Blog categorieën

05-04-2021

Kleine-cellen-volken in harmonie met varroamijten?

Nu de voorjaarscontrole achter de rug is, kan ik met trots melden dat al mijn kleine-cellen-volken weer goed de winter doorgekomen zijn en dat zonder enige vorm van varroamijten behandeling. 

Het oudste volk is inmiddels 5 jaar oud, 6 volken zijn 4 jaar oud, 10 volken zijn 3 jaar oud, 15 zijn twee jaar oud en nog een grote groep volken stammen uit 2019. Dit jaar moeten alle volken overgezet zijn op 4,9 mm kunstraat. Van deze volken worden dus ook geen kunstzwermen gemaakt, van sommige volken worden als zwermbeheersingsmaatregel twee of drie ramen broed en bijen afgenomen. That's all!

Uiteraard worden de volken wel getoetst op de mijtenbesmetting, met name in de loop van augustus. Ingrepen zijn meestal niet nodig. Zonder deze toets moet je deze imkermethode zeker niet overnemen. 

Het feit dat deze volken overleven, bevestigt de co-evolutie tussen gastheer en parasiet. Na 5 jaar van selectie op teeltmoeren met de laagste mijtenbesmetting begint dit in combinatie met het kleine-cellen-concept zijn vruchten af te werpen. Het volk op onderstaande video leeft dus in deze samenstelling al vijf jaar en heeft één keer een andere moer van me gekregen. 

Het kleine-cellen-concept bestaat uit de volgende maatregelen:

  • aangepaste kunstraat met 4,9 mm cellen in plaats van de standaard 5,4 mm cellen;
  • ieder vel kunstraat mist een hoekje van 8% ten behoeve van darrencellen;
  • geen bouwraammethode uitvoeren;
  • kunstraat in de housel potioning plaatsen (zie een ander blogbericht)
  • raamafstand hoh 3,2 cm

Mijn selectie en teelt bestaat uit:

  • selectie op de laagste mijtenbesmetting van de volken met teeltmoeren door het tellen van de mijtenval in de nazomer-, herfst- en wintermaanden; dit is een all-inclusive methode waarbij alle eigenschappen, die bijdragen aan vermindering van de mijtenreproductie een rol kunnen spelen. 
  • regelmatig broedonderzoek op de mijtenreproductie
  • incidenteel onderzoek op het grooming en biting gedrag;
  • aanparing met darrenvolken met bewezen kwaliteiten op het gebied van (varroa) hygiene 

Daarnaast pas ik grotendeels de Darwiniaanse imkermethode toe zoals deze door Tom Seeley is onderzocht en beschreven. De belangrijkste punten zijn: 1) niet reizen met de volken en 2) het gebruik van een beperkte en compacte broedruimte. De Nederlandse teler en onderzoeker Hayo Velthuis heeft het belang hiervan al eerder onderkend. 

Nogmaals: doe dit experiment niet na zonder gedegen mijten- en broedonderzoek. Een tweegangen bestrijdingsmenu is een goed middel om de volken goed te laten overleven. Ik wil echter net als in 1984 weer kunnen imkeren zonder al die extra maatregelen en chemie in de bijenkast. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Henk

    05-04-2021 om 19:29

    Hallo. Zeven jaar geleden was ik al die chemie in de kasten helemaal zat. Ik heb de stap gewaagd en ben gestopt met behandelen. De eerste winter hebben drie van de acht volken niet overleeft. Sinds dien ben ik echter geen enkel volk meer verloren. Mijn bijen zitten op natuurbouw. Ze kunnen het dus blijkbaar helemaal zelf en daar geniet ik ieder jaar opnieuw van.

    Henk, in feite heb je ook selectie toegepast en verder geteeld met de volken, die blijkbaar wisten om te gaan met mijten. Groet, Ben

  • wimke

    05-04-2021 om 19:56

    Goed werk Ben, ik volg je al een tijdje eigelijk zolang als ik imker (2,5 jaar )

    Als ik het allemaal nog wat meer in de vingers heb wil ik dit ook zeker gaan doen. Maar ik zie nog wel een betje op tegen het overzetten van 5,4 via 5,1 naar 4,9 mm.
    dat betekend voor mij, nog weer twee silicone mallen maken.
    Of een volkje op kleine cellen overnemen en ze zelf natuurbouw laten bouwen. Zal wel weer te gemakkelijk gedacht zijn zeker.
    Ik waardeer je blog, ga lekker zo door.
    Groet Wimke

    Winke, een volkje overnemen en 4,9 mm kunstraat kopen dan kun je van daaruit uitbouwen. Groet, Ben

  • Ian.

    05-04-2021 om 21:43

    Beste Ben,
    Wat een interessante post. Ik vroeg mij af of je denkt dat het resultaat anders zou zijn als je geen kleine cellen gebruikt zou hebben? Zelf gebruikt ik als jaren geen kunstraat en ik heb eigenlijk geen idee hoe groot mijn cellen zijn. Zou het eigenlijk een keer moeten meten.

    Ian, ik denk dat selectie het meest belangrijke is, de kleine cellen ondersteunen het geheel en vergroten de overlevingskansen. In belangrijkheid resp 60/40 denk ik.
    Met natuurraat bereik je wel 5,1 mm cellen blijkt uit metingen. Groet, Ben

  • Hans de Vos

    05-04-2021 om 22:13

    Ben heb jij nu niet veel bijen op die twee voerramen opgesloten achter het sluitblok?

    Hans, de naam sluitblok is niet helemaal correct. De bijen kunnen er zowel langs als onderdoor. De ramen dienen als reservevoer. Bij mooi weer plaats ik een HK en haal dan die reservevoerramen weer weg. Groet, Ben

  • Marinus Pannevis

    06-04-2021 om 08:48

    Beste Ben, prachtig hoe je dit doet. Voor de bijen heel mooi. Wel heb ik twijfels of het mooie resultaat aan de 4.9 mm cellen ligt of toch meer aan het selectie proces of zoals je schrijft aan een unieke combinatie van alle factoren die je noemt. In de natuur komt een oplossing zelden uit een hoek, dus denk ik dat je door je ervaring de juiste combinatie gevonden hebt. Dank je daarvoor, Marinus

    Marinus, je analyse klopt volledig. Ik denk dat de selectie een belang heeft van 60%. De kleine cellen 30% en het compact imkeren 10%. Groet, Ben

  • Hans Bakels

    06-04-2021 om 09:33

    Hoi Ben,
    waar haal jij die siliconen mal 4,9 mm celmaat vandaan?
    lijkt mij een interessant experiment.
    groet
    Hans Bakels

    Ha Hans, ik heb ooit een 4,9 mm mal gekocht bij www.resistantbee.com Maar deze heb ik weer doorverkocht en laat tegenwoordig mijn 4,9 kunstraat van eigen kringloopwas in Duitsland produceren. De 4,9 mm kunstraat is ook bij Imkerij Onder de linde te koop of in Duitsland. Groet, Ben

  • Monique

    07-04-2021 om 08:55

    Ha Ben, heel interessante info! Ik zou wel op kleine cellen willen imkeren. Kan ik dat ook doen met een bestaand volk en moet ik ze dan overzetten op nieuw raat of langzaam de ramen vervangen? Kan ik raat met kleine cellen kopen voor een spaarkast? En nog een vraag: de voerramen die je achter het sluitblok zet bevatten nog heel veel bijen. Hoe kunnen die nog uit de kast komen? Vast bedankt!

    Ha Monique, je kunt proberen een spaarkast eerst over te zetten naar 5,1 mm kunstraat (bijvoorbeeld via een vlieger) en daarna raam voor raam 4,9 mm kunstraat introduceren. De overgang baar 5,1 mm is eenvoudig en gaat altijd gaat goed, de laatste stap naar 4,9 mm kun je het beste in drachtarme perioden doen.
    Je kunt dergelijke kunstraat kopen bij imkerij Onder de Linde.
    Het sluitraam, dat ik in dadantkasten gebruik sluit niet volledig af.De bijen kunnen er langs en onderdoor. Groet, Ben

  • Cathérine

    07-04-2021 om 12:31

    Hej Ben

    Hoe toets je in de loop van augustus de mijtenbesmetting? Ook met neerval tellen of met de alcoholschudproef?

    En waar leg je de grens van teveel neerval in herfst/winter? Behandel je dan bijvoorbeeld met oxaalzuur in december als er gemiddeld meer dan 5 mijten per dag vallen?
    Houdt je hierbij ook rekening met de grootte van een volk? Ik kan me namelijk voorstellen dat een groot productievolk meer neerval laat zien dan een aflegger.

    Ha Cathérine, in augustus doe ik de schudmethode in een Vita schudbeker met 300 bijen, ik gebruik daarbij ruitenwisserantivries vloeistof. Grenswaarde mag 5% varroamijtenbesmetting zijn. Tot 10% blijven volken leven is mijn ervaring. > 10% gaan ze dood in de meeste gevallen. Bij meer zomerbestrijding uitvoeren.

    Tweede toets doe je in de tweede helft van november: bij 1 mijt per dag heb je een zeer lage mijtenbesmetting en mag je het oxalen zondermeer overslaan. Zelf rek ik deze grens nog wel eens op.

    Grootte van het volk speelt hierbij in november geen rol.

    Ander selectiecriterium blijft de sterkte van de volken, sterk is vaak gerelateerd aan gezondheid/weerstand. Winter uitsluitend sterke volken in. Groet, Ben

  • Germain Van Deursen

    09-04-2021 om 21:29

    ieder vel kunstraat mist een hoekje van 8% ten behoeve van darrencellen
    ;kunstraat in de housel potioning plaatsen (zie een ander blogbericht)

    Ben waar komt het hoekje van 8!% ?
    Vooraan bij het vlieggat ?
    Achteraan weg van het vlieggat ?
    Door de housel positionering Moet je er wel op letten waar je "" het hoekje weg ""maakt .

    Germain, het maakt niet uit of de hoek links of rechts op het raam zit, als het maar aan de onderkant is.
    Ik heb zowel koud- als warmbouw broedkamers, maar overal bouwen de bijen darrenraat in die lege hoeken van het raam. Groet, Ben

  • Ramin

    05-05-2021 om 22:10

    Dag Ben,
    Ik heb op deze site naar housel potioning gezocht maar de zoekmachine kan het niet vinden ...
    Misschien heb je een link naar deze opname ?
    Alvast bedankt, Ramin

    Ramin, https://www.bijenhouders.nl/blog#search
    Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht