02-05-2019

Een rijpe redcel

Gisteren kon er tijdens de 2e praktijkles weer echt in de bijen worden gewerkt. De nieuwe berokers doet het blijkbaar geweldig goed ;-).  Na een 1e kennismaking tijdens de eerste les bij veel te lage temperaturen met een raampje met eitjes, larven, gesloten broed, wintervoer, verse nectar, werksters en darren was het weer in Bussum ons nu beter gezind en konden de cursisten een grondige controle op alle ramen uitvoeren.Tijdens de basiscursus komen uiteraard de verschillen tussen redcellen en zwermcellen uitvoerig aan de orde. Maar het blijft complex zo'n bijenvolk en al die nieuwe vaktermen. 

Het volgende plaatje maakte ik gisteren in een eigen volk, toevallig stond daar een redcel op het punt van uitlopen. Hoe zie je dat er een rijpe moer in zit? Kijk eens goed naar het puntje van de moerdop en het verschil met de onderkant van de moerdop. De was die de moerdop het pinda-achtige uiterlijk geeft, is door de bijen aan de buitenkant afgevreten. Er blijft een papierachtig velletje over dat de jonge moer vanaf de binnenkant kan open bijten. Met haar kaken bijt ze als het ware als een blikopener een ronde cirkel in de punt van de dop open. Het feit dat de dop midden tussen het werksterbroed zit, duidt op de waarneming van een redcel. Zwermcellen tref je in de regel langs de randen van het broed aan. 

Ben Som de Cerff, docent bijenteelt en hobby-imker

Deel dit bericht

Reacties

  • Henk

    02-05-2019 om 12:22

    Hallo Ben, de uitlopende moer gaat straks op bruidsvlucht. Volgens het weerbericht voor de komende twee weken is het daar geen weer voor. Kan zij zo lang wachten of zitten daar risico’s aan?

    Henk,
    een moer heeft na haar geboorte ongeveer 4 weken de tijd om op paringsvlucht te gaan. In die tijd zal het toch wel weer een keertje > 18 graden worden? Groet, ben

  • Renée

    02-05-2019 om 13:21

    Dank weer Ben, voor deze uitleg.

  • Anneke

    02-05-2019 om 13:21

    Dag Ben, eergisteren een verzamelbroedaflegger gemaakt met een collega imker
    We hebben besloten om de twee redcellen die op één van de ramen zat, erop te laten en dat raam juist IN de broedaflegger te plaatsen. Maar is dat wel een goede actie ?

    Anneke, wat is je bedoeling met deze verzamelbroedaflegger? Zwermdrift verminderen in hoofdvolken? Ik vermoed trouwens dat je zwermcellen bedoelt in plaats van redcellen. Goed om er 1 mooie te laten staan, maar 2 hoeft niet. Indien de broedaflegger alle vliegbijen behoudt (dus andere standplaats) loop je met 2 zwermcellen nog steeds een kleine kans op een zwerm. Groet, Ben

  • Thea

    03-05-2019 om 12:13

    Ik heb 2 dagen geleden een vreemde zwerm geschept bij de buren Ben. Helemaal goed gegaan. Ik had nog een lege kast .Een kast met 4 ramen, die ook in de Bijentuin in Bussum staat. Nu wat suikerwater 1:1 gegeven en een raam met voer.
    Is het een goed idee om nu de mijten te bestrijden ? Ze zitten nog wel erg op een kluitje. ik heb varro-med, oxaal en hive- clean. Welke en hoeveel? Ze zijn erg rustig .Al vast dank. groet, Thea

    Thea, ik zou een zwerm nooit behandelen tegen mijten. In principe kan het natuurlijk, maar het is niet erg nodig. De meeste mijten (65%) zitten namelijk nu in het broed en niet op de bijen, dus ook niet in de zwerm. Wacht maar met behandelen tot begin augustus.
    Waarom een raam voer, die bijen willen bouwen, geef ze dus vooral kunstraat en suikerwater (1:1) de komende 4 weken. Een 4-ramer is wel heel erg klein voor een zwerm. Maar laat ze vooral met rust. Groet, Ben

  • Monique

    03-05-2019 om 13:49

    Hoi Ben, Zojuist wilde ik de eerste HK's eraf halen, maar nu zie ik darrenbroed in de HK zitten terwijl en een moerrooster tussen zit. Hoe kan dit? Zijn de werksters aan de leg? Maar waarom en waarom daar?

    Monique, een enkel darrencelletje kan in de HK, er zijn namelijk altijd wel een paar eileggende werksters actief. Maar als er meer darrenbroed is in de HK dan heeft de moer kans gezien om de rand van het moerrooster te kruipen. Zit er natuurraat in de HK?
    Groet, Ben

  • Joos

    03-05-2019 om 14:14

    Beste Ben,
    Ik kon nergens vinden hoe het zit met wel of niet zwermen bij welke temperatuur.
    Mijn aflegger zag gisteren op dag 12. Er was 1 moer al zelf in gelopen. Ik heb 3 andere moeren ook in laten lopen.
    Volk weer gesloten. Alle andere doppen weggebroken.
    Zouden 4 moeren dan de nacht in gegaan zijn en met elkaar uit hebben gemaakt wie de nieuwe moer ging worden.
    (Heb na 18 uur doppen gebroken).
    Omdat ik niet weet hoe het zit met zwermen ja of nee bij welke temperatuur en ik aan de dag 12 (voor dag 13 uitloop dag zat) had ik toch maar besloten de kast te openen.
    Hoe erg is Dit? En het is zondag pas 18 graden zie ik. Moet ik voor die tijd nog een keer inspecteren of er daadwerkelijk nu een nieuwe moer Is?
    Dit is mijn eerste jaar. Dus niet alle echte praktijk ervaring nog zelf opdoen.
    Ik hoop dat u mij van wat informatie kan voorzien.
    Alvast bedankt

    Joos, 1 x doppen breken is voldoende. Daarna 3 weken met rust laten. iedere onnodige handeling leidt tot stress en afkoelen van eventueel broed.
    Schrijf je ook vooral in op een basiscursus, want bijen houden doe je niet zo maar even. Het is een echt ambacht! Groet, Ben

  • Thea

    03-05-2019 om 19:29

    Links op de Bijentuin staat toch een vierkanten glazen kast hoog op de poten.
    Die is juist groot. Bedankt voor je mijten advies, Ben. groet, Thea

  • Jolanda

    03-05-2019 om 20:07

    Hallo Ben
    Maandag moet ik doppen breken maar het weer is slecht
    Woensdag 10 open moerdoppen met larve op 2 ramen
    Als ik niets doe worden het allemaal kleine zwermen dus toch de kast maar open?
    Woensdag veger gemaakt
    Dank voor de info elke keer
    Erg leerzaam
    Groet Jolanda

    Jolanda, als die bijen verstandig zijn, gaan ze niet met 10 graden zwermen, maar bijten ze de kwaker-doppen open. Je kunt natuurlijk ook een dag later de kast openen, grote kans dat de bijen dan zelf de doppen al open gevreten hebben.
    Kom je 1 opengebeten dop tegen, dan kun je wel stoppen, want dan is de rest ook open gebeten en loopt er een moer rond. Na 3 weken controleren op moergoedheid. Groet, Ben

  • Monique

    04-05-2019 om 17:09

    Ha Ben ,bedankt voor de info! Ja, het kan best een raam met natuurraad zijn waar het darrenbroed op zit. Gaan werksters daar sneller eitjes leggen?

    Monique, er is in de HK minder invloed van de feromonen, die de moer afgeeft in het broednest. De bijen ruimen meestal deze onbevruchte werkstereitjes op. Groet, Ben

  • Jos.

    04-05-2019 om 17:52

    Geen nood, de bodemwarmte komt eraan op 07 mei a.s.
    De jonge Bijenkoningin zal haar kansen best krijgen; zij, de Bijen als kolonie, leven immers niet binnen onze dimensie, al is dit op dezelfde planeet.

  • Christel

    04-05-2019 om 20:52

    Gister zag ik 5 a 6 zwerm- en wisselcellen (de laatste midden op het raam).
    Ik had ze allemaal kunnen breken.....maar besloot ter plekke een broedaflegger te maken met 3 zwerm/wisselcellen.
    In een 5-ramer heb ik 3 gesloten broedramen, een voerraam en kunstraatraam geplaatst. Zojuist heb ik een filmpje van jou bekeken van vorig jaar. Daar stop je slechts 1 broedraam, 1 kunstraatraam en 1 voerraam in een 3-ramer.
    Heb ik teveel broedramen geplaatst met kans op dalijk overbevolking bijen in de 5 ramer en dus weer zwermdruk?!

