11-01-2022

Nieuwe broednesten ontstaan al vroeg in de winter

De astronomische winter is nog maar net drie weken op gang en de bijenvolken bereiden zich al weer voor op het voorjaar. Net als in voorgaande jaren is in zeker de helft van mijn volken al een broednest aanwezig. In een enkel volk - gelukkig is het nog een uitzondering -  is het broednest al zo ver ontwikkeld dat de warmteontwikkeling vanuit het broednest al zo aanwezig is, dat de bijen bij een buitentemperatuur van plus twee graden gewoon vrij door de kast lopen. Over een paar weken zullen de waterhalers ook weer actief worden. Nu lessen ze hun waterbehoefte nog aan de condens die aan de binnenwanden van de kasten ontstaat. Condensvorming is dus niet helemaal een slechte zaak, want de bijen hebben water nodig om hun voedselvoorraden aan te spreken.  

De varroamijten zullen ongetwijfeld ook weer hun heil zoeken in het eerste broed, alhoewel er onderzoek bestaat, die laat zien dat de reproductie in het begin zeer traag verloopt. Toch zou de oxaalbestrijding van de varroamijten nu al ver achter ons moeten liggen. De eerste helft van december is de beste tijd om te bestrijden, want dan is de kans op broedvrijheid op zijn hoogst. 

Zijn jullie volken ook nog in leven? Nog twee maanden te gaan en dan kunnen we weer vaker genieten van de rondvliegende bijen.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Kris

    11-01-2022 om 17:54

    Beste Ben,

    De website www.de_vlinder_en_go.nl bestaat niet.
    Misschien een ander naam??
    Mvrgr, Kris

    Ha Kris, bij mij werkt die URL wel, Google even.
    Groet, Ben

  • Johan Vanham

    11-01-2022 om 21:35

    We ontvangen in onze regio (Antwerpen, Vlaanderen) signalen dat de wintersterfte grote proporties aanneemt. Misschien het gevolg van de kwakkelzomer?

    Ha Johan, ik zou wel een voorlopige herfst- en wintersterfte-enquete via Survey Monkey op willen zetten, maar ik heb geen licentie. Misschien iemand anders, die een licentie heeft?
    Groet, Ben

  • Patrick Lemmens

    12-01-2022 om 00:01

    Ha Ben en Kris,

    Die URL in het filmpje met underscores werkt inderdaad niet. Het moeten koppeltekens (of mintekens) zijn.

    Dus: www.de-vlinder-en-go.nl

  • Teunie Luijk

    12-01-2022 om 08:26

    Hoe heet dat folie op de ramen? Waar koop je dat? Gebruik je dat het jaar rond, of alleen in de winter?

    Ha Teunie, het heet afdekfolie transparant of doorzichtig. Het is 0,4 mm dik. Je kunt ze het hele jaar rond gebruiken, mits afgedekt met isolatiemateriaal bij houten kasten. Te koop bij de betere imkervakhandelaren. Groet, Ben

  • Anton vV

    12-01-2022 om 09:43

    Hoi Ben, ja al mijn zeven volken zijn nog in leven.
    Wel valt op dat bij twee volken in Dadantkasten het aantal bijen enorm teruggelopen is. In september nog acht resp. negen ramen met bijen, nu elk nog amper drie straatjes.
    Deze twee kasten staan samen op een aparte locatie. Dat zal er toch niet iets mee te maken hebben?
    Groeten, Anton

    Ha Anton, het kan natuurlijk op toeval berusten. Maar het kan ook zijn dat er daar te weinig stuifmeel beschikbaar was in de nazomer. Of toevallig overjarige moeren?
    Het blijft vaak gissen.
    Zeker is dat volken met jonge moeren meestal goed en sterker de winter doorkomen. Groet, Ben

  • Hans

    12-01-2022 om 10:48

    Goede morgen Ben , wat is aan te raden een houten dadant kast of een kunststof kast Groet Hans

    Ha Hans, mijn voorkeur gaat zeker uit naar de styropor dadant us kast, Frankenbeute genaamd. De warmteisolatie is goed waardoor volken zich 7 tot 10 dagen eerder en beter ontwikkelen in het voorjaar. De enige nadelen, die ik onderken zijn mindere duurzaamheid en het feit dat je deze kast jammer genoeg niet in warmbouw kan plaatsen omdat ze niet vierkant zijn. Groet, Ben

  • Paulus

    12-01-2022 om 12:29

    Hoi Ben, ik heb de helft van mijn volken verloren, ik had er maar twee... :(
    Het volk lag bijna in zijn geheel op de bodembak, er was helemaal geen voer meer aanwezig in de kast, zou het roverij kunnen zijn?
    Extra zuur omdat ik dit volk had verenigd met een van mijn kleine volken en dit volk opgehaald heb in Zeeland. En dus een nieuwe koningin had ingebracht.

