25-05-2021

Kleine cellen

Uit allerlei berichten op fora en dergelijke blijkt dat de werkwijze en principes achter het kleine cellen concept niet door iedereen goed begrepen wordt.

De doelen van het kleine cellen concept zijn dat:

  • de mijten zich minder snel zullen reproduceren in het werksterbroed, vanwege beperking van de instapruimte
  • de mijten meer in zullen stappen in het darrenbroed en tevens meervoudig zullen instappen in het darrenbroed vanwege beperkte beschikbaarheid.

Dit is de kern: een verminderde reproductie waarbij het werksterbroed vaker ontzien wordt en het beperkte darrenbroed juist extra in trek is. Bij deze methode wordt max 6 tot 8% darrenraat op ieder raam aangeboden, dit wordt NIET meer weggesneden. Dit beperkte darrenbroed is de kern van de methode. 

Afhankelijk van de raamsoort kun je de weg te snijden driehoek bij het kunstraat berekenen. Ik gebruik zelf hoofdzakelijk dadantramen. 

Doordat er een beperkt aanbod is van darrenlarven, stappen hier vaak meerdere mijten op in. Dat verstoort de reproductie waardoor hier minder mijtendochters uit geboren worden. Vaak wordt zo'n zwaar besmette dar geruimd, omdat hij niet levensvatbaar is. 

Daarnaast is de warmtehuishouding beter door de kleinere raamafstand (3,2 cm) en kunnen bijen binnen dezelfde broednestomvang 17% meer bloedcellen verzorgen. Dit is vooral in het voor- en najaar bij lagere buitentemperaturen relevant.

Dit versterkt de voorjaarsontwikkeling en de overleving in de winter. 

Naast de gereduceerde mijtenreproductie is selectie op koninginnen met een verhoogde hygiene een must om de mijten onder controle te houden. Het resultaat van dit alles kun je in augustus meten via een Bee Vital schudbeker. Hierover later meer. Eerst een inkijkje in dit behandelvrije volk van mei 2019.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Tomer

    27-05-2021 om 10:42

    Ik veronderstel dat je op elk raam een door jou gekozen hoekje darrenraat laat bouwen, zodat ze niet overal willekeurig wat darrenraat maken op die 4,9 cellen. Dat zal dan mss een warboel worden, zeker met de 32 mm raatafstand? Komt er op het raam tegenover darrenbroed bvb nog werksterbroed, of is de tussenruimte dan te klein?
    Maar 10 ramen x 8% is ook bijna een volledig raam darrenbroed. Kweek je zo dan niet evenveel mijten als wanneer je een raam darrenraat zou vergeten weg te halen?
    Natuurlijk, als de bijen sowieso 8% darrenraat maken, dan liever in die hoekjes...

    Ha Tomer, ik gebruik 6 tot 8% darrenraat en er zitten bij mij meestal 8 of 9 ramen in een dadantkast. Dat maakt dus 8 of 9 x 7% = 56 tot 63%. Dit is ruim een half raam bij elkaar.
    Door de spreiding over alle ramen zullen deze niet zoals bij een bouwraam tegelijkertijd belegd worden. Er is dus meer kans voor de mijten op het vaker vinden van open darrenbroed. Door de beperking zullen er echter meervoudig mijten instappen (3 tot 7 heb ik wel gezien) en daar komen minder dan 1 dochter per moeder uit. Terwijl een bouwraam een paradijs is voor de mijten op dat (korte) moment. Daarna moeten ze weer instappen in het werksterbroed. Overigens blijkt uit een wetenschappelijke studie dat bij veel aanbod van open darrenbroed deze veel minder aantrekkelijk is dan bij een aanbod van schaars open darrenbroed.
    Die kleine hoeken zijn dus vaker beschikbaar en extra aantrekkelijk. De mijtenvoortplanting verschuift van werkster naar darrenbroed. Echter met minder succes vanwege het meervoudige instappen. Groet, Ben

  • Lineke

    27-05-2021 om 10:54

    Hoi Ben, kan je kant en klaar kunstraat kopen met kleine cellen en een hoekje darrenraat, of hoe werkt dat? En heb je dan ook andere afstandstrips nodig?
    Groet, Lineke

    Ha Lineke, in de dadantkasten en alle andere buitenlandse kasten worden geen afstandsstrips gebruikt maar geleidestrips. Ik denk dat afstandsrepen een Nederlandse of Belgische vinding is.
    Het kunstraat (gewoon rechthoekig) kun je kopen bij Imkerij Onder de Linde (webshop). Maar pas op: de overgang gaat niet zo makkelijk. Groet, Ben

  • Maurits Tax

    27-05-2021 om 11:50

    Dag Ben, een vraag met een andere content: ik zag aan het begin van je filmpje mieren op de kast lopen. Vormen die geen bedreiging voor de honingvoorraad? Zo ja, wat kan je ertegen doen? Dank voor je antwoord.
    Met vriendelijke groet.

    Ha Maurits, ze komen niet in de kast, maar beschadigen wel het styropor en zelfs hout is niet veilig. Ze zoeken vooral warmte, vocht en nestgelegenheid. Soms tref ik een paar duizend mieren aan op het folie met honderden of meer eitjes. Ze worden iedere week door mij weggeveegd, maar ze komen gewoon weer terug. De honingvoorraad heeft er niet onder te lijden. Ik zal ze eens fotograferen, want het is wel indrukwekkend.
    Groet, Ben

  • Jaap uut Ede

    27-05-2021 om 21:42

    Hoi Ben,
    Dat puntje darrenraat op ieder raam; mag ik daarbij aannemen dat het ook bij een ander formaat ramen werkt of alleen bij Dadant?

    Jaap, ik doe het ook bij simplexramen, maar denk eraan dat dit een onderdeel is van het kleine cellen concept. Bij gewone kunstraat heeft het geen zin. Groet, Ben

  • Gerard

    27-05-2021 om 21:54

    Dag Ben,
    Ik zag in je filmpje een gesloten moerdop. Op de 9e dag sluit de moerdop en vertrekt de moer toch? Was je nu toevallig op tijd? En ik dacht dat alleen doppen breken zwermvertragend werkt, maar de zwermdrift niet laat ophouden?

    Ha Gerard, mijn buckfast bijen zijn blijkbaar zwermtraag of honkvast. Ik kom zo vaak gesloten doppen tegen terwijl de moer nog steeds rond loopt en eitjes legt. Vaak is na 1 of 2x zwermcellen breken de zwermdrift weer weg. Soms neem ik bij aanhouders een paar ramen broed en bijen mee. Groet, Ben

  • Anneke van Pelt

    27-05-2021 om 23:07

    Hallo Ben, waarom werkt het puntje darrenraat niet bij gewoon kunstraat?

    Ha Anneke, de grootte van de larfjes is bepalend voor de productie van broedferomonen. Hoe groter de larfjes des te meer fenomenen. Meer fenomenen betekent meer aantrekkingskracht mijten. De feromoonproductie vanuit het open broed is maximaal net voor sluitingstijd.
    De verhouding tussen de grootte van kleine cellen en dat van vrij gebouwde cellen darrenraat is anders dan tussen grote cellen en darrenraat. Die laatste twee liggen dichter bij elkaar. En daarom is de aantrekkingskracht van darenraat bij kleine delen groter. Er is nog een tweede reden: bij een groot aanbod van darrenraat(bouwramen) is de aantrekkingskracht kleiner dan bij minder vorkomend darrenraat. Dit is de uitkomst van een recentelijke we5enschappelijke studie . Groet, Ben

  • Michel

    27-05-2021 om 23:22

    Dag Ben, ik vervang vanaf dit voorjaar de overtollige voedselramen en de oude ramen van 5,4 mm systematisch door ramen met kunstraat 5,1 mm. Ik stel evenwel vast dat quasi al mijn volken daar moeite mee hebben om die nieuwe ramen mooi uit te bouwen en sommige volken maken er een knoeiboel van. Ik stelde vandaag bij enkele volken vast dat ze zelfs verschillende zwermdoppen aanbouwen aan het niet opgebouwde kunstraat en dat ze de zijkanten of stukken in het midden van het kunstraat gewoon afbijten of niet opbouwen. Is het normaal dat de volken problemen hebben met het opbouwen van de 5,1 mm-cellen? Moeten ze dat nog aanleren en zich eigen maken? Vriendelijk dank bij voorbaat voor jouw advies. Michel

    Ha Michel, meet svp de kunstraat even na of je echt wel 5,1 hebt en niet 4,9 mm. Dus 10 cellen meten moet 5,1 cm geven.
    Het is inderdaad zo dat niet alle bijen slagen in het netjes bouwen van 4,9 mm. Bij 5,1 mm heb ik bijna nooit problemen. Er is een onderzoek van Herald Stinger waarbij 2 van de 8 carnica lijnen goed wisten om te gaan met 4,9 mm kunstraaat. De rest niet.

    De carnica- en kaukasicabijen zijn vrij groot en dus minder makkelijk om te zetten naar kleine bijen. Bij zwarte bijen gaat het beter en met buckfast ook redelijk goed. Groet, Ben

  • Roel

    27-05-2021 om 23:27

    Ben,

    Interessante blog en vragen/antwoorden.

    In de online cursus wordt ergens gezegd dat door een reden(kon het zo niet meer achterhalen) de bijen kleiner worden en dat moet niet, ze hebben een kortere tong en kunnen niet goed de nectar opzuigen. Gezien jou ervaringen lijkt dit totaal geen probleem te geven.

    Groeten Roel

    Ha Roel, dit gerucht is de oorsprong van de vergroting van het kunstraat zo'n 100 jaar geleden.
    Die kleine bijtjes halen net zo veel honing als mijn bijen van een paar jaar geleden. Het maakt helemaal niets uit in honingopbrengst. Groet, Ben
    PS de lichaamsafmetingen zijn inderdaad 7% kleiner, maar een broednest van dezelfde inhoud levert 16% meer bijen op. Dus ook meer haalbijen. Per saldo?.?

  • mark

    28-05-2021 om 09:38

    Hoi Ben, is er nog steeds geen nieuw "trucje" om koninginnen in te voeren in een bestaand volk met koningin? Stel je gaat met de starter aan de gang, want het wordt beter weer. Dan kun je van de bestaande volken de moeren doodknijpen om deze moerloos te krijgen zodat daar of doppen in gebracht kunnen worden, of nieuwe koninginnen. Maar wat als de doppen niet worden aangeblazen, of er gaat iets anders mis. Dan zit je met de hoofdvolken die moerloos zijn. Wat zou jij doen?

  • Agnita

    28-05-2021 om 17:34

    Hallo Ben, een andere vraag.
    Er is vanmiddag een zwerm afgekomen uit mijn topkast, die ik niet helemaal begrijp. (Het was wel heel mooi).
    Er zit een mooi volk met P-moer in de topkast..
    9 Mei heb ik een veger gemaakt, de P-moer met jonge bijen in een nieuwe kast.
    In de oude kast heb ik toen niets gezien van zwerm- of redcellen, zelfs geen speeldopjes.
    16 Mei in de oude kast gekeken, misschien ben ik niet zo'n goede zoekster, maar ik vond slechts 2 koninginnencellen. Ik heb er verder niet in gekeken, het was nogal frisjes en ik was allang blij, dat ik een koninginnencel vond. En dan nu vanmiddag een zwerm uit de oude kast, is dat normaal? Heb ik iets gemist, kast toch nog te vol?, slaan de bijen de voorzwerm over en heeft de zwerm een jonge onbevruchte koningin?
    vrgr Agnita

    Ha Agnita, je oude p moer zit in de veger. Op 9 mei is de veger gemaakt, dan had je op 22 mei redcellen moeten breken. Dus je bent te vroeg geweest en er zijn redcellen blijven zitten, daarom komen er nu nazwermen met jonge onbevruchten moeren af. Groet, Ben

  • J El

    29-05-2021 om 22:41

    Even een vraag van andere orde, betreft een broedaflegger. Ik heb van de week 7 broedafelggers gemaakt, en vraag me nu af wat ik ze moet voeren. Ze zitten op 2 ramen, en wil ze graag op 6 ramen in ieder geval zien te krijgen. Weet jij misschien wat de groei het grootste : suikerwater of suikerdeeg?

    J El, suikerdeeg zorgt voor 2 tot 4 weken continue ondersteuning. Werkt top voor broedafleggers. Suikerwater verstopt alle cellen. Groet, Ben

  • Manu

    27-06-2021 om 15:58

    Dag Ben,

    Staan jouw ramen op 32 mm?
    Bestaan er in de handel Hoffman ramen voor 32 mm raamafstand? Dadant e miniplus.

    Bedankt.

    Ha Manu, bij mij staan de ramen op 32 tof 35 mm. Soms heb ik nog te maken met oude ramen, die ik niet weg wil gooien. In plaats van Hoffman kun je
    beter rechte zijkanten kopen en afstandsnagels gebruiken van 5 of 7 mm bij dadant. Groet, Ben

  • Niek

    08-07-2021 om 20:47

    Beste Ben,
    Heb jij een advies als je op 1 spaarkast Broedkamer (BK) wilt imkeren met eventueel 1 HK er onder. Ik begrijp dat dan een 11 raaks broedkamer beter is maar is het dan makkelijk om een 11 raams afstandstrip te gebruiken of een soort glij strip zoals in een dadant kast met sluitraam? Wat zijn jouw ervaringen met deze 2 mogelijkheden? Of is er nog iets anders makkelijker?

    Ha Niek, een kortere raamafstand dan 3,8 cm is wenselijk om de warmtehuishouuding voor de bijen te vergemakkelijken. Daarvoor moet je dus overstappen naar 11 ramen per broediamer. Met kleine cellen kun je zelfs naar 12 ramen gaan.
    11 ramen is te realiseren met andere afstandsrepen, voor 12 ramen moet je echt naar geleidestrips. Bij geleidestrips moet je weer met afstandsnagels gaan werken of afstandhouders op de toplatten. Dit geldt dus alleen voor de bk, waarin de bijen en het broednest zit. Groet, Ben

  • Judith

    29-12-2021 om 21:29

    Hoi Ben,
    Aan kleinere cel kunstraat kan ik komen. Kan ik (van jou) uitgebouwde 4.9 ramen kopen?
    Groetjes Judith

    Ha Judith, in principe wel, maar de raampjes die in het voorjaar vrijkomen zijn al verkocht. Laten we per mail even overleggen. Wat is je achternaam, dan kan ik je mailadres vinden? Groet, Ben

  • Judith van Beek

    31-12-2021 om 07:56

    Judith van Beek

  • Rijk

    17-04-2023 om 11:55

    Goedemorgen Ben. Ik ben me aan het inlezen om over te stappen naar een kleinere celmaat omdat dat de varroamijt wellicht beter onder controle houdt.
    Ik kan nergens iets vinden over de gevolgen voor de broedcyclus. Wordt die met kleinere bij dan ook korter?

    Ha Rijk, de bijen worden 7% kleiner, daar doen ze ook iets korter over. Ongeveer 12 tot 24 uur bij voldoende broedwarmte. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.