31-03-2020

Het plaatsen van de 1e honingkamer

 

Eind maart/begin april komt altijd weer de vraag op: 'wanneer kan ik de eerste honingkamer plaatsen?'. Het antwoord is meerledig, er moet aan meerdere voorwaarden voldaan worden. 

  1. is het volk er al aan toe? Dit hangt af van de sterkte. Een volk is sterk genoeg wanneer het bijna de bovenste broedkamer volledig bezet. Op de bovenstaande foto's zie je twee verschillende volken. Het ene volk (niet ok) bezet zo'n zeven van de elf ramen en is nu nog niet toe aan een HK, het andere volk (wel OK) zit zichtbaar dikker in de bijen en bezet negen van de tien ramen. Dit volk is wel toe een een 1e hk. Overigens is dit volk al 3 jaar niet meer behandeld tegen de varroamijten. 
  2. er moet voldoende dracht zijn. In de regel kun je voor het begin van de kersenbloei de 1e hk plaatsen, mits aan de andere twee voorwaarden voldaan is.
  3. er moet zicht zijn op voldoende warme zonnige dagen. Bij temperaturen zoals de afgelopen week komt er nauwelijks nectar binnen. Dat maakt dat de bijen water verzamelen om hun eigen wintervoorraad te verdunnen en aan te spreken. Voor goede dracht is dus warmer weer nodig (> 13 graden). 

Wanneer aan deze drie voorwaarden voldaan wordt, kun je de eerste Hk plaatsen. Plaats deze met uitgebouwde ramen en een moerrooster. Heb je geen uitgebouwde ramen, plaats dan zonder moerrooster in eerste instantie. Na een week tot tien dagen controleren of ze aan het werk zijn in de HK. Zo ja, plaats dan direct je moerrooster na het geven van een pufje rook om de eventueel aanwezige moer naar beneden te sturen. 

Voor het voorjaar zijn halfhoge honingkamers zeer geschikt om soortspecifieke honing te winnen. Het gebruik van broedkamers als honingkamer is voor menig volk en voor menige imkersrug te veel van het goede.   

Het volk dat nog niet toe is aan een eerste hk kan dit over twee tot drie weken wel zijn. Dit volk heeft zo'n vier ramen broed waaruit de komende weken zo'n 15.000 jonge bijen uit geboren worden. Door het volk via het folie in de gaten te houden, kan ik de sterkte goed monitoren en later alsnog een eerste honingkamer plaatsen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Christel

    31-03-2020 om 12:30

    Goedemorgen Ben,
    ik heb nog niet zo goed zicht of er voldoende dracht in mijn omgeving is.
    Stel dat je om wat voor reden dan ook de HK te vroeg zou plaatsten, wat zijn daar de gevolgen van?
    Gaan de bijen er niet vanzelf gebruik maken van de HK als de omstandigheden wel goed zijn? M.a.w. kan ik het ook een beetje aan de bijen zelf overlaten wanneer het een goed moment is om actief te worden in de HK?!

    Ha Christel, het is niet handig om een volk dat 6 ramen bezet een honingkamer te geven, want de lege ruimte boven het broednest onttrekt warmte aan het broednest (warme lucht stijgt op). Dat vergt dus extra energie van de bijen.
    Bij het onder plaatsen van extra broedruimte heb je dit probleem niet.
    Uiteindelijk zal het volk als ze er behoefte aan hebben, de hk wel gaan gebruiken, maar bij te vroeg plaatsen zal het extra lang duren. Groet, Ben

  • Sander

    31-03-2020 om 14:05

    Hoi Ben, wat weer een heerlijke dag voor de bijen (hier in Groningen tenminste). De bijen zijn druk aan het vliegen al de hele dag. Ik heb een volkje net van een tweede Bk voorzien zonder uitgebouwde ramen. Deze is onder de bijna “volle” eerst Bk gezet. Gaan de bijen nu eerst naar beneden bouwen en kan ik dan vervolgens aan de bovenste weer goed zien of deze vol is? Of moet ik ergens anders op letten?

    Hoi Sander, de bijen blijven gewoon in je bovenste BK aan het werk. Maar bij een goed sterk volk zullen ze geleidelijk als ze de ruimte nodig hebben naar beneden toe bouwen. Indien je bovenste BK goed bezet is, plaats dan as zaterdag of zondag ook een HK bovenop, liefst uitgebouwd en met moerrooster.

    Bijen hebben voor twee zaken extra ruimte nodig, dat is voor de honingopslag boven en voor de uitbreiding van het broednest beneden. Groet, Ben

  • daniel

    31-03-2020 om 19:28

    bij twijfel .... plaats een vel dagblad tussen HZ en BK met enkele centimeter vrije ruimte aan de voorkant en aan de achterkant.. indien de bijen de HZ nodig hebben gaan ze het dagblad verwijderen.
    de warmtestijging wordt grotendeels belemmerd.

    Daniel, een enkel vel krantenpapier isoleert echt niet, de warmte gaat er door heen en voor- en achterlangs. Wanneer je twijfelt, kun je beter een week wachten. Dat is beter voor de bijen. Groet, Ben

  • ronald

    31-03-2020 om 19:31

    weer veel dank voor al jou instructies. (mijn echtgenote is gecharmeerd van je stem, Ha daar heb je Ben weer roept ze!! Ik heb je foto nog niet laten zien, dat leek mij veiliger.
    Dat van een putje rook om de koningin een verdieping naar beneden te jagen had ik 5 jaar eerder moeten weten.......Nu vergeet ik het niet meer!

  • André Hakvoort

    01-04-2020 om 07:17

    Dag Ben,

    Ik heb dus afgelopen vrijdag bij heel mooi weer de BK, met ca 8 van de 10 ramen bezet, onder geplaatst en de BK waar enkel stuifmeel in opgeslagen zit er boven..

    Ik heb nog geen jaar bijen en zover ik gelezen heb is dat de manier omdat ze dan het voer boven het broednest opslaan.

    Verder heb ik nog geen enkel uitgebouwd raam voor een HK, dus heb bovenop een HK gezet met 10 kunstraat ramen zonder moerrooster in de hoop dat ze die gaan uitbouwen.

    Is dit wel goed zo? Of kan ik dan beter de 2e BK er tussenuit nemen en later als het volk echt te groot word, onder de BK plaats?
    Gaat dit

  • Siebe

    01-04-2020 om 08:58

    Goede informatie waar geen boek tegen kan.

  • Ben de blogger

    01-04-2020 om 09:58

    Andre, die bovenste BK zou ik daar echt weghalen. Je hebt op het huidige broednest een lege BK en lege HK staan. Alle warmte uit het broednest stijgt omhoog en de bijen hebben dus de grootste moeite om hun broednest op 35 graden te houden.
    Dus lege BK naar onderen svp. De HK mag boven op het broednest blijven staan. Door het folie de ontwikkeling in de hk volgen.
    Als ze gaan bouwen dan moerrooster plaatsen.
    PS er is ook een stroming imkers, die de 2e BK boven plaatsen. Maar dan wachten ze met het plaatsen van de 1e HK tot die bovenste BK redelijk bezet is, anders ben je te vroeg.
    Groet Ben

  • Henri

    01-04-2020 om 10:21

    Het is en blijft een lasting thema, de start van het siezoen.
    Onder boven, maar ook wanneer nou de HK plaatsen?
    Het is misschien niet een mooie oplossing, maar als je nog niet zoveel ervaring hebt kun je de HK bij twijfel (en dat heeft de jonge imker toch vaker..) gewoon plaatsen.
    na enkele dagen kijk je nog eens in de HK, zie je veel activiteit (bouwen of nectar) is het goed.
    Anders toch maar weer de HK verwijderen.
    En gebruik bij twijfel een halve HK en geen BK als HK.
    Of geeft dit toch weer teveel verstoring Ben?
    Ook ik zoek als imker (5 j. pas ervaring) een mannier om aan te voelen wanneer kun je wat uitvoeren met de volken.

    Henri, je hebt gelijk dat het lastig is om de situatie goed te beoordelen, vandaar dat ik het met foto's heb proberen te illustreren. Toch kun je dan nog steeds niet zien hoe de verhouding is tussen haal- en huisbijen. Want die twee groepen moeten de klus samen klaren.

    Het gebruik van plexiglas en folie op de bovenste BK helpt je enorm bij je oordeel of de HK wel of niet geplaatst kan worden. Ook de dracht en de zon en temperatuur spelen een grote rol. Inderdaad is een halfhoge bak in alle opzichten aantrekkelijker dan een hoge. Voor beroepsimkers kan dit anders liggen.

    Groet, Ben

  • gonnie Walrecht

    01-04-2020 om 13:14

    Ben, de geslingerde raten van de honingkamer(s) zijn toch iets aan het schimmelen.
    Kan ik deze nog gebruiken of maar smelten.

    Gonnie, een lichte grijze of groene zweem over de raten is niet erg, maar echte witte schimmel zou ik niet meer gebruiken. Groet, Ben

  • Sander

    01-04-2020 om 14:55

    Dag Ben,

    Hoi gaat dit in z`n werk bij een topkast met alleen BK ramen.

    Sander, Je plaatst bij de voorjaarscontrole aan weerskanten van het broednest (dus tegen het broednest) een raam kunstraat, over twee weken kun je dat nog eens herhalen. Je kunt ook werken met ramen met een strookje voorbouw, dan krijg je natuurraat. Verder kun je op een zeker moment een moerrooster plaatsen, mits je die ook gekocht hebt. Daarmee krijg je honing achter het moerrooster. Groet, Ben

  • Maurice

    01-04-2020 om 17:24

    Hallo Ben, bedankt nog voor je vorige reactie over de schimmel op de ramen.

    Bij mij is de bovenste kamer voor 6 a 7 ramen bezet. Veel broed met een met mooie randen honing (of nog suikerwater?) er om heen, en honing in 2 ramen aan de tegen het nest. Ze zijn beneden ook al begonnen: broed in de middelste 2 ramen en wat stuifmeel er naast. Misschien had ik eerder de onderste BK er af moeten halen, zodat alles in de bovenste kamer zich afspeelt... dan hadden we 9 ramen boven vol en kon de HK er op. Of kan ik hem nu ook al plaatsen? Groet Maurice

    Maurice, je hebt aan beide kanten van het broednest twee ramen voer begrijp ik. Haal aan beide kanten een raam voer weg en ruil deze om tegen de ramen broed uit de onderbak.
    De moer heeft haar toevlucht in de onderbak gezocht omdat er boven geen ruimte meer was. Tevens plaats je dan de HK. De bijen gaan daar graag gebruik van maken. Groet, Ben

  • karin

    01-04-2020 om 19:11

    Hallo Ben, sinds een goede week zie ik bij verschillende volkeren uitwerpselen op de vliegplank en de kastfronten...op de varroalade is niets te zien. Is dit nosema , of gewoon een normaal verschijnsel tijdens het voorjaar?

    Karin, ik zie dit ook bij mijn volken. Hangt samen met de kou en het vele stuifmeel dat de jonge bijen consumeren. Het eerste wat ze doen wanneer ze pas later op de morgen naar buiten kunnen is asap poepen. Groet, Ben

  • PETER

    01-04-2020 om 20:46

    Hallo Ben
    als de HK geplaatst is en er is nog wintervoer in de BK , gaan de bijen het wintervoer in HK overbrengen of laten ze deze onderaan zitten ?

    Ha Peter, nee dat laten ze daar zitten of verbruiken het als voer tzt. Groet, Ben

  • Paulus

    01-04-2020 om 21:13

    Hoi Ben, mijn volk groeit ongekend hard, deze week wel een honderdtal bijen met stuifmeel dood onder de kast, na overleg met de docent weet ik dat ze verkleumd waren en niet tijdig de kast hebben bereikt. Ik heb ze nu op twee bk’s staan, groot broeinest over beide bk’s verdeeld(ruim 6 ramen broeinest per bk’s). Maar wat is wijsheid straks een broedaflegger of veger/vlieger? De kasten staan op 1 stand van 3 mtr breed. Wat adviseer je?

    Ha Paulus, ik zou eerst komend weekend een honingkamer plaatsen en zo nodig twee weken later nog een tweede. Dat geeft ruimte in het broednest en vertraagd de zwermdrift.

    Voorlopig hoef je niet bang te zijn voor een zwerm, tweede helft van april maar eens gaan letten op belegde doppen. Daarna? Een kunstzwerm (veger of vlieger) maken is de definitieve oplossing. Een broedaflegger geeft geen garantie op het niet afkomen van een zwerm. Soms werkt het, soms niet. Als ik moest kiezen tussen een veger of een vlieger zou ik altijd kiezen voor een vlieger. Altijd makkelijker en meestal succesvol voor de honingopbrengst. groet, Ben

  • erik

    03-04-2020 om 18:33

    Hallo ben,
    voor nieuwelingen hk warmbouw er boven op zetten.

