23-06-2021

eileggende werksters of toch een goede moer aanwezig?

In deze periode van koninginnenteelt wordt er regelmatig druk gezocht naar het levende bewijs voor de aanwezigheid van een goed bevruchte jonge moer. Op zich is het vooraf merken van de jonge moeren een goede zaak, want dat maakt het aantonen van de aanwezigheid al een stuk makkelijker. Maar veel imkers breken doppen na het maken van de kunstzwerm en laten het aan de broedaflegger over om de juiste moer te kiezen. Na het uitlopen van redcellen is het al een stuk lastiger om een jonge moer te vinden. Begin er maar niet aan, want het volk en de moer wordt er veel te gestresst van. 

Zoek daarom vooral naar cellen met een enkel eitje, mooi aangesloten cellen, die naast elkaar liggen. Dat is het beste bewijs van de aanwezigheid van een net leggende moer. Overigens legt een net beginnende moer wel eens 2 eitjes in een cel, al het begin is lastig. 

Vaak tref je ook stukjes met bultbroed aan, laat je niet op het verkeerde been zetten. Dit is wel afkomstig van eileggende werksters, maar concludeer dan niet direct dat er geen jonge moer is. Gewoon doorzoeken naar eitjes. Mocht je niets vinden en dus twijfelen omtrent haar aanwezigheid pas dan de lakmoesproef toe. Hang een raampje open broed in het volk en check vier of vijf dagen later op redcellen. 

Belangrijkste boodschap van dit blogbericht is "laat je niet in de maling nemen door die eileggende werksters". Deze oudere bijen zijn door gebrek aan open broed en door de afwezigheid van een LEGGENDE moer eitjes gaan leggen. Vaak op de zijkant, maar ook op de bodem. 

Zodra de jonge moer eenmaal aan de leg gaat en er ontstaan weer feromonen vanuit de larfjes van het nieuwe broed van de moer stopt dit gedrag vanzelf, althans het is minder opvallend. In ieder volk zitten wel eileggende werksters, kijk maar eens naar die enkele belegde darrencellen boven het moerrooster. 

In deze video laat ik de combinatie zien van bultbroed van eileggende werksters en de aanwezigheid van een jonge leggende moer en haar larvale broed. 

Zojuist zag ik trouwens dat dag 12 na de geboorte van een jonge moer het eerste moment is waarop ze begint met leggen van eitjes. Dat zijn er nog zo weinig dat het verstandig is om pas 3 weken na haar geboorte op zoek te gaan naar nieuw broed. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • De Woldimker

    23-06-2021 om 19:11

    Als na 3 weken blijkt dat het volk moerloos is , wat is dan de beste oplossing ,
    Volk bestaat dan al uit oudere bijen , is zo n volk nog te redden ?

    De w., in principe is een volk te redden door er broed aan toe te voegen. Ieder simplex raam geeft zo'n 5000 jonge bijen. Vervolgens kun je een moer invoeren. Dit doe je wanneer je slechts een beperkt aantal volken hebt en er geen wil verliezen. Met veel volken kun je de bijen ook voor de stand afslaan, dan bedelen de bijen zich wel in bij de andere volken. Groet, Ben

  • Luc S.

    23-06-2021 om 19:49

    Hallo Ben
    Hoe breng je na het mislukken van de eerste koningin een tweede koningin in het volkje?
    Grtj
    Luc

    Luc, met een nicot kluisje met suikerdeeg. Maar eerst nadenken over de reden van de eerste mislukking.
    Groet, Ben

  • Maarten

    23-06-2021 om 22:35

    Beste Ben, precies de vlog die ik net nodig had, dankjewel!

  • Tomer

    24-06-2021 om 00:51

    Bij mooi weer heb ik soms een koningin die al 7 dagen na de geboorte aan de leg is! 12 dagen is inderdaad een normaler tijdstip (dus bvb dag 25 na het maken van een broedaflegger).
    3 weken wachten...dan is het naar mijn mening al vrij laat om nog te kunnen ingrijpen indien nodig, niet? Eileggende werksters voorkom ik liever door op tijd te controleren.

    Ha Tomer, in een groot volk waarvan een veger gemaakt is, zal het heel erg lastig zijn om na 2 weken al het eerste broed te ontdekken. Vandaar mijn advies van 3 weken wachten. In kleine 2 raams broedafleggers of in apidea's of kielers kan deze controle wel na 2 weken. Groet, Ben

  • Gerja

    24-06-2021 om 07:41

    Herkenbaar! Leerzaam!

  • Boy Bakhuys

    24-06-2021 om 07:49

    Ben, hoe doe je dat? Precies op tijd

  • Jab.

    24-06-2021 om 09:06

    Hallo Ben, ik ben al jaren imker en via jouw blogs leer ik iedere x weer wat erbij...TOP!

  • Wim Meijer

    24-06-2021 om 11:57

    Beste Ben, De blogberichten zijn voor mij altijd leerzaam . Hartelijk dank daarvoor.
    Ik heb momenteel een volk waar de vraag is of de nieuwe koningin aan de leg is en of zij zich in het volk bevindt. Kan haar niet vinden maar door de grote hoeveelheid bijen lukt mij dat ook nooit. Vind geen larven en eitjes maar wel bultbroed .
    Is het zinvol om een raam open broed er in te hangen. De tijd tussen het doppen breken op een na is en de inspectie is ca 4 weken.
    Nog een andere vraag en wel deze: Bezit drie volken op twee twee BK en daar boven op de Hk.(spaarkasten) de situatie is dat de bovenste BK goed gevuld zijn met bijen en de onderste weinig activiteiten. De HK zijn voor 20/30 procent gevuld.
    In een van je blogberichten geef je aan om ca half juni de BK te wisselen ivm raadvernieuwing in het voorjaar. Gezien de geschetste situatie is het dan niet zo dat de bijen weliswaar naar de bovenste BK verhuizen maar ook de vrijwel lege BK ook gaan vullen met honing of zie ik dat verkeerd. Blijven de bijen de honing opslaan in de HK

    Ha Wim, ik zou er een raam open broed inhangen en over 4 a 5 dagen checken of je redcellen tegenkomt. Zo ja, dan later toch maar weer op 1 dop zetten of jonge moer invoeren. Geen redcellen, weekje afwachten. 4 weken na jouw doppen breken is vrij kort.

    Met 2 bk's werken geeft altijd kans op honing in de bovenste bk, maar inderdaad nog meer als je nu verwisselt. Ik zou die onderbak pas na het afnemen van de lindehoning bovenop plaatsen. Gelijk een paar liter voer geven dan bouwen ze sneller. Zelf ben ik gestopt met 2 bk's. Dan liever wat meer hk's om zitruimte te verschaffen. Groet, Ben

  • henri

    24-06-2021 om 13:33

    Goed getroffen, je hebt goed aangevoeld dat dit een thema is bij meerdere (jonge) imkers.
    Je hebt het al gezegd hierboven, gaat het mis vraag je ook eens af waarom het is misgegaan.
    Ook ik heb recent bij een moerwissel te lang gewacht.
    Nu zit er bultbroed in (ca. 1/5 raampje) en zelfs 3 redcellen....
    Ik had eerder, na max 3 weken, eens een raampje met openbroed moeten inhangen ter controle.
    Nu heb ik het geprobeerd met een onbevruchte K, waarschijnlijk een foute keuze.
    Over 3 weken geen resultaat, dan sla ik de bijen af.

    Vaak lukt het wel Henri, maar wees alert want de eileggende werksters kunnen je zand in de ogen strooien. Groet, Ben

  • Willem Lamert

    24-06-2021 om 16:53

    Geachte heer Som De Cerff,
    Met veel interesse lees ik als relatief beginnend imker uw berichten. En ik heb een vraag welke losstaat van uw laatste blog.
    Ik heb de indruk dat bijen altijd kiezen voor viezer water. Wij hebben mooi helder water in de vijver, maar de zuidzijde kent drab enz. Juist op deze plek zie ik de bijen (met name ‘s ochtends). Mijn begeleider wist ook aan te geven dat bijen vaker kiezen voor de vieze sloten dan mooi helder water. Weet u toevallig waarom dit zo is? Hartelijke groeten, Willem

    Ha Willem, water zoeken naar mineraalhouudend water. Bied je ze twee borden aan met water, de ene met kraanwater het ander met hetzelfde water aangevuld met een mespuntje zout dan prefereren ze het zoute water. Blijkbaar verzamelen ze zo onmisbare sporenelementen. Groet, Ben

  • Marjan Kemperman

    25-06-2021 om 04:58

    Hoi Ben,
    Ik bij 1 moerloos volk op 31-5 een onbevrucht moertje ingevoerd in een korfje. 12-6 heb ik een moerproef gedaan, er werden geen redcellen aangezet. Gisteren (24-6) zat er mooi gesloten broed in (niet veel), bultbroed en 6 redcellen. Ik weet nu niet goed wat te doen.

    Ha Marjan, was de moer gemerkt bij invoering? Dat maakt het een stuk makkelijker haar terug te vinden.
    Vanwege de redcellen neem ik aan dat je moer verdwenen is, maar onderzoek van het open broed moet dat uitwijzen. Vind je ook netjes gelegde eitjes en goed verzorgde larven?
    Zijn de redcellen echte redcellen of wisselcellen? Mocht je geen eitjes vinden dan moet je er toch vanuit gaan dat ze verdwenen is.

    Indien het volk niet sterk is en je meerdere volken hebt, dan zou ik het volkje afslaan. Wil je het behouden dan toch maar hopen op een goede afloop met de redcellen. Groet, Ben

  • Eric

    25-06-2021 om 16:18

    beste ben,
    gewoon even een opmerking vertellen.Een van mijn nieuwe koninginnen is na een bruidsvlucht niet meer terug gekomen.de bijen waren compleet van slag na een dag.Ze hingen buiten de kast te stertselen in een hoopje bijeen, maakten veel kabaal en vlogen niet om te halen.Na het inbrengen van een nieuw raam open broed van een ander volk ,waren de bijen binnen de 10 minuten terug binnen en begonnen ze terug te verzamelen. grts eric

  • J El

    25-06-2021 om 19:54

    Ben
    Ik heb op 27-5 zes broedafleggers gemaakt. 9 dagen later heb ik.doppen gebroken, en op 10-6 heb ik BEVRUCHTE koninginnen ingevoerd. 4 van de 6 hebben nu prachtig broed, ena daar heb ik vertrouwen in, maar bij 2 zie ik iets wat niet klopt.

    Verkeerd volk 1.
    Bij dit volk kom ik hetzelfde tegen als wat jij hier tegenkomt:
    Bultbroed, maar wel veel, en de cellen eromheen zijn mooi belegd, kan echter geen Q vinden. Dit volk bekijk ik over een week, en dan zie ik verder.

    Verkeerd volk 2
    Dit volk heeft alle kenmerken van eileggende werksters, zag namelijk 4-5 eitjes in een cel, en veel bultbroed. Ik denk dat dit volk de Q niet heeft aangenomen.
    Wat kan ik hiermee doen?

    J, je hebt op 6 juni redcellen gebroken en 4 dagen later de moeren ingevoerd, dat kun je in de toekomst beter direct na het breken van de redcellen doen. Scheelt weer 4 dagen.

    Dat laatste volk zou ik gewoon op 10 meter afstand van de andere volken afslaan. Ze bedelen zich wel in en de eileggende werksters blijven op de grond liggen. Groet,
    Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.