21-12-2022

Kerst & behandelvrij imkeren

Op 12 december schreef ik een BLOG-bericht waarin ik toegezegd heb nog eens uit te wijden over mijn manier van imkeren, waarbij ik de mijtenvoortplanting probeer af te remmen, zodat je zelfs behandelvrij en duurzaam zou kunnen imkeren. Het blijft overigens risicovol en vraagt veel inspanning, maar het is wel ongelooflijk boeiend. De dondere dagen voor kerstmis geven tijd voor bezinning en reflectie, vandaar dit epistel. 

In 1984 volgde ik de basiscursus bijenhouden. Het jaar erop kwamen de varroamijten via de oostgrens ons land binnen en veranderde mijn hobby in bijenhouden én mijten bestrijden. Tijdens de basiscursus was er echter geen woord aan besteed. Hoe anders is het nu tijdens de basiscursus. Het driegangen menu neemt een nadrukkelijke plaats in tijdens de basiscursus. Het hele jaar ben je druk met de bestrijding van die van oorsprong Aziatische parasieten. 

In de beginjaren vanaf '85 was het expirementeren met tabaksrook om de mijten te detecteren en mierenzuur om ze te doden. Maar al snel dook de farmacie op het mijtenprobleem. Mijten zijn een bekend fenomeen in de landbouw, denk maar aan kippen en schapen. Harde chemie werd dus ook ingezet om de mijten tot nagenoeg nul te reduceren. In dat "nagenoeg" schuilt het gevaar. De selectiedruk op de mijten is extreem hoog en op onze bijenvolken bijzonder laag, want we proberen ook de zwakke bijenvolken in leven te houden.

Al na enige jaren bleken veel mijten onze bestrijding te overleven. Ze waren inmiddels opgewassen tegen deze chemische middelen. De mijten werden dus resistent. Nieuwe middelen werden geintroduceerd en ook deze ondergingen hetzelfde lot. Nu bijna 50 jaar later worden er nog steeds chemische middelen ingezet zoals Armitraz, waarvan inmiddels in de VS blijkt dat dit middel ook niet overal nog lijkt te werken. 

Gelukkig gebruiken veel imkers in Nederland organische middelen als tijmolie en zuren, zoals mierenzuur en oxaalzuur. Toch blijven residuen van deze middelen ook achter in de was (Thymovar en Apiguard) en in de honing (mierenzuur en oxaalzuur). Onze kunstraat is nog steeds gecontamineerd met chemische middelen, die lange tijd ingezet zijn tegen de mijten. Deze stoffen horen van nature niet thuis in onze bijenvolken. 

Voor mij was het zien van verbrand witgebleekt gras voor de vliegopening van mijn kasten, veroorzaakt door de mierenzuurdamp, die de bijen trachten naar buiten te vertileren, de trigger om het roer om te gooien en te willen stoppen met de bestrijding. Dat het spul bepaald niet mens- en diervriendelijk is, blijkt wel uit de te treffen voorzorgsmaatregelen als rubber handschoenen, beschermbrillen en gasmaskers. 

Toch hebben we als imkers allemaal hetzelfde goede doel voor ogen: onze bijenvolken in leven houden. In de kern heiligt het goede doel de middelen. Het is ook onze wettelijke plicht om de bijenvolken goed te verzorgen en gezond te houden. 

Kan het ook anders zonder de toepassing van bestrijdingsmiddelen?

Cuba: Toen in Cuba, waar men dezelfde bijenrassen houdt als hier, zo'n 20 jaar geleden de mijt geintroduceerd werd, ontbrak het de imkers aan geld om bestrijdingsmiddelen in te zetten. Bovendien besloot de overheid om niet in te grijpen en de natuur het zelf te laten oplossen. Cuba had een zeer bloeiende imkersbedrijfstak met 208.000 bijenvolken in 1985 en een gemiddelde honingopbrengst van 40 tot 70 kilo per volk. Na een aanvankelijk moeilijke periode met 40% verliezen aan bijenvolken ten gevolge van de introductie van de varroamijt (126.000 volken in 2003), herstelde na 4 jaar het evenwicht tussen mijten en bijenvolken en bleven vooral de resistente volken over. 

Als imker weten we hoe gemakkelijk het is om vanuit één volk wel vijf broedafleggers te maken. Het is dus heel eenvoudig om verliezen te compenseren en de aantallen volken op peil te houden. Nu 20 jaar na de introductie leven er 221.000 bijenvolken op Cuba zonder dat ze iets doen aan de bestrijding van de mijt. Volken, die mijtgevoelig waren, zijn uitgestorven. Uitsluitend volken die de mijten zelf kunnen managen zijn overgebleven. Het probleem is beheersbaar geworden. 

Ook in Nederland is dit mogelijk. Samen imkeren 2.0 is een project waarin diverse Nederlandse imkergroepen samenwerken om te laten zien dat behandelvrij imkeren mogelijk is. Het blijft weliswaar risicovol, echter door het bestrijden in te ruilen voor het monitoren van de mijtenbesmetting zijn deze risico's te managen.

Voor imkers, die geen tijd of zin hebben om extra aandacht te besteden aan het monitoren van de mijtenbesmetting is het zeker noodzakelijk om het twee- of driegangenmenu voort te zetten. Dit is echt een noodzakelijk kwaad om geen volken te verliezen. 

Mijn transitie naar het behandelvrij imkeren: Vanwege mijn aversie van bestrijdingsmiddelen paste ik de middelen al met mate toe op mijn bijenvolken. Harde chemie is nooit toegepast en de dosering van Thymovar, ApiLifeVar, mierenzuur en VarroMed was bij altijd minder dan voorgeschreven door de fabrikanten. Hiermee was er dus altijd sprake van enige mijtendruk, zodat de bijen uitgedaagd werden zelf ook nog iets in te brengen aan hygienisch gedrag. 

Het gebleekte gras was de trigger voor mij om naar "treatmentfree beekeeping" te googlen. Al gauw kom je dan op de site van resistantbees.com waarin de kleine cellen (4,9 mm), een aangepaste raatafstand, beperking van het darrenbroed en de Housel positionering worden uitgelegd. Vele imkers in de wereld hebben hier positieve ervaringen mee. 

Dit was dus mijn eerste en belangrijke verandering in 2016: het eerste volk werd overgezet op het kleine cellen+ concept. Vele tientallen volken volgden in de jaren erna. Soms via een tussenstap van 5,1 mm kunstraat, maar meestal direct opgebouwd als 4,9 mm broedafleggers.

De tweede stap was het verbeteren van het hygienische gedrag in mijn volken of beter gezegd het Varroa Sensitieve Hygienische (VSH) gedrag. Dit richt zich vooral op het ruimen van poppen, die aangetast zijn door zich reproducerende mijtenfamilies en virussen. De niet reproducerende steriele moedermijten worden met rust gelaten. Ik deed dit door vier dochters van mijn teeltmoer in Belgie kunstmatig te laten insemineren met darren afkomstig van een VSH-lijn. De oorspronkelijke moeder van deze dochters was een kadootje van imkervriend René. De moeder was al in 2015 expirementeel aangepaard met VSH-darren op het bevruchtingstation Neeltje Jans.  

Deze stap (het inkruisen van VSH eigenschappen) kunnen inmiddels alle imkers zetten. In 2021 en 2022 stonden er VSH darrenlijnen op Ameland, al eerder stonden er dergelijke lijnen op Marken en in 2023 staan er VSH-darren op het bevruchtingstation Flevo. Dit betreft Buckfast-stations, maar ook de Zwarte Bij en de Carnica vereniging zorgen voor hoog hygienisch materiaal op de bevruchtingstations. 

De derde stap betreft de selectie van de beste teeltmoeren per lijn. Telen is het opstapje naar selectie. Uitsluitend door de mijtenbesmetting van de nieuwe volkjes met teeltmoeren met elkaar te vergelijken leidt dit uiteindelijk tot een mogelijke verbetering van de eigenschappen. Door dochters van de geselecteerde moeren opnieuw aan te paren met hoog hygienische darren kun je de gewenste eigenschappen (= weinig mijten en geen DWV of ABPV) op een hoger peil krijgen. Dit is een continue proces. Bij de selectie wordt er uiteraard ook gelet op de andere eigenschappen, waarbij weerstand tegen ziekten en zachtaardigheid belangrijk zijn. 

