19-08-2020

het wintervolk in opbouw

De periode augustus, september en oktober is de meest cruciale in het leven van het bijenvolk. Het volk verkeert in een transformatiefase van zomer naar winter. De zomerbijen hebben keihard gewerkt om de wintervoorraad aan te leggen en nu moeten ze nogmaals aan de bak om een nieuw wintervolk op te bouwen. In feite offeren de zomerbijen zich op voor de volgende generatie. Juist vanwege het laatste moeten we ervoor zorgen dat dit laatste broed waaruit de langlevende winterbijen geboren worden niet geparasiteerd wordt. Vandaar het advies om halverwege juli met de varroabestrijding te beginnen. Meestal in de vorm van een blokbehandeling om al het uitlopend broed te verschonen van de mijtenfamillies. 

Dat bijen, die geselecteerd zijn op varroa specifieke hygiene, de voortplanting verstoren, kun je in de volgende video een beetje zien. Het is goed om in deze tijd te letten op de ontwikkeling van het broednest en de bezetting van de bijen. Beiden moeten in evenwicht zijn voor een goede verzorging van het broed, bij het tweede volk in de onderstaande video is de balans scheef. Het broednest is te groot voor de sterkte van het volk. Dit beeld hoort bij het prille voorjaar en niet bij de nazomer. Over twee weken moet de bezetting veel beter zijn, anders moet via vereniging dit volk versterkt worden met jonge bijen om goed door de winter te komen. De komende maanden kun je gerust nog zwakkere volken verenigen. Het geeft je betere kansen om je volken door de winter te halen. 

In het volgende blogbericht zal ik twee al ingewinterde volken laten zien, deze volken overwinteren namelijk op eigen honing. Nog andere video-wensen?

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Niki

    20-08-2020 om 10:03

    Hi Ben,
    Ten aanzien vangnet verenigen; ik heb een volk waarin nog een vrij late moerwissel heeft plaats gevonden met als gevolg dat het volk qua ontwikkeling een tijdje heeft stil gestaan. Is het ook een idee om de bijen terug te zetten op 6 ramen in een piepschuim kast en ze op deze wijze in te winteren? In mijn overigen kasten heb ik namelijk allemaal goede jonge moeren lopen en ik vind het aan beide kanten zonde om zo’n jonge moer te doden door het verenigen. Ik ben benieuwd hoe jij daar over denkt.
    Alvast bedankt voor je feedback.
    Groet Niki

    Ha Niki, ik zou zo'n jonge moer ook aanhouden als reservevolk/moer. Domweg omdat deze volken altijd zo goed overwinteren, blijkbaar vanwege de late aanleg van een broednest. Dus in een zesramer stoppen, is een prima idee. Wel begin maart in de gaten houden en wellicht een 2,5 kg pak suikerdeeg erop leggen. Want ze bouwen ook weer snel een mooi broednest op en dat kost eten.
    Groet, Ben

  • Dave

    20-08-2020 om 11:13

    Hoi Ben,

    Ik wil de volken behandelen met Varromed.
    Maar omdat het al zo lang zo warm (+25°) is heb ik de behandeling uitgesteld.
    Volgende week wordt het koeler. Kan ik dan nog alsnog behandelen en de behandeling starten?

    Met vriendelijke groet,
    Dave

    Dave, de toepassing van VarroMed is volgens de producent temperatuurongevoelig. Dat is overigens ook mijn ervaring.
    Dus snel beginnen en bijvoorbeeld 3 x op een zaterdag druppelen. Succes! Groet, Ben

  • Arie eeftink

    20-08-2020 om 13:38

    Nogmaals een reactie.
    Dit is mijn derde reactie zonder antwoord.
    Nogmaals de vraag waarom ik nergens kan vinden om de varroa te bestrijden met de roofmijt.stratiolaelaps scimitus.
    Ik doe dit al ruim een jjaar,met de kasten varroavrij.
    Gr arie.

