Blog categorieën

01-07-2025

Hittegolf en bijen

Hittegolf en bijen

Terwijl heel Europa wordt gegijzeld door een verzengende hittegolf vliegen onze bijen vooral in de ochtend nog vrolijk rond op zoek naar nectar, maar vooral ook naar water. Een bijenvolk haalt jaarlijks ongeveer 20 liter water. In het voorjaar om de honing aan te lengen zodat het weer vloeibaar wordt, in de zomer vooral om het broed te koelen. Het water verspreid over de gesloten broedcellen onttrekt warmte aan het broed via verdamping. Zorg dus nu voor voldoende water in de omgeving van je bijen. Doe dit vooral tijdig en structureel zodat ze wegblijven van het badwater van de buren. 

Een andere manier om het broed koeler te houden, is het ontvolken of verlaten van de straatjes tussen de raten. Daardoor ontstaan er meer luchtcirculatiemogelijkheden, die de bijen benutten door te waaieren met hun vleugels. Dat doen ze door een zeer goed uitgekiende opstelling waarin samenwerking de kracht van de ventilatiemotor versterkt. 

Vanwege het verlaten van de straatjes neemt de bezetting buiten de kast vaak aan de onderkant van de vliegplank toe in de vorm van een baard. Soms zoeken ze koelte buiten de zon aan de zijkant van de kast.

Als imker kun je op de korte termijn weinig uitrichten tegen deze hitte. De bijen kunnen er tot op zekere hoogte goed mee omgaan. Mocht het te extreem voor ze worden, dan kunnen ze huis en haard verlaten. "Absonding" is ook in Nederland een optie. 

Andere imkermaatregelen kunnen zijn: de schuifla er tijdelijk uithalen, dat vergroot de ventilatiemogelijkheden en het plaatsen van een isolaag onder het zinken dak. Voor de lange termijn kun je kiezen voor de goed geïsoleerde styroporkasten of plaatsing in de schaduw van een rij bomen of struiken. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Cor B

    02-07-2025 om 11:44

    Dag Ben,
    Hoe denk jij over de volgende "koelende noodmaatregel": een extra kamer er bovenop met daarin een goed afgesloten fles met water uit de kraan (ongeveer 4 graden, meen ik)? Uiteraard zit er een plank/plastic tussen de fles en de raten.
    Nog een vraag. Donkere kasten, veel zijn donker groen, trekken meer warmte aan dan lichte kasten. Wat vind jij van een witte laken er overheen? Uiteraard ook als noodmaatrgel want een goede oplossing is vrijwel altijd een structurele oplossing.

    Ha Cor, op het eiland Kos tref je vrijwel uitsluitend witte kasten aan. Dat helpt dus zeker. Schaduw is nog beter. Ik zou geen pet flessen in de kast leggen. Heb ik slechte ervaring mee. Groet, Ben

  • Mart Peters Venlo

    02-07-2025 om 12:19

    zwerm gemeld. Geschept in de kast gisterenmorgen: alles liep vrolijk de kast in.
    's Middags werd ik gebeld dat er een zwerm 100 meter verderop zat: het bleek de zwerm van die ochtend te zijn. Dus gisterenavond na 21:00 zwerm weer geschept.
    Vanmorgen was het volk weer vertrokken naar 15 meter verderop: voor de 3e keer geschept, boom 100% leeg en grote parasol bijgeplaatst bij de kast om de hele dag schaduw te hebben.
    Zojuist rond 12 uur bericht gehad dat het volk weer gevlogen is en weer in de boom van gisterenavond zit, maar nu wat hoger. Ik krijg er een punthoofd van. Is er een andere oplossing?

    Ha Mart, vang ze direct in een Segeberger en hang hierin wat oude zwarte bebroede ramen en besproei de zwerm eerst met water. Oude ramen geeft binding. Groet, Ben

  • Nelis

    02-07-2025 om 12:31

    Beste Mart,
    Herken ik. Iemand deed mij de volgende tip. Leg een koninginnerooster onderin de kast. Die haal je dan na een paar dagen weg.
    Ik ben benieuwd wat Ben van deze tip vind.

    Ha Nelis, ik houd er niet zo van om de moer dwangmatig vast te houden. Je moet ze verleiden en niet straffen. Als de bijen weg willen, gaan ze toch desnoods met achterlating van de moer. Dan houd je alleen de moer over..... ook niet grappig. Groet, Ben

  • Dirk Blanken

    02-07-2025 om 12:37

    Zwermen in een lege BK storten en daarop de BK met raten.
    Dan kunnen ze onder de gevulde BK eerst trossen.
    De zwerm tegen de avond pas in de kast zetten helpt ook.
    Als het warm is de zwerm besproeien helpt ook.

  • Mart Peters

    02-07-2025 om 13:29

    Bij de eerste keer scheppen hadden de bijen aan de takken al flinke witte raten gebouwd, niet belegd.

    Zijn er misschien ook zwermen zonder koningin?

    Nee, Mart, Zwermen zonder moer vliegen terug naar de oude kast. Groet, Ben

  • cees

    02-07-2025 om 14:35

    Dag Ben

    Ik wil na het afhalen van de HKS (medio half/eind juli) meteen 2 liter suiker water geven en dan meteen behandelen dmv mierenzuur dispensers.

    maar hoe pak ik dit aan aangezien ik 1 Baks imker (spaarkast). half eind juli op 1BK is best weinig ruimte voor de bijen lijkt mij.

    Ik wil wel 1 HK onder de volken terug plaatsen maar deze moet ik natuurlijk eerst slingeren en zullen de volken minimaal 2 dagen in 1 BK moeten doorbrengen.

    Ha Cees, je kunt toch za morgen hk's afnemen, slingeren en in de middag terugplaatsen? Of je plaatst een lege hk onder? Bovendien is het niet erg als ze twee dagen buiten op de kast zitten. Ik zou ze zeker een hk onder geven bij mierenzuur, want dat is zeer heftig spul. Groet, Ben

  • Mieke (Spanje)

    02-07-2025 om 15:05

    Hoi Ben, de bijen zoeken hier massaal mijn kweektafel op met plantenstekken, waar altijd een klein laagje water staat. De bijen zitten op de natte aarde van de planten en halen zo hun water binnen. De diverse waterbakjes of vijvertjes zie ik ze niet, daar zitten ze juist veel in de "wintermaanden".

    Ik heb laatst wat natte, witte handdoeken over een paar kasten gehad omdat er wat roverij was. Dat hielp goed, maar hield ook de kasten mooi koel. Verder staan alle bakken onder de bomen en hebben gefilterd zonlicht, dus het meest koel. Uiteraard hangen ze massaal buiten de bakken snachts.
    Onlangs 2 volken een ligustica koningin ingevoerd via push-in cage, dat is goed gegaan. Die volken zitten meer binnen, zijn wel wat kleiner, maar wellicht ook beter bestand tegen warmte.

    Ha Mieke, leuke ervaring. Ligustica kan beter aangepast zijn aan mediterrane omstandigheden. Groet, Ben

  • Koos

    02-07-2025 om 17:12

    Hierbij nog een zwerm fenomeen. Nadat ik een zwerm had geschept in een korf, heb ik ze de volgende dag in een zesramer afgeslagen. Korte tijd later kwam de zerm er weer af. Vervolgens landen delen van de zwerm met een afstand van telkens 20 m op de grond. In het totaal ontstonden zo zeven afzondelijke hoopjes bijen met erboven geagiteerde solo bijen. Ben wat is hier nou aan de hand?

    Ha Koos, ik denk dat ze door voedselgebrek uitgeput waren. Je weet wellicht niet hoe lang de zwerm er al hing voordat jij hem schepte. De meeste losse hoopjes waren ook moerloos, dat geeft stress en dus stekeligheid. Je kunt overigens een zwerm beter dezelfde avond in een kast deponeren.
    Dan hebben ze de avond en nacht om al raat te bouwen en zich de kast te voorzien van eigen geur. Groet, Ben

  • Coco

    02-07-2025 om 18:42

    Hoi, ik zit te twijfelen om aankomende donderdag dekplanken met uitlaten te plaatsen en zaterdag of zondag de honing er af te halen. Of kan ik beter voor de zekerheid nog 1/2 weken wachten? Ik heb maandag gekeken er was een hoop niet verzegeld maar met de stootproef kwam er niks uit. De bijen waren wel erg agresief met zij 100den tegelijk in mijn pak steken.

    Ha Coco, er was geen K probleem? Persoonlijk zou ik wachten tot je de zomerbehandeling begint, zodat de volken nog volop reserves hebben. Maar je moet vaak schipperen met de vakantieplanning. Zorg voor vervangend voer als je de hk's wegneemt. Groet, Ben

  • Marjo

    03-07-2025 om 07:54

    Mijn kasten staan in de ochtend vol in de zon (na 14:00 ontstaat er schaduw door een grote struik naast de kasten). Hier in Eindhoven is het de afgelopen dagen rond de 36 graden geweest. Gisteren heb ik over de deksels handoeken gelegd en daar vervolgens water op gegoten. Op 160 meter afstand ligt een ven. Is dat voor de bijen voldoende in de buurt om water te kunnen halen? In de tuin staan ook diverse schalen met water, maar daar komen alleen wespen op af. Gelukkig is het inmiddels lekker afgekoeld en is er weer wat regen gevallen. Ik zou voor de volgende hittegolf de voerbakken op de bovenste HK (met dekplank met gat) kunnen plaatsen met alleen water erin (zolang de honingkamers er nog op staan), zoals je normaal het suikerwater zou geven. Goed idee?

    Ha Marjo, bijen hebben geen zin in kraanwater, ze geven echt de voorkeur aan natuurlijk water dat verrijkt is met mineralen. In onze tuin vliegen ze vooral heel veel op de vijver en een oude betonnen schaal, die inmiddels groen is van bacteriën of algen. Een zelfde nieuwe laten ze links liggen. Voor bijen is een ven op 200 m afstand een fantastische waterbron. Groet, Ben

  • eddy

    03-07-2025 om 10:45

    Hoi Ben,

    Ik wil een spons in kleine stukjes knippen even door de regenwater ton halen en dan tussen de BK en HK leggen. een groot spons is al snel 200 tot 300 ml water. als het weer warm blijft wil ik dit 1x per week doen.

    Goed idee of raad jij dit af?

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht