Blog categorieën

13-04-2020

Imkeren met corona-beperkingen

Toen ik gisteren een moer opzocht in een volk, dacht ik ineens aan al die beginnende imkers, die vaak samen als combi de werkzaamheden in de bijen doen. Hoe moet dat in het Corona-tijdperk? Zou het handig zijn om eens op een rijtje te zetten, wat je allemaal achterwege kan laten bij het bijen houden en hoe je het aantal ingrepen in de bijen kan minimaliseren tot het hoogst noodzakelijke?

Laat ik eens een poging doen als aanzet tot minimalistisch imkeren oftewel laagfrequent imkeren ;-) met spaarkasten. 

Observeren intensiveren

Om het imkeren te vereenvoudigen zou je kunnen proberen om meer vanaf de buitenkant van de kast te observeren en daarop de volksontwikkeling te beoordelen. Daarnaast kun je kunnen proberen de zwermbeheersing te vereenvoudigen. Daarnaast is de wetenschap dat een moer geboren in 2020 niet meer zal zwermen ook van belang. 

Met het van buitenaf observeren voor de ontwikkeling hoef je de kast minder vaak te openen. Het van buitenaf observeren wordt mogelijk gemaakt door een plexiglas dekplank. Zorg wel voor isolatie binnen je dak, zodat er geen warmte ontsnapt via het plexiglas.

Slechts één broedkamer 

Je kunt zien wanneer ze toe zijn aan een extra onderbak, namelijk wanneer er zo'n 8 tot 9 ramen bezet zijn in de broedkamer. Je kunt eventueel ook die onderbak in zijn geheel weglaten in het corona-tijdperk, dus je werkt met uitsluitend één broedkamer. Dit geeft wel meer kans op zwermontwikkeling maar daarover later meer. Het gebrek aan ruimte beneden onder het moerrooster kun je compenseren boven het moerrooster door extra veel honingkamers te plaatsen. Een beperkte broedruimte zet ook een rem op de mijtenontwikkeling. 

Ieder keer wanneer je ziet door het plexiglas dat je bovenste kamer voor 8 a 9 ramen bezet is, plaats je een nieuwe honingkamer er boven op. Het volk hoeft opdat moment niet verder bekeken te worden. De 2e, 3e etc honingkamers mogen kunstraat bevatten. Het houdt de bijen aan het werk. Wordt de laatste honingkamer na een week niet in gebruik genomen, neem deze dan weer weg. Blijkbaar waren ze er niet aan toe. 

In het Corona-tijdperk laten we ook de bouwraammethode achterwege, want dat bespaart zeer veel controles en ingrepen. 

Koninginnen vinden

Het werken met slechts één broedkamer scheelt heel veel werk (50%) en heel veel tijd. Ook voorkomt het veel problemen bij beginnende imkers, denk maar eens aan het vinden van de koningin of het vinden van alle zwermcellen op twintig ramen. Zie de volgende video voor het vinden en knippen van de koningin. Het is begrijpelijk dat sommige imkers uit ethische overwegingen hun moeren niet willen knippen. 

Zwermcellen en zwermen

Met een geknipte en gemerkte koningin wordt het imkeren zo veel eenvoudiger. De eerste voorzwerm zal wel afkomen, maar deze slaat na ongeveer tien minuten weer terug op de kast. Soms gaan ze helemaal niet hangen in een zwermtros maar vliegen gelijk weer terug naar de kast. Hiermee wordt het tijdig wegnemen van alle zwermcellen dus minder belangrijk. Ook het over het hoofd zien van een belegde zwermcel is minder belangrijk, want je raakt je bijen toch niet kwijt. 

Dit maakt de noodzaak van controles eind april en in mei iets minder relevant. Je kunt wekelijkse controles terug brengen naar één controle eind april, bijvoorbeeld op zaterdag 25 april. Controleer niet meer dan 4 bk-ramen, vind je geen belegde zwermcellen, dan de kast weer sluiten.

Is je moer niet geknipt, voer dan op zaterdag 2 mei een extra controle op belegde zwermcellen door. Met een geknipte moer kun je de ingreep op 2 mei overslaan. Vind je belegde zwermcellen, haal dan 'het vlieger maken' zoals beschreven voor 9 mei naar voren.  

Controleer vervolgens op zaterdag 9 mei nog eens en neem dan een reserve spaarkast mee gevuld met kunstraat. Aangezien je de bijen twee weken met rust gelaten hebt, zou er in de tussentijd een voorzwerm afgekomen kunnen zijn. Met een geknipte moer is dat geen ramp, geen verlies aan bijen, die zijn allemaal weer terug gekomen, behalve die ene bij de moer dus....  Bij een ongeknipte moer ben je mogelijk 60% van je bijen kwijt. 

Zwerm afgekomen?

Het feit dat er een zwerm is afgekomen, is heel snel te zien aan de aanwezigheid van de gesloten doppen en de (nagenoeg) afwezigheid van eitjes. In dit geval breek je alle doppen weg uitgezonderd één mooie gesloten dop. Vervolgens laat je de kast vijf weken met rust. Je mag uiteraard wel honingkamers via een bijenuitlaat 48 uur na plaatsing afnemen. Na vijf weken moet je weer vlak gesloten broed aantreffen van de nieuwe moer.

Zwermverhindering m.b.v. vlieger

Vind je tijdens je controle alleen belegde zwermcellen dan ben je net op tijd om het zwermen te voorkomen. Ga als volgt te werk voor het maken van een vlieger. Zet een reservekastje gereed en zoek vervolgens de moer. Twee uitgebouwde ramen uit je oude kast plaats je in het midden van de nieuwe kast. Nieuwe kast op de plaats van de oude, moer los laten tussen de twee uitgebouwde ramen en het moerrooster en de honingkamers terug plaatsen op de nieuwe kast. De oude kast (2 a 3 m verderop) vliegt af en daar komt vanzelf op basis van de aanwezige zwermcellen een nieuwe moer in. Na vier weken controleren op moergoedheid. Hier hoef je alleen vlak voor de lindedracht een moerrooster en honingkamer op te plaatsen.