    Christel, een paar kanttekeningen bij je vraag:
    1. zwerm- en wisselcellen zijn verschillende vormen van moerdoppen. Zwermcellen zijn gericht op voortplanting via zwermen en wisselcellen gericht op de vervanging van de moer ZONDER te zwermen. Deze 5 of 6 waren dus zwermcellen OF wisselcellen, maar niet allebei.
    2. Een moer, die dit jaar geboren wordt, zal in de regel dit jaar niet meer zwermen, ongeacht de sterkte. Mijn voorbeeld met 1 broedraam is dus het minimum, maar 2 of 3 broedramen is ook goed. Groet, Ben

  • Anns

    05-05-2019 om 08:36

    Wat is precies het verschil tussen een zwermcel en een redcel?

    Anns, ik zal je vraag beantwoorden, maar adviseer je toch ook een basiscursus te gaan volgen en een goed imkerboek te kopen. Het verschil tussen een zwermcel en redcel is een basisvaardigheid van iedere imker.
    Een zwermcel is gericht op het zwermen van het volk, een zwerm is een afsplitsing van duizenden bijen inclusief koningin. In het achterblijvende volk zijn dan zwermcellen aanwezig, doppen waarin de poppen van jonge koninginnen zitten.
    Een redcel komt voort uit het per ongeluk door de imker dood drukken van de koningin of het naast de kast vallen van een koningin. De bijen missen haar geur en bouwen een cel met een jong werksterlarfje om naar een prinsessenlarf. Dit wordt een redcel genoemd.
    Zowel redcellen als zwermcellen komen vaak in tientallen voor. Maar het is altijd de ene soort of de andere soort.
    Groet, Ben

  • Christel

    05-05-2019 om 12:03

    Dank Ben voor je eerdere antwoord.
    Mbt jouw opmerking:
    Christel, een paar kanttekeningen bij je vraag:
    1. zwerm- en wisselcellen zijn verschillende vormen van moerdoppen. Zwermcellen zijn gericht op voortplanting via zwermen en wisselcellen gericht op de vervanging van de moer ZONDER te zwermen. Deze 5 of 6 waren dus zwermcellen OF wisselcellen, maar niet allebei.

    In een ander blogbericht van jou had je een foto geplaatst van een wisselcel midden op een raam. Dus een lange cel (geen korte redcel). Ik zag 2 van deze cellen. Maar ik had ook 2 lange cellen net boven de onderkant van een raam hangen en nog een lange cel aan de bovenste lat van een ander raam. Daarom wist ik niet zo goed of het nu zwermcellen of wisselcellen zijn. Het aantal geeft vaak de doorslag, maar ik zat met het aantal 5 net op het omslagpunt!
    1. Heb je een tip hoe je dan kan bepalen of het om 5 wisselcellen gaat (en dan de natuur zijn gang laten gaan) of om 5 zwermcellen (en een veger/vlieger/aflegger maken)?!
    2. Als 1 cel van de 5 onderaan open is en een andere cel in het midden open is , kan je dan concluderen dat de 1e jonge moer de andere heeft doodgebeten en dat het dan waarschijnlijk gaat om een stille moerwissel? (Die andere ongeopende moeren zullen dan nog worden doodgebeten en de oude moer ook?)

    Christel, bij 5 of minder ga ik uit van wisselcellen. Vaak zoek ik dan tevens naar eitjes of naar de oude moer om een extra bevestiging te krijgen. Bij 10 of meer zijn er zeker zwermcellen.

    Indien 1 moerdop is uitgelopen (dus leeg) en een andere dop is midden aan de zijkant open gebeten, dan kun je gerust aannemen dat er een nieuwe moer rond loopt. Die zal de andere overgebleven moerdoppen pas open bijten als daar een rijpe moer in zit. Groet, Ben

  • marijn geelhoed

    07-05-2019 om 11:51

    Gister zag ik 2 a 63 zwerm- en wisselcellen
    Ik had ze allemaal kunnen breken..
    In een 3-ramer heb ik 1gesloten broedraam een voerraam en kunstraatraam geplaatst. Zojuist heb ik een filmpje van jou bekeken van vorig jaar. Daar stop je slechts 1 broedraam, 1 kunstraatraam en 1 voerraam in een 3-ramer.
    Heb ik teveel broedramen geplaatst met kans op dalijk overbevolking bijen in de 5 ramer en dus weer zwermdruk?!