    Erik, warmbouw hk's zijn met name bedoeld voor imkers die met sluitramen en een krap gezet broednest werken. Bovendien is het alleen mogelijk bij vierkante kasten, zoals Segebergers en houten Dadant kasten.
    Soms ga ik tegenwoordig voor warmbouw in de BK en koudbouw in de HK. Dit laatste om de warmte in het broednest beter vast te houden als biotechnisch middel tegen de mijtenreproductie. Groet, Ben

  • Joos

    03-04-2020 om 19:35

    hi ben mogelijk een beetje laat met mijn reactie maar toch. ik vraag me het volgende af. ik heb een BK bak vol bezet en nu staat de kersenbloesem op springen. Als ik nu de tweede broedbak plaats ( helaas met waswafels meer heb ik niet) gaan de bijen waarschijnlijk voor het uitbouw van de raten van de tweede bak. Het gevolg is dat ik waarschijnlijk de hele honing oogst van de kers misloop. Of is het beter de HB te plaatsen en te gaan voor de honing? maar ja dan hebben de bijen mogelijk straks te weinig plaats ? dilemma ?

    Joos, je dilemma is eenvoudig op te lossen. Plaats je nieuwe bk met kunstraat morgen onder de 1e bk en plaats gelijk je hk boven op de oude bk. Indien uitgebouwde ramen heeft dan met moerrooster, anders de 1e week zonder. Zodra de hk half gevuld is een 2e hk bivenop plaatsen. Laat me even weten wanneer je 1e hk vol loopt ;-). Groet Ben

  • mark

    04-04-2020 om 11:28

    Hoi Ben, het werken met 1 BK klinkt interessant voor de rug en het minder moe worden. Voor mij is het nl best inspannend helaas. Maar hoe hou jij het volk dan onder controle op 1 BK? Zit je dan niet steeds met controle op doppen, het willen zwermen door plaatsgebrek etc. Ben erg benieuwd. Dank

    Mark, in vele volken - kleine en grote behuizing - ontstaat zwermdrift. In 1-baks of 1,5 baks-volken nog sneller, wees daarop voorbereid (reservekast met kunstraat) en maak bij het zien van belegde zwermcellen gelijk een vlieger. Dan is de zwermdrift definitief over. Groet, Ben

  • André

    06-04-2020 om 11:17

    Dag Ben, effe een vraag. Afgelopen eind december ben ik wezen oxalen hoe lang werkt dat eigenlijk. 1 x voor de heide en twee keer erna doe ik Varromed. De rest van het jaar niet. Ik heb geprobeerd om het te vinden op internet. Maar moet toch jou even lastig vallen. Groet, André en alvast bedankt.

  • Lars

    26-04-2020 om 16:32

    Beste Ben, Bij het plaatsen van de HK, moet ik dan de hele kamer vullen met ramen en kunstraat? Zo niet, waar zet ik dan het eerste of de eerste ramen? Groet, Lars

    Lars, de hele hk moet gevuld zijn met ramen. Groet, Ben

  • Paul

    15-02-2023 om 21:26

    Hoeveel ramen moeten bezet zijn bij een Dadant kast voordat je de HK kunt plaatsen?
    En wat als je geen uitgebouwde ramen hebt? Gr Paul

    Ha Paul, bij de voorjaarscontrole kun je het dadantvolk terug zetten op de bezette ramen met broed aangevuld met 1 voerraam aan beide kanten van het broednest en afgesloten door een sluitblok/kantraam. Achter het kantraam parkeer je nog 2 volle voerramen. De rest gaat eruit.
    Vlak voor de kersenbloei haal je 2 geparkeerde reservevoerramen eruit en plaats je de HK met kunstraat in jouw geval. Het volk moet dan wel tenminste 5 ramen dadant bezetten. Je plaatst de hk zonder moerrooster.
    Na 1 of 2 weken zul je -hoop ik- bijen aantreffen in de hk en kun je het moerrooster eronder plaatsen.
    Zodra de bijen redelijk de hk ramen hebben uitgebouwd plaats je het 1e broedraam met kunstraat op positie 2 in de broedkamer. Indien deze belegd is na 2 weken plaats je een 2e bkraam met kunstraat op positie 3. Daarna blijft de BK zo voor de rest van het jaar.
    Dit alles en meer wordt uitgebreid beschreven in het imkerboek Bijvriendelijk imkeren 2.0. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.