    Arie, ik heb direct gereageerd onder jouw blogbericht zoals ook bij andere vragenstellers. Zie https://www.bijenhouders.nl/blog/de-mijtbesmetting-op-de-bijen-1
    Groet, ben

  • jolanda

    20-08-2020 om 14:26

    hallo Ben,
    Ik heb vandaag in een volk ontdekt dat de moer weg is. Het volk heeft wel redcellen gemaakt, maar heeft dit nog wel een kans of is het te laat.? Er zijn nog wel veel darren in het volk en ook bij de andere volken. Groet Jolanda

    Ha Jolanda, wanneer er nu nog darren aanwezig zijn, duidt dat vaak op een moerprobleem of een lopende stille wissel. Er is nog volop kans op bevruchting in augustus en zelfs ook nog vroeg in september. De vraag is wel of het volk voldoende sterk blijft en nog een aardig broednestje met winterbijen genereert. Groet, Ben

  • Gerrit

    20-08-2020 om 18:01

    Vraag over de liebig dispenser
    Volk op 2 bakken 100 ml in aug.
    In sept 200 ml voor 2 bakken maar is het dan zo of je behandeld in aug of in sept? Ik behandel in aug met liebig en druppel in december met oxaalzuur.

    Gerrit, in augustus hebben we vaak te maken met temperaturen van 25 graden of meer, terwijl in september de temperatuur onder de 20 graden blijft en de vochtigheid hoger is, waardoor het mierenzuur slechter verdampt. Dat maakt het verschil.
    Dus goed rekening houden met de vijfdaagse weersvoorspelling. Groet, Ben

  • Werry Jonker

    20-08-2020 om 20:12

    Dag Ben,
    Dit seizoen gelukkig maar een enkele mijt. Meting over 3 dagen, 2x gedaan. Ook dochter dezelfde resultaten. Geleerd van Pia Aumeyer NBV 2019 (zorgen dat er steeds verse darrenraat is waar ze kunnen "instappen".)
    Ben bezig ben vanaf begin augustus bezig om mondjesmaat suikerwater 1:1 te geven, om de koningin te stimuleren, door de droogte hier komt er weinig nectar binnen. Is dat goede methode en als het weer gaat regenen dan stoppen? mvg Werry

    Werry, naar mijn bescheiden mening moet je juist niet met mondjesmaat voeren in augustus. Dat blaast het broednest op tot te grote proporties terwijl de nodige stuifmeel ontbreekt. Hierdoor ontstaan kort levende zomerbijen en geen lang levende winterbijen. Groet, Ben

  • Bert

    20-08-2020 om 21:42

    Ben, is het niet beter om al het voer naar een kant te verplaatsen, zodat je minder kans hebt dat het volk los van het voer komt in de winter. Andere kant eventueel sluitbord.

    Bert, volgens mij kun je het volk beter zijn eigen gang laten gaan, mijn verplaatsing betrof met name het ene kantraam naar de andere kant. Ik heb nog nooit een volk verloren aan het los raken van het wintervoer. Dat overkomt met name zwakke volken. Groet, Ben

  • Cornelis

    21-08-2020 om 11:01

    Bij een kweekvolk dat nog met suikerwater gevoerd werd, merkte ik dat er geroofd werd. Het volk groeide wel maar bij het gaas aan de onderkant hingen trosjes bijen die gevoerd werden door bijen in de kast. Door het aanbrengen van extra gaas is dit afgesloten en tevens heb ik het vlieggat verkleind. Nu merk ik dat er nog steeds bijen om het vlieggat hangen die door bijen van het kweekvolk gevoerd worden. Het kweekvolk is nu vrij groot, maar ik ben bang dat zodra ik ze voor de winter ga voeren dat ze dan beroofd zullen worden omdat er steeds bijen lopen te bedelen en als ze de kans krijgen naar binnen zullen dringen. Is dit een reële angst of houdt het bij het kouder worden op?.

    Cornelis, zijn het wel roofbijen? of maken de aan het gaas trossende bijen gewoon onderdeel uit van hetzelfde volk. Ik heb dit verschijnsel ook wel eens waargenomen bij te sterk bevolkte kastjes. Het feit dat ze door gaan met voeren, lijkt toch echt te duiden op bijen uit hetzelfde volk. Mits je de vliegopening klein houdt, is er geen reëel gevaar voor roverij, voeren doe je namelijk aan de bovenkant. De bewaking is voldoende mits het volk moergoed is!
    Groet, Ben

  • ivo

    21-08-2020 om 14:56

    Goedemiddag,
    gewoon een observatie:
    Ik gebruik Apiguard (thymol) . Toen de eerste tablet er 10 dagen in lag ben ik begonnen met suikersiroop te voeren (voederbak boven op). De suiker werd gretig opgenomen. Toen ik op dag 14 de thymol tablet vervang door een nieuwe, zijn de bijen gestopt met siroop op te nemen. Allicht mijden ze de thymol dampen die opstijgen.
    Nu 5 dagen later de opstoot van thymol voorbij is begeven de bijen zich terug naar de suiker (mogelijk met dichtgeknepen neus.)
    beste groeten

    Ivo, goede waarneming. Conclusie: de bijen hebben een hekel aan die penetrante aroma's. Na vijf dagen is het ergste leed geleden. Groet, Ben

  • Annelies

    22-08-2020 om 11:32

    Beste Ben,

    In het voorjaar heb ik jouw advies opgevolgd bij Coronaproof imkeren om een tweede volk te maken om zwermen te voorkomen. Dit is allemaal prima verlopen. De nieuwe koningin heeft voor een groot volk gezorgd en er is nu nog volop broed aanwezig. Alleen is dit een zeer opvliegend, stekerig volk geworden. Beslist niet prettig om in te werken. Bovendien blijkt mijn man zeer heftig te reageren op een bijensteek en zijn de buren er niet blij mee.
    Het oude, zeer vriendelijke volk, blijft wat achter in ontwikkeling.
    Nu zou ik de twee volken wel willen verenigen maar ik wil en kan geen stekerig volk achter in de tuin houden.
    Zou jij mij advies willen geven hoe ik het beste kan handelen in dit geval?

    Met vriendelijke groet,

    Annelies

    Annelies, het lijkt me niet verstandig om nu veel in dit defensieve volk te werken vanwege de overlast voor echtgenoot en buren. Mijn advies zou dan ook zijn: dicht laten, niet meer aankomen en nu vooral snel inwinteren via een voerbak op de dekplank.
    Door niet meer te storen neemt de agressie vaak snel af.

    Het probleem van de agressie zou ik in het komende voorjaar oplossen. De meest agressieve volken zijn eind maart ineens goedaardig. Op dat moment kun je de koningin goed opzoeken (nu niet vanwege agressie en sterkte) want het volk is nog klein en de bijen zijn dan zachtaardig. Je neemt dan de moer weg en je kunt dit volk zo op het andere volk plaatsen.
    In maart en april kun je zo twee volken samenvoegen. Dit leidt wel tot veel voorjaarshoning en vervroegde zwermdrift. Maar daar weet je inmiddels raad mee ;-).

    Conclusie: nu vooral voeren en verder niet meer open maken en in maart de moer om zeep helpen en samenvoegen. Groet, Ben

  • Wim Meijer

    22-08-2020 om 12:38

    Goedemiddag Ben,
    Allereerst hartelijk dank voor de blogberichten. Ik leer hier veel van.
    Een volk op twee BK behandeld met mierenzuur (200 ml). Mijn vermoeden bleek juist dit volk besmet met de wasmot. Bij controle bleek de koningin niet meer aanwezig en de bezetting met bijen zeer mager.
    Dit volkje in een BK gedaan en verenigd met een ander volk op een BK.(ook hier geen koningin kunnen vinden en de bezetting ca 5 straatjes met bijen en behandeld met mierenzuur)
    De datum 12 aug de volkjes verenigd en de datum 21aug nieuwe koningin aangetroffen.
    Wat te doen nu ! De ruimte verkleinen met een viertal blokramen verdeeld over de twee BK.
    Bijvoeren met invert suiker ca 7 kg. Komende tijd goed monitoren op de ontwikkeling.
    Er van uit gegaan dat de mieren zuur behandeling effectief is geweest
    voor de bestrijding van de wasmot. Sta voor een raadsel dat beide koningingen niet meer werden aangetroffen. Wat kan daarvan de oorzaak zijn.
    Dan nog een andere vraag. Is het verstandig om mieren zuur bij hoge temperatuur >30 graden
    toe te dienen. Mij werd medegedeeld dit vooral niet te doen door een collega imker.
    In de lectuur daar niets over kunnen vinden. Bij een aantal volken de behandeling gestopt.
    Nu weer oppakken lijkt mij en de resterende hoeveelheden toedienen.

    Hartelijke groet,

    Wim

    Wim, mierenzuur is nu eenmaal een heel heftig middel dat zeker bij hogere temperaturen schade kan aanbrengen aan broed en koningin. Gebruik het liever niet boven de 25 graden en zeker niet boven de 29 graden.
    Ik zou het volk inderdaad een beter passende huisvesting bieden door bijen en ramen in 1 BK te doen of te werken met 4 sluitblokken. Indien bijen, broed en voerramen passen in 1 BK dan zou dat vanwege de vorm mijn voorkeur hebben.
    Verder rustig inwinteren tot half september en de bijen zo veel mogelijk met rust laten. Groet, Ben

  • Annelies

    22-08-2020 om 19:30

    Dank voor je heldere reactie. Het agressieve volk heeft nog veel verzegelde honing aangemaakt. 6 a 7 ramen. Deze wilde ik hen als wintervoer laten houden. Is dit verstandig of kan ik het in dit geval beter wegnemen en suikerwater voeren? Als ik het hen wel kan geven, kan ik dan de HK boven de BK laten staan? Het moerrooster zit er nu ook nog tussen.
    Groet,
    Annelies

    Annelies, met 6 a 7 volle ramen hebben ze al 7 kilo wintervoer. Door 6 kilo suiker opgelost in water nog bij te voeren in de eerste 10 dagen van september hebben ze voldoende wintervoorraad. Ik zou het moerrooster nog wel even weghalen (helaas toch nog storen, doe het maar nadat je gevoerd hebt, dan zijn ze aardiger). Groet, Ben

  • Ramin

    27-08-2020 om 09:16

    Dag Ben,
    Wat is het effect van steeds warmer worden van maanden september, oktober en soms november op broedontwikkeling ?
    Immers, vorige jaar was zelfs tot midden november zacht weer en zelfs nachten waren niet so koud …
    Moet er extra maatregelen genomen worden voor bijvoorbeeld stuifmeel- en voer reserves?
    Warme groet, Ramin

    Dag Ramin, de bijen volgen een evolutionaire klok, waarbij ze vanaf de langste dag heel langzaam zich voorbereiden op de winter. Naast temperatuur en daglengte is er ook nog de invloed van dracht. Maar de natuur biedt geen extra dracht in die periode, de klimop is de laatste drachtplant. Het broednest blijft krimpen tot er een heel klein nestje of vrijwel niets overblijft in oktober/november. Zeker geen extra maatregelen nemen, de bij is zeer flexibel en die past zich wel aan. Groet, Ben

  • Annelies

    27-08-2020 om 17:16

    Dag Ben,

    Vandaag nog even een controle gedaan in mijn 'oude', vriendelijke volk. Er was broed aanwezig. Op 1 raam een behoorlijke plak, op de anderen zo her en der een gesloten cel. Ik heb de koningin nu niet kunnen vinden en zag nog behoorlijk wat darren lopen én twee dichte koninginnedoppen!!

    Het lijkt erop dat het volk niet meer tevreden is met de huidige koningin. Moet ik de natuur zijn gang laten gaan en deze doppen uit laten lopen of moet ik ze wegbreken? Of misschien 1 wegbreken?

    Graag je advies.

    Met vriendelijke groet,

    Annelies

    Annelies, laat de natuur maar zijn gang gaan. Niets breken dus! Gewoon inwinteren en hopen dat het goed komt. Groet, Ben

  • Jantje

    27-09-2020 om 00:04

    Ben,
    Weer goed en duidelllijk uitgelegd.
    Zie dat je vraagt of er nog andere video wensen zij.
    ik heb er wel eentje, weet niet alleen of het haalbaar is.
    Is het mogelijk om eens video of blog te maken vanaf begin lege kast met nieuw volk en zo het jaar door. lijkt me interesant om zo de evolutie te zien, zekers ook voor beginnende imkers.
    grt
    Jantje

    Jantje, wil ik komend jaar wel doen, maar ik kweek alleen nieuwe volken op via broedafleggers of door miniplusvolken in april om te zetten naar andere raamformaten. Groet, Ben

  • Jantje

    28-09-2020 om 18:40

    Ben,
    Ik kijk er naar uit om zo eens volledig mee te kunnen volgen stap voor stap.
    Weet niet of het echt veel uitmaakt met welke je het doet. Als het vanaf het moment is dat je ze in de kast brengt.
    Dank al
    Jantje

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.