13-09-2020

Nazomerse controle van het broednest

Sommige blogvolgers vinden geen broed meer in hun volken. Op deze mooie zondagmiddag bekijk ik de toestand van twee van mijn volken. 

Het broednest is inderdaad zeer sterk gekrompen in de afgelopen drie weken. Van een volwaardig broednest in augustus zijn er nu nog twee ramen broed te vinden in deze spaar- en dadantkast. Er zijn nog wel kleinere vlakken met eitjes tussen het uitlopende gesloten broed te vinden. Ongetwijfeld zal de moer deze week met de nazomerse hittepiek haar broednest nog wel gaande houden met verse eitjes. 

Blijkbaar hebben de langlevende winterbijen zich al gevormd en moeten we hiermee het voorjaar halen. Het lijkt met deze volken wel goed te gaan. Het volk in de dadantkast lijkt beter bezet te zijn, echter de spaarkast heeft nog een honingkamer vol met bijen bovenop staan. 

De nu nog volle honingkamer komt half maart weer onder te staan, zodat de eerste echte (lege) uitgebouwde honingkamer tijdens het begin van de wilgendracht direct op het moerrooster boven het broednest komt te staan, mits het volk qua sterkte daaraan toe is. 

Ben Som de Cerff, docent bijenteelt en hobby-imker  

Deel dit bericht

Reacties

  • Lineke

    13-09-2020 om 19:23

    Hoi Ben, dit maakt mij wel nieuwsgierig hoe het mijn volken vergaat. Die hebben beiden een nieuwe koningin, dus wie weet legt zij nog wel. Ms komende dagen even stiekem kijken.

    Maar ik heb ook nog paar vraagjes. Allereerst heb ik nog wat invertsiroop over, kan ik dit bewaren of is dit volgend jaar niet meer goed, dus kan ik het beter nu nog opvoeren aan de bijen?

    En na de winter wil ik beide volken samenvoegen, omdat ik niet te veel volken wil hebben. Ze staan nu een paar meter uit elkaar, moet ik ze van de winter geleidelijk alvast dichter bij elkaar plaatsen als voorbereiding op het verenigen in het voorjaar? En wanneer kan ik dit verenigen het beste doen? Het kan dan echt zonder problemen, zonder krant ertussen?

    Dank weer voor je vele filmpjes die ik allemaal met liefde en interesse kijk en natuurlijk dat ik altijd iemand heb om advies te vragen:-)

    Groet, Lineke

    Ha Lineke, bij mij zaten er ook 2020-moeren op.

    1. Op de cans met invertsuiker staat een houdbaarheidsdatum. Bij mij kun je altijd 2 jaar gebruiken, mits koel en donker opgeborgen.
    2. eind december kun je 1 van de 2 kasten een paar meter ineens verplaatsen. Kies een moment waarop ze al 2 a 3 weken binnen zitten en niet gevlogen hebben.
    3. Bij de 1e controle in maart kun je de 2 volken gewoon op elkaar zetten. Mocht een onderbak leeg zijn, dan die eerste wegnemen, zodat de broednesten boven elkaar komen. Zonder krant op elkaar zetten. In maart en april kun je alles bij elkaar hangen. Heel makkelijk ;-).
    Het is niet verstandig om verschillende rassen zo maar te verenigen. Groet, Ben

  • Robert

    13-09-2020 om 20:32

    Beste Ben, Laat jij de HK boven staan of toch liever onder de BK ?

    Robert, indien er slechts weinig honing in zit, plaats ik de HK voor het inwinteren midden augustus al onder. In dit geval heb ik ze de volle hk laten houden als wintervoer. Vandaar dat deze is blijven staan. Groet, Ben

  • Annelies

    13-09-2020 om 21:45

    Dag Ben, In de tweede kast die je open maakte zitten 5 of 6 ramen voer en je gaat nog bijvoeren? Hoeveel (spaarkast)ramen moeten er volgens jou gevuld zijn om de bijen goed de winter door te laten komen?

    Annelies, dat bijvoeren was slechts een laatste litertje uit de can, dus dat stelde weinig meer voor. In een spaarkast heb je 7 volle ramen wintervoer nodig. Meestal betekent dit dat er op 5 ramen handgrote vlakken lege cellen aanwezig zijn. Groet, Ben

  • Jos Snoek

    13-09-2020 om 23:39

    Hallo Ben,
    Ik zou ook graag de overstap willen maken naar kleine cellen maar is daar een plan van aanpak voor. En hoe kom je aan kunstraat met kleine cellen?

    Jos, dat vraagt inderdaad een specifieke aanpak. Het beste kun je uitgaan van een bakje miniplus uitgebouwde raampjes en daar een volkje in doen en dan verder uitbouwen. In mijn boek heb ik er een paar bladzijden over geschreven. Als je eenmaal een torentje miniplus hebt, dan kun je dat verder opdelen in meer volkjes 4.9 mm.
    Ik kan je in het voorjaar wel helpen aan 6 raampjes mp 4.9 mm.
    Je kunt 4,9 mm kunstraat kopen bij imkerij Onder de Linde in Brabant of bij verschillende leveranciers in Duitsland. Die sturen het gewoon op.
    Ik ken nog wel een adres mocht je willen hebben in Duitsland. Groet, Ben

  • André

    14-09-2020 om 00:40

    Dag Ben,
    Even een berichtje van mij naar aanleiding van Robert.
    Ik heb laatst een tekst van iemand gelezen die het omdraaien maar onzin vind.
    Als je ervan uit gaat dat het broednest zit in de bk en eerste hk.
    Je trekt dan wel het broed uit elkaar nu de september nachten al best koud kunnen zijn.
    Als je in een korf imkert dan draai je immers ook niks om.
    Wat is jouw reden, Ben om de kast delen om te draaien???
    Behalve dat je dan in het voorjaar een lege hk hebt.
    Met vriendelijke groet, André

    Andre, ik imker vrijwel helemaal op dadantkasten. Hierbij gebruik je altijd maar 1 broedkamer voor een ongedeeld broednest.
    Dat ongedeelde broednest wil ik ook hebben in mijn spaarkasten (slechts nog maar enkele). Dus bij mij zit het broednest altijd in 1 BK. Daar bovenop een moerrooster en hk's. Hou ik een HK over met deels een beetje gevulde ramen dan plaats ik deze eind juli/begin augustus onder.

    In dit geval stond er een volle hk op het rooster en heb ik gewoon het moerrooster weggehaald en mogen ze de honing houden als wintervoer. Ik trek dus nooit een broednest uit elkaar, dat zeker niet.

    Ik ben sterk voorstander van het "eenbaksimkeren", vandaar dat ik daar zelfs een boekje over geschreven heb.
    Groet, Ben

  • Paul

    14-09-2020 om 11:25

    Hoi Ben, dank weer voor je leerzame filmpjes. In het begin hoorde ik je zeggen “geteisterd door wespen”. Wat betekende dat? Kwamen de wespen echt binnenin de kast ( bij mij wel, helaas). En welke schade hebben ze aangericht?

    Paul, ik zag ze die ochtend inderdaad steeds pogingen doen om binnen te komen, dat lukte soms ook, maar ze kwamen er ook weer uit met twee bijen aan hun zijde. Maar gezien het hinderlijke gedrag heb ik de vliegopening kleiner gemaakt zodat ze beter kunnen verdedigen. Dat gaat nu goed. Groet, Ben

  • Piet

    14-09-2020 om 12:37

    Hoi Ben, heb de volken 9 kg suiker gegeven maar zie geen voer op de raten. Moet ik door gaan met voeren of zijn er problemen in de kasten? met vr gr Piet

    Piet, 9 kilo moet je toch terug vinden in de raten? Heb je misschien kleine beetjes tegelijk gevoerd? Want dan breiden ze het broednest uit in plaats van opslag van wintervoer.
    Je moet echt 14 kilo wintervoer zien te krijgen, dus 6 a 7 ramen vol. Groet, Ben

  • Tomer

    14-09-2020 om 18:43

    Even een update. Daarnet een volk gecontroleerd waar begin september totaal geen broed meer te zien was en ook zo goed als geen stuifmeel. Ondertussen hebben ze terug een broednest van een hand groot op 2 ramen en een mooie krans geel stuifmeel.
    Het is dus vanzelf in orde gekomen.