    Ha Paulus, lastig om zo vast te stellen of dit volk dood gegaan is van de honger of dat achteraf na sterfte van het volk het voer gestolen is door het andere volk. De grootste kans maakt die laatste optie, want het voergebruik ligt niet hoog in de wintermaanden. Tenzij je nog veel broed hebt aangetroffen in de verlaten ramen, want broed vergt wel veel voer. Kijk ook eens of de bijen uitgestrekte tongen hebben en nog met hun koppen in de cellen zitten. Je kunt ook een honingpot 1/3 vullen met dode bijen en deze aanvullen met lauw water en een paar druppels afwasmiddel. Na 3 minuten met de hand schudden, uitspoelen boven een dubbele rvs honingzeef. In de fijne zeef blijven de mijten liggen.
    Vind je meer dan 50 mijten, dan zijn de varroa's en de virussen de schuldige. Misschien kun je dus verder onderzoek doen. Groet, Ben

  • Louis

    12-01-2022 om 12:40

    Hier leven alle 19 volken nog .. maar dat is geen waarborg voor begin maart heb ik al eens ondervonden .. het eene heeft al wat meer mulstraatjes als het andere .. maar hoop doet leven ... groetjes

    Ha Louis, de bekende laatste loodjes ;-). Duimen maar. Groet, Ben

  • Tomer

    12-01-2022 om 13:27

    Alle 23 ingewinterde volken in leven (15 grote kasten en 8 zesramers). Zelfs de vreemde en ernstig besmette zwerm waar ik in september DWV bijen zag en er met een noodbehandeling oxaalzuur duizenden mijten heb uitgehaald doet het goed en is niet verzwakt. Het enige wat we nu kunnen doen is de voervoorraad in het oog houden. Normaal gezien is dat zeker nog in orde tot in februari.

    Knap werk Tomer. Vreemde zwermen pak ik niet meer aan. Vooral late nazwermen kunnen zwaar besmet zijn met mijten en virussen. Die wil ik er niet op mijn bijenstanden bij hebben. Je loopt iedere keer weer kans op nieuwe varianten van het virus.
    Tot maart zullen de volken het makkelijk kunnen redden met hun wintervoer. Bij 10% vd volken moet ik in maart voer verplaatsen. Te veel naar te weinig ;-). Groet, Ben

  • Menno Noordervliet

    12-01-2022 om 14:47

    Dag Ben
    De Astrologische winter.... :-) Astronomische.
    Dit valt mij op als Astroloog en Imker.
    In de biodynamische imkerij worden de standen van de planeten nog niet gebruikt. In tegenstelling tot de Biodynamische landbouw. Misschien moet het er eens van komen.
    Een mythe vertelt dat de bijen ons geschonken zijn door de Venus bewoners

    Ha Menno, bedankt en aangepast. Er is toch ook een Maria Thun imkerkalender met specifieke dagen voor specifieke handelingen in het volk? Die hangt toch samen met de stand van de maan? Groet, Ben

  • Henk

    12-01-2022 om 15:53

    Hallo Ben, ik zag dat je in een spaarkast, 4,9 mm cellen, dat je die op 10 ramen had. Ik dacht dat 11 ramen je voorkeur heeft.
    Wil zelf mijn bijenkasten (12 x ) , wel op 5,4 mm, allemaal op 11 ramen zetten. Heeft dit zin of zou ik eerst naar kleinere celmaat moeten ivm effectief Varoa bestrijding. Ik behandel al 5 jaar niet, en nog geen volk verloren!
    Alvast bedankt voor je advies!!
    Gr Henk

    Ha Henk, ik heb inderdaad nog een paar "oude" spaarkasten op 10 ramen, maar wel op 4,9 mm. Het is zo'n gedoe om volken over te hangen etc.
    Om de varroamijten af te remmen in hun reproductie kunnen allerlei factoren een beetje bijdragen. Maar het belangrijkste is toch om een evenwicht te bereiken tussen het bijenvolk en de mijtenpopulatie. Je krijgt dan minder ziekmakende virussen en lagere aantallen virussen. Door niet te reizen hou je ook vreemde virussen en mijten buiten de deur. Je zou geleidelijk kunnen overstappen naar 11 ramen tijdens het opbouwen van nieuwe volken. Je zou ook 5,1 mm kunstraat kunnen toevoegen in plaats van 5,4 mm. Alle factoren kunnen een beetje bijdragen.
    En vooral blijven letten op de sterkte, gezondheid en de mijtenval.
    Groet, Ben

  • Serge

    12-01-2022 om 16:14

    Hallo Ben
    Van de 10 ingewinterde volken bleek 1 groot volk verdwenen toen ik het begin december wilde oxalen.Kast zat nog vol met voorraad en was deze zomer één van de betere volken wel met een twee jarige koningin. De overige volken stellen zo te zien onder het plexiglas goed. Ik duim voor de rest en hoop op een beter voorjaar toen ik een volk verloren had door te weinig controle op hun voorraad.

    Ha Serge, die extreem grote volken hebben ook vaak een extreem hoge mijten/virusdruk. Met een 2-jarige moer is de opbouw van de winterbijen altijd iets minder als met een jonge moer. Vanaf eind februari de volken goed in de gaten houden, het broed vraagt altijd meer wintervoer. Groet, Ben

  • Marc

    12-01-2022 om 17:10

    Hallo Ben, zou het mogen in het voorjaar /zomer in koud- en in de winter (rustperiode )in warmbouw plaatsen of is dit te verwarrend voor de meisjes? gr Marc

    Ha Marc, als je dit wilt doen, moet het net andersom. In november en december is de feitelijke rustperiode. In deze periode is er geen broed. Dus ligt de temperatuur ook lager. Dan is koudbouw geen bezwaar. Maar zodra er in januari weer broed in het volk komt, speelt de temperatuur weer een belangrijke rol en is afkoeling door koude wind stressvol voor de bijen. Dus beter het hele jaar op warmbouw laten staan.
    Met volken in een bijenstal zal het weinig uitmaken. Mijn volken staan buiten in de natuur en daar kan de wind behoorlijk guur zijn. Dan helpt warmbouw zeker in de warmtehuishouding. Groet, Ben

  • Ernst

    12-01-2022 om 22:25

    Hallo Ben, ik neem aan dat de dikte van de folie/perspexplaat 0,4 cm ipv 0,4 mm dik is?
    Hartelijk dank voor de interessante berichten. Mijn 5 kasten en 2 M+ doen het nog steeds uitstekend in de buurt van Brussel. Maar bij schoonzoon en zijn buurman in de buurt van Aalst zijn alle volken in november verdwenen, in totaal 6 of 7 volken.
    Groeten, Ernst

    Ha Ernst, het folie is echt 0,4 mm en de perspexplaat 4 of liever 5 mm. Bij volken die in november al verdwenen zijn, is er iets goed misgegaan bij de opbouw van de langlevende winterbijen. Sommige volken zijn overgevoelig voor varroamijten en virussen. Groet, Ben

  • De Backer Bob

    13-01-2022 om 17:55

    Kan ik aan Ben Som de Cerff een vraag stellen over het gebruik van Ncot systeem, moerkweek met Nicot, heb slecht resultaat, ligt aan gebrek van degelijke kennis.

    Grt De Backer Bob

    Ha Bob, de enige die dit blog schrijft en reageert ben ik. Je kunt dus rustig hier vragen stellen, ik zal ze beantwoorden.
    Groet, Ben Som de Cerff
    PS misschien ga ik nog een online cursus opzetten voor koninginnen vermeerdering

  • Jantje

    13-01-2022 om 18:24

    Dag Ben,
    Is het aan te raden om nu te behandelen met Varrromed. Dit dringt ook in het broed, daar er nu toch een trage reproductie is van de varroamijt. Kan dan zo een behandeling dat geen positief effect hebben?

    mvg
    Jantje

    Ha Jan, vanaf 1 januari moet je geen enkele behandeling meer toepassen, want dat kunnen de residuen in de voorjaarshoning terecht komen. Daarnaast heeft behandelen nu geen zin meer vanwege het aanwezige broed. Varromed heeft tevens geen enkel effect op de mijten in het broed. Varromed dient daarom eind juli 3x toegepast te worden om de zes dagen. Dus op dit moment zeker niet meer bestrijden. In maart kun je weer beginnen met de bouwraammethode/darrenraat snijden. Groet, Ben

  • Anne

    14-01-2022 om 10:07

    Hallo Ben en Henk,
    Ik lees dat Henk overweegt om de raatafstand en de celmaat te verkleinen terwijl er de laatste 5 jaar
    zonder behandeling geen volken verloren zijn gegaan. Ik zou mooi zo doorgaan.
    Stel dat je de veranderingen gaat doorvoeren en je verliest nu wel een of meerdere volken, welke
    conclusie moet je dan trekken en met welke methode zou je dan moeten doorgaan?
    Volgens mij heb je dan een goede kans dat je voor een dilemma komt te staan.
    vr.gr, Anne

    Ha Anne, aangezien honingbijen van nature gemiddeld 5,1 mm cellen bouwen als je ze vrij hun gang laat gaan, zitten de bijen nu op onnatuurlijk grote cellen. Het is natuurlijk goed om deze onnatuurlijke situatie te herstellen en de overstap te maken op een kleinere celmaat.
    Probeer het zelf maar eens uit met een zwerm die je haar eigen raten laat bouwen. Vele imkers kunnen bevestigen dat de celmaat 5,1 mm wordt. Groet, Ben



  • Anoniem

    14-01-2022 om 18:44

    Hallo Ben,

    Helaas is een van mijn twee volken doodgaan... Erg jammer want had dit volk zelf gevangen... Opmerkelijk is wel dat dit volk nooit echt is gegroeid. Vandaar dat het volk uiteindelijk maar bestond uit twee straten bijen.

    Voordat het een paar dagen had gevroren zag ik nog wat activiteit, toen ik daarma keek helaas niet meer.

    Ze hadden opzich nog genoeg voer, alleen zaten ze toen ik ze aantrof op een leeg raam waarvan sommige bijen nog de kop in een cel gestoken hadden
    Nu zou ik graag weten of ik wat anders of beter had moeten doen. Denk zelf dat ze dood zijn gegaan doordat ze een te kleine tros hadden.

    Waar denk jij aan als je dit zo leest? Snap dat dit lastig is om de oorzaak te vinden, maar je weet maar nooit.

    Bedankt alvast!!

    Ha A, graag op zijn minst je voornaam vermelden, dit is zo onpersoonlijk.
    Ik denk dat je zelf al het juiste antwoord gegeven hebt. Er was iets mis met deze vermoedelijke nazwerm. Een nazwerm kan een extreem hoge mijten/virusbesmetting hebben. Daardoor komt de ontwikkeling van gezonde winterbijen niet tot ontwikkeling. Het geringe aantal bijen is onvoldoende om de tros voldoende warm te houden. Mogelijk hadden ze ook al een broednestje en kwamen ze door de kou los van het voer.
    De volgende keer bij het inwinteren uitsluitend sterke volken inwinteren. Overigens moet je met zwermen altijd terughoudend zijn. Je weet vaak niet wat je in huis haalt vwb mijtenbesmetting en virussen. Succes komend seizoen. Groet, Ben

  • Frank

    15-01-2022 om 10:59

    Hallo Ben,

    Mijn 3 volken zijn allemaal nog in leven. Geen warmte gevoeld en ze zaten vanochtend lekker op een wintertros.
    Op het perplexplaatje heb ik een houtenplaat met isolatie. Die is in de winter altijd vochtig. Ligt nog een een dak overheen met een metalen dak. Heb je daar een verklaring voor? En waarvoor zou ik het kunnen vervangen? Hout is niet behandeld en gaat nu stuk. Is een stuk isolatie voldoende en heb ik het vochtprobleem dan niet meer?
    P.s Ik zie nog geen winterklokjes of krokussen opkomen. Misschien wordt het in februari nog wel echt winter.

    Bedankt alvast voor je reactie

    Ha Frank, je schrijft dat je op het perspex plaatje hout met isolatie hebt liggen. Dat hout moet je weghalen, want hout isoleert niet goed. Direct op het perspex moet isolatie liggen. Het liefst 4 cm hardschuim of 4 cm piepschuim of steenwol. Iedere goede dikke isolatielaag is goed. Hier zien we de sneeuwklokjes al boven de grond staan, zelfs de bloemknoppen zijn zichtbaar. Maar we moeten inderdaad nog de maand februari afwachten. Medio maart gaan de bijen echt weer los op gunstige dagen. Groet, Ben

  • J El

    15-01-2022 om 13:20

    Goede middag,
    Vandaag even controle gedaan bij mijn 14 volken, en die zijn allemaal nog in leven.
    Ongelooflijk, hoe sterk de volken zijn met de EVB infectie, resp. 3 en 5 straatjes. En dat zijn allemaal winterbijen, want die met 3 straatjes heeft in Augustus een koningin gehad, waardoor het volk kleiner de winter in ging, maar toch bizar dat het nog zulke "sterke" volken zijn, al zijn we er natuurlijk nog niet.

    Ha J, mooi dat alles nog leeft. Hoe heb je de EVB diagnose vastgesteld? Groet, Ben

  • Arnold

    16-01-2022 om 16:42

    Bijvoeren. Dag Ben.
    Kan ik ook bijvoeren met een suikeroolossing 5:3? