Blog categorieën

24-08-2024

Met of zonder schuifla overwinteren

Met of zonder schuifla overwinteren

De schuifla is slechts één van de vele imkertechnische maatregelen, die zijn diensten bewezen hebben om de mijtenreproductie te controleren. Het broednest speelt hierbij een onmiskenbare rol vanwege het feit dat de mijtenreproductie specifiek via het broednest verloopt. Zonder open broed kan de mijt niet instappen en zich niet vermenigvuldigen. 

De aan- of afwezigheid van de schuifla heeft samen met andere maatregelen vooral aan het eind van de winter, zodra er weer een nieuw broednestje aanwezig is, invloed op de mate van mijtenontontwikkeling. 

Het is al weer dertig jaar geleden dat Bernard Kraus en Hayo H.W. Velthuis verbonden aan de Universiteit Utrecht een onderzoek gedaan hebben op de warmtehuishouding van 103 bijencolonies en de impact hiervan op de mijtenreproductie. De heer Hayo Velthuis heeft jaren geleden de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd tijdens een NBV Koninginnenteeltdag. 

Het is vlak voor de herfst en winter goed om nog eens stil te staan bij dit onderzoek. De onderzoekers hebben twee groepen bijen voor de inwintering chemisch ontdaan van mijten en de volken initieel in oktober opnieuw besmet met 200 varroamijten. Daarna zijn de volken ingewinterd.

Vervolgens heeft men in de winter in de ene groep de schuifla verwijderd en heeft men diezelfde groep in maart/april met voer geprikkeld om zodoende het broednest te vergroten, daarnaast heeft men de dakisolatie van deze volken verwijderd. Tevens heeft men om de broednestvergroting te stimuleren in maart een uitgebouwd raam midden in het broednest gehangen en in april nog drie keer een raam kunstraat. 

De andere groep volken behield de dakisolatie en de schuifla en behield ook het compacte broednest zonder stimulatievoeren. Aan het begin van de zomer werden alle mijten door een chemische behandeling uit de volken gehaald en geteld en wat bleek? 

De temperatuur van het broednest in de volken zonder schuifla en dakisolatie en met een vergroot broednest bleek aan de randen duidelijk veel lager te ligger dan in de compacte broednestvolken. De mijten vermenigvuldigden zich daardoor twee keer zo snel in de koelere volken. Eind mei werden er na de chemische behandeling 476 mijten geteld in de gewone volken en 1032 mijten in de koelere volken. Zou je deze aantallen doortrekken naar de stand van augustus/september dan zouden alle koelere volken ten onder gegaan zijn. 

Hieruit blijkt heel duidelijk dat een goede isolatie (van dak en bodem) vanaf het moment dat in januari het nieuwe broednestje ontstaat en het tegen gaan van broedstimulatie in het prille voorjaar via bijvoeren en extra kunstraat op of in het volk een rem zetten op de mijtenontwikkeling. 

Het advies is dus: houd je volken warm in de winter en in het voorjaar, geef de koude wind geen kans en laat de schuifladen onder de volken en pas dakisolatie toe. Plaats geen 2e bk met kunstraat in maart/april op de volken, want de warme lucht stijgt op en het broednest koelt af en dit speelt de varroamijt in de kaart. De optimale broedtemperatuur ligt voor mijten op 33 graden en voor bijen op 35 graden. Bij een lagere temperatuur kunnen meer mijtendochters volwassen worden door verlenging van de broedduur. 

Mocht je het onderzoek zelf nog eens na willen lezen, dan kun je het HIER vinden. 

Het compacte broednest en kleinere cellen bevorderen de warmtehuishouding. De warmtehuishouding is één van de twee peilers bij het eenbaksimkeren. Het imkeren in het tijdperk met de varroamijt zou echt anders moeten dan we veertig jaar geleden gewend waren, tenminste wanneer we willen imkeren met de mijt. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Eric

    25-08-2024 om 12:36

    Je kunt er ook voor kiezen om de schuifla er altijd onder te laten.
    Dit bevordert het hygiënisch imkeren.
    De schuifla kun je regelmatig schoonmaken en voorkom je dat er onder de kast wasmotten of andere "ongedierten" zich vermenigvuldigen.
    Bij 30 C kunnen de bijen de kast prima op temperatuur houden met een schuifla.

    Ha Eric, bij mij zitten ze er het jaarrond onder. In toenemende mate zie ik dat de bijen ze schoonhouden. Misschien vanwege mijn selectie op de moeren met de beste hygiene? ik weet het niet. Groet, Ben

  • Han O

    25-08-2024 om 13:33

    Jammer dat ze twee variabelen gelijktijdig veranderen, nl isolatie van bodem/dak én stimuleren van broednest.
    Is de grotere mijtenpopulatie een gevolg van de ontbrekende varoalade of van het grotere broednest in het begin van de zomer?

    Dag Han, alle veranderingen resulteren in één gevolg, namelijk een lagere temperatuur van een deel van het broed. Die temperatuurverlaging bevordert de mijtengroei. De verschillende ingrepen zullen elkaar versterken. Groet, Ben

  • Andrés

    25-08-2024 om 14:14

    Ha die Ben, bijen huisvesting van oorsprong in holle bomen, zo'n boom heeft ook niet een schuif aan de onderkant. Niet voor niet kiezen de bijen hiervoor.

    Dank voor je blog!

    Gr. Andrés

  • Tom M

    25-08-2024 om 15:02

    Als de lade er heel het jaar onder zit.
    Staat deze dan ook altijd dicht?
    Of omgedraaid zodat er toch een luchtstroom door kan?

    Dat weet ik nooit, wanneer helemaal dicht (ivm vocht en te warm) en wanneer toch met opening.

    Mag de lade in plastic zijn? Of beter in hout ivm vocht opname?

    Mvg
    Tom

    Ha Tom, gewoon in de dichte stand plaatsen, tocht is niet goed. Liefst in styropor of hout want plastic isoleert helemaal niet. Groet, Ben

  • Bert

    25-08-2024 om 15:36

    Hoi Ben, ik heb goede dakisolatie en gesloten bodems. Dus conform jouw advies. Ik plaats de HK altijd onder het volk (onder de BK) in deze tijd. Heeft dat nog gevolgen? Schat zelf in van niet omdat het broed bovenin zit. Dank alvast.

    Ha Bert, een hk onder heeft geen negatieve invloed. Groet, Ben

  • Willem

    25-08-2024 om 19:16

    Gezocht in de blog naar een link van de V vinkjes op jou ramen. Niet gevonden. Het zou fijn zijn dat je misschien een link zou kunnen plaatsen.

    Willem, plak dit adres in je browser
    https://login.debijenhouders.nl/blog/housel-positioning

    Groet, Ben

  • Peter de monye

    25-08-2024 om 21:19

    Ik heb gedurende het gehele jaar de isolatie (polycarbonaat plaats en isolatieplaat) op en een dichte bodem onder mijn rietenkasten. Kasten hebben een vlieggat van 8 cm en 8mm hoog. ruimte onder de broedkamer ramen en de bodem is 1 cm. en aan bovenkant tussen isolatie en ramen 8mm. zelfde geld voor de zijkanten waar het ook 8mm is.

    Ha Peter, de bijenruimte is goed geborgd en de isolatie is top. Wanneer je de vliegopening op één derde van de hoogte van de bk plaatst, kunnen muizen er ook minder makkelijk inkomen. Misschien kun je eens een ronde vliegopening van 4,5 cm proberen of 4 x 4 cm vierkant? Groet, Ben ps 8 mm hoogte is teveel om de muizen tegen te houden

  • Henk

    26-08-2024 om 10:06

    hallo Ben,
    Wat wordt verstaan onder "dakisolatie" Is dit potdicht of ventilerend. In Duitsland wordt in toenemende mate gewerkt met dichte bodems in combinatie met dampdoorlatende z.g. klimaat deksels. Zonder afvoer van vocht aan de bovenzijde wordt het een natte boel.
    groet Henk

    dag Henk, op al mijn tientallen volken ligt folie of plexiglas op de bovenbak afgesloten met een isolatieplaat van steenwol of styropor. Ik heb nooit last van condensvorming, hooguit in de hoeken van de kast. Aangezien de bijen weer vocht nodig hebben als er weer broed ontstaat in jan/februari is dit beetje vocht welkom.
    Mogelijk ontstaat er wel veel vocht als je tweebaks inwintert, want dan zitten de bijen dieper in de kast en wordt het folie koud? Bij mij zitten de bijen altijd tegen het folie. Groet, Ben

  • Riah

    26-08-2024 om 10:14

    Wanneer of hoe vervang je de broedramen als je er in maart/april geen tweede broedkamer op kan zetten (en later de 'oude'/onderste broedkamer er weer onderuit als het broednest naar de bovenste broedkamer met nieuw kunstraat is getrokken)?

    Ha Riah, in het prille voorjaar kun je altijd wel 2 oude lege kantramen uitnemen. Bij het maken van een 3 raams broedaflegger kun je er weer drie kunstraat inbrengen. Vlak voor het inwinteren tref je ook weer 2 lege kantramen aan. Dat maakt zeven ramen in één jaar! Drie tot vier is al voldoende. Groet, Ben

  • Wilma

    27-08-2024 om 13:31

    Ik imker al vanaf het begin met dadant topkasten. Dat is dus gewoon een dichte bodem en geisoleerd dak. Een doos dus. In het begin, toen ik afsluitramen van stryopor plaatste om de ruimte in de winter kleiner te maken, had ik veel vocht in de kasten. Sinds 2 winters doe ik dat niet meer en zijn de kasten nagenoeg droog. De bijen floreren er goed bij: in 7 jaar nog geen volk verloren. En behandelen? Daar heb ik nog nooit aan gedaan en begin er ook niet mee. Mijn volken komen sterk de winter uit. 4,9 mm cellen, houzel, dichte kast, in september de volken halveren door verenigen, niet teveel kijken of werken in de kast, niet behandelen. Vertrouw op je bijen. Ze zijn er al miljoenen jaren.

    Ha Wilma, je noemt veel aspecten van het Darwiniaans imkeren, die de warmtehuishouding en de bijengezondheid ten goede komen. Met hoeveel dadant bk-ramen werk je in de zomer? Groet, Ben

  • Wilma

    27-08-2024 om 15:56

    Ik begin met de voorjaarscontrole. Dan neem ik alle ramen eruit op broedramen, 2 voerramen en pollenramen na. Zet er aan iedere kant nieuw kunstraat bij en laat ze zo draaien. Door plexieglas in de gaten houden, of die uitgebouwd zijn, dan zet ik er nieuw kr bij. Als de zwermtijd er is doe ik pas een volgende controle. Zo gaat het de hele zomer door. Zij bepalen hoeveel ramen er in de kast komen. Als het volk de kast uitgroeit, maak ik wel een aflegger. Dit jaar 2. En zwermen, die gaan eerst in mijn pruimeboompje hangen, dus die schep ik terug. Ja, hoeveel ramen? Soms 20-24. Kleine volken minder.

    Wilma, Top, extensief bijenhouden. Groet,

  • Imkertoon

    28-08-2024 om 17:13

    Zeer interessante blog deze

  • Jurn

    23-09-2024 om 13:32

    Dag Ben, je schrijft "In toenemende mate zie ik dat de bijen ze schoonhouden". Hoe doen ze dat?In mijn spaarkasten is de schuiflade gepositioneerd onder de gaasbodem, de bijen kunnen daar dus niet bijkomen. Als ik de lade niet wekelijks schoonveeg wordt het een vieze schimmelboel.

    Dag Jurn, ik vind bij sommige kasten een tiental bijen op de schuifla. Ze kunnen er van achteren in komen, want daar zit een spleet bij de styropor dadantkasten. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht