de honing, die je wil consumeren of verkopen van de volken gehaald worden. In deze video plaats ik op een eenbaksvolk een dekplank met bijenuitlaat. 

De achterblijvende half gevulde honingkamer plaats ik over een week onder zodat de bijen de honing verhuizen naar de directe omgeving van het broednest. Daarna kan de mijtenbestrijding beginnen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Henk Verver

    23-07-2020 om 08:15

    Ben, een mierennest/mieren kan je voorkomen door een 1, 2 of 5 Eurocent stuk op de dekplank te leggen. En nee, 5 cent werkt niet beter dan 2 of 1 cent

    Henk, vorig jaar geprobeerd. Geen enkel effect helaas. Ik zal het nogmaals proberen. Niet geschoten, is altijd mis. Foto's volgen. Groet, Ben

  • hans

    23-07-2020 om 08:21

    dag Ben
    ik gebruik ook altijd bijenuitlaten behalve op plekken waar veel mieren zijn.
    mijn ervaring is dat als de bijen eruit zijn de mieren het gelijk overnemen.
    dan zit je met een hk vol mieren ipv bijen.

    Hans, voor het plaatsen van de uitlaten, veeg ik alle mieren en eieren weg en 24 uur later haal ik de volle hk's eraf. Op dat moment nog geen last van mieren in de HK's. Groet, Ben

  • Willem

    23-07-2020 om 09:01

    Dag Ben, de hk staat nu boven de broedkamer. Je zegt half augustus begin ik te voeren. Waar ga je dan de hk plaatsen. Laat je die boven staan, zonder moerrooster of gaat hij onder de broedkamer.

    Willem, van de meeste volken haal ik ALLE hk's weg. Van een enkel volk laat ik een bijna VOLLE hk staan. Die hk staat op een moerrooster en op de broedkamer. Daar blijft hij uiteraard staan. Indien er in de middelste drie of vijf ramen honing ontbreekt, voer ik half augustus nog een paar liter invertsuiker bij. Daarbij kan het moerrooster weg gehaald worden. Groet, Ben

  • Dorinde

    23-07-2020 om 09:21

    Ben, wat doe jij als een eenbaksvolk na hk afname niet meer in het volk past en je hebt nog geen hk beschikbaar om eronder te plaatsen?
    Verder vroeg ik me af of de hk geen schadelijke stoffen van de bestrijding vasthoudt?

    Dorinde, het is echt niet erg wanneer je volk door afname van de honingkamers in de avond deels buiten zit. De sterkte van de volken loopt de komende weken sterk terug vanwege de oude afgewerkte haalbijen. Dit schijnbare probleempje lost zich dus vanzelf op.

    Varroabestrijdingsmiddelen blijven helaas altijd achter in de was of in de honing. Recent Belgisch onderzoek laat zien dat er veel mis is met onze was. Daarom ben ik persoonlijk voor het meten van de besmetting en een terughoudend beleid inzake bestrijdingsmiddelen. Groet, Ben

  • Bianca

    23-07-2020 om 09:58

    Dag Ben,

    Mijn volken staan nu nog op 2 BK’s en 1 HK. Ik wil ze graag inwinteren op 1 BK en 1 door de bijen zelf gevulde HK. Wanneer kan ik het beste 1 BK weghalen? De bijen daarvoor afslaan in een emmer?

    Dag Bianca, half augustus is het broednest mogelijk al zo ver ingekrompen dat de onderste BK leeg is, dan kun je de bijen afslaan in een emmer en op de achterblijvende kast uitgieten.
    Mocht je nog broed tegen komen dan kun je dat wellicht toevoegen aan de bovenste BK of aan een ander volk.
    Ik neem aan dat de bovenste HK inmiddels gevuld is met echte honing? Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    23-07-2020 om 10:19

    Goede Morgen Ben,
    bij mij zit de honingoogst er op, en ligt de eerste thymovar al in alle kasten. Over drie weken ververs ik deze daar de temperatuur hier iets hogen ligt dan in NL en verdamping iets sneller gaat. . Bij de verversing van thymovar begin ik ook extra te voeren met poline gold.

    Wat voor mij nog steeds onduidelijk is wat te doen met de honingkamer. Ik imker het liefst op 20 ramen, met koninginnenrooster.
    Na de oogst is het koninginnenrooster weg, en staan de geslingerde ramen boven de broedkamer.

    Mijn vraag is, is er een moment in tijd dat ik de honing en broed kamer moet wisselen (broedkamer op voorraadkamer). Je weet ik werk voor beide kamers met broedkamerramen. Heb ook jouw advies gelezen om mogelijk toch over te stappen op de traditionele honingkamers. In het hele jaar rond kon ik het niet vinden.

    Als je een advies hebt heel graag.

    Geniet van de dag,
    Jan.

    Bounjour Jan, ik neem aan dat de bovenste BK de jonge raten bevat. Deze worden na het eerste voeren snel belegd. Tussen de 1e en 2e dosering kun je nogmaals voeren. De oude raten zitten nu onderin en deze kun je medio februari in Frankrijk wegnemen. Het broednest blijft indien je niet te veel voert in de bovenste nieuwe BK zitten, Groet, Ben

  • Anton vV

    23-07-2020 om 11:58

    Hoi Ben, omdat je maar een enkele dop vond, is dit waarschijnlijk een wisseldop en geen indicatie voor zwermstemming. Ik dacht dat je in deze tijd van het jaar eigenlijk geen zwermstemming meer zou verwachten. Of is dat toch nog wel mogelijk?

    Anton, bij bijenvolken blijft altijd alles mogelijk. Maar normaal gesproken wordt er nu nagenoeg niet meer gezwermd. Dus dit zou inderdaad een wisselcel moeten zijn. Groet, Ben

  • Gerrit

    23-07-2020 om 13:37

    Hallo Ben.
    Varroamijten bestrijding. Wanneer is het het meest ideale moment en welke methode is voor deze tijd van het jaar toepasbaar? Dank voor he zeer leerzame blog. vr.groet Gerrit

    Ha Gerrit, bij overjarige volken is nu na afname van de honing het beste moment om de zomerbestrijding uit te voeren. Bij nieuwe volken van dit jaar kun je nog wachten tot de tweede helft van augustus, want jonge volken broeden langer door.

    Middelen/methoden:
    1. VarroMed
    2. Api Life Var
    3. Apiguard
    4. Thymovar

    Andere middelen zoals mierenzuur zijn lastiger toepasbaar, zowel voor imker als bijen.

    Met bovenstaande middelen kun je goed uit de voeten. VarroMed is het meest eenvoudige toe te doen en en ongevaarlijk voor bijen en imker bij normaal gebruik. Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    23-07-2020 om 15:17

    Ben jouw interne voerbakken zijn dit de bakken met Duitse standaard maatvoering die krap in de spaarkast gaan?

    Jan, ik kan ze op dit moment even niet opmeten want ze zitten ergens in mijn kasten (maar waar? ;-)). Zodra ik ze tegenkom, zal ik ze voor je meten. Maar volgens volgens mij zijn ze specifiek simplex-maat, dus goed passend. Groet, Ben

  • Natasja

    23-07-2020 om 20:55

    Hoi Ben een vraagje als je evt een varroa behandeling moet doen ik gebruik apiguard moet ik dan de hk eraf halen ook al is deze voor de bijen zelf? En plaats ik dan een lege hk er tussen om de apiguard op de bk te plaatsen. En ik hoorde dat het niet verstandig zou zijn om de bijen alleen maar op eigen honing te laten overwinteren? Dus beter nog bijvoeren ivm met darmklachten is dat ook u ervaring?
    Mvg Natasja Dankers

    Natasja, je kunt inderdaad een lege hk op de BK plaatsen met daarin op de BK toplatten het open doosje gel. Na twee weken het volgende doosje bijplaatsen. Waarschijnlijk is dat na twee weken leeg en kan de tussenlaag er tussenuit.
    Bijen overleven al 30 miljoen jaar op eigen honing, dus niet aan twijfelen. Wel is het zo dat veel heidehoning en honingdauwhoning veel onverteerbare delen bevat. Bij een lange strenge winter met een Elfstedentocht geeft dat risico's. Maar er komt geen Elfstedentocht ;-)
    Groet, Ben

  • Maurits Alberda

    23-07-2020 om 22:45

    Dag Ben,
    Ik heb vanavond de uitlaat geplaatst bij twee jonge volken. Bij één van de volken trof ik onder het moerrooster wel 10 speeldoppen. Ik heb al eens een koninginneaflegger gemaakt van dit volk en de nieuwe moer lijkt aan de leg, aangezien er na enige tijd weer flink stuifmeel binnen komt (ik heb daarom nog niet weer in het volk gekeken). Kan het zijn dat het volk toch weer wil zwermen/ wisselen? Ik ga zondag op vakantie en mijn opties zijn daardoor wat beperkt. Wat adviseer je? Is het een idee om de broedkamers door te gaan, eventueel alle doppen weg te breken, wat ramen broed in de aflegger te hangen en kunstraat terug te plaatsen? Bedankt voor je leuke en leerzame blog.
    Groet en goedenavond,
    Maurits Alberda

    Maurits, met jonge moeren van dit jaar heb je niks te vrezen. Speeldoppen bouwen ze altijd, maar daar doen ze niets meer mee. Dus lekker op vakantie gaan en de bijen met rust laten, mits ze voldoende voer hebben. Groet, Ben

  • Corry Botterman

    24-07-2020 om 08:53

    Ben, jij schrijft over deze video dat je de achterblijvende half gevulde honingkamer over een week onder plaatst zodat de bijen de honing verhuizen naar de directe omgeving van het broednest.
    Kan ik dat ook doen als ze op 2BK staan. Waar plaats ik hem dan: helemaal onder de 2BK’s of er tussen in. HK is half gevuld en niets verzegeld dus wil ik voor de bijen laten. En hoe groot is de kans op broed in de HK.
    Bedankt voor al je zeer gewaardeerde adviezen.

    Corry, de plaatsing van de halfgevulde hk hangt af van de bezetting van de twee BK's. Indien de onderste BK echt goed bezet is en ook broed bevat, kun je de HK helemaal onder plaatsen, want dan zijn de bijen in staat de vliegopening te blijven verdedigen gezien de grootte van het volk. Echter wanneer de onderste BK niet volledig bezet is of geen broed bevat, dan zou ik de HK ertussen plaatsen.
    Bij deze opties hoef je geen broed in de hk te verwachten, het broednest krimpt normaal gesproken de komende weken.
    Mocht je de hk er tussen zetten, dan moet je wel volgend voorjaar deze hk er vroeg tussen uithalen (eind februari), anders kan er wel broed in komen. Groet, Ben

  • Anneke van Pelt

    24-07-2020 om 11:36

    Hallo Ben, een vraagje...ik zie bij 1 kast bijen thuiskomen met witte plak op de vleugels en poten. Ze zitten op het dak van de kast en proberen 'wanhopig' er vanaf te komen met hulp van hun zusters, maar het lukt niet.. Overal op de kast kleine groepjes bijen. Wat is het...? Plakkerig stuifmeel? Maar waarvan dan?

  • Willem

    24-07-2020 om 11:37

    Dag Ben, ik ben van plan varroa te bestrijden met Thymovar. Volkjes op 1 BK en daar boven op 1 HK. Vraag is waar de strippen Thymovar te leggen: bovenop de HK of direct op de BK (dus zo dicht mogelijk bij het broednest).

    Willem, wanneer er in de HK's geen broed zit, dan zou ik de twee halve plaatjes op de toplatten van de broedkamer leggen aan weerskanten aan de randen van het broednest. Niet dus in het midden op het broed want Thymovar schaadt het broed.
    De lucht moet wel langs de plaatjes kunnen stromen, anders is de afgifte te gering. Groet, Ben

  • Anneke van Pelt

    24-07-2020 om 12:07

    ik denk de oorzaak van de witte plak te weten: het is een jong klein volkje met een pak apifonda er op, waar zo te zien uit geroofd wordt, een hele drukte in ieder geval..

  • robbert loos

    24-07-2020 om 20:30

    hoi ben ik heb gister een drie raams volkje overgezet op een top bar hive
    met 1 raampje voer erbij maar moet ik ze ook bij voeren.
    en zo ja met wat is het beste suikerdeeg of invertbee

    Robbert, het beste is 1:1 suikerwateroplossing. Daar bouwen ze het beste op. Gewoon in een ijsbakje op de bodem tegen de raat aanzetten. Wel wat stro of takjes erin doen. Volhouden tot half september. Succes! Groet, Ben

  • Henri Nijkamp

    25-07-2020 om 11:37

    Hallo Ben,
    De honingkamer is al twee weken weg.
    Er heeft een K-wissel plaats gevonden.
    De nieuwe K is flink aan het leggen, volle raampjes open broed in de bovenste bak.
    Ik heb de voerbak met suikeroplossing erop gezet.
    Het volk staat op twee bakken, spaarkast formaat.
    Misschien een vreemde vraag, maar gaat een volk broed ruimen om voer op te kunnen slaan?
    In de onderste bak is plaats genoeg, maar het broednest zit boven en ruim 6 raamjes vol.
    Groet Henri

    Henri, je moet nog een kleine drie weken wachten voordat je gaat inwinteren. Je bent nog te vroeg. Anders gaan ze inderdaad het broed verdrinken. Half augustus rustig gaan inwinteren. Half september afronden. Voer wordt achter, boven en naast het broednest opgeslagen. Nooit eronder.... groet, Ben

  • Gerrit.

    26-07-2020 om 11:39

    Hallo Ben.
    Waar zou ik BeeVital Hiveclean Varroastick kunnen bestellen? Verschillende sites nagekeken maar niet voorradig of te bestellen. Dank voor de moeite. Vr.gr. Gerrit

    Gerrit, HiveClean wordt al jaren niet meer verkocht. Dat product is vervangen door VarroMed, maar uitsluitend in 500 ml flessen. Misschien is ApiLifeVar een goed alternatief voor je. Dit is te koop per stuk. Groet, Ben

  • Freddy

    26-07-2020 om 13:24

    Weet niet of de vraag hier op zn plek is.
    Nadat ik de lindehoning heb geslingerd heb ik bij enkele volken een HK laten staan die maximaal halfvol zat, als voer voor de bijen in drachtarme periode. Ter overbrugging naar de heidedracht (woon ik dichtbij) heb ik hier een pak apifonda op gelegd. Mijn idee was dat dit gerust kon, omdat ze dit zoals ik altijd heb gedacht toch niet opslaan in de HK. Nu lijkt het dat na 2 weken er behoorlijk wat bij is gekomen in de HK. Dit is dan of toch honing (heb vaak donkere honing, woon dicht bij bos) of het is toch het voederdeeg dat is verdund en opgeslagen.
    Ik weet nu dus niet goed wat hier mee te doen. Als het voederdeeg kan zijn, ga ik het nu slingeren en gebruiken voor het opvoeren van de 6-ramers. Als het geen voederdeeg kan zijn, is het gewoon (blad)honing en laat ik het staan.
    Alvast bedankt.

    Freddy, zoiets kan ik op afstand niet goed beoordelen. Meestal worden die pakken Apifonda niet snel opgeslagen (op den duur wel als je het twee maanden gebruikt).
    Je kunt zelf beoordelen hoeveel er uit de pakken is. Indien er andere dracht is, dan nemen ze er zeer weinig van op. Zijn ze half leeg dan hebben ze het voer waarschijnlijk wel opgeslagen.
    Wellicht kun je aan de kleur (jij verwacht donkere bladhoning) van de geslingerde honing zien of ze tamelijk 'echt' lijkt. In geval van gerede twijfel in ieder geval niet verkopen, maar voor eigen gebruik aanwenden. Er is natuurlijk voor eigen consumptie niets mis mee. Groet, Ben

  • Julian

    27-07-2020 om 08:39

    Beste Ben,

    Wanneer is het beste moment om te starten met inwinteren? Ik begin dit jaar op 1 augustus met jerrycans waarin een aantal gaatjes zitten, wat ik op de kast zet. Dat nemen ze langzaam op in 2-3 weken tijd.

    Groet Julian

    Julian, het is ook een beetje afhankelijk van je woonplaats. In het noorden kun je wellicht twee weken later beginnen. De algemene regel is dat je half augustus begint te voeren en dat het zwaartepunt van het voeren ligt in de eerste helft van september.

    Pas op met een jerrycan, waarin jezelf gaatjes hebt aangebracht, je moet niet drijfvoeren (dagelijks 100 tot 200 gram voeren) want dan krijg je een enorm groot broednest zonder dat er voldoende wintervoer wordt opgeslagen. Dus grotere porties met onderbrekingen voeren is het beste. Of zoals jij het doet maar dan pas eind augustus beginnen. Groet, Ben

  • Yorben

    27-07-2020 om 13:56

    Hoi Ben,

    Ik heb 48 uur geleden een veger gemaakt, bij mijn controle van het moerloze hoofdvolk heb ik geen enkel teken van redcellen aangetroffen. Is dit normaal na 48 uur moerloos? Met andere woorden, is er nog hoop dat er alsnog redcellen aangezet worden?

    Alvast bedankt!

    Yorben, 48 uur is een beetje te kort. Nog 3 dagen wachten dan zie je het wel. Bovendien hoef je pas op dag 13 doppen te breken ;-).
    Groet, Ben

  • Maurits Alberda

    27-07-2020 om 18:33

    Dag Ben,
    Dank voor je eerdere reactie. Ik heb de avond voor vertrek nog een raam (flow hive) honing getapt. Voor het eerst eigen honing, heerlijk! De rest van de ramen (14stuks) heb ik verderop in het land gezet, als ‘roof station’. Doordat er geen bijen meer op de ramen zitten, hoeven ze dit niet meer te verdedigen. De bijen, wespen enz. kunnen de ramen leeghalen en het de komende periode opslaan als reserve. Mocht het volk met de vele doppen om wat voor reden moerloos zijn - ze waren wel wat opvliegerig - kan ik het dan medio augustus verenigen met de koninginne aflegger (8ramen) met een krant er tussen?
    Groeten, Maurits

    Maurits, altijd oppassen met het leeg laten roven van ramen honing. Het is de ideale plaats om bijenziektes uit te wisselen, bijvoorbeeld Europees Vuilbroed.

    Mocht je volk met doppen na 3 a 4 weken geen eitjes hebben, dan moet je eerst een raam open broed inhangen om te testen of er echt geen moer in zit. Zodra er redcellen komen, dan alle redcellen wegbreken en verenigen met een krantje. Groet, Ben

  • Lippe

    28-07-2020 om 16:18

    Hey Ben,

    Ik ben voornemens de uitlaten aanstaande donderdagavond te plaatsen en zaterdagochtend de honingbakken eraf te halen. Nu zie ik dat aanstaande vrijdag het 29 graden wordt. Kun je met deze temperaturen de uitlaten gewoon plaatsen of gaat dit mis? Het gros van de volken staan niet in de middagzon.

    Ha Lippe, bij mij is het een keertje misgegaan, omdat er een verstopping - misschien door hittestress? - ontstond en alle bijen kleverig zwart werden van de plakkerige honing.

    Ik zou het zeker niet doen. Je kunt beter eerder of later plaatsen en niet langer dan 24 uur. Na 12 uur zijn de meeste bijen er al uit. Indien je de bak nog een keer laat stuiteren op het omgekeerde dak ben je de meeste bijen kwijt. Groet, Ben

  • Henk

    06-08-2020 om 10:13

    Hoi Ben, allereerst wil ik je bedanken voor de, voor mij waardevolle adviezen !!
    Als ik, voor de winter, de lege HK onder de BK plaats, moet ik dan de kantramen verwijderen ivm beschimmelen !
    En heb hebben je HK ramen niet meer last van de Mot dan dat ik de ramen thuis bewaar ?
    Vr gr Henk

    Ha Henk, inderdaad zijn de twee aan de buitenkant hangende ramen gevoelig voor schimmelvorming vanwege de condensvorming aan de zijwanden van de houten kasten. Dus beter kun je die wegnemen. Door de aanwezigheid van bijen in de nazomer en herfst zullen deze ramen niet aangetast worden de wasmotlarven. In de winter zijn de wasmotten niet meer actief. Groet, Ben

  • Willem

    17-07-2021 om 19:10

    Hi Ben, ik gebruik ook de bijenuitlaat maar dit jaar zijn de bijen er na 24uh nog niet uit. Heb dit nog niet eerder meegemaakt. De uitlaat zit goed. Wat is de maximale tijd dat de bijen naar beneden zijn?

    Ha Willem, doorgaans 48 uur. Maar er moet beneden wel broed aanwezig zijn en boven geen broed. Groet, Ben

  • Petra

    24-07-2021 om 11:41

    Hallo Ben, we hebben een bijenvolk nog op twee broedkamers staan. Dit volk kwam erg klein uit de winter (op slechts drie ramen) en groeide in het voorjaar amper. Nu is het volk erg groot, twee broedkamers helemaal vol. Wat te doen: is het nu nog zinvol om een honingkamer te plaatsen?
    Groeten, Petra

    Ha Petra, de linde- en tamme kastanjedracht is voorbij. In de meeste streken van Nederland is het gedaan met de zomerdracht. Tenzij je tegen de heide of de Biesbosch aan woont, heeft het geen zin nu nog een hk te plaatsen. Je kunt beter eind juli de varroabestrijding beginnen zodat je volk sterk blijft en gezond de winter uitkomt. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.