Dit geldt ook voor de nieuwe kast waarin de oude moer zit. Tijdig, indien nodig extra honingkamers toevoegen en meer hoef je niet te doen.

Zomerhoning en mijtenbestrijding

Rest nog de zomerhoningoogst (je mag natuurijk ook het moerrooster wegnemen en de honing op de bijen laten) en de mijtenbestrijding van afname van de honingkamers. Drie weken achtereen, één keer week druppelen met Varromed kan ook zonder ramen te lichten. Vervolgens medio augustus inwinteren en ook daar hoeft de kast niet voor open. 

Op deze manier imkeren beperk je vele ingrepen en maak je ze ook veel eenvoudiger. Uitgangspunt is wel een gemerkte en geknipte moer en het gebruik van plexiglas of folie op de bovenste kamer. 

Online hulp inroepen

Mocht je toch de hulp van een collega-imker nodig hebben, gebruik dan eens whatsapp met foto's of een video. Hiermee is op afstand heel veel te verklaren. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Voor meer over minimalistisch imkeren kun je het nieuwe boekje: "Eenvoudig(er) imkeren, hoe doe je dat?" lezen.  

 

 

 

 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Gerda Burgers

    14-04-2020 om 13:31

    Hoi Ben,
    Hier help je veel beginnende imkers mee.
    Maar zelf de ervaren imker die wellicht minder in staat is om regelmatig naar de bijen te gaan, door welke oorzaak dan ook, heeft hier een schitterend schema aan.
    Bedankt voor het meedenken.

  • Ikas

    14-04-2020 om 15:41

    Hoi Ben, helder schema waar alles op een rijtje wordt gezet. Wat ik mij afvraag is het volgende: stel dat ik mijn koninginnen ga knippen en er komt een zwerm af en de bijen komen terug: gaan de bijen dan niet zwermen met de eerste de beste koningin die uitloopt of werkt het niet zo?

    Ikas, ja klopt. Je koopt dus extra tijd. Als je het schema volgt van 25 april en 9 mei en je vindt geen zwermcellen op 25 april, dan kan er voor 9 mei wel een voorzwerm afkomen maar nog geen nazwermen. Daar zit meestal 5, 6 of 7 dagen tussen.
    Groet, Ben

  • minke

    14-04-2020 om 16:19

    Wat een superblog deze! Veel beginnende imkers kunnen hier blij mee zijn. Bij mij is het vooral de suggestie dat er niet te snel hoeft te worden gewerkt met 2 broedkamers. Het overstappen op een Segeberger kast met 11 ramen maakt dat misschien wel handiger, of een Topkast natuurlijk. Bevalt tot nu toe ook prima.

  • Peter van de Vondervoort

    14-04-2020 om 18:09

    Een helpend bespaarschema Ben, ook goed voor al te veel rommelen in een bijenvolk. Zelf vind ik het een sport, om met zo min mogelijk ingrepen het bijenjaar door te komen. Wat betreft de ingreep na het afkomen van een zwerm, dan breek je alle doppen op 1 mooie na, weg. Vraag: vind je het geen risico dat deze ene dop niet goed is en dan er geen koningin uitloopt met kans op moerloosheid?

    Peter, de bijen weten echt zelf het beste wat ze doen. Mislukte of zieke larven ruimen ze op, daar maken ze geen mooie gesloten doppen van. Dus de kans op niet uitlopen, is bijzonder klein, terwijl de kans op een nazwerm als je twee doppen laat staan, niet klein is, maar groot, zeker wanneer je met geknipte moeren werkt. Je volk is namelijk nog steeds compleet en dus groot. Groet, Ben

  • Karel

    14-04-2020 om 21:26

    Schitterend!
    Als je in bovenstaand schema geen tekenen van zwermneiging vindt op 9 mei, maak je dan ook een vlieger om het risico op zwermen later op het jaar te vermijden?

    Karel, als je de controles tot een minimum wil beperken, kun je er op 9 mei ook zonder zwermcellen een definitief einde aan maken. Dat zou in het Corona-tijdperk een overweging kunnen zijn. Je bent dan van die dreigende zwermdrift verlost.
    Vooral als kleine hobby-imker wil je af van de dreigende zwermdrift, want die kan doorgaan tot medio juni. Groet, Ben

  • Mark

    14-04-2020 om 21:57

    Hallo Ben, waar plaats je de tweede honingkamer? Er zijn imkers die zeggen onder de eerste honingkamer en andere zeggen weer boven de eerste honingkamer. Wat is het beste en waarom?

    Mark, in het voorjaar en zomer altijd de volgende hk tijdig bovenop plaatsen. Dus niet wachten tot er al verzegelde honing in zit, want dat vormt een barrière om de honing verder naar boven te brengen. Waarom bovenop en niet eronder? Plaats je 2e en volgende hk eronder dan loop je grote kans dat de bijen de honingbak in de avond en nacht vanwege koude nachten moeten verlaten en zich terug trekken in het broednest in de bk. Hiermee verstoor je het indikkingsproces, dat normaal gesproken ook in de avond en nacht doorgaat. Zoals je weet, moet honing < 20% water bevatten en het kastbinnenklimaat is 50% vochtigheid gemiddeld. Verlaten open honing trekt dus vocht aan in de nacht.
    Zet je de volgende hk er boven op, dan houdt de 1e hk aansluiting op het broednest, de broedverzorgende bijen kunnen deze zo nodig gebruiken en zullen de open honing in de avond en nacht minder snel verlaten.
    Bijen zullen de honing stapelen, ze brengen het met gemak steeds verder omhoog.
    Er is 1 uitzondering en dat is in de nazomer bij een krimpend broednest op de heide (aug/sept). Dan zou je bij een volle eerste hk, de 2e eronder kunnen plaatsen. Want aan het eind van het seizoen bereiden ze zich voor op de winter en willen ze direct het krimpende broednest vervangen door wintervoer. Ik hoop dat het zo enigszins duidelijk is. Probeer het maar uit. Wel tijdig de 2e enz hk plaatsen. Groet, Ben

  • Tomer

    14-04-2020 om 22:36

    En niet vergeten om op dag 13 na het maken van de vlieger doppen te breken in de oude kast. Of op dag ... (wanneer je een tuter hoort) in het geval er al zwermdoppen waren.
    Anders krijg je toch nog zwermen, niet?

    Tomer, dat hoeft niet wanneer je een vlieger gemaakt hebt. Aangezien je alle vliegbijen kwijt bent geraakt op de vlieger, is de aderlating in het hoofdvolk zo enorm groot, dat de kans op nazwermen erg klein geworden is. Je hebt de zwermdrift er namelijk volledig uit gehaald. Het volk zet zich weer in op groei, hiermee is de kans dat ze alle zwermcellen open bijten zeer groot. Dat scheelt weer een ingreep.
    Daarom adviseer ik een vlieger en niet de veger in dit geval. Bij een veger blijven er te veel haalbijen in het hoofdvolk terugkomen. Dan zou je wel redcellen moeten breken op dag 13. Probeer het maar eens. Groet, Ben

  • Marjolein

    15-04-2020 om 09:36

    Ben, bedankt weer voor de nuttige tips. Vraag: is het weer nog van invloed op jouw schema?

    Marjolein, de ontwikkeling en sterkte van het volk heeft meer invloed op de planning. Mijn uitgangspunt is een normaal volk waarop nu de honingkamer geplaatst is. Bij zwakke volken, die vijf straatjes bezetten, hoef je helemaal niets te doen anders dan te verenigen. Zodat hij weer past in het schema als normaal volk. Groet, Ben

  • Dirk (B)

    15-04-2020 om 09:53

    Hey Ben,
    Als beginnend imker heb ik nog een vraag in verband met het slingeren. In dit schema slinger je slechts één maal en wacht je tot de zomer. Kan je dan de honingkamer(s) laten staan van begin van de dracht tot half juni om ze dan samen te slingeren? Zijn alle raampjes dan nog gewoon te slingeren zonder dat er bijkomend op iets moet gelet worden?
    Het zou prettig zijn om in mijn eerste jaar al een eigen potje honing te kunnen oogsten!

    Ha Dirk, onder het kopje "zwerm afgekomen" zeg ik dat je wel tussentijds een volle honingkamer mag afnemen via een uitlaatbord. Je zou de honing ook kunnen laten staan, maar weet dat bijvoorbeeld koolzaadhoning snel kristalliseert. Dus probeer half mei je uitlaat te plaatsen, dan kun je over 48 uur de honingbak afnemen en slingeren. Groet, Ben

  • Aat Rietveld

    15-04-2020 om 11:31

    Een krans gesloten broed om een plek open broed, met eitjes, betekend toch dat het de 2e ....misschien wel de 3e "leg" / "ronde"is .....
    Dus dat er al bijen zijn uitgelopen en de koningin nu voor de 2e of 3e keer daar haar eitjes legt ????

    Aat, jazeker! Dat kun je begin april mooi zien, vaak is het al de 3e generatie jonge bijen. Groet, Ben

  • Jan Adrichem

    15-04-2020 om 11:45

    Hallo Ben,
    Ik vind je verhaal duidelijk echter het knippen van een koningin is wel een beetje tegennatuurlijk. Laten we ons daar wel van bewust blijven. Het is een keuze over hoe je wilt imkeren.

    Ik heb ook een andere vraag; De bijen verzamelen honing. Gaan de bijen ook specifiek op zoek naar stuifmeel of gebeurd dat omdat ze nectar verzamelen en dan ook stuifmeel tegen komen?

    Jan, ja, er zijn bijen die uitsluitend op stuifmeeldrachten vliegen. Soms is het bijvangst van nectarhalende bijen.
    Ik heb eens bijen wit gemerkt die bij ons in de thuis op het stuifmeel van de plant 'kattensnorren' vlogen. Ze kwamen iedere avond weer terug en de witte bijen haalden uitsluitend stuifmeel. De niet gemerkte vlogen vooral op de nectar. Groet, Ben

  • Nicolle

    15-04-2020 om 13:16

    Hallo Ben,

    Kan ik ook een vlieger kan maken om het huidige volk te splitsen? Op de cursus hebben wij geleerd om daarvoor een broedaflegger te maken. Heeft het maken van een vlieger voor- of nadelen ten opzichte van het maken van een broedaflegger?

    Nicolle, een broedaflegger is bedoeld om de zwermdrift af te remmen en een nieuw volkje op te kweken. De vlieger maakt een definitief einde aan de zwermdrift en zorgt voor extra honingopbrengst. Daarnaast krijg je er inderdaad een 2e volk bij. Groet, Ben

  • Arnoud

    15-04-2020 om 15:10

    Dag Ben,
    Prima gedaan deze imker 'light' of opfrisles.
    Goed voor elke honingbijliefhebber.
    - zonder koningin te knippen!-
    Je kan natuurlijk altijd ook nog een lokkast plaatsen met 1x bebroede raat en citroengrasolie voor evt. zwermen op te vangen in buiten- of natuurgebied.
    Geniet van het imkeren en de bijen.

  • Paulus

    15-04-2020 om 21:47

    Ik ga morgen mijn vlieger maken, heb nu al bij de afgelopen twee weken belegde doppen gebroken, hopelijk gaat mijn volkje er niet vandoor, de kans dat ik een dop gemist heb is natuurlijk best reeel.

    Paulus,
    Het bijenras en de krapte in de huidige behuizing hebben grote invloed op het tijdstip van de aanzet tot zwermdrift. Hou wel in je achterhoofd dat er ook het hele jaar wisselcellen voor kunnen komen bij een niet goed functionerende moer. Deze moet je niet aanzien voor zwermcellen. Dus bij 3 of 4 moerdoppen de overweging maken tussen wisselcellen en zwermcellen. Groet, Ben

  • Prunel

    16-04-2020 om 10:47

    Hallo Ben, als je de koningin geknipt hebt, raak je haar dan altijd kwijt als het volk gaat zwermen? Ik dacht dat ze dan weer met zijn allen terug de kast in gaan?

    Prunel, de geknipte moer kan niet goed vliegen en beland meestal een meter voor de kast op de grond met soms een klein kluitje bijen om haar heen. De andere bijen slaan terug op de kast en gaan uiteindelijk weer naar binnen. Als je weet dat er een zwerm geweest is, kun je de moer vaak op dat moment nog terug vinden in het gras voor de kast. Zelf vind ze de weg niet meer terug, tenzij je verlengde vliegplanken hebt tot op de grond. Beroepsimkers doen dat vaak. Groet, Ben

  • Martin

    16-04-2020 om 19:34

    De raat ziet er nogal oud uit. Wanneer wordt de raat door jou vernieuwd?
    Mijn tweede vraag is: Stel het bijenvolk zwermt, vervolgens laat je een dochter van deze moer koningin worden in het moedervolk dan kweek je dus eigenlijk een F2. Alleen als dit een raszuiver P-moer is dan is het geen probleem.

    Martin, deze raat is van vorig jaar. Ik vernieuw circa 40 tot 50% jaarlijks. Een kleindochter van een teeltmoer heeft bij mij in de regel nog steeds goede eigenschappen. Veel is afhankelijk van de invloed van de darren in de omgeving van je bijenstand. Groet, Ben

  • Ben Hoogland

    17-04-2020 om 10:22

    Dag Ben, naamgenoot,

    Ik kijk bijna nooit alle bakken door. Regelmatig kijken bij het vlieggat en af en toe een blik op het plexiglas is voldoende vanaf de voorjaarscontrole totdat de zwermtijd is aangebroken. Na het maken van de afleggers tot aan het inwinteren is af en toe een blik voldoende om het afnemen van de broedruimte te monitoren.
    "Doorbladeren" van een volk doe ik alleen met cursisten... Goed om het vak te leren maar in de praktijk vaak overbodig.

    Het zal voor jou ook saai zijn nu zo zonder cursisten, lijkt me.

    Mag ik een paar van jouw adviezen tegen het licht houden?

    1. Darrenraat snijden. Bij het om de week inhangen van een bouwraam in de bovenbak op plek 2 resp 9 hoef je maar een keer per week één raam te vervangen. Dat is niet veel werk en kun je in je eentje doen. Dit is wel een essentiële stap in het driegangenmenu. Dus dat zou ik adviseren om wel te blijven doen.

    2. Mijtenbestrijding in het hoofd- en naseizoen. Mierenzuur verdampen of oxaalzuur sublimeren kun je ook in je eentje doen. Daar is geen anderhalve meter policy voor nodig.

    Mijn motivatie tot zover: als je dit jaar minder goed aan mijtencontrole doet ben je volgend jaar een aantal volken kwijt. Dat is zeker voor beginnende imkers een grote frustratie. Dus het driegangenmenu blijven vervolgen.

    3. Één broedkamer methode vergroot de zwermkans significant. Daar is veel bewijs voor. De standaard spaarkast is niet groot genoeg om een broedende moer in het hoogseizoen voldoende ruimte te bieden. Het idee om dit op te lossen met honingkamers is prima. Ik zou aanraden om één HK onder het moerrooster te plaatsen. Anderhalve spaarkast in de anderhalve meter maatschappij... Hoe mooi is dat?

    Ik zelf werk al jaren met anderhalve meter bakken: 20-raams lange kasten. Ik heb bijna nooit last van zwermerij en minimaal varroa. Hier is geen bewijs voor maar ik plaats het als een losse opmerking tussendoor.

    4. Wat ik mis in je overigens duidelijke verhaal is het uitvoeren van de kiepcontrole voor het zoeken naar zwermcellen.
    Dit kun je elke week in je eentje doen. Regel: als je onderaan de raten van de bovenste bak geen moerdoppen ziet hoef je verder niets te doen. Zie je wél doppen dan is een uitgebreide controle vanzelfsprekend nodig. Bij twijfel foto maken en thuis nog eens goed nakijken op groot scherm.

    5. Voor wie een vlieger maken (moer zoeken) te lastig is: een zuigeling (of zuiger) kan ook een goede methode zijn om het hoofdvolk ruimte te geven en de zwermlust uit het volk te halen.

    Met anderhalve Imkergroet, Ben Hoogland

    Ben, hartelijk dank voor je nuanceringen.
    Het blogbericht was vooral gericht om de in duo's werkende beginners, dat gaat dus niet meer. Dus wat blijft er over als meest noodzakelijke handelingen voor de beginner?

    M.i. is de bouwraammethode toch intensief met 3x darrenraat snijden. Moet de kast toch 3x open (hk afnemen etc).

    Ik ben zeker geen voorstander van een hk onder het moerrooster. Te kleine ramen, te weinig op te zien. Dan maar onder de bk.

    Een zuigeling hoort niet tot de basisvaardigheden van de basiscursus. Datzelfde geldt voor de kiepmethode.

    Dank voor je opmerkingen. Laten we hopen dat we volgend jaar weer lekker met z'n allen in de bijen kunnen werken. Groet, Ben


  • Lippe

    17-04-2020 om 11:17

    Goed verhaal weer Ben, top!

    En beste meneer Hoogland... tsja duizend imkers, duizend meningen en nog meer methoden.... Opmerkelijk dat je als bijenleraar verwarring gaat zaaien onder de beginners door een hoop andere opties te noemen en BenSdC tegenspreekt. Discussies kun je beter op het forum voeren en niet hier.

    Het gaat cursisten en beginners met name om het overzichtelijk te houden en je te houden aan dezelfde termen, zodat ze zich in hun eentje redden met een simpele duidelijke methode en niet allerlei uitstapjes naar andere opties te geven. Voor het eerst een kast openen is al spannend genoeg. Al die franjes zorgen slechts voor verwarring. Het didactische deel blijkt in de praktijk vaak het grootste struikelblok bij bijenleraren.

  • Gerja

    17-04-2020 om 11:57

    Hoi Ben,

    Bij een vlieger doe je 2 uitgebouwde ramen in de nieuwe kast met de koningin.
    -Mag dat met nectar zijn of brias zijn?
    Heb op dit moment 2bk-ramen over met nog wat honing van van het winter. Verder alleen splinternieuwe kunstraat
    - hoe kom ik aan een voorraad uitgebouwde bk-ramen?
    Kan dat door bijvoorbeeld raam 1 steeds uit te laten bouwen en dan gauw weer verwisselen met nieuwe kunstraat? Of is er ander trucje voor?
    Gr gerja

    Gerja, geef ze gerust 2 voerramen in het midden. Geen probleem. Graag met zo weinig mogelijk brias, liever zonder. Want broed is ook mijten. Groet, Ben

  • Ben Hoogland

    17-04-2020 om 12:04

    Beste Lippe,

    Ik spreek Ben niet tegen. Ik sta grotendeels achter zijn adviezen. Ik probeer wel kritisch te blijven en de schrijver en lezer van dit blog van enige kanttekeningen te voorzien bij hetgeen hier op de site wordt gepost. Niet om verwarring te zaaien (onder beginnende imkers) maar om helderheid te verschaffen of vragen te stellen.

    De beginnende imker is geen watje en dit blog niet heilig en alleenzaligmakend. Dus een kritische kanttekening op z'n tijd leidt m.i. niet meteen tot verwarring.

    Met name aangaande varroabestrijding is dit blog niet duidelijk en op z'n minst verwarrend en dat triggerde mij om te reageren.

    Het feit dat u reageert op mijn opmerkingen is óók forumgedrag.
    Wellicht een goed idee om door te starten op het forum maar daar ben ik geen voorstander van.

    Doe ermee wat u wilt.
    Groet, Ben H.

    Ben, je hebt gelijk inzake mijn ideeën rond de varroabestrijding. Ik ben daarin duaal. Als docent adviseer ik iedere beginner het driegangenmenu uit te voeren. Tot het moment komt dat de meer ervaren imkers de mijtenval kan monitoren of onderzoeken.
    Door teelt en selectie moeten we kunnen komen tot een bij, die beter in staat is om te gaan met de mijten. Ik zie diverse positieve ontwikkelingen in mijn bijen.
    We moeten ons ook realiseren dat het bestrijden van mijten een tegengestelde selectie bewerkstelligt. Daarnaast worden ook andere micro-organismen vernietigd met de toegepaste zuren. Het effect daarvan kennen we nog niet.
    Ik denk bijvoorbeeld dat een 1,5 m opstelling van onze bijen en het niet reizen en het verminderen van contacten tussen bijenvolken ook onze bijengezondheid ten goede zal komen. Groet, Ben

  • Gerja

    17-04-2020 om 13:16

    Nog één vraag,
    stel dat je een vlieger maakt voor dat de zwermcellen belegd zijn dan maken ze als het goed is redcellen. Is dat meer risico op mislukken?
    Gr gerja

    Ha Gerja, larjes die geboren worden als prinsessenlarf zijn in theorie beter dan larfjes, die na 24 tot 48 uur omgeturnd worden via redcel tot prinsessenlarf.
    Maar mislukken zal het niet. Het volk is er zonder zwermcellen blijkbaar nog niet aan toe. Maar als dit planningstechnisch veel beter uitkomt, dan moet je het gewoon doen. Groet, Ben

  • Andrés

    17-04-2020 om 20:24

    Hallo Ben,

    Zitten de zwerm cellen alleen in de bovenste bk of kunnen deze ook in de onderste zitten?
    U zegt nl dat maar op 4 bk ramen naar zwerm cellen zoeken voldoende is...

    Gr.

    Andrés,
    Zwermcellen zitten vooral aan de randen van het broednest. Dus zitten ze vooral aan de onderkant en aan de zijkanten van het broednest. Daarbij zitten ze in de regel globaal verdeeld over de linker- en rechterzijkant en onderkant van het broednest. Dus wanneer je 4 bk-ramen links of rechts bekeken hebt en geen belegde zwermcellen vindt, mag je statistisch aannemen dat er aan de andere kant ook geen zwermcellen zitten. Het kan in de praktijk wel voorkomen dat er dan aan de andere kant net een eerste eitje gelegd is in een zwermcel, maar die kun je gerust een week laten zitten.

    Zwermdrift betekent dat er meestal wel zo'n 10 tot 20 zwermcellen tot ontwikkeling komen. Zitten die er inderdaad dan vind je er altijd een paar op het 2e of 3e raam. Vooral op het bouwraam vind je ze! Groet, Ben

  • Lineke

    18-04-2020 om 10:22

    Hoi Ben, wat als je belegde zwermcellen aantreft, maar de moer niet kan vinden? Hoe kan ik dan het volk splitsen / zwermen verhinderen?
    Groet, Lineke

    Lineke, dan wordt het iets lastiger. Maar door een nieuwe kast op de oude plaats te zetten met in het midden een raam broed met zwermcellen en een raam stuifmeel/honing (of een raampje open broed van een raszuivere koningin) en het 3 meter verplaatsen van de oude kast aangevuld met twee raampjes kunstraat - breek wel voor de zekerheid alle zwermcellen in de oude kast- vliegen alle haalbijen af naar de oude plaats. Daar worden de zwermcellen verzorgd en ontstaat een nieuwe moer.
    De honingkamer(s) zet je op de nieuwe kast (zonder moerrooster). Na een week controle van de oude kast. Eitjes en geen zwermcellen meer? Ok! Groet, Ben


  • Patrick

    18-04-2020 om 17:07

    Goede middag ben,
    Heb jij misschien een oplossing voor het volgende.
    Ik wil graag met mijn miniplus kastjes afreizen naar een paringsstand.
    Hoewel dit pas over n aantal weken is kan ik er zelf niet achter komen hoe ik de kunstofkasjes van het bijenhuis kan voorzien van een voer voorraad.
    De kastjes beschikken enkel over 6 raampjes.
    Heb je n tip voor mij of had ik beter andere kastjes kunnen aanschaffen.

    Patrick, wanneer je wat langer werkt met MiniPlussen dan heb je nu voldoende volle voerramen met voorjaarshoning over. Maar als je er net mee begint dan kun je het beste gebruik maken van interne voerbakjes. Die kun je thuis vullen met invertsuiker zodat ze reserves opslaan in de raten. Maar je kunt ze ook vullen met suikerdeeg. Ga niet reizen met invertsuiker, maar gebruik dan suikerdeeg. Deels van boven afschermen met een stukje plastic of krantenpapier, anders verplakken de bijen. Ik zal er volgende een paar foto's van maken in een blogbericht. Groet, Ben

    Mvg Patrick

  • Berto smit

    18-04-2020 om 17:28

    Hallo Ben, ik heb met interesse jouw verhaal gelezen over het voorkomen van zwermen in jouw laatste blog. Nu heb ik het volgende een van mijn kasten. Beide broedkamers zitten aardig vol met broed (boven 9, onder 6-7). Ik heb er inmiddels twee honingkamers opstaan en die zijn ze ook flink aan het uitbreiden en volstouwen met honing. Vanmiddag controle uitgevoerd en geen zwemcellen, maar wel speeldoppen. Ik ben bang dat ze gaan zwermen maar ik zit ook een beetje te twijfelen wat ik nu moet gaan doen met deze situatie. Ik zou de onderste broedkamer een volledige broedaflegger kunnen maken En op geheel andere stand plaatsen en van de bovenste broedkamer een koninginneaflegger en daar dan de twee honingkamers weer bovenop zetten en deze terugplaatsen op de oude plaats en dan van de rest ook een broedaflegger maken en laten afvliegen (3-4m verder). Wat adviseer jij in deze. Nb: Het is een F2 buckfast koningin van 2019. dank bij voorbaat.

    Berto, ik zou nog even willen profiteren van de voorjaarsdracht, die blijft nog wel 10 tot 14 dagen doorgaan.
    Dus laat je niet opjutten door speeldopjes, ik zeg altijd dat is "spielerei". Misschien kun je vast een derde Hk plaatsen? Zodra je over 1 week of 2 weken echte belegde doppen tegen komt, zou ik direct de moer opzoeken en een vlieger maken. Op de vlieger de huidige honingkamers plaatsen. Krijg je een prachtig bijna mijtenvrij volk voor de lindedracht. Bij het andere oude volk op dag dertien controleren en doppen breken. Maar de kans is groot dat de tuter haar zusters al heeft afgestoken. Mocht je echt willen uitbreiden, dan kun je op dag 12 nog 1 of meerdere broedafleggers maken met daarin mooie doppen, die op het punt van uitlopen staan. Groet, Ben

  • Nicolle

    18-04-2020 om 18:55

    Hallo Ben,

    Nog een vraag over het maken van een vlieger. Ik heb er inmiddels ook een beetje online onderzoek naar gedaan, en in een van jouw blogs van een paar jaar geleden en wat andere sites staat dat de nieuwe en de oude kast zoveel mogelijk op elkaar moeten lijken. Ik neem aan dat dat is zodat de vliegbijen bij thuiskomst op de bijenstand alleen op hun ruimtelijke oriëntatie af hoeven gaan, en niet op de kleur of vorm van de kast. Nu heb ik maar 2 kasten, waarvan de ene groen en de andere bruin is. Zou dit problemen opleveren? Qua afstand kan ik ze ruim 5 meter uit elkaar zetten.

    Nicolle, wanneer je de kast 3 meter weg kunt zetten, is er niets aan de hand. Verschillende kleuren spelen alleen een rol wanneer je binnen een bereik van 1,5 tot 2 meter verplaatst.
    Groet, Ben

  • Patrick

    18-04-2020 om 19:42

    Ben bedankt,
    Ik probeer nu dat een volk de ramen uitbouwt en vult met suikerwater 1:1 wat ik ze aanbied.
    MvgPatrick

    Patrick, zie mijn blogbericht van 24 maart 2020. Daarin vind je een foto van een miniplus voerbakje. Groet, Ben

  • Ikas

    18-04-2020 om 19:49

    Hoi Ben vandaag de volgende situatie meegemaakt: ik heb een paar weken geleden bij een volk dat heel hard ging een BK met kunstraat onder geplaatst. Ze hebben inmiddels 2 HK's boven staan. Vandaag trof ik zwermcellen aan in de bovenste BK. De BK zat propvol broed en er waren nog eitjes. De BK die onder stond hadden ze nog niks mee gedaan. Dat verbaasde mij want in principe hadden ze het broednest naar beneden kunnen uitbreiden. Had ik bij het plaatsen van de BK misschien een uitgebouwd raam of een voerrraam in het midden moeten plaatsen?

    Om het op te lossen heb ik de zwermcellen weggehaald en 2 ramen met broed van boven naar beneden verplaatst. Was dit slim of had ik alleen voerramen naar beneden moeten halen?

    Ikas, door het plaatsen van de twee honingkamers heb je de bijen voldoende ruimte gegeven. Blijkbaar hebben ze de focus liggen op nectar halen en indikken en de verzorging van het huidige broednest. Blijkbaar is er nog geen behoefte om het broednest verder naar beneden te laten groeien. Ieder volk heeft zijn eigen optimum qua grootte.
    Ik ben wel benieuwd naar het aantal belegde zwermcellen dat je gevonden en verwijderd hebt. Maar op zich prima maatregel. Ik zou het broednest intact gehouden hebben en ik zou 1 of 2 ramen met voer naar beneden verhuisd hebben en niet twee ramen broed. Dit broed is lastig warm te houden voor ze en dat verlengt het popstadium en dus ook het aantal mijtendochters. Overigens moet er boven in ieder geval aan beide kanten een voerraam blijven hangen.

    Ik zou het nu niet meer veranderen, maar hou het in gedachten voor een volgend voorjaar.

