01-05-2020

Een eenbaks broednest

Volgens Tom Seeley hebben in het wild overlevende volken een compact broednest. In een compact broednest zou de warmtehuishouding beter te regelen zijn voor de bijen en zou er dientengevolge minder stress zijn. Dit verbetert vervolgens de immuniteit van het bijenvolk. Samen met nog meer aspecten noemt Tom Seeley dit het Darwiniaanse imkeren. 

Bekend is dat grote broednesten op twee broedkamers spaarkast ook een ware explosie van de varroamijt kunnen fasciliteren. Het eenbaksimkeren spreekt mij ontzettend aan, om die reden imker ik vooral op Dadantkasten, die ook maar met één broedkamer werken. 

In deze spaarkast pas ik het eenbaks imkeren toe, ondanks de sterkte van het volk zijn er geen belegde zwermcellen aanwezig. Overbevolking kun je voorblijven door tijdig nieuwe honingkamers te plaatsen. De laatste komt altijd bovenop. Bij deze controle krijgt het volk zijn derde honngkamers, de eerste twee zijn inmiddels gevuld. Ze worden op dit moment verzegeld door de bijen. Helaas bleek de geheugenruimte op de SD-card te weinig te zijn...

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Dirk van Dijk

    01-05-2020 om 15:06

    Dag Ben,
    Wat een leuk filmpje weer! Als test heb ik dit jaar de helft van mijn volken op het fruit ook opgeleverd met 1 BK / 2 HK of 3 HK, versus de rest zoals gebruikelijk op 2 BK / 2 HK. Gisteren honing afgenomen, en de kasten op 1 BK hadden allemaal meer verzegelde honing dan de kasten op 2 BK, zonder dat er belegde doppen waren. Dus nog los van de varroa voordelen (die heb ik niet vast kunnen stellen op dit punt) ook in de honing opbrengst een voordeel.
    Dank weer voor je leuke blog,
    Hartelijke groet,
    Dirk van Dijk

    Dirk, leuk dat je dit getest hebt. Leuke ervaring! Die tweede broedkamer verschaft de dames veel ruimte om ook daar rond het broednest de honing op te slaan. Het werken met twee bk's is voor veel imkers een bezwaar. Tevens levert het veel risico's en vaak problemen op. Dat wordt met eenbaksimkeren heel wat eenvoudiger! Groet, Ben

  • Carla van Heeckeren

    01-05-2020 om 15:07

    Hallo Ben,
    Zijn dit Buckfast bijen?

    Groeten

    Zeker Carla, ik heb en wil niet anders. Groet, Ben

  • Lippe

    01-05-2020 om 16:35

    Hey Ben, mooi filmpje inderdaad, top!

    Je spreekt slechts over voordelen, maar ik neem aan dat er ook nadelen zijn aan deze methode?

    "Lippe, de nadelen hebben vooral te maken met de vorm van de spaarkast-bk. De hoogte van Dadant is veel beter".

    Bij mij willen ze bijvoorbeeld wel eens een HK raampje volgooien met stuifmeel, heb je dat meer als je op deze manier imkert? Wellicht spelen overige renson-nadelen ook een rol?

    "Lippe, dit is expliciet geen rensonmethode, het aantal cellen is 60.000 bij 11 bk-ramen en er wordt slechts 1 moerrooster gebruikt".

    Ik weet dat het aantal cellen in een enkele bak ruimte voldoende zou moeten zijn, maar 2 kantramen met voer en een sluitblok geeft mij het gevoel dat ik op het randje balanceer. Ik hou dan namelijk 8 ramen á 5000 cellen over voor broed en stuifmeel, dat lijkt me aan de krappe kant. +/- 1500 eitjes p/d x 21 dagen maakt 31.500, dan hou ik er 8500 voor andere zaken dan werksterbroed. Gebruik je met deze methode ook wel een bouwraam?
    Kortom, vertel me je geheim;)

