14-03-2019

Het isobord

Tijdens deze koude, winderige en regenachtige dagen speelt de isolatiewaarde van onze woningen een belangrijke rol. Datzelfde geldt ook voor onze bijenwoningen. Veel imkers zien tijdens zachte winterdagen het verschil in de gedragingen van onze bijen tussen houten en polystyreen kasten. In de polystyreenkasten blijven de bijen bij 5 a 6 graden boven nul gewoon rond lopen en kunnen overal bij het wintervoer komen. Bij houten kasten blijven ze vaak langer op de wintertros zitten.

Toch blijft de tegenstelling tussen broednesttemperatuur en buitentemperatuur vrijwel het gehele jaar aanwezig, ook midden in de zomer ligt bij 26 graden de temperatuur van het broednest duidelijk hoger. We weten dat de mijten zich het beste kunnen reproduceren bij 32 graden. Dat ligt dus lager dan de temperatuur van de kern van het broednest. Vanwege de invloed van de omgevingstemperatuur en de afstand tussen de raten kan de buitenste schil van het broednest afkoelen.

Om afkoeling van het broednest door uitstraling van warmte te verminderen, zijn er al enige tijd isolatie sluitborden op de Duitse markt verkrijgbaar.

 

Op de foto's zie je een voorbeeld van een dergelijk isobord. Deze sluitborden zijn 22 mm dik. Deze isoborden zullen ook geplaatst worden in de nieuwe horizontale spaarkast, die in ontwikkeling is. Het isobord wordt pasklaar gesneden, zodat de ruimte van het volk hermetisch wordt afgesloten aan de achterkant. De isoborden worden in de regel geleverd voor Dadantkasten of combikasten, waarbij een sluitraam gebruikt wordt. 

De naam voor de horizontale spaarkast wordt "De Top Kast". De kast wordt uitgevoerd in 28 mm houten wanden, zodat de isolatie sterk verbeterd is ten opzichte van de spaarkast, die 18 mm dikke wanden heeft. Een houten Dadantkast heeft 22 mm dikke wanden. Dit was een vinding van Broeder Adam, die veel belang hechtte aan een goede isolatie van het broednest.  

Binnenkort wordt de Top kast in gebruik genomen, ik ben benieuwd hoe het volk zich hierin zal ontwikkelen het komende voorjaar.  

Ben Som de Cerff, hobbyimker en docent bijenteelt 

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Susanne

    14-03-2019 om 16:14

    Ik zie je vlogs over deze Top-Kast met plezier tegemoet, Ben.

  • Werry Jonker

    14-03-2019 om 17:40

    Hallo Ben, ik heb een lezing bijgewoond van Hajo Velthuis. Oud hoogleraar Wageningen. Hij heeft proeven gedaan om de invloed te meten van de luchtvochtigheid en temperatuur in het broednest op de ontwikkeling van de mijten populatie.
    Bij temperaturen lager dan 32 graden en hoger dan 35 graden kan de mijtenpopulatie zich niet voldoende reproduceren om de populatie in stand te houden. Datzelfde geldt voor een luchtvochtigheid >80%
    Daarom heb ik mijn horizontale spaarkast gemaakt van 50mm XPS.
    Het isobord is daarom ook een goed idee, heb ik ook en een goed afsluitende varroaplank. Groet Werry

    Werry, om dezelfde reden kies ik voor een gesloten bodem. T.z.t. ga ik de proef herhalen met kleinere bijen (meer bijen per volume) met een nog kleinere raamafstand. De mijtenreproductie zou afgeremd moeten worden met een betere warmtehuishouding. groet, Ben


  • Gert Valk

    14-03-2019 om 18:11

    Erg interresant Ben!
    Voor mijn gevoel gedijen de bijen ook beter in een goed geïsoleerde kast. Het voerverbruik is daarin ook erg laag. Afgelopen 2 jaar maken ze naar schatting gemiddeld maar 9 kg voer op. Ondanks dat het middelmatige tot grote volken waren.
    Ook heb ik van december tot april de varroalade helemaal dicht. Doordat ik zeer goed geīsoleerde dekplank heb ook nauwelijks last van schimmel. Ik denk dan altijd aan bijen in een boomholte, die hebben ook geen open gaasbodem.

    Nu heb ik nog een vraag waar ik niet goed weet wat ik er mee aan moet.

    Met inwinteren op kristalsuiker blijft er in maart nog 2 voerramen over.
    Ik probeer dit zo goed mogelijk weg te nemen bij plaatsen van honingkamers. Er blijft altijd wat zitten. Vooral bij combi ramen is het geen doen. Daar zit het voer en broed in 1 raam. Kan ik hier bijvoorbeeld de honingkamer toch gewoon opzetten? Ze verplaatsen toch de verzegelde honing niet meer? maar gebruiken dat voor de larven in het naastgelegen broed? Zo min mogelijk suiker in de honing...

    Gert, ik laat mijn schuifladen er het hele jaar in zitten. In de regel spreken bijen hun verzegelde voervoorraad uitsluitend aan in geval van nood. Ze eten eerst van het verse open voer (nectar). Soms wordt er wel voer verplaatst naar het broednest, maar eenmaal ingedikt voer blijft op zijn plaats zitten. Dus zal er nagenoeg geen wintervoer in de HK's terecht komen. Groet, Ben

  • Johan

    14-03-2019 om 22:32

    Dag Ben? Ik heb ondertussen 5 jaar bijen en ben een gelukkige bijenhouder omdat ik in die 5 jaren geen enkel van mijn 4 volken ben verloren. Ik krijg ze steeds zeer goed de winter door (mits perfecte uitvoering van de varroa mierenzuur en oxaalbehandeling. Maar wat ik denk dat ook zeer belangrijk is, ik heb zelf polystreen kubussen gemaakt die ik vanaf oktober tot in april over mijn houten dadantkasten plaats (die in openlucht staan). Zodoende zijn de bijen beschermd tegen de gure wind en regen en zitten warm onder de kubus. De varroaschuiven gaan ook dicht na de oxaalbehandeling. Ik kijk elk jaar met blije verbazing naar hoe groot mijn volken steeds door de winter gekomen zijn. Ik geloof zeker dat het warm houden van de bijen een gunstig effect heeft. Bedankt voor telkens zo interessante items op de blog te bespreken. Beste groet. Johan

    Johan, ik deel je mening volledig. Mijn schuifladen blijven ook het hele jaar aanwezig en ik zou willen dat de kastenveloppen/dozen, zoals gebruikt door jou en in Canada hier in de handel zouden zijn. Ik zou ze zeker uitproberen. Ik adviseer je ook de mijtenval te monitoren en in geval van een zeer lage mijtenval in november/december de oxaalzuurbehandeling achterwege te laten en juist van dergelijke volken na te telen. Groet, Ben

  • Willem

    15-03-2019 om 11:44

    Leuk idee dat isolatie board. Gemakkelijk zelf te maken van een plaat polyurethaan schuim lijkt me.

  • Haico

    15-03-2019 om 18:54

    Dag Ben, met de Top kast bedoel je wat ze in Duitsland de ‘city box’ noemen, maar dan voor spaarkastramen? Zoals gemaakt door: https://www.holtermann-shop.de/Holzbeuten/Einraumbeuten--City-Box-/Dadant-US-Einraumbeute--City-Box-.html. Waarom is de naam Top kast gekozen (puur uit interesse)? Ligt wel heel dicht bij de naam Top bar hive.

    Haico, inderdaad de City Box, maar dan geschikt voor simplexramen, die we in de Nederlandse spaarkast gebruiken. Dus geen omzettingsproblemen v.w.b. ramen. Echter wel diverse voordelen, maar die zal ik wel in de video's toelichten.
    Bepaalde pluspunten van de Top Bar Hive en de Dadantkast zijn ook geïntegreerd in dit model van de Top Kast.
    Met een knipoog naar de TBH (vergelijkbaar ontwerp) is de naam Top Kast ontstaan op dit BLOG. Groet, Ben

  • Anoniem

    16-03-2019 om 21:00

    hoi Ben, als je zoals jij doet geleidelijk aan naar 4,9 mm werksters gaat met de raten is het dan ook mogelijk om 32 mm in een spaarkast te realiseren. dan zou je dus een 12 raams broedkast kunnen krijgen alleen wat zou hier een oplossing voor kunnen zij want er zijn alleen 10 en 11 ràams repen verkrijgbaar in de handel.

    A., mijn voorkeur heeft de 'harde' overgang door een volkje met moer te arresten tussen 2 moerroosters op uitgebouwde 4,9 mm raat. Dat werkt snel en goed.
    De afstandsrepen moet je vervangen door metalen strips, zoals deze ook gebruikt worden in Dadantkasten e.d.
    Je kunt de ramen voorzien van 4 kopspijkers voor de juiste afstand tussen de ramen. Groet, Ben

  • Gert Valk

    19-03-2019 om 12:28

    Hoi Ben,
    Ik kan moeilijk iets vinden op internet en boeken over de minimale temperatuur voor nectarafgifte per plant of boom.
    Ik ben vooral nieuwsgierig naar wilg kers en abrikoos.
    Weet jij vanaf welke temperatuur deze nectar geven?
    Hartelijke groet! Gert

    Gert, de bijen vertellen het wel wanneer planten pas vanaf een bepaalde temperatuur nectar geven. Dat geldt bijvoorbeeld voor de paardenbloem en de pseudoacacia. Maar wilg en kers worden al bij 12 graden goed bevlogen. Met de abrikoos heb ik geen ervaring, wel met 3 perzikbomen. Hier zie ik heel weinig bijen op, dus weinig of geen nectargift. Groet! Ben

  • Geert

    19-03-2019 om 19:25

    Ik ben in afwachting van een topbar van Drosinus, naast mijn natuurbouwkasten en een spaarkast. Ben zeker ook geïnteresseerd in dit nieuwe ontwerp, hoewel als het je minder om de honing gaat een topbar vermoedelijk toch voordelen heeft. Maar ik zie net op een Amerikaanse site dat het ontwerp al bestaat en in gebruik is. Of is dat alleen in Amerika? Of zijn jullie toch iets anders aan het bouwen? Zie https://www.perfectbee.com/store/hives-and-kits/premium-collection/horizontal-langstroth-hive

    Geert, blijkbaar hebben verschillende mensen in de wereld hetzelfde idee gehad. Onze horizontale kast is uniek voor Nederland, want je kunt de spaarkastramen zo overhangen.
    Anders dan het Amerikaanse Langstroth model vind ik een extra stapelbare HK niet nodig. Het is een echte Einraumbeute. Bovendien goedkoper dan het getoonde model van 300 tot 500 US-dollar.
    De TOP kast biedt tevens een oplossing voor de kwetsbaarheid van de TBH-raten. Tevens zijn de ramen gewoon te slingeren of uit te snijden als raathoning. Groet, Ben

  • Henk

    21-03-2019 om 08:05

    Hallo Ben,

    Als het vrijdag goed weer is kan de voorjaarsinspectie dan al uitgevoerd worden? Of ia het beter te wachten tot laatste dagen maart/ begin april? En waarom wachten als het warm genoeg is?

    Henk, in de 2e helft van maart kun je bij temp > 15 graden zeker de voorjaarsinspectie uitvoeren. Met het lichten van 3 raampjes aan beide kanten weet je meestal al voldoende over moergoedheid, voervoorraad, overtollige/beschimmelde (voer)ramen, tevens kun je het bouwraam plaatsen en eventueel een raam kunstraat. Groet, Ben

  • Jurn

    22-04-2022 om 11:48

    Hallo Ben, weet jij of er ook een isobord voor spaarkast op de markt is?

    PS, ik begin dit jaar met imkeren en wil je complimenteren met je filmpjes en blogs, erg prettig te volgen en zeer aanstekelijk.

    Ha Jurn, waarschijnlijk wel in Duitsland voor de segebergerkast (spaarkast). Mocht iemand ze in NL te koop weten, ff reageren. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.