    Mocht je over een week weer vele belegde zwermcellen tegen komen, dan kun je het beste een vlieger, veger of broedaflegger maken. Groet, Ben

  • Dirk (B)

    19-04-2020 om 09:23

    Goede Morgen Ben,
    Ik zou graag een broedaflegger maken en deze verplaatsen naar een nieuwe stand. Wanneer ik ga zoeken naar de nodige minimumafstand voor het verplaatsen naar de nieuwe stand en de tijd dat de aflegger daar moet staan alvorens deze terug komt naar de eigen stand, kom ik heel erg verschillende informatie tegen.
    Wat is volgens jou de minimum afstand dat een broedaflegger verplaatst moet worden zodat de vliegbijen niet terug keren?
    Hoe lang moet de broedaflegger op de nieuwe stand blijven staan alvorens deze terug naar de eigen stand kan verplaatst worden?

    Dirk, aangezien er bijenvolken achter blijven op je bijenstand, is het terugvliegen van een paar honderd bijen geen enkel probleem voor de broedaflegger. In het voorjaar is 2 a 3 km zeker een verantwoorde verplaatsing om het afvliegen zeer beperkt te houden.
    Het terugplaatsen is anders, want blijven er volken achter op die tweede stand? Over 6 weken vliegen ze namelijk verder en zullen er meer bijen terugkeren naar de tweede stand. Vervolgens zet je het volk met deels oude bijen weer thuis neer. Tenminste als je ze eind mei weer terughaalt. Die oude bijen kennen nadat ze 4 weken weg geweest zijn, nog steeds de oude situatie thuis. Dus een deel vliegt weer naar de oude kast. Maar is dat erg dat je een paar honderd of duizend oude bijen kwijt raakt uit het nieuwe volk? Groet, Ben


  • Robbie

    19-04-2020 om 10:39

    Goede morgen Ben,
    Ook ik wil in mei meedoen met een overlarf dag,maar ik krijg veel tegenstrijdige adviezen.
    Voor mijn geruststelling,wil je even meekijken of dit schema klopt.
    9 mei larfjes ophalen plaatsen in starter.
    10 mei aangeblazen doppen in pleegvolk plaatsen.
    20 mei inkooien gesloten doppen.
    23 mei koninginnen lopen uit.
    24 mei koningin in bevruchtingskastje laten lopen.
    Ben Alvast bedank.

    Robbie,
    Planning zou moeten zijn:
    9 mei larfjes halen
    10 mei check op aanname larfjes en overbrengen naar pleegvolk (dan zijn ze al 5 dagen oud)
    14 mei gesloten doppen inkooien (later geeft een grotere kans op inbouwen van doppen in natuurraat)
    21 mei geboorte koninginnen en invoeren in bevruchtingskastjes
    26 mei naar bevruchtingsstation

    Ergens in mijn blogberichten van vorig jaar onder de categorie koninginnenteelt kun je een Excel-teeltkalender vinden en downloaden naar de je computer. Groet, Ben


  • Ikas

    19-04-2020 om 11:15

    Bedankt voor je antwoord Ben. Ik zal in het vervolg alleen voerramen naar beneden verplaatsen. De reden waarom ik.dit niet meteen had gedaan is omdat ik een hele broedbak met 5.1 mm kunstraat onder heb geplaatst. Er liepen vrij veel bijen op deze raten maar op geen enkele was er een begin gemaakt met bouwen. Ik kan me niet voorstellen dat de kleinere celmaat ze ervan weerhoud om uit te bouwen. Misschien is het de kunstraat zelf, het is van een internetshop gekocht en dan weet je nooit precies wat er in zit. Deze zomer zal ik een eigen 5.1 mm pers maken.

    Ik had een stuk of 5 cellen gevonden, de meeste onder of aan de randen van de raten. Het waren zwermcellen nog heel vroeg in de ontwikkelfase. Zouden het wisselcellen geweest kunnen zijn?

    Heb je misschien nog een tip om een omgemerkte koningin te vinden. Ik wil vanaf mijn koninginnen gaan merken maar tot het zover is vind ik het nog heel lastig om ze redelijk snel te vinden.

    Ikas, zwermcellen in een heel vroeg ontwikkelingsstadium? Zaten er wel eitjes of larven in?

    Tips om koninginnen te vinden?
    - probeer ze te vinden bij de 1e of 2e controle in maart/april, dan is het volk op z'n kleinst;
    - ze zit vrijwel altijd in de bovenste bk;
    - kijk eerst op de donkere kant van het raam, het gedeelte waar dus geen licht op valt in de kast;
    - zoek vooral op open cellen, daar is ze aan het werk;
    - gebruik geen of zeer weinig rook bij het zoeken;

    Vijf of minder kunnen wisselcellen zijn, maar vaak zitten die meer midden op het raam.

    De 5,1 mm raat bouwen ze net zo makkelijk uit als 5,4 mm raat. Mits de kwaliteit was goed is. Je hebt er nu toch 2 naar boven gehangen, dan zie je het snel genoeg. Groet, Ben


  • Robbir

    19-04-2020 om 11:22

    Dank je Ben,
    Ik ga nog even je teeltkalender er opnazien.
    Goed weekend

  • Ikas

    19-04-2020 om 11:25

    oh ja nog vergeten te zeggen. De bovenste BK zat helemaal vol. Eitjes, larven, stuifmeel, gesloten broed, gesloten en open honing. Er was geen open cel te zien dit in tegenstelling met mijn andere volken.

    Ikas, dan is het een goede moer, want zo hoort het te zijn.
    Groet, Ben

  • Dirk (B)

    19-04-2020 om 12:48

    Bedankt voor je uitleg Ben.
    Blijkbaar verschilt de afstand die bijen terugvliegen bij oudere en jongere bijen, of komt het door de periode van het jaar? Wat bepaalt de vliegafstand en over welke afstand heb je het dan?
    Op de tweede bijenstand zal na 6 weken geen kast blijven staan. Op welke afstand moet ik de broedaflegger plaatsen om te voorkomen dat bijen verloren gaan?

    Dirk, in maart vliegen ze meestal niet verder dan 1000 m, in april wordt dat al verder en in mei/juni kunnen ze rustig 3 tot 5 km ver vliegen om dracht te vinden en te verzamelen.
    De dracht en de buitentemperatuur zijn dus belangrijke beïnvloeders. Je kunt op de tweede locatie een "vangkastje" achterlaten voor de terugvliegers en deze na een dag ophalen en drie dagen in een koele donkere schuur plaatsen (wel met ventilatie en af en toe wat water vernevelen door het bodemgaas). Na 3 nachten weer 's avonds buiten opstellen, dan vliegen ze zich opnieuw in. Groet, Ben

  • Annelies

    19-04-2020 om 15:38

    Bedankt voor dit overzicht. Ik wil graag het schema dat je geeft aanhouden en straks een vlieger maken. Je schrijft dat de oude kast 2 á 3 meter verderop moet komen te staan. Moet deze daar blijven staan of kan hij later weer naast de nieuwe kast neer worden gezet? Zo ja, na hoeveel tijd?

    Groet,
    Annelies

    Annelies, die kast moet daar wel blijven staan. Je mag 'm uiteraard wel dagelijks een 50cm terug plaatsen. Dan komt de kast vanzelf weer op de goede plaats terecht. Groet, Ben

  • Folkert

    20-04-2020 om 09:19

    Hoi ben,
    Onlangs al moerrooster geplaatst liggend op de raten( 38x34 cm, spaarkast)
    Ik heb nieuwe roosters aangeschaft ivm stal uitbreiding. Echter niet goed opgelet en 42x47 cm, aangeschaft. Dit rooster Ligt op de randen van de kast. Qua ruimte voor de bijen schijnt dat wel beter te zijn, echter heb ik het idee dat dat een enorme koude brug is. Daarbij kieren de randen iets.dat zullen ze wel dichtkitten maar toch... 2 opties; omruilen voor een kleiner rooster of houtenlijst om het rooster zetten. Wat is jouw advies.

    Folkert, houden zo. Op de randen is echt beter, want dan komen ze er veel makkelijker doorheen. Een houtenlijst maakt de afstand weer groter dus bouwen de bijen dan weer raat ertussen. Dus niets doen en zo laten! Groet, Ben

    Alvast dank,
    Groet, Folkert

  • Annelies

    25-04-2020 om 09:14

    Goedemorgen Ben,

    Ik ben jouw adviezen aan het opvolgen vwb imkeren in Coronatijd en heb gisteren mijn volkje gecontroleerd op zwermcellen. Gisteren, omdat het vandaag zoveel kouder zou worden. Ik trof een prachtig nest aan met gesloten broed op 8 ramen, 2 ramen gevuld met honing en 1 raam gevuld met heel veel stuifmeel en honing. Met de Honingkamer doen ze nog niet veel. Geen zwermcellen!
    Mijn vraag is nu: voor een vlieger heb ik straks dus geen 2 uitgebouwde lege ramen. Wel heb ik nog uitgebouwde ramen van vorig seizoen en eventueel een raam met gesloten honing. Hoe kan ik nu het beste handelen? Graag je advies.

    Groet,
    Annelies

    Annelies, je kunt bijvoorbeeld dat raam met stuifmeel en honing gebruiken plus een uitgebouwd raam van vorig seizoen.
    Dat mogen er ook twee extra zijn. Verder aanvullen met ramen met kunstraat. Groet, Ben

  • Annelies

    26-04-2020 om 10:04

    Dank voor je reactie, Ben.

  • Annelies

    06-05-2020 om 09:42

    Vrijdag wil ik de vlieger gaan maken. Op welk tijdstip van de dag kan ik dat het beste doen?
    Groet,
    Annelies

    Annelies, vanaf 11 uur wanneer de bijen goed vliegen. Groet, Ben

  • Annelies

    11-05-2020 om 19:05

    Hallo Ben,

    Even laten weten dat ik afgelopen donderdag met goed gevolg een vlieger heb gemaakt. Goed voorbereid maar toch ook wel met wat spanning alles stap voor stap gedaan zoals je had beschreven. Het ging prima. Prachtig om de verschillen in bewegingen van de bijen te zien bij beide kasten. Bij het moerloze volk was het snel weer rustig en bij de nieuwe kast, met de oude moer, was het een drukte van belang. Beide volken zijn weer in de rust en hebben nu nog een mooie bezetting van bijen.

    Dankzij jouw stappenplan is alles goed verlopen en hoef ik nu niet meer bang te zijn voor zwermen. Heel veel dank hier voor.

    Groet,
    Annelies

    Annelies, volgende week woensdag is de dertiende dag. Misschien toch goed om dan aan het eind van de middag je oor tegen de oude kast te houden en te luisteren naar de tuter en eventueel de kwakers. Hoor je alleen de tuter (hoge tuuttoon) dan heeft de tuter de kwakers al uitgeschakeld en ben je klaar. Hoor je zowel hoge als lage tuuttonen, dan is toch zaak de kast nog eenmaal te openen en de nog gesloten doppen te openen teneinde de kwakers los te laten en het onderling te laten uitvechten.
    Of dit laatste nodig is, hangt af van de hoeveelheid bijen en ruimte in de kast. Meestal ruimt de tuter de kwakers zelf wel op, maar in de praktijk - bij een kleine behuizing/overbevolking - kan het ook leiden tot 1 of 2 nazwermpjes. Zorg dus voor voldoende ruimte in de vorm van honingkamers. Groet, Ben

  • Annelies

    12-05-2020 om 15:09

    Bedankt voor de toevoeging. Heb het genoteerd. Blijft nog even opletten dus. Groet, Annelies

  • Rob, Assen

    21-05-2020 om 08:28

    Dag Ben, ik heb 3 honingkamers op m'n volken staan, waarvan 2 vol en vrijwel verzegeld. Die ga ik slingeren. M'n volken zijn heel erg groot, dus ik wil ze de geslingerde bakken weer gewoon teruggeven om ze ruimte te geven. Is dat een goed idee? Of eentje tegelijk en dan kijken of de bijen de ruimte in gebruik nemen en dan de volgende?

    Ha Rob, in jouw geval zou ik de derde niet volle laten staan en een tweede en derde gelijk snel terugplaatsen. Met slecht weer zou ik waarschijnlijk maar 1 hk terugplaatsen voorlopig. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht