Blog categorieën

03-06-2020

Mislukte koninginnenteelt

Matige resultaten koninginnenteelt door droogte?

Van verschillende kanten horen we verhalen over tegenvallende koninginnenteeltresultaten. Vaak blijft het gissen wat de reden is. Soms lijkt het probleem zich regionaal voor te doen. Dit laatste kan met drachtomstandigheden en met het weer te maken hebben. Vooral in het zuiden en oosten is het op dit moment zeer droog. Vooral vanwege de arme zandgronden laat de bloei en nectargift te wensen over. 

Bijen reageren vanwege slechte dracht op een natuurlijke manier door o.a. eerst darrenbroed te ruimen. Zelfs darrenpoppen worden de kast uitgewerkt en op de grond voor de kast ligt het dan bezaaid met darrenlijken. Is er dan nog steeds een tekort aan voedsel dan moeten de werkstereitjes eraan geloven en vervolgens de jongste larven. De investering gedaan in het voeren van de oudere larven zorgt ervoor dat die het langst in stand worden gehouden.

Compensatie van dracht door voeding

Broedzorg is dus mede afhankelijk van externe factoren. Maar gebeurt dit ook bij verzegelde voervoorraden? Ja, want de dagelijkse aanvoer van verse nectar is nodig om de broedzorg optimaal te laten zijn. Dit alles speelt ook een belangrijke rol bij de koninginnenteelt. Daarom hangt er bij mij in het starter- en pleegvolk altijd een voerbak, waarin ik verdunde honing of inverstsuiker doe, meestal al enige dagen voor het startervolk de larven krijgt. Je moet op tijd goed doorvoede huisbijen hebben. Naast honing als energiebron is er veel stuifmeel nodig voor het activeren van de voedersapklieren. Die behoefte is er vooral in de eerste levensdagen van de jonge bijen. Ook dit vraagt extra voorbereiding in de vorm van een stuifmeelvervangend preparaat. Zelf gebruik ik candipolline gold, zowel aan de kant van de teeltmoeren als bij de starter/pleegvolken. 

Broedwarmte is essentieel voor broedontwikkeling

Broedzorg van de larven in de teeltlat vraagt om de juiste huisbijen, maar ook om warmte. Zorg voor open broed naast de teeltlat, zeker wanneer je het teeltraam in een moergoed volk boven het moerrooster laat verzorgen.

Een andere factor, die minstens net zo belangrijk is, vormt de juiste temperatuur en vooral het voorkomen van afkoeling. Op sommige momenten in het teeltproces zijn de streklarven en poppen bijzonder gevoelig voor temperatuurverschillen. Vaak zie je dat de gesloten aan de randen van de teeltlat afsterven of later uitlopen. De juiste temperatuur bereik je door je beste en sterkste volken te gebruiken als starter/pleegvolk. Door een moergoed tweebakvolk terug te brengen naar een hopeloos moerloos eenbaksvolk schep je de juiste voorwaarden voor een succesvolle koninginnenteelt, zeker wanneer dit volk ook nog eens twee weken ondersteund wordt met extra voeding (een week vooraf en een week tijdens de teelt).  Door de verkregen overbevolking kunnen de doppen niet afkoelen, het enige kwetsbare moment vormt het opkooien. Dit moet dit snel bij mooi zonnig weer plaats vinden. Plaats je de doppen in de honingkamers boven het rooster, plaats dan naast open broed ook gesloten broed naast de teeltlat om de doppen warm te houden. 

Alles mislukt of een minder resultaat?

Mits aan al deze voorwaarden goed is voldaan, kan het eigenlijk niet meer fout gaan. Minder sterke volken of minder rijke voeding zal meestal leiden tot een grotere uitval van larven of kleinere koninginnen. Indien echt alles mislukt, is er meestal sprake van totale afkoeling. Ook kunnen virale infecties nog een rol spelen. Zelfs het sperma in de teeltmoer, die de larfjes levert, kunnen al besmet zijn. Ook horizontale besmetting via het larvenvoedsel is mogelijk. In Belgie kunnen telers hun teeltmateriaal gratis laten testen op virale afwijkingen, helaas is dit in Nederland niet mogelijk. 