    Marijn, met een jonge moer van dit jaar krijg je geen zwermen meer. Maar je moet ze natuurlijk wel uiteindelijk in een 10-ramer hangen. Hoe meer broedramen je gebruikt aan het begin, des te sneller moeten ze naar een grote kast. Maar zwermen doen ze eigenlijk nooit in hun eerste levensjaar. Groet, Ben

  • Joost

    07-05-2019 om 14:31

    In 2 hoofdvolken zit een F2 koningin met open zwermcellen. Ze doen het prima, maar ik wil niet naar een F3. Is het mogelijk om de koningin direct te vervangen door een gesloten dop uit een F1 volk en alle doppen uit de hoofdvolken weg te breken of gaan ze dan als nog extra redcellen aanmaken? zo ja, is het dan ook nodig om er bijen af te halen. De volken hebben nog ruimte genoeg.

    Joost, om andere doppen in te kunnen hangen, moet eerst de koningin en alle aanwezige zwermcellen uit het volk gehaald worden. Dan na 9 dagen alle redcellen wegbreken en dan kun je doppen of broed uit een ander P- of F1-volk inhangen. Groet, Ben

  • joost

    07-05-2019 om 20:46

    Ben, bedankt voor je antwoord. Ik was van plan om na het uithalen van Moer en wegbreken van de zwermcellen na 2 uur (voelen zich dan natuurlijk moerloos) de rijpe dop in te hangen. Wordt zo'n rijpe dop dan meteen afgebeten?

  • joost

    07-05-2019 om 21:01

    Sorry, Ik zie dat mijn laatste vraag niet helemaal duidelijk is. Ik ben eigenlijk alleen benieuwd wat er was gebeurd als ik het op mijn manier had gedaan m.a.w. hadden ze dan zo'n 'vreemde' dop verwijderd?

    Joost, nee hoor. Je kunt rustig doppen uit andere volken in een volk hangen. Die komen keurig uit. Echter je moet in de eerste 6 weken van de nieuwe moer goed opletten dat de bijen haar niet wisselen omdat ze vreemd is. Dus vanaf 3 weken na de geboorte wekelijks wisseldoppen breken.
    Dit komt met name bij rasverschillen voor. Groet, Ben

  • Maarten

    15-05-2019 om 20:29

    Hallo ben

    Ik heb 6 volkjes maar ik durf de kasten amper open te maken . Zodra ik een kast open maakt lijkt het wel of de hele kast leeg vliegt en boven op mij duikt. Een koning vinden in deze volken is me nog nooit gelukt. Wat zou hier de oorzaak van kunnen zijn en wat is verstandig om te doen ?
    Groetjes Maarten

  • ben de blogger

    16-05-2019 om 12:32

    Maarten, ik zou de volken maar eens goed voeren met een 2,5 kg pak suikerdeeg, want ik denk dat ze ontstemd zijn vanwege voedselschaarste. Heb je onlangs wel de honing eraf gehaald?
    Zwermdrift kan ook nog een rol spelen. Groet, Ben

  • Yuksel

    27-06-2020 om 08:35

    Hallo Ben, ik heb 10 dagen geleden een zwerm
    Gevangen em deze in een broedkamer gedaan. Gisteren wilde ik de kast verwisselen voor een defintieve en controleerde de kast gelijk.
    Alleen honing geen broed of eitjes maar in het midden een raam met wel 40 redcellen. Ik kan de moer toch niets gedaan hebben? En hoe komen ze aan broed om daar redcellen van te maken als dit wel het geval is?

  • Ben de blogger

    27-06-2020 om 10:44

    Yuksel,
    Het lijkt erop dat er eileggende werksters aan de gang geweest zijn in plaats van een moer. Of je moet toch een paar dagen na het installeren van de zwerm in de kast gekeken hebben waarbij de moer is ingebald. Dit laatste zal het geval geweest zijn? Groet Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.