31-08-2021

Melk en honing en kleine bijen

Melk en honing staat figuurlijk voor 'melkkoeien in een biodivers landschap', waarin bij uitstek plaats is voor kruiden, witte en rode klaver, honingklaver en chicorei. Egbert en Janneke Harmsen runnen in Vorden een biologische melkveehouderij rond het Kasteel Hackfort. 

Op hun deels gepachte terreinen van Natuurmonumenten staan mijn bijenstanden met kleine bijtjes, die vanwege het feit dat er al sinds 2016 geen varroamijten meer bestreden worden, uitstekend passen in het biologische concept van de boerderij. De 4,9 en 5,1 mm kunstraat voor mijn volken komt al ruim 20 jaar uit de gesloten eigen kringloop en is dus niet belast met residuen uit de vooral in het buitenland toegepaste harde chemische middelen tegen de varroamijt zoals Armitraz. 

De omgeving van het kasteel Hackfort is zeker de moeite waard voor een leuk uitstapje. In de prachtige moestuin bij het kasteel en een in 1996 herplante hoogstamboomgaard waarin mijn bijenvolken staan, is het goed toeven. Er staan overigens acht kastelen in het dorp Vorden.

Mijn kleine bijenvolken staan er op dit moment goed voor, ze zijn sterk en zien er gezond uit. Inmiddels heb ik naast mijn eerste onbehandelde volk uit 2016, nog 4 kleine bijen volken uit 2017, 9 uit 2018 en 26 uit 2019. Het betreffen hier uitsluitend kleine bijen in onbehandelde volken. 

Door vooral de nadruk te leggen op het behoud van warmte door het gebruik van compacte broednesten in "einraumbeuten" met kleine cellen en een vooral zeer beperkt maar continue aanbod van darrenbroed lijken de varroamijt en de gastheer een biologisch evenwicht gevonden te hebben. Er is inmiddels voldoende bewijs dat extra grote broednesten extra grote mijtenpopulaties opleveren. Vooral bij grotere broednesten is het warmteverlies aan de randen van het broednest groter waardoor de mijten met grotere aantallen geboren kunnen worden. Dit probeer ik dus te voorkomen door gebruik te maken van dadantkasten met een beperkte broedruimte. Ook de Topkast of het eenbaksimkeren in spaarkasten is hier geschikt voor. 

Onder einraumbeuten versta ik bijenkasten, waarbij het broednest zich slechts in één kamer bevindt. Bij sommige van dit kasttype worden ook geen honingkamers gebruikt. Deze hebben de beste warmtehuishouding, zeker wanneer de ramen in warmbouw staan. Bij kasten waarbij wel hk's worden gebruikt, is het zaak deze niet te vroeg te plaatsen, waardoor het warmteverlies beperkt blijft. Plaats pas een hk met uitgebouwde ramen in het voorjaar wanneer het volk sterk genoeg is (dus warmteverlies kan compenseren) en er echt voldoende dracht is. 

Naast bovenstaande selecteer en teel ik al jaren koninginnen, die de laagste mijtenbesmetting voortbrengen. Het totaalconcept lijkt succesvol te zijn.

In de volgende video laat ik de volken onder het folie zien, terwijl ik ze deze week een voerrondje aan het geven was.  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Frans Bruininx

    01-09-2021 om 21:46

    Hallo Ben, wat doe je met de afgeslagen raampjes van de miniplus kastje? Deze zitten toch nog vol broed eitjes larven en gesloten broed.
    Grtn Frans

    Ha Frans, de raampjes met broed plaats ik in de open ruimte van dadantvolken, die versterking kunnen gebruiken. Ik zet ze tegen het laatst bezette raam. De bijen houden het broed dan warm.. De raampjes voer plaats ik ook in andere kasten. Die zijn met 2 a 3 weken leeg. Dan haal ik ze weer weg en gaan ze naar de stoomwassmelter. Groet, Ben

  • Wilma

    02-09-2021 om 02:30

    Hoi Ben, wat doe je met de hele reeks ramen in een topkast? Die zit nu bijna helemaal vol. Ik begrijp dat in de winter het broednest + voerramen compact moet zijn. Dus zal ik toch ramen weg moeten nemen? Ze zijn ook inmiddels aan het inwinteren.

    Ha Wilma, misschien een misverstand over het compacte broednest, maar in een topkast is het broednest altijd compact omdat het broednest niet verdeeld zit over twee broedkamers. Winter ze gewoon in met de juiste hoeveelheid voer en haal pas in het vroege voorjaar eventueel lege oude ramen aan de achterkant eruit. Groet, Ben

  • Salva

    02-09-2021 om 09:24

    Continue aanbod van darrenbroed?

    Ha Salva, bij de methode met kleine broedcellen (4,9 in plaats van 5,4 mm) komt er op ieder BK-raam in een hoek darrenraat. Op 10 ramen zitten dus 10 hoekjes met darrenbroed, dat maakt de kans groot dat er in het voorjaar en zomer vrijwel altijd open darrenbroed beschikbaar is. Hier reproduceren de mijten het liefste. Blijkbaar door sterkere geuren vanuit het open broed en nog enige andere factoren. Groet, Ben

  • Ruud Onderwater

    02-09-2021 om 16:52

    Ik zag vandaag bij een van mijn volken veel dode bijen op de plank liggen. Bijen vallen van de plank en vallen naar beneden. Dit volk heb ik in augustus geschept. Ze zitten nu op 6 ramen en het lijkt een gezond volk. Heb de kast wel apart gezet omdat ik na een van jouw berichten denk aan roof. Ook voer op de kast gezet. Wat kan er aan de hand zijn?

    Ha Ruud, hoe vaak heb je deze zwerm al gevoerd? Het lijkt me een kwestie van honger maar het kan ook roof zijn. Wanneer de moer niet goed is, wordt er niet meer verdedigd. Groet, Ben

  • Margriet

    02-09-2021 om 16:59

    Ha Ben , ik heb een kilopak suikerdeeg met aanvullend voedingsstoffen . wanneer kan ik dit het beste geven ?
    Groetjes Margriet

    Ha Margriet, een dergelijk pakje voer is bedoeld om schaarste perioden te overbruggen, bijvoorbeeld tussen voorjaar en zomer. Nu moet je gewoon inwinteren met vloeibare suikeroplossingen. Groet, Ben

  • Teun

    02-09-2021 om 17:42

    Ben verzuipen die bijen niet zo in de voerbak? Ligt er iets in dat er op drijft of zo?
    Gr. Teun

    Ha Teun, in de houten voerbakken liggen altijd takken of iets dergelijks. In de smalle plastic voerbakken, die verdeeld zijn in drie vakken, is het niet nodig. Groet, Ben

  • Maya

    02-09-2021 om 20:56

    Hoi Ben,

    Een van mijn volken weigert suikeroplossing tot zich te nemen. Ben al vanaf de honingafname bezig om ze zover te krijgen.. Zelfs beetje honing door de suikeroplossing gemengd wil maar weinig helpen... Ze komen wel naar de voerbak maar laten het vervolgens links liggen. Andere voerbak ook geprobeerd ect.ect. Het volk zelf ziet er goed uit, is levendig, heeft brias, haalt, heeft stuifmeel maar nog echt te weinig voer om de winter door te komen. Heb jij nog tips om ze aan het suikerwater te krijgen? De andere volken gaan super en zijn over 10 dagen helemaal klaar.

    Ha Maya, lastig. Probeer eens een liter water waarin je een kilo suiker oplost en een mespuntje zout aan toevoegt. Geef ze maar een schone voerbak.

    Mocht dat niet werken, dan kun je nog een grote omgekeerde hakpot proberen met wat kleine gaatjes in de deksel. Mochten ze die wel opnemen, dan toch maar weer over proberen te schakelen op de gewone voerbak. Want een hakpot stimuleert te veel tot broedaanzet. Ik hoor graag hoe het verder gaat
    Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    03-09-2021 om 09:17

    Hoi Ben,
    Bij een van mijn volken zit een f2 koningin, ik heb om de mijten besmetting te monitoren de varroa lade met een vel papier geplaatst. Na 24 0 mijten, na 48 uur 0 mijten en ook na 72 uur geen enkele mijt het is dan wel geen lakmoesproef maar dit is toch voldoende aanleiding om niet te bestrijden?
    Verder kijken wij dankzij alle tips en adviezen terug op een erg goed jaar met onze bijen en daarvoor dank, vriendelijke groet, Ed en ook bijenhoudende schoonzonen

    Ha Ed, een volgende stap in de professionalisering van jullie hobby zou toch de schudbeker van Vital zijn. Hiermee kun je tevens de mijtbesmetting op de bijen vaststellen en kun je verantwoord afzien van behandeling.
    Overigens zou de eerste behandeling al eind juli toegepast moeten zijn...... Zonder schudproef durf ik geen advies te geven.
    De schone bodemlade kan in de praktijk ook het werk zijn van mieren of andere predatoren. Het is wel een indicatie dat er een lage besmetting is. Herhaal deze observatie nog eens half september dan vallen de meeste mijten.
    Groet, Ben

  • Gerard Br

    03-09-2021 om 10:06

    Hallo Ben
    Na behandeling met de liebigdispenser is er in een volk nog zeer weinig bijen, nog 2straatjes over..
    We hadden in dit volk al 11 kg suiker ingevoerd, hiervan vinden we bijna niets terug.
    Ook zitten er 2 moerdoppen in en 1 raat heeft donkerbruine verzegelde cellen waarin wel larven zitten. We hebben geen eitjes gezien.
    Wat kan hier aan de hand zijn?
    groet,
    Gerard

    Ha Gerard, je hebt hier helaas te maken met twee aan elkaar gerelateerde problemen. De twee moerdoppen duidt op een stille moerwisseling. Dat betekent weer dat de oude moer het niet goed meer doet en daardoor verzaken de bijen hun verdediging. Die zwakke verdediging heeft geleid tot roverij en vechtpartijen, waardoor je bezetting drastisch is terug gelopen en ze er met de buit (wintervoer) vandoor gegaan zijn.
    Die twee doppen zullen hoogstwaarschijnlijk - mits ze niet afkoelen - nog wel tot een moertje leiden, misschien wordt ze ook nog wel bevrucht. Maar er is geen tijd meer over voor het herstel van het wintervolk.
    Ik raad je aan om de twee moerdoppen weg te breken, te zoeken naar de oude moer en die ook weg te nemen en vervolgens dit volkje af te slaan voor de andere kasten.
    PS die donkere cellen met larven kunnen op zich geen kwaad. Blijkbaar is dit een oud en donkergekleurd raam. Dan worden de gesloten cellen ook afgedekt met donkerkleurige hergebruikte was. Groet, Ben

  • Claudio

    03-09-2021 om 10:27

    Ik heb een aantal volken die hebben nu genoeg voer in de kast. Nu het mooie weer langer aanhoud is het dan verstandig om deze voken over 2 a 3 weken. Nogmaals te controleren.

    Ha Claudio, voel straks eens naar het gewicht van je kasten door links en rechts 10 cm te liften. Dan weet je gelijk welke kast het lichtste is. Herhaal dat eens over 2 a 3 weken, dan weet of verdere controle van je lichtste volk nodig is. Dit herhaal je ook eind februari.
    ik vermoed dat het niet nodig is om nog verder bij te voeren. Groet, Ben

  • Johnny Molema

    03-09-2021 om 18:31

    Hoi Ben,
    Een vraag. Ik heb een bijenvolk wat over het algemeen vrij rustig is en we zijn nu een week bezig om bij te voeren. Volk is van dit jaar. Nu ben ik vanmiddag na de kast gegaan om erin te kijken en om de behandeling voor de varroamijt en ze zijn heel erg agressief ze volgende me gewoon en prikte dwars door mijn werkbroek.

    Maandag begonnen met het voeren en direct waren ze onrustig
    Vraag waar kan het aanliggen.

    Alvast bedankt.

    Gr,

    Johnny

    Ha Johnny, dat ligt waarschijnlijk aan de moer. Het kan zijn dat ze (tijdelijk) moerloos zijn of dat er gewisseld wordt. Gewoon twee weken met rust laten en dan eens kijken of de rust weer terug gekeerd is.
    Check dan tevens op open broed. Groet, Ben

  • Christel

    07-09-2021 om 12:50

    Hallo Ben,
    ik heb een zwak volk samengevoegd met een sterk volk en de hoofdkast laten staan op de plek van het sterke volk. Het zwakke volk had geen koningin meer.
    In de kast van het zwakke volk (waar dus niets meer te zoeken is) zitten echter nog best wat bijen. Dat zijn waarschijnlijk vliegbijen die uit de sterke kast terug zijn gevlogen naar de zwakke kast.

    Hoe kan ik deze bijen nog redden?

    Ha Christel, gewoon de bijen asap bij mooi weer uit de lege kast vegen of kloppen en die lege kast in de schuur opbergen. Die bijen vinden die andere kast wel weer. Duurt een dag maar dan zijn ze weer ingetrokken bij het sterke volk. Groet, Ben

  • Christel

    07-09-2021 om 18:40

    Dank Ben!
    Kan ik ze ook afvegen in de kast van het sterke volk?!
    Of matcht dat toch nog niet helemaal?

    Ik meen dat ik ergens gelezen heb dat als de r in de maand is dat je volken ook samen kunt voegen zonder krant, dat de acceptatie dan vrij makkelijk gaat?

    Ha Christel, kun je doen, maar ze vinden zelf ook wel de vliegopening. Dan hoef je het volk niet te storen.

    Ik zou de bijen uit de kast voor de andere kast eruit kloppen. Maar zie maar wat jou het beste lijkt. Het kan allemaal. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.