    "Lippe, ik gebruik geen sluitblok, dus met 11 overblijvende ramen heeft de moer 60.000 cellen. Trek daar eens 30% van af voor stuifmeel en honing, dan houdt ze 42000 cellen over.
    Ik gebruik geen bouwramen meer. Ik verschaf juist bewust ruimte voor darrenraat door op ieder vel kunstraat een hoek van ongeveer 6 tot 8 % weg te snijden. Op ieder raam krijg je zo darrenraat, zodat de mijten heel vaak de kans krijgen om in darrenraat in te stappen. Helaas voor de mijten leidt dat meervoudig instappen en dat veroorzaakt juist weer lagere (< 1) aantallen dochters per volwassen mijt. Iedere mijt die in een darrencel stapt, kan niet in een werkstercel instappen. Dat voorkomt schade aan werkstercellen.
    Tevens gebruik ik nu overal ten hoogste 5,1 mm kunstraat, dat geeft iets meer cellen dan bovengenoemde aantallen.
    Genoeg geheimen geopenbaard? ;-)."

    Verder had ik niet verwacht dat je ze zo lang op 1 bak kunt houden, ik ga het ook een keer proberen. Ik imker op dubbele bakken (spaarkast) en ik merk dat ze de bovenbak ook echt bomvol broed hebben met flinke uithang naar de onderbak. Mijn gevoel zegt dat ze zo beter de ruimte hebben om de ingekomen nectar op te slaan zonder overdag het broednest te verzuipen. De VCI heeft mij destijds ook geadviseerd om die raszuivere renpaarden op dubbele bakken te houden, zodat ze niet zwermen (in de regel) en dat bevalt goed.

    Ik ben nog maar 36 lentes jong dus het tillen van bakken is geen probleem. Het verschaft mij meer flexibiliteit door te kunnen schuiven met ramen van boven naar onder en vice versa. Ook vliegers, zuigers en andere vormen van splitsen gaat makkelijker met 2 bakken.

    Lippe, het omhangen van broed is bij het Darwiniaans imkeren een soort doodzonde. Hou het broednest altijd intact en in dezelfde volgorde. En ja ik werk met Buckfastbijen, die door selectie al behoorlijk zwermtraag zijn.

    Het blijft natuurlijk boeien die bijtjes, en iedereen moet vooral zijn eigen ding doen. Dat geeft het meeste plezier!
    Groet, Ben

  • Susan

    01-05-2020 om 17:43

    Dag Ben, wat een prachtig volk en mooie honing zeg. Ik vraag me af of het mogelijk is om de bezegelde honingramen er uit te nemen en er een leeg honingraam voor terug te plaatsen. Dan kunnen ze daar weer hun honing in kwijt en hoeft er niet zo snel een tweede honingkamer op.

    Susan, hk-ramen hebben niet uitsluitend als doel om er honing in op te slaan, het geeft ook woonruimte aan de vele bijen. Dus een extra hk of zelfs een 3e zorgt voor minder overbevolking en dat zorgt voor minder kans op zwermdrift. Groet, Ben

  • Peter van de Vondervoort

    01-05-2020 om 18:15

    Dag Ben,
    Ik zie enerzijds de voordelen van 1 broedkamer (BK) op minimaal 11 ramen wel in, maar anderzijds kan een volk op 1 BK dan niet een rond broednest vormen wat qua temperatuurhuishouding beter te handhaven is. Bij Dadant komt dat beter uit, maar ik ben op mijn leeftijd geen gewichtheffer meer.

    Peter, ik ben ook voorstander van Dadant op 8 of 9 bk-ramen.
    Er bestaan tegenwoordig halve hk's voor 5 ramen. Die weegt dan vol minder dan een volle spaarkast-hk. Groet, Ben

  • Gerrit

    01-05-2020 om 22:27

    Hallo Ben
    Ik volg met veel plezier je filmpjes.
    Mijn vraag plaats je de nieuwe honingkamer altijd boven op de volle honingkamer ??

    Gerrit, ja, maar ik plaats ze in principe al op de half gevulde bovenste hk. Soms ben ik ook een paar dagen te laat en lopen ze al redelijk vol. Maar altijd bovenop. Groet, Ben

  • Theo

    02-05-2020 om 00:17

    Dag Ben,

    In eerdere boeken of filmpjes van jou begreep ik dat je de hk bovenop plaatst. Behalve, als ze al eea zouden hebben verzegeld. Dat zou als een barrière werken naar de nieuw opgezette hk. In dát geval plaatste jij de hk wel onder de volle hk.
    Nu lijkt t dat je, ook al is deze bak ah verzegelen is, je de hk toch boven plaatst.
    Maakt het dan toch niks uit..verzegeld of niet verzegeld. Altijd de nieuwe erop?

    Groet,
    Theo

    Theo, bij dit volk was er slechts 20% verzegeld, dan kan je rustig bovenop stapelen. Pas als die bak > 70% verzegeld is, gaan ze er bijna niet meer overheen. Het ligt er ook aan of jet aan het begin van het seizoen zit of aan het eind. In augustus op de hei slaan de bijen ook liever beneden op. Groet, Ben

  • Theo

    02-05-2020 om 07:53

    Ik was te snel....je zette er al een derde op...

  • Henk Verver

    02-05-2020 om 08:58

    Ik imker al jaren op 1 bak (met maar 8 ramen) maar doe het iets anders waardoor de rotatiecoefficient 1 is (dus grote hygiëne). Nieuwe honingkamers zet ik altijd onder de (deels) volle HK's (dus op het moerrooster) en de trigger om een extra bak erop te zetten is om de in het volk zittende bijen leefruimte te geven (en die wordt dan keurig gevuld).

    Henk, in het vroege voorjaar met koude nachten verlaten de bijen in de nacht de gedeeltelijk gevulde honingkamer, ze trekken zich terug naar het broed. Daar missen ze vervolgens de aansluiting met hun voerreserves, want er staat kunstraat boven hun hoofd. Ik vind deze methode met een onderbreking met een bak met kunstraat minder natuurlijk. Maar als het jou bevalt, dan zeker toepassen en er mee door gaan! Groet, Ben

  • Wim

    02-05-2020 om 09:00

    Kan je in een standaard spaarkast van 10 ramen de afstandrepen vervangen door een rail voor 11 ramen. Past dit?

    Wim, zijn dezelfde lengte. Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    02-05-2020 om 09:29

    Dag Ben,
    ook ik imker op één broedkamer, en komt daar ik niet beter weet. Altijd gedaan. Ook stapel ik de honingkamers lekker door, echter ik gebruik voor alles broedkamers. Ik sta nu bijna met alles op 30 ramen, met koninginnen rooster.

    Wat ik wel heb gezien nu Is dat ik mijn broedkamers beter kan ombouwen van 10 naar 11 ramen.

    Groet Jan.

  • Peter

    02-05-2020 om 10:26

    Dag Ben,
    Inspirerend filmpje. Wat ik me afvroeg, als beginnend bijenhouder, hoe ziet het eind van het seizoen er uit? Mijn bijen vliegen vanaf vaste stand ook op de heide. Ik ben gewend ze op 1 1/2 bak (spaarkast) in te winteren, waarbij ik ze nog wat honingramen kan laten houden uiteraard aangevuld met voer dat ik op de honingkamer aanbied. Bij deze methode overwinter je ook op 1 broedkamer?
    Groet, Peter

    Peter, je mag er rustig een honingkamer op laten staan. Ik heb ze vorig jaar ook een volle hk laten houden en gewoon het moerrooster weggetrokken medio augustus. In het voorjaar heb ik toen die hk weg genomen. Je kunt er 'm ook onder zetten. Dan blijft het broednest in de regel ook beperkt tot de BK. Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    02-05-2020 om 13:20

    Goedemiddag Ben,
    Ik heb ook een honingkamer op een van mijn kasten die met kunstraat ramen is gevuld, het heeft wel een ruime week geduurd voordat deze raten werden uitgebouwd door de bijen en nu heb ik het moerrooster geplaatst. Ruim driekwart is nu uitgebouwd en op alle raampjes zijn de bijen bezig, moet ik nu alvast een volgende honingkamer plastsen nu er volop gewerkt wordt, ik ben bang dat het anders weer een dikke week duurt voor ze hier weer aan gewend zijn. Heb jij ervaring met de volle verzegelde raten uit te ruilen tegen lege?
    Mooi weekend, Ed

    Ed, je moet de bijen gewoon de tijd geven. Het is heel normaal dat het week duurt voor ze lekker aan het werk zijn. Je hoeft pas de volgende hk te plaatsen wanneer de vorige bak voor 50% gevuld is met honing. Je ziet de raten van de eerste bak dan in het midden breder worden.
    Ik ruil nooit volle voor lege of kunstraat ramen. Ik gebruik uitlaatborden waarmee ik 24 of 48 uur later de hele volle HK afneem. Groet, Ben

  • rudi

    02-05-2020 om 13:31

    Hallo Ben, interessante video! Graag wat meer uitleg over het boek dat je schreef over het Darwiniaans imkeren. rudi.simons2@telenet.be
    Vriendelijke groeten , rudi

    Rudi, zie https://de-vlinder-en-go.nl/hobby%20imkerij%20green%20spirit/index.html

    groet, ben

  • Ikas

    02-05-2020 om 16:44

    Een paar dagen terug kwam ik bij alweer het derde volk zwermcellen waar. Ook dit volk heeft begin april genoeg ruimte gekregen in de vorm van een tweede BK onder en 2 HK’s. Ik kan met deze ervaringen nu al voorspellen dat een ander volk binnenkort ook gaat zwermen. Ik zie dit aan een compleet gevulde bovenste BK en een bijna volle HK plus een wekelijkse toename in speeldoppen. Toen ik de koningin zocht bij het maken van een vlieger zag ik dat de kast enorm veel bijen heeft die op de raten lopen. Dit veroorzaakt natuurlijk opstoppingen en misschien is dat ook een reden voor het volk om vroeg te gaan zwermen. Zou het misschien kunnen helpen om een tweede vliegopening te realiseren hogerop? Een sluitbare opening in een van de honingkamers zou veel opstopping kunnen voorkomen maar vinden de bijen dat ook? Ook vermoed ik dat er een merkbaar verschil is in eenbroedkamer imkeren met betrekking tot het ras. Lijkt me interessant om te horen bij mensen die wel/niet succesvol zijn of ze met buckfast/carnica of het landras imkeren.

    Ikas, de genen spelen een grote rol bij het ontstaan van zwermdrift. Daarnaast is de voordrachtsdracht ten einde en bovendien is het volstrekt natuurlijk dat bijenvolken zwermdrift vertonen. Het is absoluut niet zo dat zwermdrift voorkomen kan worden door extra ruimte te geven of extra vliegopeningen. Extra ruimte kan er wel voorzorgen dat het vertraagd wordt. Echter de genen spelen de hoofdrol naar mijn mening.

    Teelt en selectie spelen dus een grote rol. Binnen een ras heb je weer ecotypen, binnen het Carnicaras spreekt men ook wel over stammen. Ook hier tussen bestaan weer verschillen in allerlei eigenschappen.

    Het zwermen kun je voorkomen door o.a. het maken van een vlieger etc. Groet, Ben

  • Jos Snoek

    02-05-2020 om 17:44

    Hallo Ben,
    Na het zien van jouw filmpje overweeg ik ook over te gaan op imkeren op 1 BK. Misschien een stomme vraag, maar je imkert met 11 ramen in de BK. Doe je dit ook in de HK of is dit niet noodzakelijk? Is het überhaupt noodzakelijk om over te gaan op 11 ramen aangezien ik imker op 10 raams kasten
    Vriendelijke groet,
    Jos

    Jos, 11 raams onderin en 10 raams bovenin is eigenlijk natuurlijker. Celdiepte bij honingopslag is vaak dieper dan bij broed, het geeft zogenaamde spekraten.

    Eenbaksimkeren in een spaarkast is op het randje v.w.b. het aantal cellen vandaar de compensatie in meerdere hk's. Echter 10 bk-ramen is aan de krappe kant en heeft een positieve invloed op het ontstaan van zwermdrift. Dus liever een 11 raams BK. Dit heeft een positieve invloed op de warmtehuishouding en dus een negatieve invloed op de mijtenreproductie. Alle beetjes helpen. ;-). Groet, Ben

  • Art

    02-05-2020 om 22:37

    Dag Ben,
    Wat mij op is opgevallen de laatste dagen is de jonge darren die geboren eigenlijk de zelfde dag nog dood gaan. De darren zijn volgroeid en zien er gaaf uit. Onder de microscoop is verder niets te zien. Ook geen varroa mijten. Het betreft een een groot volk waarbij zich het voordoet. Wat zou de redenen kunnen zijn dat de darren maar zo kort leven?
    Verder halen de bijen goed en zijn er nog geen tekenen van zwermdrift. Volgende week ben ik wel voornemens om een vlieger te maken.
    Groet Art

    Art, het ligt aan het weer en de dracht. Valt de verse voedselstroom weg dan offeren de werksters als eerste de darren op. Ze worden gewoonweg niet voldoende verzorgd.
    Groet, Ben

  • Monique

    03-05-2020 om 10:44

    Hoi Ben, waarom wil je bijna geen rook gebruiken? Is dat slecht voor de bijen?

    Monique, rook is voor alles en iedereen slecht. Tabaksrook bevat nicotine en dat is een insectenbestrijdingsmiddel. Daarnaast neemt open honing snel geuren op. Vervolgens is het vooralsnog niet gebruiken van rook een goede test op de zachtaardigheid van mijn buckfastbijen.
    Voor mij dus voldoende redenen om te stoppen met roken ;-).
    Groet, Ben

  • Lisa

    04-05-2020 om 10:05

    Hoi Ben, dankjewel voor het delen van je bevindingen. Ik ben zelf ook erg fan van het gebruik van 1 enkele BK en heb het idee dat mijn volken er veel rustiger van worden. Ik heb 2 vragen:
    - Gaan ze bij jou ook broeden in de HKsof voorkom jij dat altijd m.b.v. een moerrooster?
    - Hoe regel jij de raatvernieuwing bij volken in een enkele broedkamer?

    Dank en groet!

    Lisa, ik gebruik altijd moerroosters. Ik wil geen broed en dus larvenpoep in de honingramen.
    Raatvernieuwing is lastig. In het voorjaar kun je overtollige voerramen vervangen door kunstraat, maar dat zijn er hooguit 1 of 2. Ook midden augustus lukt dat soms.
    Ik haal - als ze belegde zwermdoppen hebben - er ook wel eens 3 ramen gesloten broed uit met opzittende bijen en dan hang ik er weer kunstraat in.
    Dat is zo ongeveer.... Groet, Ben

  • Lippe

    04-05-2020 om 11:36

    Hey Ben, bedankt voor het delen van je geheimen;) Ik ga het ook een keer proberen. Gisteren nog een youtube presentatie gekeken van Tom Seeley over darwiniaans imkeren. Hij gelooft ook erg in mijtendruk verlagen door verjonging, zwermen dus. Dat kan ik me helaas niet veroorloven.

    Lippe, het gaat feitelijk om een broedstop, niet om het zwermen. Bovendien kun je een broedloze vlieger maken, die zijn ook mijtarm.
    Zwermen wil ik ook niet toestaan. Te veel overlast. Groet, Ben

  • Jos Snoek

    04-05-2020 om 18:58

    Dank voor je reactie ben.
    Vriendelijke groet,
    Jos

  • Elias

    05-05-2020 om 19:27

    Dag Ben,
    Ik maakte op 21 april een veger met de koningin. Het moerloze volk bekeek ik eergisteren en had 2 doppen waarvan ik 1 brak om zwermen te voorkomen.
    Nu is dit volk zeer agressief geworden en vallen ze de kippen die rond de kast lopen aan... Ook ik werd belaagd wat niet aan te raden is met mijn bijen-steken-allergie.
    Wat zou ik best kunnen doen om dit volk weer rustig te maken?

    Elias, het is merkwaardig dat er maar twee doppen in het moerloze volk zaten. Waren het mooie pinda's of van die kleine redcellen op het broed.
    Ik vrees dat je een veger gemaakt hebt van een volk dat op het punt stond om de oude moer te wisselen. Heb je tijdens het maken van de veger nog wel open broed gezien?
    Zit er inmiddels weer volop open broed in je veger? Groet, Ben

  • Elias

    05-05-2020 om 19:59

    In de veger zit nu brias (vandaag gekeken). Hoe zou jij dit oplossen?
    Dankuwel alvast

    Elias, waar vond je de twee doppen en hoe zagen ze eruit? Zat er tijdens het maken van de veger open broed in het volk?

    Je hebt een paar opties:
    - twee doppen getuigd niet echt van zwermdrift, dus je zou veger en hoofdvolk weer kunnen verenigen;
    - je kunt het stekerige volk een raam open broed geven, maar dan duurt het nog vele weken voor er een nieuwe moer aan de leg. Met geluk zal de nog resterende ene dop uitlopen, maar dat is nog de vraag gezien het gedrag van de bijen;
    - je kunt misschien een jonge moer van een bevriende collega invoeren?
    Sterkte trouwens. Misschien je kast tijdelijk ergens anders zetten?
    Groet, Ben

  • Sjaak

    09-08-2020 om 13:21

    Dag Ben, op hoeveel BKs winter je deze productievolken in? Lijkt me dat wanneer je de HKs eraf haalt deze volken niet in 1 BK passen. Liefst zou ik er op het moment van plaatsen bijenuitlaat in juli (na linde) een bak kunstraat op de bk plaatsen (raatvernieuwing, oude bk is dan in het voorjaar leeg), maar lijkt me niet dat ze die kunstraat dan nog uitbouwen. Of wel?

    Sjaak, als je maar genoeg voert dan bouwen ze nog wel ramen uit. Maar het kost nu onevenredig veel voer en inspanning van de bijen. Juist nu moet je de bijen niet te hard laten werken, ze moeten langlevende winterbijen opbouwen. Ik overwinter de overjarige volken in simplexkasten meestal op 1,5 bak. Dus 1 bk met 1 hk eronder. Indien ik ze hun eigen honing laat houden dan blijft de hk bovenop staan (zonder rooster uiteraard). De Dadantvolken winter ik altijd in op 1 BK. Groet, Ben

  • Paul Smeets

    20-12-2020 om 19:31

    Hallo Ben,
    ik ben al een tijdje uw imker video's aan het bekijken. Mijn complimenten want u maakt mooie filmpjes! Ik ben erover aan het nadenken om ook op 1 broedkast te gaan imkeren (dus Dadant).
    Kunt u me vertellen...is het imkeren op 1 broedkast Dadant heel erg anders dan bijvoorbeeld de Spaarkast? Wat moet je anders doen?
    Vraag 2: wat zijn de nadelen?
    Vraag 3: zijn die kasten er ook in Styropor?
    Vraag 4: hoeveel ramen zitten er bij Dadant in de broedkast?

    Vriendelijke groet en alvast hartelijk dank.
    Paul

    Ha Paul,
    Imkeren met een dadantkast is zeker anders want het is eenvoudiger. Geen twintig ramen om zwermcellen of redcellen te breken, maar meestal maar 8,9 of 10. Moer zoeken in 1 BK is natuurlijk makkelijker dan in 2 bk's. Ook geen zware BK meer tillen tijdens controles.
    Wel nieuwe facetten zoals krapzetten in het voorjaar en pas na plaatsing van de HK de 1e en 2e kunstraat geven.
    Alles is terug te vinden in mijn video's of in mijn imkerboek.
    Nadelen:
    1. 15% in NL gebruikt deze kast, dus minder makkelijk uit te wisselen.
    2. De ramen zijn groter, dus iets zwaarder. Ik laat ze vaak rusten op 1 puntje op de andere toplatten.
    Styropor: Ja , deze heet een Frankenbeute Dadant US. Er zijn twee type raammaten US of Blatt. Ik zou voor US kiezen (soms ook wel Modified genoemd).
    In een Styroporkast passen 11 BK-ramen, maar meestal gebruik je er maar 8 of 9 afgesloten met een scheidingsbord. In een houten dadant us kast passen 12 ramen.
    In styropor gebruik je 9 ramen in de HK en in een houten hk 10 ramen. Groet en succes, Ben

  • Paul Smeets

    21-12-2020 om 22:13

    Hallo Ben, hartelijk dank voor je uitgebreide reactie!
    Nog 1 vraag dan: waarom US in plaats van Blatt?
    Groet, Paul

    Paul, het oppervlakte van de US en Blatt zijn nagenoeg hetzelfde. De ene is ongeveer 1 cm breder en minder hoog dan de andere.

    Het gaat meer om de verkrijgbaarheid en het vaker toegepaste gebruik. Dat verschilt per land. In Frankrijk en Italië is vooral Blatt in gebruik en in Duitsland en Nederland Dadant US. Groet, Ben

  • Paul Smeets

    22-12-2020 om 15:06

    Dankjewel!

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.