Uiteraard kunnen imkers, die geen tijd hebben voor dit selectieproces, wel meeliften op het selectiewerk van derden. Je kunt bij mij en andere telers larfjes kopen, die in beginsel de gewenste eigenschappen bij zich dragen. Deels gaan de eigenschappen met standbevruchting verloren, echter de positieve effecten zijn zeker nog merkbaar. Hetgeen weer leidt tot betere overlevingskansen.  

De vierde stap betreft het Darwiniaans eenbaksimkeren in bijvoorbeeld een Spaar-, Dadant- of Topkast. Door een beperking van het broednest tot één broedkamer met maximaal 8 simplexramen broed of 5 of 6 ramen dadant beperk je de mijtenreproductie ten opzichte van het werken met twee broedkamers. Dr. Thomas D. Seeley heeft hier uitgebreid onderzoek naar gedaan. In deze slide uit zijn voordracht zie je overduidelijk het verschil in mijtenbesmetting en het resultaat van een veel betere overwinteringskansen in kasten met een compacte broedruimte. Een Nederlands onderzoek van Hayo Velthuis wijst ook op beperking van de mijtgroei in compact gehouden broednesten vanwege de betere warmtehuishouding. 

Dat het eenbaksimkeren anderen en mij zo goed bevalt, had ik eerlijk gezegd niet verwacht. De gevreesde zwermdrift blijft meestal achterwege wanneer je tijdig en voldoende honingkamers verstrekt. Overigens is de zwermdrift wel rasgebonden. De Zwarte Bij is meer gericht op zwermen dan de Buckfastbij en deze bij zal dus ongeacht het type kast sneller gaan zwermen. 

De oogstbare honingopbrengst is aanmerkijker hoger dan bij het imkeren met twee broedkamers en je kunt om natuurlijk te imkeren de laatste volle honingkamer als wintervoer op de broedkamer achterlaten. Ook dit aspect heeft positieve effecten op de overwintering en voorjaarsontwikkeling van bijenvolken. 

Als vijfde en laatste stap wil ik graag pleiten voor voldoende beschikbaarheid van diverse stuifmeel- en nectarleveranciers het jaarrond. Er is vaak voldoende stuifmeel voorhanden in april, 1e helft mei en juni. Echter in juli en augustus worden de zomers droger en warmer en verwelken veel gewassen. Juist in de maanden augustus en september hebben de bijen veel vers stuifmeel nodig om hun eiwitreserves aan te leggen ten einde langlevende winterbijen te worden. De dracht van de klimop in oktober komt te laat voor de opbouw van winterbijen. Voldoende kwalitatief voedsel in het larvale stadium verhoogt de weerstand van volken tegen de alsmaar terugkerende virusinfecties. 

In november manifesteert zich soms deze neerwaartse spiraal, waarbij volken ineenstorten vanwege virusinfecties en kortlevende winterbijen. Veelal een gevolgd van DWV-virussen, die zich hebben kunnen dupliceren via de varroamijten en de poppen. Tijdens het oxalen wordt soms zichtbaar dat het noodlot heeft toegeslagen. 

Ik hoop van harte dat dit noodlot aan je deur voorbij gaat, maar het blijft wel natuur. Laten we vooral met elkaar proberen het bijenhouden zo natuurlijk mogelijk te houden, want de bijenvolken verdienen een duurzame natuurinclusieve toekomst.

Gezellige feestdagen en een gezond, vredig en gelukkig 2023 toegewenst! 

Ben Som de Cerff & Ria Harkink

http://www.de-vlinder-en-go.nl/

 

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Johanna Grönloh

    18-12-2022 om 13:34

    Bedankt voor deze mooie uiteenzetting. En uiteraard ook een mooi, maar vooral gezond 2023.Niet alleen voor jullie,maar ook voor de bijen.
    Hartelijke groet.

  • Sietse Rozema

    20-12-2022 om 21:45

    Mooi geschreven Ben,

    Ook ik wil het op deze wijze gaan voortzetten. De eerste stap in 2022 gezet met een mooi volkje van jou op kleine cellen. Hier een viertal jonge moeren van gekweekt met zelfde eigenschappen. In 2023 van de kast met kleine cellen afleggers maken, en dan ben ik al aardig op weg. Bedankt voor je mooie uitleg, en op naar een mooi nieuw bijen jaar in 2023. Ik hoop dat er uiteindelijk vele zullen volgen, en zo op deze wijze de bijen zelf weer baas worden in hun kast en zonder rotzooi kunnen overleven.

    Vriendelijke groet,
    Sietse

    Ha Sietse, leuk dat je je ervaringen met ons deelt. Volgend jaar ook misschien koninginnenteelt gaan doen? Dan kun je hier weer larfjes afnemen van de beste teeltmoer. Want dochters en kleindochters verwateren langzaam kwa eigenschappen. Groet, Ben

  • Xander Pikaar

    21-12-2022 om 21:27

    Het eenbaksimkeren vind ik heel interessant, dat wil ik wel proberen. Hoe pas je dan raatvernieuwing toe? Zo'n volk heeft die ene bak toch al snel vol met broed.

    Ha Xander, er zitten 5456 cellen op gewone BK-simplex ramen. Met 11 ramen kom je dan op 60.000 cellen. Dat is dus voldoende voor een goede koningin. Echter eind maart/begin april is het broednest nog maar 4,5 of 6 ramen broed en dan kun je overtollige voerramen of beschimmelde of lege kantramen wegnemen en vervangen door 2 tot 3 ramen kunstraat tegen het broednest. Wellicht maak je nog een keer een broedaflegger van 3 ramen en daarmee kun je weer 3 ramen kunstraat inbrengen. Soms is dat laatste niet nodig omdat er helemaal geen zwermdrift ontstaat. Vooral tijdig voldoende halfhoge honingkamers geven.
    Gemiddeld kun je dus per jaar tussen de 3 en 6 ramen per jaar vernieuwen. Meer dan genoeg. Groet, Ben

  • Hans Mohrmann

    22-12-2022 om 10:28

    Ben wat een mooie ontwikkeling heb jij doorgemaakt. Nog een laatste stap zou zijn te waken over de genetische diversiteit die nodig is om ook op termijn gezonde bijen te houden.

  • Francois

    22-12-2022 om 10:34

    Hoi Ben, als beginner vraag ik me af of ik 2 simplex kasten achter mekaar kan koppelen tbv 1baks imkeren. Hoe moet dan de opening van de voorste naar de achterste bak worden?

    Ha Francois, kun je niet beter een nieuwe topkast in elkaar timmeren, dan twee bk's koppelen? Dat koppelen van twee bk's lukt nog wel maar je hebt ook nog een bodem nodig.....
    Groet, Ben

  • Mari van Iersel

    22-12-2022 om 10:39

    Veel positieve punten in dit verhaal maar dat kleinere broednesten minder mijten zouden opleveren is een sprookje. Een berekening als voorbeeld.
    Stel dat een 2000 mijten in een volk zitten. Dat is een fors aantal. Dan zit 80% in het broed, 20% op de bijen. 400 mijten op de bijen die op zoek zijn naar larven van de geschikte leeftijd. Die 400 mijten stappen niet allemaal tegelijk in, maar verdeeld over de tijd. Dagelijks moeten 400/6=66 mijten een volwassen larve vinden.
    Het broednest bestaat uit eitjes, larven, poppen in de verhouding 3:6:12. Bij een broednest van 6300 cellen heb je 900 eitje, 1800 larven, 3600 poppen. Van die 1800 larven zijn er 1800/6=300 geschikt voor de instap van mijten. Ruimschoots genoeg voor 66 mijten.
    Een broednest van 6300 cellen is 1,5 raam vol broed. Dat is dus een klein broednestje en toch al genoeg larven voor veel mijten.
    Een halve spaarkast broedkamer vol broed telt ongeveer 60 dm2 broed = 23.000 cellen broed met daarvan 23.000/21=1100 larven van de geschikte leeftijd. Een aards paradijs voor de mijten.
    Conclusie: de broedruimte beperken om de voortplanting van de mijt te belemmeren heeft weinig zin. Selecteren op minder mijten heeft vast een beter effect dan maatregelen nemen om de mijtgroei te hinderen.
    Natuurlijk prettige feestdagen en een mooi bijenjaar met vooral weinig varroamijten.

    Ha Mari, jij ook vooral een gezond en mooi bijenjaar toegewenst. Uiteraard heeft jouw redenering ook door mijn hoofd gespeeld. Toch wijzen diverse onderzoeken en publicaties naar een direct verband tussen de omvang van het broedruimte en de omvang van de mijtenpopulatie aan het eind van de zomer. Het bekendste onderzoek is van Prof Thomas D. Seeley in 2019. Wellicht speelt niet het aantal broedcellen, maar een betere warmtehuishouding in een eenbaksbroednest een rol van betekenis? Ook de heren Velthuis en Kraus pleiten voor warme compacte broednesten.
    Ik zal de publicaties nog eens verzamelen en als leesvoer aanbieden.
    Groet, Ben

  • Hilda ter Steege

    22-12-2022 om 10:51

    Wat helder vertel je en leg je steeds weer uit! Ik heb pas afgelopen najaar de basiscursus afgerond en in de late lente 2 volkjes gekregen, waarbij ik door mijn mentor gewezen werd op jouw publicaties en uitleg op you tube. Ik hoor en zie je publicaties met interesse! 1volkje is erg agressief : ik zoek nu toch ook maar een ( regen)broek die me beschermt, want ze vinden steeds weer een plek om me te steken. Maar de mijtenval is laag tot nu toe. 1 per dag of minder. Ik heb ze hun honing laten houden, wel bijgevoerd, behandeld met Varromed in de zomer maar nu niet oxaalzuur gebruikt vanwege de lage mijtval. Dit vanwege jouw tips in de filmpjes zo gedaan. Alles is voor het eerst. Zelfs de hoornaar die ik voor het eerst in 7 jaar in mijn tuin hoorde en bij de kasten zag vliegen. Ik ben geïnteresseerd in de manier die jij toepast, maar kleinere kunstraat hebben ze nog niet in het verkooppunt in de buurt. En hoe kom ik aan een minder chagrijnige koningin? Zodat het hele volk wat lieflijker wordt? Goede, betekenisvolle kerstdagen gewenst en een mooi 2023, Ben!
    Groet, Hilda

    Ha Hilda, dank je voor je terugkoppeling, leuk om te lezen. Kunstraat met 4,9 en 5,1 mm cellen is tegenwoordig verkrijgbaar bij Imkerij De Linde in Sint Oedenrode (Olland) en bij het Bijenhuis in Wageningen. Je kunt al een klein stapje maken met de introductie van 5,1 mm kunstraat. Dat accepteren ze vrijwel altijd. De stap naar 4,9 is moeilijker.

    Jonge koninginnen met zachtaardige eigenschappen zijn verkrijgbaar via telers, die vaak weer aangesloten zijn bij rasverenigingen voor de Buckfastbij, de Carnicabij of de inheemse Zwarte Bij.
    Je kunt eens navraag doen bij de lokale bijenvereniging, die weten meer over het bijenras dat in jouw omgeving gehouden wordt. Mocht je in de Achterhoek wonen, dan kan ik je wel helpen. Groet, Ben


  • Gerrit Knoef

    22-12-2022 om 11:04

    Bedankt voor weer een uitgebreid en helder verhaal. Zelf ben ik in maart ook overgegaan op 1 baks imkeren. Veel ruimte gegeven door op tijd honingkamers te plaatsen. Dat is mij prima bevallen. Op 1 heel vroege (eind april) zwerm na geen zwermen. Dit jaar ook actief (periodiek) mijten geteld (en schudtest gedaan) en op basis daarvan selectief behandeld. De volken die ik in zomer heb behandeld heb in niet hoeven druppelen, op 1 na. Dat volk heb ik ook moeten druppelen. Uit dat volk vielen na het druppelen ook de meeste mijten! Ik heb nu ruim een week na het druppelen dagelijks geteld. Het valt op dat 3 dagen na het druppelen een piek in mijtenval is. Bijen zaten nog op tros. Nu het zachter weer is en de bijen losser zitten nam de mijten val weer 1 dag toe om vervolgens weer te dalen. Nu 10 dagen na het druppelen vallen er nog steeds 10 tallen mijten per dag.
    Ik wens jou en Ria fijne feestdagen en een goede jaarwisseling toe.
    Groeten Gerrit

    Ha Gerrit, dank je voor je verhaal. Je merkt inderdaad terecht op dat een enkel volk echt gevoelig is voor mijten en anderen niet of veel minder. Hier gaat ook de bekende 80/20 regel op. Probeer die mijtgevoelige volken zsm te voorzien van een betere jonge moer en laat ze geen darren opkweken. Daarmee stuur je een beetje in de goede richting. Je blijft natuurlijk wel afhankelijk van je omgeving, eigenlijk zouden we dit in samenwerking met andere imkers moeten doen. Groet, Ben

  • Hiemstra

    22-12-2022 om 11:53

    Hallo Bram. Mooi verhaal. Ook ik wil graag naar natuurlijk 1-baks imkeren met een compact broednest en kleine cellen.Heb daarvoor plastic 4.9 mm raat gekocht bij resistantbees. Als het even kan, wil ik uiteindelijk imkeren geen varroa behandeling. In die aanpak past ook het laten zwermen (passief) of een aflegger maken (actief) om de hoeveelheid mijten onder controle te houden. Ik zie dat je plaatje over het aantal mijten afkomstig is uit een Youtube video van Tom Seeley. Hierin wordt gezegd dat de bijen in de kleine kasten hebben gezwermd in het tweede jaar. Denk je dat dit verklaring is voor de lagere aantal gemeten mijten (broedstop) of is het broednest compacter en warmer waardoor de reproductie minder is? Graag je mening

    Ha .....Hiemstra, ik heet Ben en geen Bram ;-). Ik denk dat er drie directe redenen zijn voor de lagere mijtendruk. 1) met een zwerm vertrekt 10 tot 15% van de mijten 2) door de broedstop worden de mijten ouder en kunnen ze zich tijdelijk niet voortplanten 3) de warmtehuishouding van een bol broednest in een 1-bakskast is beter te handhaven dan in een 2-bakskast. Ook de geringere raatafstand heeft een positief effect op het warmtebehoud.

    Als indirecte oorzaak: bovenstaande kan een positief effect hebben op de gezondheid en levensduur van de jonge bijen, die onder meer optimale omstandigheden opgroeien en geboren worden. Groet, Ben

  • Jan Timmers

    22-12-2022 om 11:59

    Dag Ben,
    Meer dan 50 jaar bijenhouden en ook overgeschakeld op éénbaksimkeren wat enorm goed bevalt. Een prachtige oogst was het gevolg.
    Fijn dat je de enorme bijenkennis deelt met ons.
    Gezond 2023 voor onszelf en de bijen wens ik een ieder toe en natuurlijk een mooi jaar!

  • Maurits Campert

    22-12-2022 om 13:22

    Mooi Ben en DANK voor alles dat je voor ons allen doet! Je bent een goed mens.
    Mag ik van de gelegenheid gebruik maken om je dit jaar nog één vraag te stellen.
    Ik heb twee uitgeholde boomstammen...mag/kan ik daar in het voorjaar een geschepte zwerm in kiepen of pikken de dames dat niet en gaan de verkenners direct op zoek naar iets beters om naartoe te zwermen?

    Ha Maurits, natuurlijk kun je daarin in de avond een zwerm huisvesten. Zorg wel voor wat reepjes voorbouw aan het plafond of aan de toplatten. Zo mogelijk na drie dagen gaan bijvoeren om de raatbouw en broednestontwikkeling te stimuleren. Groet, Ben

  • Maurits Campert

    22-12-2022 om 14:34

    Dank Ben. Ik ga het proberen; moet alleen even kijken hoe bij te voeren. Anders toch maar een Warré mocht het niet lukken. Een puur natuur kast erbij zou mij volgend jaar heel bijazonder lijken naast mijn Topkast3.0 en spaarkast waarin ik ook naar cel verkleining ga toe werken.

  • Hero

    22-12-2022 om 15:28

    Ha die BuckfastBen Zeg wat kreeg je een raar antwoord terug van Ian? denk dat ze daar iets te veel last hebben van de kou? mijn volken vlogen vanmiddag nog ,maar een aantal zijn te klein en zullen het voorjaar niet halen. Groet BuckfastHero.

    Ha Hero, inderdaad vreemde reactie. Ik had wel een meer open minded reactie verwacht. Hij doet ook mee aan onderzoek naar hygiene van zijn teeltmoeren. Laat grote verschillen zien, helaas geen vervolg hierop. Op Cuba houden ze 220.000 apis mellifera volken zonder bestrijding en toch top honingpbrengsten. Moet dus kunnen.
    Waarom voeg jij je verzwakte volkjes alsnog niet samen? Gewoon op elkaar zetten, waarbij de bezette raampjes zoveel mogelijk boven elkaar komen te zitten. Het proberen waard. Groet, Ben

  • Hero

    22-12-2022 om 16:29

    Ik werk veel met topkasten in combinatie met gescheiden honingkamers, zou ze kunnen verenigen want ze bezitten losse broedbakken, sommige volken waren in september nog zeer sterk, maar omdat er vanaf half juli geen stuifmeel was, was ik al bang voor dit. Maar het vreemde is dat er ook volken zijn op de stand die zeer sterk zijn, dus deze zienswijze valt ook in duigen? De moeren hadden zich al bewezen, kan er eigelijk geen verklaring voor geven. Zeer weinig varroa en geen d.w.v bijtjes. Laten ze het zelf maar uitzoeken. De natuur selecteert , heb daar vrede mee. Groet BuckfastHero.

  • Dave

    22-12-2022 om 17:29

    Hoi Ben, afgelopen periode de eerste voorbereidingen voor eenbaks imkeren begonnen. Meeste volken op 1 bak. De rest hoop ik in februari op 1 bak te kunnen zetten. Mede door enorm grote late dracht hier op Schouwen-Duiveland zat bij controle de bovenste broedkamer bij enkele volken vol honing. Hopelijk kruipen ze nog omhoog.
    Bedankt voor je blog en hele mooie feestdagen en een top 2023 toegewenst.

  • Herman jubbega

    22-12-2022 om 20:11

    Even een correctie, de varroamijt is in 1983 voor het eerst in Nederland gesignaleerd. En wel in de Achterhoek en Twente. In september 1983 draaiden wij een film van het ministerie van landbouw over varroa. Voorlichting etc was er tijdig klaar voor. Bijenvereniging toen afd Frederiksoord.
    Niet zo belangrijk, maar toch.

    Ha Herman, we hebben dus komend jaar een veertig jarig lustrum van de varroamijt in Nederland. Daar moeten we iets mee doen. Bestaat die film trouwens nog? Groet, Ben

  • Herman

    23-12-2022 om 10:26

    Die film hadden wij destijds van het ministerie van landbouw en visserij, directie voorlichting en externe betrekkingen. Postbus 20401, 2500ek ‘s gravenhage.
    Filimno-B 509-1 Varroa een bijenplaag.. Misschien dat deze daar nog op de plank ligt. Groet herman

  • Johan Boyen

    24-12-2022 om 17:46

    Ben, een bijzonder mooie uiteenzetting bij het afsluiten van dit jaar. Bedankt voor de vele zeer leerrijke “bijenlessen” die we dit jaar mochten meemaken.

  • Elza

    25-12-2022 om 10:24

    Goedemorgen Ben
    Dank voor het duidelijke stuk!
    Je schrijft dat er bij jou en andere imkers larfjes gekocht kunnen worden met de gewenste eigenschappen. Heb je ook een overzicht van imkers die die larfjes hebben? Ik wil er komemd jaar ook graag verder mee aan de slag. Fijne kerstdagen!
    Groetjes
    Elza

    Ha Elza, iedere rasvereniging heeft telers, die larfjes aanbieden. Dus je moet contact opnemen via VCI voor carnica, BBV voor buckfast en Zwartebij.org voor de zwarte bij-telers. Ik weet niet welk ras jij hebt? Groet, Ben

  • Hero

    01-01-2023 om 18:31

    Ben een gezond nieuwjaar gewenst , voor jullie en voor de bijen , vandaag hielden alle volken een reinigingsvlucht en enkele volken kwamen binnen met stuifmeel! Groet Buckfasthero.

    Ha Hero, jij ook de beste wensen! Het is toch wel bizar dat de bijen rond de jaarwisseling met stuifmeel binnen komen. We hebben inmiddels het klimaat van de regio Bordeaux van dertig jaar geleden. Voor de bijen overigens geen probleem met hun Aziatische/Afrikaanse roots. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.