Meten is weten, daarna verbeteren

Het is voor ons als telers vooral zaak om iedere stap in het proces te volgen en te meten. Hoeveel larven zijn er na 24 uur aangenomen? Hoeveel doppen zijn er op tijd gesloten. Zijn de doppen mooi groot? Zijn de moeren allemaal op dag 12 uitgelopen? Zijn de moeren compleet met volledige pootjes en voetnapjes en goede vleugels? Ieder antwoord levert gegevens op om te overdenken en waar mogelijk het proces te verbeteren. Blijf continue leren en verbeteren. Uiteindelijk levert dit letterlijk zijn vruchten af in mooie gezonde koninginnen. 

In de volgende blogberichten meer informatie over de kwaliteit van moeren en over het moonlight mating project met spannende beelden over uitvliegende en terugkomende jonge koninginnen. Ook hierbij bleken bestaande breed toegepaste hulpmiddelen bij de koninginnenteelt eerder tegen te werken dan te helpen!

Ben Som de Cerff, hobby-imker en koninginnenteelt 

    

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Geert

    04-06-2020 om 15:15

    Ik gebruik een 3 raams starter rijkelijk gevuld met bijen uit volken die vorig jaar de laagste mijtenval hadden. Het deksel van de starter is extra geisoleerd. 18 larfjes bij overlarver gehaald, na 24h 10 aangenomen. Doppen blijven in starter tot net gesloten. 9 naar broedstoof, 1 mooie dop blijft in starter. Resultaat 9 moeren geboren, 1 dop in broedstoof is overleden bij begin aanzet van de vleugels. 50%, kan beter maar ik ben tevreden.

    Geert, uit je processtappen kun je concluderen dat de aanname in de eerste 24 uur aan de lage kant was. Was die hoger geweest dan hadden de bijen in de starter er waarschijnlijk toch niet meer dan 10 goed verzorgd, want een drieraams starter is niet bedoeld voor de pleegfase. Maar 9 moeren is toch prachtig Groet, Ben

  • Gert Valk

    04-06-2020 om 15:37

    Prachtig blog bericht!
    Ik kijk nu al uit naar de volgende blogberichten!

  • Hero

    04-06-2020 om 18:20

    Hier hetzelfde beeld, slecht aangenomen larven en moeren die niet bevrucht raken ? Misschien inmiddels te veel 5g staling? Als de vogels door deze straling dood neer vallen waarom onze bijenkoninginen dan niet?

  • Sietse

    04-06-2020 om 18:22

    Beste Ben,

    Ik heb dit jaar in het voorjaar voor het eerst aan de koninginnen teelt gedaan. Ik had er 22 in een verzamel broed aflegger ingehangen. 18 aangenomen zelf overgelarft van p moer. 16 uitgelopen, 15 goed bevrucht en aan de leg. Voor een eerste maal ben ik dik tevreden met dit mooie en boeiende proces.

    Sietse, prachtig resultaat. Groet, Ben

  • Lippe

    05-06-2020 om 07:47

    Goed verhaal weer Ben, bedankt!
    Heb je laatst al een keer persoonlijk benaderd over opvallend slechte resultaten. Vanavond kom ik nog bij een VCI mentor over de vloer. Zal eens informeren naar zijn resultaten.

    Lippe, ik ben ook benieuwd. Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    05-06-2020 om 09:21

    Goede morgen Ben,
    bij mij is de teelt wel redelijk gegaan, zeker voor de aller eerste keer.

    Je leest de MAAR al. Ik heb bijen afgeslagen van broedramen, met sproeier, in de kast, incl ventilatie roostertje, en alles dood de volgende dag.

    Jan, wat bedoel je met "sproeier"? Groet, Ben

  • Janneke Mollema

    05-06-2020 om 15:59

    20 overgelarfd ( met mijn nieuwe loepbril! Fantastisch ding!) en 16 aangenomen. Op 1-6 liepen er 16 moeren in de kooitjes. 3 werden afgekeurd doormij: veel te klein, kleiner dan een werkster. Nooit eerder gehad trouwens. Maar ben dik tevreden! Dank voor leerzame blogs!

  • Kees van den Brandt

    06-06-2020 om 19:04

    Samen met een collega imker aan koninginnen teelt gedaan.
    De koningin 12 uur opgesloten in nicot raampje. Na 4 dagen 50 larfjes geoost. Ik heb er 25 in een starter geplaatst en de volgende dag 23 Aangeblazen doppen in pleegvolk gehangen. Toen ik op dag 5 de doppen in wilde kooien zag ik dat de doppen uitgebouwd waren maar de bijen hadden boven op de doppen weer een dopjes gebouwd met een larfjes er in. De bijen moeten deze er in gedragen hebben want de koningin zat onder het rooster en het teelt raam was aan twee kanten voorzien van een koninginnen rooster. Ik heb geen enkele koningin kunnen oosten.
    In 2018 had ik 26 jonge koninginnen en in 2019 17 koninginnen. Helaas dit jaar 0 .
    Ga het aan het einde van de lindendracht nog een keer proberen. Eenig idee waarom de bijen boven op de koninginnen dop weer een dopje hebben gebouwd en er een larfjes in hebben gelegd. Ik had graag enkele foto's als bijlage willen sturen.

    Kees, bijzondere ervaring. Ik hoop de foto's te kunnen bekijken.
    Groet, Ben

  • Ikas

    06-06-2020 om 19:24

    Kees ik heb vandaag iets soortgelijks gezien alleen dan op een zwermcel. De zwermcel was gesloten en aan het uiteinde van de gesloten dop zat een zwermcel met eitje erin. Nog nooit eerder gezien.

  • Hero

    07-06-2020 om 11:55

    Dag Ben, als ik nu een starter maak, moet nu f2 moeren gaan telen, als ze aangeblazen zijn en ik hang ze na 1 dag in een volk die al een lange tijd moerloos is willen deze bijen dan nog deze aangeblazen doppen verzorgen of gaan ze de larven in de steek laten? lees veel positieve reacties, maar waar zijn de imkers met ook slechte resultaten? groet Hero.

    Hero, mislukkingen genoeg hoor ik. Je kunt de aangeblazen doppen wel overhangen, mits er nog geen eileggende werksters actief zijn. Ik zou ze ook wat extra verzorgen met inverstuiker, want de dracht is hier nul,nul. Groet, Ben

  • Haico

    07-06-2020 om 12:21

    Hoi Ben, dit jaar zou ik op de gevorderde cursus ook koninginnenteelt krijgen als onderdeel van de cursus. Je raad het al; dit is niet door gegaan vanwege Corona. Nu was dit niet mijn belangrijkste reden voor de cursus; koninginnenteelt komt bij mij vaak over als heel veel gedoe en kunstmatig. Ik heb zonder koninginnenteelt nu ook redelijk zachtaardige bijen (al werk ik wel met handschoenen, maar dit vind ik geen probleem). Ik doe dit nu 3 jaar, maar ken jij imkers die het zonder koninginnenteelt succesvol doen voor langere tijd? Ofwel zou ik het gewoon zo voort kunnen blijven zetten of zal ik toch aan de koninginnenteelt moeten als ik enigszins zachtaardige bijen wil houden?

    Haico, bij standbevruchting hangt veel af van de darren in je wijde omgeving, want zachtaardigheid vererft over de manlijke kant. Het blijft toch een kwestie van teelt en selectie. Zet 1 of 2 volkjes meer op dan jezelf wilt aanhouden, dan kun je de onvriendelijke volken na het doden van de moer verenigen met imkervriendelijke volkjes. Groet, Ben

  • Yorben

    07-06-2020 om 18:13

    Hey Ben,

    Vorige maand heb ik een veger gemaakt, in het hoofdvolk heb ik 1 gezonde moer in laten lopen uit de redcellen. Maar onlangs merkte ik weer dat onrustige gebrom in het hoofdvolk, nu blijkt er inderdaad na 22 dagen geen moer meer te zijn en 0 brias, helemaal niks. In de veger zitten wel eitjes maar weinig ander broed. Kan ik een raam eitjes overhangen in het moerloze volk? Of kan dat alleen met een raam welke ook larfjes heeft.

    Yorben, beide volken bestaan uit dezelfde verwante bijen, dus een raam open broed overhangen gaat goed.
    Volgende keer bij het doppen breken na 16.00 uur wel meer moeren in laten lopen. Dan blijft een echt sterke moer over.
    Je loopt wel kans dat er eileggende werksters ontstaan, ondanks de aanwezigheid van een jonge moer over 13 dagen. Dat komt vanzelf wel goed wanneer de jonge moer aan de leg gaat. Hang desnoods na het doppen breken nog een raam broed bij, dat remt ook de ovaria van de eileggende werksters.
    Groet, Ben

    Alvast bedankt!

  • Henk v V

    08-06-2020 om 18:34

    Hoi Ben, even of topic !!
    Wij krijgen bij ons een Zonneweide met een opp van 17 hectare. Onder de panelen worden 3 soorten klaver gezaaid. Vraag is weet u hoeveel bijen ( bijenkasten) hier op kunnen staan ! Dit ivm subsidie?
    Vr gr Henk

    Henk, de dracht van klaver is sterk afhankelijk van grondsoort en de temperatuur. Bij zwoel warm weer kan het op kleigrond enorm veel nectar geven, vooral de witte klaver en honingklaver. Rode klaver minder vanwege de diepe bloemen. Over het aantal volken per hectare kan ik geen informatie vinden. Die is alleen gespecificeerd voor hard en zacht fruitgewassen en koolzaad e.d.. Groet, Ben

  • Jeroen

    08-06-2020 om 20:38

    Hier in prachtig hummelo geen probleem 60 mooie zware koninginnen rond 230 tot 280mg ronde 2 is net uitgelopen 58 stuks en ook deze zijn weer goed aan gewicht wel veel bijvoeren in deze periode met wat honingwater en eiwitvervangers.

    Jeroen, inderdaad is honingwater en stuifmeelvervangers soms nodig om prachtige grote moeren te telen. Groet, Ben

  • Henk

    08-06-2020 om 21:25

    Ben, het is kleigrond !! Het mengsel bestaat uit witteklaver, rolkkaver en rode klaver, alles 1/3 verhouding!! Zou ik van ongeveer van 3 volken per hectare!!
    Gr Henk

    Henk, 3 tot 4 moet zeker kunnen. Groet, Ben

  • Gerard Morsink

    10-06-2020 om 07:59

    Hallo Ben. Iets anders. De zwarte bij en carnica op 1 bijenstand. Wat zijn daar de bijkomende effecten van? Groeten Gerard

    Gerard,
    Volgens mij geen. De zwarte bij staat evolutionair wel heel ver af van de Carnica's. Dus je kunt ze beter niet kruisen. Wat dat betreft passen Zwarte Bijen en Buckfast beter bij elkaar. Die hebben dezelfde voorouders. Groet, Ben

  • Jan Adrichem

    10-06-2020 om 21:41

    goed verhaal Ben.Top

  • Lippe

    16-06-2020 om 11:36

    Hey Ben ik zou nog even terugkomen op de teeltresultaten. Het viel ook flink tegen bij mijn VCI mentor. Afgelopen weekend heb ik nog een bijeenkomst met wat imkers gehad en we constateerden dat in volken waar zwermcellen in zitten er een hoop snotdoppen zitten. De doppen zien er aan de buitenkant goed uit. Er zit ook voldoende gelei in, maar geen larf. Heel vreemd allemaal.

    Lippe, misschien iets lokaal vanwege de combinatie van droogte en kou? Vanmiddag hier bij een buurmeisje een nazwerm, vervolgens doppen gebroken, maar er waren zeker 15 jonge moeren in zwermcellen te vinden. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht