16-12-2019

Maandelijkse winterinspecties

In de maanden augustus, september en oktober worden de langlevende winterbijen gevormd.  Wanneer varroamijten virussen bevatten, kunnen ze dit proces verstoren en zullen aangetaste bijen voortijdig sterven. Stervende bijen verlaten bij voorkeur de kast en dit resulteert dan weer in lege kasten met goed gevulde voerramen, die soms licht beschimmeld lijken, en soms nog enkele vlakken gesloten broed bevatten. Soms is een deel van de winterbijen aangetast en zie je de sterkte van het volk in de maanden oktober, november en december (sterk) teruglopen. Maar het overblijvende deel is dus blijkbaar wel langlevend. 

De oorzaak van de stervende bijen is niet primair de mijtenbesmetting, maar de ziekmakende virussen in de mijten. Vaak bevatten de mijten gelukkkig geen virussen of zijn deze minder ziekmakend (virulent). Vooral in gebieden met heel veel bijenvolken is de kans op ziekmakende virussen, die de bijen via de varroamijten besmetten groter. Er zijn dus ook volken, die niet ten onder gaan aan een mijtenbesmetting, domweg omdat de mijten geen of weinig ziekmakende virussen bevatten. De primaire doodsoorzaak van volken zijn dus de virussen in combinatie met een verminderde weerstand van het bijenvolk. 

Dat volken met varroamijten ook kunnen blijven leven, blijkt wel uit foto nummer 11 uit de onderstaande serie. Dit volk zit nu in zijn derde winter zonder enige vorm van varroabehandeling.

In de periode van 1 oktober tot 1 maart controleer ik één keer per maand alle bijenvolken, voorzover ze voorzien zijn van een plastic afdekfolie. Heb je je volken ook gecontroleerd in december, vul dan svp de NBV-winterenquete in.  

Op onderstaande foto's zie je grote verschillen in sterkte. De sterkste volken hebben vaak een moer van dit jaar, die resulteert in een groter broednest in de nazomer en derhalve in meer langlevende winterbijen. Maar er zijn ook hele sterke volken met een overjarige moer. De zwakste volken worden volgend voorjaar verenigd, mits ze uiteraard de eindstreep halen. Dit verenigen zou ik ook nu nog kunnen doen, echter meestal staat er slechts één zwak volk op een bijenstand en verhuizen doe ik ze niet gedurende de winter. Overall kan ik concluderen, dat alle volken in de eerste week van december nog in leven waren en dat 15% zwak was. 

 

Op de foto's klikken voor een vergroting

 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Pim!

    16-12-2019 om 19:19

    Ik zie bij een van mijn 8 volken geen bijen onder de folie. Wel mul en mijten na oxalen vorige week. Al mijn volken zitten op twee kasten. Blijkbaar zitten ze onderin. Gebeurt dit vaker?

    Pim, bij overwintering op dubbele kamers trekken de bijen zich vrij vaak dieper weg, dat maakt het oxalen ook lastiger, want je zult de bakken moeten kiepen. Er zijn imkers, die om die reden de voorkeur geven aan eenbaks overwintering.
    Groet, Ben

  • Roel

    16-12-2019 om 22:02

    Ben
    Kijk je voor voldoende voer naar de raten of dat het volk meer naar achteren zit, (Of het voelen vd kast)?

    Roel, op de eerste plaats controleer ik eind september het gewicht van de kasten door links en rechts iets te tillen. Bij te laag gewicht nog een keer voeren. Nu kijk ik alleen waar het volk zit. Indien het volk naar achteren verhuist, dan ga ik weer de kast links en rechts liften. Bij gevaar op ondervoeding hang ik een vol raam over uit een nog zware kast. Maar dat is in de regel pas het geval in maart. Het voergebruik is nu nog gering. Groet, Ben

  • Henk

    17-12-2019 om 08:44

    Ben, het zijn niet alleen de virussen, waarmee een bij door de varroamijt wordt besmet, die haar vroegtijdig doet sterven. Ook een tekort aan vitellogenine (waarmee de varroamijt zich voedt) is een belangrijke oorzaak van het vroegtijdig vertrek van de bij.

    Henk, eens. Maar alleen de meervoudig geparasiteerde poppen zullen te veel eiwitreserves missen om de winter te kunnen volbrengen. Bij een tijdige zomerbehandeling is het aandeel geparasiteerde poppen nooit zodanig hoog dat het volk door de mijten zal instorten, wel individuele bijen, zoals jij terecht opmerkt. Een volk dat gevoelig is voor virussen zal echter wel in elkaar kunnen klappen.
    Ik hoop in het voorjaar te kunnen laten zien, dat volken niet dood gaan door uitsluitend de aanwezigheid van veel mijten.
    In de jaren '80 en '90 hadden we ook 10.000 mijten per volk zonder dat ze dood gingen. Groet, Ben

  • Robert

    17-12-2019 om 08:51

    Bedankt voor je zeer duidelijke foto's en info.

  • Joost

    17-12-2019 om 09:14

    Hoi Ben! Ik was van plan deze week oxaal te druppelen, maar door de hoge temperaturen weet ik niet zeker of ik dat wel moet doen. Wat adviseer je? Wachten tot de temperatuur weer daalt?

    Joost, voor een goede werking moet er sprake zijn van een wintertros om de oxaalzuurdruppels goed te verdelen over alle bijen. Dus inderdaad wachten op vorst, die echt wel komt ;-).
    Groet, Ben

  • karin

    17-12-2019 om 09:34

    Hallo Ben, bij de inspectie vond ik op de schuiflade verscheidene hoopjes uitwerpselen. Het zijn "stokjes"van +/- 4mm lang, een halve mm dik beigebruin van kleur en glanzend en altijd in keurige hoopjes van 4 of 5 bij elkaar. Heel anders dan van de wasmot...heb jij enig idee wie dit achterlaat?

    Karin, in de blogcategorie 'de natuur in en om de kast" vind je een bogbericht over o.a. spitsmuizen, zie: https://www.bijenhouders.nl/blog/springstaartjes-en-spitsmuizen Ik denk dat je dit bedoelt, anders moet je maar eens een foto sturen. Groet, Ben

  • karin

    17-12-2019 om 10:28

    Nee, het zijn geen muizenkeuteltjes, anders van vorm en kleur. Ik heb geprobeerd een foto naar de blog te sturen, maar lukt niet, kan ik naar een mailadres sturen?


  • FIny Sheils

    17-12-2019 om 13:27

    Hai ik heb vorige week oxaalzuur gedruppeld, ivm vakantie tot en met 4 januari, maar nu is het erg vochtig in de kast...en er lagen wat dode bijen op de plank.
    is dat vocht okay?

    Flny,
    Waarschijnlijk ten gevolge van een verhoogde assimilatie door de stress van de behandeling komt er veel water vrij vanuit de bijen. Dode bijen lagen er wellicht al op de gaasbodem, maar zijn vanwege de hoge temp naar buiten gewerkt. Groet, Ben

  • mark

    17-12-2019 om 15:42

    Hoi Ben, ik zit met hetzelfde probleem als Joost. Ik heb nog geen winterbehandeling gedaan. Normaal doe ik dit tussen kerst en nieuwe. Alleen de temperatuur..... Of kan ik wel verdampen nu? Dank

    Mark, ik adviseer je deze behandeling in de toekomst vroeger in december te doen, want sommige van mijn volken komen nu al in het broed. Uiteraard kun je nu wel verdampen, echter ik zou dat overlaten aan professionals, want het blijft risicovol. Er komen nog wel koude momenten eind december. Groet, Ben

  • Rob

    17-12-2019 om 16:14

    Hoi Ben, is er een reden waarom je in de winter geen kasten verhuist?

    Rob, onnodige onrust achter in de auto geeft stress en dus extra voergebruik. Dat vult de endeldarmen onnodig, dus stel ik het verplaatsen uit tot de tweede helft van februari. Dan kunnen ze weer regelmatig naar het toilet buiten ;-).

    Overigens heb ik vorige week wel 1 kast hier in de tuin over 10 meter verplaatst, dat gaat prima. Groet, Ben

  • André Lagarde

    17-12-2019 om 18:08

    Hallo Ben
    Heb afgelopen dinsdag volken behandeld met oxaalzuur.
    Volken zitten op Zegeberger met dubbele broedkamers.
    Ervaring is dat volken in deze kasten niet in wintertros gaan.Volken bezetten twee broedbakken. Hoeveel oxaalzuuroplossing toepassen. Groet André

    André, de hoeveelheid is ongeacht het type kast 5 a 6 ml per straatje, waarbij je de kleine buitenste straatjes niet meetelt.
    Groet, Ben

  • Lippe

    18-12-2019 om 14:42

    Hey Ben,
    Even over dat verplaatsen van kasten in de winter. Jij hebt dus een kast verplaatst over 10 meter. Horen we bij een dergelijke verhuizing over korte afstand dan niet de weersverwachting in de gaten te houden en we gaan we pas over tot verplaatsen als het de komende 2 weken te koud is om te vliegen?

    Heb namelijk een keer ergens gelezen dan bijen die langer dan 2 a 3 weken binnen zitten in de winter zich altijd opnieuw invliegen als het weer het toelaat. Heb de bron zo even niet bij de hand. Ik kan me namelijk voorstellen dat de bijen die georiënteerd zijn met het mooie weer van gisteren massaal naar hun oude plekje terugvliegen, omdat je slechts een weekje geleden de kast hebt verplaatst. Daarbij is het vlak vóór je verplaatsing ook nog een keertje vliegweer geweest.
    Maar blijkbaar klopt het niet wat ik zeg. Wat is jouw zienswijze?

    Hey Lippe, ik was vorige week op het moment van het verplaatsen in de veronderstelling dat ze al zeker 3 weken niet echt meer gevolgen hadden. Ik kijk dus meestal achteruit..... hoeveel weken zitten ze al binnen.
    Vooruitkijken is lastig met onbetrouwbare voorspellingen. Blijkbaar is het goed gelukt bij mij, want gisteren vlogen ze niet terug. Groet, Ben

  • Erik

    18-12-2019 om 20:48

    Dag Ben,
    Ik lees het volgende in je blog: " Dit verenigen zou ik ook nu nog kunnen doen ..." Ik dacht dat het in december te laat was om volken te verenigen. Blijkbaar niet. Welke methode gebruik je daarvoor? Kranten of iets anders? Groet, Erik.

    Erik, met de r in de maand gebruik ik nooit kranten. Je kunt nu gewoon 2 bakken op elkaar plaatsen. Probeer wel de twee volken boven elkaar te krijgen, dus soms moet je een bak 180 graden draaien. In het voorjaar bij warm weer de ramen weer reorganiseren en het volk terug brengen tot 1 bk. Groet, Ben

  • Henk van den Ende

    01-01-2020 om 20:24

    Hoi Ben,
    Afgelopen zaterdag heb ik de bijen met oxaal behandeld. Bij een zeer sterk volk (op 2 broedkamers) heb ik enkele dode bijen en bij een voldoende sterk volk (op 1 bak) heb ik t/m vandaag al zeker 70 dode bijen en veel vocht. Ik maak mij wat zorgen of dat wel goed gaat. Wat denk jij?

    Ha Henk, ik zou me geen zorgen maken. Iedere behandeling geeft stress, dus komen er bijen los van de wintertros, ze verkleumen vervolgens en sterven. Maar op een bevolking van 8000 winterbijen kunnen ze er wel een paar honderd missen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.