    Tomer, fijn om te horen dat het weer goed gekomen is. Groet, Ben

  • Marianne

    14-09-2020 om 19:27

    reactie voor Piet,
    Weet je zeker dat je geen roverij hebt? Ook ik was een kast ( wel een 7 ramer) aan het inwinteren, bij controle geen opgeslagen voer. Toen savonds de vliegplank gesloten maar de volgende morgen veel vliegbijen voor de kast....dus roverij!
    Kast een aantal km verderop gezet en vlieggat heel klein (1 cm) en opnieuw flink voeren.
    morgen opnieuw controleren of ze nu wel het voer kunnen opslaan.

  • Claudio

    14-09-2020 om 22:19

    Hi Ben, dit is mijn eerste volk en heb de HK er in juli opgezet om de raat te laten uitbouwen. De bijen hebben ze nu gevuld met suikerwater voor de winter. Wat is in het voorjaar verstanding. HK onder de BK zetten. Of in het voorjaar het moerrooster er tussen zetten.

    Claudio, wanneer je suikerwater gevoerd heb, wil je daar komend voorjaar geen "honing" uit slingeren want er zit ook suiker bij. Dus begin maart de HK onder zetten en als het volk eraan toe is een nieuwe HK op het moerrooster zetten voor echte honing. Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    15-09-2020 om 10:26

    Dag Ben, alles goed?

    Bij mij het zelfde beeld. Al mijn kasten, 27, hebben nog broed op wel vier ramen, stuifmeel wordt ook hier in alle kleuren ingevlogen, en ik heb nu vier koninginnen die al naar de bovenste bak zijn verhuisd.

    Veroa behandeling en inwinteren zit er op. Bij mij ligt de temperatuur nog een maand boven de 25 graden, wat ik voor de bijen prettig vind. Niet prettig is de hoeveelheid Aziatische hoornaars. Iedere kast heeft wel frelon vallen, maar je ziet de rovers toch wel met regelmaat vertrekken met een bij in de bek. Van half augustus tot half oktober blijf je er last van hebben, en ik ben benieuwd hoe dit in Nederland gaat uitpakken.
    Gr., Jan

    Jan, gelukkig zijn de vondsten van de A. hoornaar dit jaar hier in NL nog beperkt tot twee nesten in Zeeland en Veenendaal. Nu maar hopen op een weekje strenge vorst. Dat dringt ze wel terug tot midden Europa hoop ik. Groet, Ben

  • Christel

    15-09-2020 om 10:31

    Ik heb onder een BK een HK.
    Deze HK is voor de helft helemaal leeg, de andere helft stuifmeel en heeeel klein beetje honing.
    Bovenop de BK staat ook een HK.
    Deze bovenste HK zat een weken geleden vol honing, maar is nu nog maar voor de helft gevuld (5kg). Blijkbaar hebben ze al 5 kg zelf nodig gehad.
    Het idee was om de bovenste HK te gebruiken voor t inwinteren.
    In de BK zit 8 kg voer.
    Dus er hoeft nog maar 1 kg over bij.

    De bovenste HK blijft dan voor de helft leeg.
    Of willen we die toch helemaal gevuld hebben?

    Christel, wanneer er maar 5 kg honing zit in de hk, dan zou ik deze onder de BK plaatsen, dan slepen ze dat wel weer naar het broednest en zou ik gewoon 3 tot 4 kilo bijvoeren voor de zekerheid. Dan overwinteren ze mooi in de BK en kun je ze ook makkelijker in november/december behandelen met oxaalzuur. Groet, Ben


  • Jan Nathan Rozendaal

    15-09-2020 om 17:18

    Dag Ben,

    Als ik de bijen op eigen honing wil laten overwinteren kan ik dus een volle HK bovenop laten staan. Heeft dat niet als risico dat het nieuwe broednest eind vd winter in die HK terecht komt? En kan ik die HK dan in maart nog wel onderop zetten?

    Dag Jan Nathan, het honingvoorraad dient zich in de winter boven en naast het broednest te bevinden, dus moet je de volle hk inderdaad laten staan. Het houdt inderdaad in dat er broed in de middelste ramen van de HK komt. Maar dan leg je half maart wanneer de wilg begint te bloeien gewoon een moerrooster onder deze hk. Dan loopt dat broed na 3 weken uit en wordt het gevuld met honing. Geen probleem dus. Of zie jij het anders? Groet, Ben

  • Hans

    15-09-2020 om 20:43

    Hallo Ben, ik ben ook van plan om te gaan imkeren met kleinere cellen.
    Is het ook mogelijk om in het voorjaar, als het volk uitbreid, de ramen die ik aan weerkanten van het broednest hang en de BK die ik eronder zet te voor zien van 5.1mm. kr?

    Hans, ieder volk kan gewoon 5,1 mm kunstraat netjes uitbouwen. Geen enkel probleem. Wil je echt op kleine cellen werken, dan moet je wel doorgaan naar 4,9 mm. Dat is echter weer een stuk lastiger. Groet, Ben

  • Jan Nathan Rozendaal

    15-09-2020 om 21:23

    Dag Ben, dank voor je reactie. Helder. Alleen moet ik dan dus wel opletten dat de koningin onder het moerrooster zit. Groet!

    Jan Nathan, een pufje rook in de HK-bak en de eventueel aanwezige moer loopt wel naar beneden. Groet, Ben

  • Andrea

    15-09-2020 om 22:02

    Hoi Ben,

    Ik heb mijn volk nu voor de winter op 2 bakken segeberger staan. Hoeveel ramen voer zouden zij moeten hebben om de winter door te komen? Ik heb er 5 volle ramen eigen honing in gelaten en 6 kg suikerwater bij gevoerd. Zou dat voldoende zijn of nog wat extra bijvoeren?
    N.b. ik imker bewust op ranson omdat we dit zo in de cursus geleerd hebben.
    Alvast bedankt!
    Groetjes Andrea

    Andrea, 5 volle ramen is 10 kilo wintervoer plus 6 kilo suiker zou samen voldoende moeten zijn. Soms zetten ze suikerwater om in broed in plaats van opgeslagen wintervoer, maar dan kun je zo checken. Groet, Ben

  • Jantje

    16-09-2020 om 17:03

    Ben,
    Kom je nu in je kasten niet meer in tot na de winter?

    Jantje, klopt. Met uitzondering voor de keren dat ik nog een video voor jullie maak. Groet, Ben

  • Jantje

    16-09-2020 om 19:09

    Ben,

    Ben er even terug,
    Als je nu nog suikerwater geeft krijgen ze dit nog verwerkt? Ik vermoed dat het bij dit mooie weer het water toch wel sneller verdampt zal zijn of vergis ik me hierin
    Jantje

    Jantje, het opnemen van suikerwater blijft nog wel goed gaan mits de nachten niet te koud worden. Het indampen hangt sterk af van de vochtigheidsgraad van de lucht. De sterkte van de volken loopt ook af, vandaar dat voeren tussen 15 augustus en 15 september de voorkeur heeft.

    Ben je aan de late kant dan kun je beter invertsuiker geven, dit is al gefermenteerd en het bevat minder water dan de gebruikelijke suikerwateroplossing van 3:2. Groet, Ben

  • Christel

    17-09-2020 om 10:19

    Nog even terugkomen op mijn vraag hierboven:
    Als ik 5kg voer onder de BK zet komt het totaal aan voer op 13kg.
    Richtlijn voor 1 BK is een ik 14 kg. Dus er mist nog 1 kg
    Je geeft aan 3 a 4 kg voer bijvoeren voor de zekerheid. Is dat om die 5 kg onder het broed zit en niet er boven?

    Christel, ja precies. Met die 3 a 4 kilo komt er in ieder geval genoeg voer rond het broednest te zetten. Het zou kunnen zijn dat ze die voorraad beneden niet meer naar boven brengen. Gr. Ben

    Verder:

    Ik snap je advies om de bovenste HK met 5kg verspreid over 8 a 9 ramen onder de de BK te zetten. Maar daar staat het hele seizoen al een andere HK met 50% stuifmeel verspreid over 8 a 9 ramen.

    Raad je aan om dan de beste honingraten uit bovenste HK te plaatsen in de onderste HK met de beste stuifmeelraten?
    En de overige beetje honing te slingeren en de overige stuifmeelraten "op te geven"? (Ik heb geen vriezer)

    Christel, desnoods zet je die hk met de honing bovenop je onderste HK met bijenbrood (dus tussen onderste bak en de BK). Maar wellicht zijn er al stuifmeelramen leeg gegeten of stelt het weinig meer voor en kun je doen wat jij voorstelt. Het beste van beide combineren in die ene HK.

    Indien je veel last hebt van wespen, dan zijn die 2 HK's beneden slecht te verdedigen, dan heeft 1 HK de voorkeur.
    Altijd inspelen op lokale omstandigheden, die je beste zelf kunt afwegen. Groet, Ben

  • Jantje

    17-09-2020 om 17:35

    Ben,

    Ik volledig akkoord met wat je zegt.
    Maar krijgen ze nu nog een pak suikerdeeg van 2.5kg verwerkt; We zijn al 15sept al voorbij?
    groeten
    Jantje

    Jantje, nee, dat kun je beter niet doen. Geef ze vooral invertsuiker of anders een suikerwateroplossing (3 kilo suiker op 2 liter water). Groet, Ben

  • Christel

    20-09-2020 om 20:33

    nog even terugkomen op mijn eerdere vragen:
    Waarom is t niet raadzaam om die HK met "slechts" 5kg gewoon boven de BK te houden?Waarom is dat niet 'prettig' voor die bijen om die 5kg voor de zekerheid toch boven het broednest op voorraad te hebben?!

    Christel, in de BK zat 8 kg wintervoer, dat is voor de periode november, december, januari, februari en maart niet voldoende. Er moet dus meer wintervoer compact rond het broednest komen. Dat bereik je door bij te voeren en door die HK onder te zetten, want dan slepen de bijen het daar nog wel weg naar boven.
    Wanneer je die 5 kg boven laat staan, dan hebben ze daar weinig aan wanneer het echt gaat vriezen, het moet dus dichter bij het broednest zitten. Vooral die compacte opslag van het wintervoer is belangrijk. Groet, Ben

  • Christel

    22-09-2020 om 11:40

    Dank Ben....dus een volle HK met bijv. 11 kg op de BK laten staan en die meetellen als wintervoer "mag" dan ook niet? Want die 11 kg zitten dan ook niet dichtbij het broednest?
    De 14kg moet echt IN de BK zitten?
    Honing in een HK bovenop een BK telt nooit mee? Of wanneer telt het wel mee als wintervoer?

    En als ik de HK met 5 kg honing onder de BK zet, zal ik dan de honingraten openritsen zodat de honing vrijkomt en de bijen eerder geneigd zijn om de honing uit de raten naar boven te halen?

    Ha Christel, het is in woorden soms lastig uit te beelden wat ik bedoel. Een bijenvolk moet in de winter het voer direct onder handbereik hebben. Het moet dus compact rond het broednest zitten. Rond wil zeggen met name naast en boven en achter het broednest.

    Uit jouw reactie concludeerde ik dat het broednest in de BK zit en dat daar ongeveer 8 kg wintervoer zit. Dat is nog veel te weinig. Vandaar het advies om nog 3 kilo suiker bij te voeren dan zit je op ruim 11 kilo. Wanneer je de hk met die 5 kilo onderzet - je hoeft ze niet te helpen door het voer open te krabben, want dat geeft mogelijk overlast door roverij en wespen - dan eten ze dat het eerst op de komende weken en slepen het ook wel weer deels naar boven. Eind van de winter is die hk leeg, waarschijnlijk al in november.

    In het geval dat jouw hk helemaal vol gezeten had met 11 kilo honing, dan had die voorraad direct aangesloten gezeten op het broednest eronder en dan had je die hk gewoon kunnen laten staan. Zonder moerrooster uiteraard.
    Het broednest houdt dan wel contact met die wintervoorraad. Bovendien is het dan voldoende om te overleven. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.