Blog categorieën

24-07-2018

Hoe beschermen bijen zich tegen een hittegolf?

(klikken op de foto's)

Zelfs bij de kleine Apidea bevruchtingskastjes zitten de bijen buiten op het balkon. Hoe sterker de volken, des te meer bijen er in de loop van de middag naar buiten gaan. Dit verschijnsel is met name te zien bij de kasten, die in de middagzon staan. De bijen verspreiden zich op de voor- en soms zijkant van de kast en hangen als een baard onder de vliegopening. In de loop van de nacht, wanneer het tegen de ochtend sterker afkoelt, nemen ze hun toevlucht weer in de kast en ziet alles er normaal uit. In de ochtend komt er ook veel stuifmeel binnen. 

Met het naar buiten gaan van een groot deel van de bijen zorgen ze er voor dat de straatjes goed door kunnen 'tochten'. De bijen kiezen voor een zodanige gezamenlijke opstelling van ventilerende bijen, dat ze samen een grote ventilator vormen, die de warmte van binnen uit de straatjes naar buiten afvoert. Een vernuftig gevolg van het sociale gedrag van onze honingbij.

Door buiten plaats te nemen, daalt de temperatuur binnen en blijft het broed beschermt tegen een te hoge teperatuurstijging. Overigens kunnen bijen temperaturen tot 41 graden voor kortere tijd overleven. Door water te halen en uit te spreiden over het gesloten broed, wordt het broed op de juiste temperatuur gehouden. 

In de winter draaien ze het proces om en wordt de warmte juist binnen gehouden. Dat doen ze zonder aanvullende hulpmiddelen, puur op eigen kracht!

De komende dagen hoeven we ons dus geen zorgen te maken over onze bijen, als je toch iets wil doen, dan kun je de schuiflade wegnemen, maar bedenk dat een schaduwrijke plek (vooral in de middag) de beste natuurlijke oplossing biedt voor onze bijen. Bij mij blijven de schuifladen gewoon zitten.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Anneke

    24-07-2018 om 21:25

    Ik heb 2 kasten in mijn tuin staan. Ik krijg de indruk dat de bijen eerder geneigd zijn om te steken.
    Normaal gesproken hebben we geen last vd bijen maar nu is ef iemand gestoken. En ook vanmiddag zijn we naar binnen gegaan omdat er een agressieve bij ons heen zoende.
    Kan dat door de hitte komen?

  • Ben de blogger

    24-07-2018 om 22:28

    Anneke, het is niet ongebruikelijk dat de bijen iets anders reageren bij extreme hitte. Onze huid reageert trouwens ook anders op de hitte. Bijen reageren hier ook op.
    Het afwijkende gedrag is vaak tijdelijk. Echter zodra de dracht over is, zullen de bijen wel defensiever worfen. Groet Ben

  • Ineke Kerklaan

    25-07-2018 om 11:40

    Hallo Ben,

    Ook ik ben inmiddels gisteren gestoken en had in de gaten dat de bijen agressiever zijn. stond niet heel dicht bij de kast maar de wacht bij kwam regelrecht op mijn haardos af. :)

  • André

    25-07-2018 om 13:45

    Dag Ben, ik heb vorige week een TBH overgenomen van iemand. Die er lang niks meer aan heeft gedaan. De raat is erg zwart Kun je mij vertellen hoe ik deze snel kan laten vervangen voor schone raat door de bijtjes. Ik voer ze drie keer in de week een klein appelmoes potje suikerwater. Er zitten ongeveer 8 straatjes bijen in. Het zijn voor ik weet carnica ''s ze zijn erg rustig en ik kan er gewoon met de blote handen erin werken. Even een tip voor de andere beginnende imkers. S'morgens vroeg kun je beter in de kast aan het werk dan in de avond. In de ochtend zijn de bijen rustig en de haal bijen zijn dan al weg. Als het nodig is. Bedankt voor je berichten. Ben

  • Ben de blogger

    25-07-2018 om 14:09

    André, voor het laten van nieuwe raten moet je wachten tot eind maart. Bij de 1e voorjaarsinspectie alle niet bezette raten wegnemen en aan weerskanten van de raten met broed 1 lege toplat hangen. Na een week tot 10 dagen bij mooi weer nog een keer een lege lat tegen het broednest. Dat kun je nog enige keren herhalen. Zodra er broed zit op de nieuwe raten, kun je de oude zwarte naar de buitenkant hangen. Later kun je ze leeg weg nemen. Groet Ben

  • Harry

    25-07-2018 om 20:08

    Onze bijen zijn niet overdreven agressief. We zijn deze week wel een koningin van een klein volkje in een miniplus verloren door roverij. Zelfs tijdens het roven konden we zo in het volkje kijken zonder bescherming, we hadden in het begin niet door helaas, anders hadden we hem dicht gezet.

  • nathalie

    25-07-2018 om 22:15

    Ben wat bedoel je met een toplat, is dat een dichtgemaakt raam? En schuif je deze dan steeds dichter tegen broednest?

  • Ben de blogger

    25-07-2018 om 22:30

    Nathalie, in een TBH (Top Bar Hive) zitten toplatten, dit zijn bovenlatten zonder zij- en onderkant, zoals bij gewone ramen. De bijen bouwen natuurstaat onder deze latten. Groet, Ben

  • André

    25-07-2018 om 23:01

    Dag Ben, bedankt voor je reactie. nu heb ik nog een vraag. ik had laatst een drieraams spaarkast met een raam voer, stuifmeel en jonge eitjes/larven om zo een paar nieuwe moeren te kweken.
    Ik wilde dat gewoon thuis doen maar na een paar uur nadat ik het kastje open had, had ik al roverij. ik heb toen de kast dicht gedaan. En zes kilometer verderop bij een vriend neergezet die ook bijen heeft. mijn vraag is. Gaan de rovers die per ongeluk mee zijn gegaan door met roven, of horen ze vanaf dat moment bij de bijen die in de drieraams kast zitten, omdeat ze nu op een andere plek staan. het is wel rustig nu voor de kast. Het vlieg gat is ter grote van een bij Zeg maar een doorsnede gat van 7mm. alvast bedankt voor je reactie. Hartelijke groet, André

  • Ben de blogger

    26-07-2018 om 08:08

    André, vooral moerloze afleggers of moerloze bevruchtingskastjes vallen ten prooi aan roverij. De harmonie is weg door het ontbreken van een moer of gesloten doppen en daarmee ook de verdedigingsfunctie. Na het verplaatsen neem je de rovers mee, maar met een gevulde maag en volledige desoriëntatie kunnen ze geen nieuwe rovers rekruteren en is daarmee de roverij beëindigd.
    Ze zijn inderdaad onderdeel geworden van het verplaatste volk. Groet, Ben

  • Thea

    26-07-2018 om 12:32

    ik heb nog niet aan varroa bestrijding gedaan. De vereniging geeft aan, dat we moeten stoppen met mierenzuur en thymovar wegens te hoge temperaturen.Geldt dat ook voor apiquar en varromed etc ? Dank je , Ben. groet, Thea

  • Ben de blogger

    26-07-2018 om 13:09

    Ja, dat geldt daar ook voor Thea. Groet, Ben

  • Henri

    26-07-2018 om 13:43

    Ik heb mijn afleggers thuis staan, maar deze week wel een schaduwdoek opgehangen.
    Ondanks dat het de laatste dagen boven de 33 graden is, komen de bijen nu in de middag niet meer masaal naar buiten.
    Maar ik heb een andere vraag, als alle raampjes (11 raam broedkast) zijn uitgebouwd en ook zijn gevuld met broed-stuifmeel of honing, moet ik het volk dan toch nog een mogelijkheid geven om te bouwen?
    Omdat je over de TBH kast zegt dat het bouwen van nieuwe ramen moet wachten tot maart...
    Maar ik krijg nog weken lang nieuwe bijen die in de eerste weken was zullen zweten?!
    Ikzelf dacht eraan om een volle honing raam te vervangen voor een uit te bouwen raam.
    Het honingraam vervolgens bewaren als wintervoer en later eventueel weer bijhangen.

  • Ben de blogger

    26-07-2018 om 14:48

    Henri, volgens mij kun je de bijen in de 11 raams kast beter met rust laten. De dracht is niet echt super, dus het bouwen wordt nu ook gestaakt. De nieuwe bijen vervangen de oude, per saldo wordt het volk kleiner de komende 2 maanden. Groet Ben

  • Henri

    26-07-2018 om 16:07

    over de varoa bestrijding; Thea ik heb mijn 5 volken allen met VarroMed behandeld.
    In twee van de drie gevallen was het 30 graden.
    Maar ik geen problemen gehad met dode of gestreste bijen.
    Wel zie ik bij de sterkste volken dat het middel versneld de kast wordt uitgewerkt, het is dan donker en ziet er nat uit bij de vliegopening.
    Indien mogelijk doe je voordeel.

  • Andrés

    29-07-2018 om 00:17

    Hallo Ben, ik had 2 volken, 1 in een 6 raam's houten kast en 1 in moerloze volk in een kunststof kast. Wat mij opviel is dat de bijen op de houten kast wel op de vlieg plak met stuk of 20 aan het ventileren waren, en op de kunststof kast niets te zien was.
    Ik heb ze vorig week verenigd in een kunststof kast, ze lijken op de kunststof kast heel weinig tot geen last van de warmte te hebben. Ik heb de schuiflade open.
    Ik heb ook heel weinig verroa, ik heb ze nog niet hoeven te behandelen dit jaar.
    Gr.

  • Anoniem

    30-07-2018 om 15:29

    Beste Ben,

    Voorlopig blijft het warm. Volgens de laatste berichten nog 14 dagen tussen de 25 en 30 graden.

    Zou het daarom een idee zijn om toch mierenzuur te gebruiken met een smalle strook en dan de bodem er onderuit laten. Of toch maar blijven wachten op een lagere temperatuur????

    Groet,

    Kris

  • Ben de blogger

    30-07-2018 om 17:49

    K., persoonlijk zou ik het niet doen. Vanaf 7 augustus gaat de voorspelde temp omlaag. Hier is het nu 33 graden, dat is echt veel te heet voor de varroa bestrijding. Groet Ben

  • Miel

    12-08-2019 om 17:02

    Hallo Ben,

    Een paar weken geleden hebben wij ons bijenvolk opgehaald bij de bijenstal bij ons in de buurt. De kast was toen erg zwaar, dus we dachten dat er veel honing in moest zitten. Toen we gister keken in de honingkamer, was deze niet in gebruik genomen. Erg vreemd vind ik, aangezien de activiteit rondom de vliegopening vrij hoog was de afgelopen periode. Nu zaten ze waarschijnlijk ook buiten om de hitte af te voeren uiteraard, toch blijft het vreemd...

    Kan dit liggen aan de hitte van de afgelopen periode?
    Alvast bedankt voor je antwoord!
    Groet, Miel

    Miel, het voergebruik staat los van de zomerse temperaturen. Heb je na het constateren van de lege Hk nogmaals de kast gelift? Het gewicht kan ook in de Bk zitten, vooral gesloten broed en voer rond het broednest kan ook flink wegen.
    Er kan ook sprake geweest zijn van roverij, was de HK goed afgesloten? Geen openingen aan de rand of hoeken?
    Leeg geroofde HK-ramen zijn wel herkenbaar aan de open gegeten cellen. Groet, Ben

  • Annemiek

    10-06-2021 om 13:48

    Hallo Ben,
    Ik hoop dat je nog reageert op blog uit 2018. Ik heb sinds 2 weken een bijenvolk op het platte dak van mijn huis staan. Nu de warme dagen zich aaneenschakelen bedenken we dat het bitumen een behoorlijk warme omgeving voor de bijen gaat opleveren. De oplossing, het groendak, staat gepland maar voor 2022. Maar wat is nu goed om te doen? Groet Annemiek

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht