Mijtenbesmetting doodsoorzaak?

Deel dit bericht

Reacties

• Margo de werk

  10-01-2021 om 06:39

  Klopt het Ben, dat er bovengemiddelde bijenverdwijnziekte is dit jaar? Ik hoor om mij heen ,de helft weg, 3 van de 5,....ben benieuwd straks oxalen bij iemand met 4 volken of hij meer geluk heeft. Groetjes Margo
  
  Margo,
  Jaarlijks heeft zo'n 30% last van wintersterfte en 70% niet, meestal zijn het niet dezelfde imkers, die er last van hebben.
  Het oxalen moet echt al in december gebeuren, want vele volken zitten nu al in het broed. Groet, Ben

• PimS

  10-01-2021 om 07:40

  Ik heb 8 grote volken Ingewinterd. 1 volk was vorige week helemaal weg. 3 volken zijn zeer klein op ca 2 tot 3 straatjes. 4 volken zijn nog goed. Ik imker 7 jaar en heb nog nooit winter sterfte gehad. Dus er is iets aan de hand.
  
  Pims, het droge warme weer van 2020 heeft zeker invloed gehad op de stuifmeelproducerende planten. Dit zou wel eens funest geweest kunnen zijn voor de opbouw van de eiwitvetreserves, derhalve voor de opbouw van de langlevende winterbijen.
  Toch zie je zelf dat het per volk verschilt, waarschijnlijk spelen de genen ook een rol. Groet, Ben

• Corry

  10-01-2021 om 07:59

  Ik heb 6 volken. Allen met een grote mijtenbesmetting. Bij oxalen (28 dec) was slechts 1 volk kleiner dan verwacht. De rest had nog een behoorlijke omvang.
  Ik ben benieuwd.
  Ik zag wel verschil in mijtenbesmetting. 3 volken staan elders en heb ik deze afgelopen zomer 4 dagen behandeld met mierenzuur met "sponsmethode".
  De andere 3 volken heb ik slechts 2 dagen behandeld omdat het veel te warm werd. Deze hebben nu een aanzienlijk grotere besmetting.
  Dus goed om alles vast te leggen en te vergelijken om van te leren.
  Bedankt Ben voor al jouw info

• Peter

  10-01-2021 om 08:43

  Dag Ben
  Altijd spijtig om te horen. Was dit een volk dat op kleine cellen zat?
  Vriendelijke groeten
  Peter
  
  Ha Peter, nee op een tussenmaat. Maar ook bij mijn inmiddels al 37 volken op kleine cellen zal er wel normale sterfte voorkomen. Groet, Ben

• Werry Jonker

  10-01-2021 om 09:23

  Dag Ben,
  Voor het eerst te maken gehad met de "verdwijnziekte".
  Super groot volk weg: Geen bij meer te zien, ook geen dode bijen.
  Voldoende voer, 2 gangen menu voor mijtbestrijding.
  Er vielen eind juli nauwelijks mijten, toch behandeld.
  Eind augustus nog prima, begin november verdwenen.
  Wat is een mogelijke oorzaak en waar moet ik in het vervolg opletten?
  met vriendelijke groet Werry
  
  Werry, in de maanden augustus, september en oktober moeten langlevende winterbijen geboren worden, blijkbaar zijn er hier kortlevende bijen ontstaan. Een andere optie zijn de virussen, maar ik hou het op een stuifmeelprobleem, vooral omdat de mijten goed onder controle leken te zijn. Het extreem warme weer en de droogte heeft mogelijk invloed gehad. Groet, Ben
  

• Ed Rietdijk

  10-01-2021 om 09:36

  Goedemorgen Ben,
  Allereerst een prachtig, kerngezond 2021 gewenst.
  Omdat ik toch wat verontrust raak van alle meldingen van dode volken kijk ik dagelijks bij mijn bijen, door het plexiglas natuurlijk om de tros niet te verstoren. Het is opvallend dat bij mijn 5 volken de bijen die in de Segeberger kasten zitten losser op de tros zitten dan bij mijn houten kasten terwijl in de houten kasten de volken groter zíjn (8 straatjes>) bij alle 5 de volken vind ik geen enkele mijt op de Varroalade die ik ook dagelijks bekijk. So far so good en met de billen bij elkaar hopen dat het maar snel voorjaar wordt!
  Vriendelijke groet, Ed
  
  Ha Ed, Segebergerkasten zijn zeer goed geïsoleerd, houten amper. Veel te dun die 18 mm. Vandaar de grote verschillen, de ontwikkeling van de segebergervolken loopt vaak zo'n 10 dagen voor op hout. Groet, Ben

• JosG

  10-01-2021 om 10:12

  Woonachtig in zuid Limburg ook veel verliezen van de 18 volken nog 10 over en daarvan nog 5 die klein zijn. Verleden jaar geen verlies nu extreem veel. Ik zie dezelfde symptomen de volken in zijn geheel weg of een paar bijen en een koningin die dood op de raten met nog wat broed zitten. Met een kast vol voer.

• Henno Soeteman

  10-01-2021 om 10:39

  Precies dezelfde ervaring als Werry Jonker. Eind november 3 van de 6 volken verdwenen. Dus verlies van 50%. Ook een volk dat nu sterk in grootte afneemt gezien slechts drie halve straatjes mul.
  
  Henno, vermoedelijk zelfde probleem met kort levende bijen vanwege tekort aan kwalitatief stuifmeel. Groet, Ben

• Depauws

  10-01-2021 om 10:57

  in november heb ik 1 volk (van de 20+ volken ) verloren.
  vergelijkbare situatie, sterk volk, alle bijen dood op de bodem, geen in de cellen ( dus geen hongerdood), ondertussen wel alle voer weg, leeggeroofd.
  Ik had weinig mijtbesmetting ( minder 3/dag).
  Soms zag ik een bij met gespreide vleugels, nogal apatisch op de ramen zitten. Ik denk niet dat deze nog vlogen of aktief waren in de kast. Dit lijkt ook virusziekte.

• Piet van Veghel

  10-01-2021 om 10:58

  Ik vind het een beetje vreemd dat niemand het uitzonderlijke warme winterweer overdag, afgewisseld met zeer koude dagen, bijen aangezet zou kunnen hebben om te gaan foerageren zonder dat er al nectar en pollen zijn. Doordat ze hun warmhoudtaak verzaakten zou ook de koningin niet langer beschermd kunnen zijn geweest tegen de kou?

• Piet de Jong

  10-01-2021 om 10:59

  Goedemorgen Ben,
  Ik wens jullie een heel goede gezondheid en veel geluk in 2021!
  Bij mij ook een heel ander beeld dan andere jaren.
  Nooit te maken gehad met wintersporters, maar eind november (oxalen), waren 3 van de 8 volken compleet 'gevlogen'. Geen dode bijen en een kast voer achterlatend.
  In de zomer waren deze volken niet behandeld met mierenzuur.
  Toen de keuze gemaakt om als eerste de volken te behandelen met ergste besmetting.
  En daarna was er weer een hittegolf zodat het risico toen te groot was.
  Had ook niet het idee dat er sprake was van een ernstige varoa besmetting.
  
  Ha Piet, de zieke bijen verlaten de kast en zo blijft er niets meer achter. Soms een klein groepje met koningin. Die vervolgens dood gaan van de kou. Groet, Ben

• Kees Van den Brandt

  10-01-2021 om 11:07

  Ook bij mij veel 80 % van de volken dood. dit is al de 5e keer in 8 jaar dat ik een sterfte heb tussen de 60 en 80 %. Imker al 58 jaar en had de eerste 50 jaar zelden een dood volk tijdens en na de winter. De varroa bestrijding doe ik volgens het drie gangen menu en begin altijd direct na de lindedracht tweede helft van juli. De imkers in Baarle-Nassau en omgeving klagen bijna allemaal van zwakke tot zeer zwakke volken. Zouden de bijen i.v.m. de extreme droogte in het najaar niet voldoende stuifmeel kunnen halen om gezonde winterbijen te krijgen? Laat mijn dode bijen onderzoeken op virussen.
  
  Ha Kees, ik vermoed dat er een probleem is met de stuifmeelvoorziening door toenemende warmte en droogte in augustus. Zoeken de bijen elders stuifmeel bijv. mais in juli, dan komt er een inferieure kwaliteit binnen. Deze spreken ze wel aan bij gebrek aan beter en de neerwaartse spiraal is ingezet. Probeer eens de stuifmeelvoorraad in juli/augustus te observeren in de raten en voer ze zo nodig bij met Candipolline Gold. Groet, Ben

• karin

  10-01-2021 om 12:17

  @ Ed Rietdijk, ik imker ook op polystereen kasten nu sinds 4 jaar en merk ook minder trosvorming dan vroeger in de houten kasten, enkel als het echt vriest, dan even op tros. OOk opvallend veeeel minder mijten...zou misschien kunnen liggen aan de hogere kasttemperatuur die nadelig is voor de mijtenaangroei....
  
  Karin, Hayo Velthuis & Bernard Kraus hebben in een onderzoek vastgesteld dat de mijtenreproductie in goed geïsoleerde kasten veel minder is. Tom Seeley constateert dit verschil ook in compacte 1-baks volken ten opzichte van 2-baks volken. Lees het ook mijn tweede imkerboekje "Darwiniaans imkeren". Groet, Ben

• Tomer

  10-01-2021 om 14:12

  Vandaag zonnig en de bijen vliegen bij 2°C om water te halen op het natte gras. Hier alle 33 volken in leven terwijl er in de zomer een stuifmeelprobleem was door de droogte waardoor een deel volken uit het broed gegaan is eind augustus. De maanden erna was er wel opnieuw stuifmeel van oa phacelia, mosterd en klimop.
  
  Ha Tomer, mooi dat je volken nog leven! De meeste bijenvolken moeten het echter zonder Phacelia en Mosterd doen..... dan wordt het afzien voor ze. In combinatie met een mogelijke te late zomerbehandeling van de mijten en het volk gaat ten onder. Helaas. Groet, Ben

• RiktH

  10-01-2021 om 14:21

  Uit je reactie op de vraag van PimS blijkt dat de droge zomers in Nederland mogelijk een probleem gaan vormen voor het houden van bijen. Ik heb diverse keren imkers in de VS bezocht, erg interessant. Daar is het bijvoeren van bijen met stuifmeelvervangers gewoon goed. In Nederland zijn de eiwitrijke stuifmeelvervangers, zoals Ultra bee niet te koop, ook niet vergelijkbare producten, zoals in zuid Europa verkrijgbaar zijn. Zelf heb ik deze zomer bijen op een mindere standplaats bijgevoerd met echte stuifmeel (van een andere plaats) gemengd met suikersiroop. Duidelijk is dat imkers in Nederland rekening moeten houden met een veranderend klimaat. Het zou helpen als ook hier het bijvoeren van eiwitrijke stuifmeelvervangers meer geaccepteerd zou worden.
  
  Ha Rik, om die reden heb ik vorig jaar juli/augustus ook een volk met stuifmeelgebrek bijgevoerd met een proteïnevervanger. Ik probeer imkers bewust te maken van de betekenis van stuifmeel, vooral in de nazomer.
  Er kan helaas niets op tegen echt stuifmeel. Voer geen stuifmeel uit Spanje, want AVB ligt op de loer. Groet, Ben

• Nolly Spijkerman-Verbeek

  10-01-2021 om 15:08

  Dag Ben,
  Bij mij waren bij het oxalen 3 van de 5 volken zwak en net als bij jou dode bijen op de bodem. Naast de door jou beschreven methoden om varroa besmetting te bekijken raad ik aan de dode bijen eens onder een loep, of beter microscoop te bekijken. Ik trof clusters soms nog levende varroanimfen aan! Interessant maar wel dramatisch om te zien. Een bijengezondheidscoördinator van regio Arnhem heeft daar een mooie foto van.

• mark

  11-01-2021 om 12:44

  Zoals eerder aangegeven in jou blog, was hier helaas hetzelfde verhaal begin december al. Zit nu op 35% verlies...

• Werry Jonker

  11-01-2021 om 13:00

  Dag Ben,
  Even een vervolg op je antwoord op de vraag van mijn "verdwijnvolk".
  Je vermoeden is stuifmeelgebrek.
  Vanmorgen kast gecontroleerd: 8(van de 25) ramen met stuifmeel 20%-60%, dus een andere oorzaak ligt voor de hand?
  Met vriendelijke groet, Werry
  
  Ha Werry,
  Het aanwezige stuifmeel kan natuurlijk in september en oktober verzameld zijn. Het zegt nog niets over de actuele voorraad aan stuifmeel in juli en augustus. Dus een stuifmeeltekort kan tijdelijk geweest zijn met kortlevende bijen tot gevolg.
  De mijtenbesmetting in juli/augustus kan in theorie ook de oorzaak zijn van kortlevende winterbijen, maar dat geloof ik minder omdat je weinig mijtenval had in juli.
  Blijft als optie nog over de virussen. CBPV is een optie, waardoor volken ook leeg lopen in november.
  Het kan ook een combi van factoren zijn.
  De basis ligt mogelijk in de gevoeligheid van het volk zelf, dus in de genen. Sommige volken blijven overeind ook met een hoge mijtenbesmetting, anderen gaan er onder door.
  
  Het blijft een feit dat de bijen verdwenen zijn, die zijn dus weg gevlogen omdat ze zich ziek voelden.
  Misschien is een virusinfectie meer reëel dan een stuifmeeltekort. Groet, Ben

• Lippe

  12-01-2021 om 11:40

  Hey Ben,
  Je triggert mij in je reactie hierboven. Ik ben ook een volk aan virussen verloren. Dit zag ik in september/oktober al aankomen. Bij mij is het CBPV geweest.
  
  Ieder week kan ik honderden dode bijen van het terras vegen. Dit was me niet opgevallen als dit volk op mijn stal had gestaan, dan had ik geconcludeerd dat het de verdwijnziekte is.
  
  Toevallig staat dit volk in mijn tuin bij huis en heb ik er dagelijks zicht op. Er zit overigens nog een tennisballetje bijen in, maar ik vermoed dat de komende dagen nachtvorst er een einde aan zal maken.
  
  Ha Lippe, CBPV is sterk in opkomst, ook in het buitenland. Nare sluipmoordenaar. Groet, Ben
  

• Lippe

  12-01-2021 om 14:15

  Ik heb er over gelezen inderdaad. Vooral in Engeland dacht ik, maar het sijpelt aardig door naar de rest van Europa.
  Enkele jaren geleden heb het belang van vette winterbijen al erkend en ingezet op een goede stuifmeelvoorziening in juli en augustus/september rond mijn stal. Koninginnegekruid, herstasters, echinea, doorbloeiende amandelwilg etc. Het vroege voorjaar heb ik afgedekt met bollen, gele kornoelje en sneeuwbal etc. Verder imker ik aan de rand van de stad en er bloeit altijd wel wat in de tuintjes en mensen geven wel water. Op het platteland, dat veelal een groene woestijn is, zal minder actief worden bewaterd als er al wat te halen valt.
  Het zal de sterfte niet voorkomen, maar mijn zitten stabiel op 5 á 6 raampjes en het zal allicht geholpen hebben. Uiteraard kan het maar zo zijn dat ik volgend jaar aan de beurt ben.
  Wellicht kun je een keer een item besteden aan de bijenweide.
  
  Ha Lippe, de bijenweide vind ik de laatste jaren een beladen onderwerp. Het verdeelt de mensen en het maakt mij vooral boos en verdrietig. In Gelderland en Drenthe worden honderden hectaren landbouwgrond misbruikt voor de leliebollenteelt. Tientallen keren wordt er gespoten en alles is voor de export naar Japan en Amerika. Twee km hier vandaan wordt zo'n 100 ha graszoden geteeld, waar vroeger de koeien liepen op weilanden met paardenbloemen. Nu draaien de waterpompen in de zomer de hele nacht en daalt het grondwater in de Achterhoek tot vele meters onder het maaiveld. Nog steeds staan de sloten en kikkerpoelen hier droog.
  Gisteren weer een item op het NOS journaal dat wereldwijd de insectenpopulaties schrikbarend terug lopen. Er is iets goed mis in de landbouw en ons verdienmodel. Vele boeren, die vroeger hun koeien buiten hadden lopen, zijn gestopt en verpachten hun gronden nu aan producenten, die niets geven om de natuur. Het draait alleen om geld verdienen.
  Lelieteelt en graszoden is een industriële vorm van productie geworden, die de natuur omgevormd heeft tot pesticiderijke en grondwater verpestende winstobjecten.
  
  Als laatste ergernis: Staatsbosbeheer haalt iedere vier jaar zo'n 300 bomen uit het bos achter ons huis. Volgens de jaarringen zijn de bomen, waaronder gezonde beuken, zo'n 80 jaar oud. Waarom gezonde bomen kappen? Het antwoord is simpel: geld. Ze hebben nog nooit een jonge loofboom terug geplant.
  
  Hier kunnen we als burgers en imkers niet tegenop met het aanplanten van biologische bolletjes, alhoewel alle kleine beetjes wel helpen. Groet, Ben

• Mia Van Meensel

  12-01-2021 om 22:51

  Dag Ben ,dag imkers,
  wat doe je nu met een kast vol voer waar geen bij meer te bespeuren is?
  Moet je dat opruimen want als het door een (virus)ziekte komt zitten de kiemen misschien overal?
  
  Mia, de jou wellicht bekende Belgische imker Ghislain De Roeck heeft hier al eens zijn deskundige mening over gegeven in het verleden. Ik ben hierin geen expert.
  Uit het voorzorgsprincipe raadt Ghislain het af.
  
  Virussen kunnen alleen overleven in levend materiaal. Doch veel virussen leven vooral in varroamijten en bijen. Het wintervoer is natuurlijk wel via de maag in de cellen gekomen. Maar op die wijze wordt het niet ernstig belast.
  
  Persoonlijk doe ik ramen met dode bijen en voer in de afvalcontainer. Lege ramen zonder dode bijen smelt ik om in de stoomwassmelter. Voerramen zonder dode bijen, die nog volledig verzegeld zijn, durf ik wel te gebruiken bij de broedafleggers straks.
  Naar mijn mening zullen alleen vatbare bijen hier mogelijk last van kunnen hebben, echter de weerbare bijen, die ik graag heb, moeten hier tegenop gewassen zijn.
  Groet, Ben
  

• Korneel Claeys

  13-01-2021 om 20:35

  Dag Ben, ik weet niet of oxalen in de winter nog wel altijd zin heeft met de opwarming van de winters. Ik zou het doen met mierenzuur, vroeg in de voorjaar (met spons). Ik hoor van mierenzuur dat het door het broed werkt. Hoe lang moet ik dan wachten om de honingzolder op te zetten om gaan contaminatie te hebben?
  
  Dag Korneel, de volken gaan uit het broed als gevolg van een gebrek aan dracht en daglicht. Dat patroon verandert niet nauwelijks met de klimaatopwarming. Mogelijk dat ze wel sneller in het broed zullen komen in januari etc. Eind november/begin december blijft derhalve een broedvrije periode, waarin de beste resultaten behaald kunnen worden met oxaalzuur druppelen of verdampen (afhankelijk van de temperatuur).
  Mierenzuur in het voorjaar toepassen zou ik ernstig willen ontraden. Mierenzuur brengt in de regel grote schade aan aan het open broed. Juist in het voorjaar is er in verhouding veel open broed. Daarnaast is het pas effectief wanneer de temperatuur tussen de 20 en 25 graden ligt, iets dat minder gebruikelijk is in april en mei. Daarnaast is de sponsmethode de meest heftige toepassing met mierenzuur in tegenstelling tot de langdurige toepassing van de Liebig dispenser of horizontale Nassenheider verdamper.
  Met het gebruikelijke twee- of driegangenmenu houd je de mijtenbesmetting keurig onder de controle. Groet, Ben
  

• Henri Nijkamp

  14-01-2021 om 12:01

  Hallo Ben,
  Je schrijft naar Karin over het boek Darwiniaans imkeren.
  Ik vind onder jouw naam oa het boek `eenvoudig(er) imkeren`.
  Bedoel jij dit boek?
  
  Ha Henri, ja, klopt. Groet, Ben

• Joost

  17-01-2021 om 12:40

  Dag Ben,
  Wat is je reactie op Lippe herkenbaar zeg. Ook ik loop tegen een muur van bureaucratie en onbegrip van de gemeente waar ik woon. Hier is zelfs op meerdere plekken heide en bos omgezet in huizenbouw en een Parklaan in aanleg, hierdoor zijn er duizenden bomen gekapt inclusief een Acacia- en Esdoornbosje en verschijnen er overal 'duurzame' zonneparken (900 miljoen subsidie en verdwijnt naar rijke buitenlandse investeerders). Verder heb ik dit jaar ontdekt dat de Japanse Duizendknoop in de bloei met Glyfosaat wordt behandeld ook nog eens op advies van WUR! , dus wees alert de volken, die in de buurt van deze goede drachtplant staan, zijn beduidend kleiner dan mijn overige volken en gaan het waarschijnlijk niet redden.
  
  Joost, blijkbaar is de klimaatverandering door menselijk gedrag nog niet volledig tot de beleidsmakers doorgedrongen. Hier in een dorpje willen ze een paar hectare bos kappen om 5 villa's te realiseren. Terwijl er volop arme zandgrond als weidegebied 1 km verderop beschikbaar is. Bouw daar woningen en plant juist daaromheen een nieuw bos aan! Groet, Ben

• Wimke

  25-02-2021 om 11:26

  Beste Ben,
  Afgelopen winter heb ik na zwaar beraad besloten mijn bijen geen oxaal behandeling te geven. Ik heb ze gedurende de winter goed in de gaten gehouden en ik had vaak nog geen 4 mijten op de laden elke 2 weken vanaf ca september. Meestal nog minder. Mijn volk is daarbij erg klein en dat bracht mij ertoe de behandeling achterwegen te laten. Nu vind ik echter, na een maand de lade niet open te hebben getrokken, inneens alle straten gevult met mul (gedurende de winter waren dot maar een schamele 5) en daartussen misschien wel 10 of 15 gevallen mijten! Ik zou zo graag willen weten hoe ernstig dit is en wat ik kan doen. Zou u mij wellicht kunnen helpen? Liefs, wimke
  
  Ha Wimke, waarschijnlijk zijn dit oude mijten, die de afgelopen winter tussen en in de raten zijn blijven hangen. De afgelopen dagen hebben de bijen alle raten flink gepoetst en zijn dus ook die oude mijten naar beneden gevallen.
  Er ligt vreselijk veel troep op de schuifladen, een gezond teken wanneer de bijen zo goed poetsen en oude raat afknagen en vernieuwen. Ik zou me dus geen zorgen maken. Laat het volkje maar lekker groeien en kijk over drie weken hoe ze er dan voorstaan. Groet, Ben

Uw reactie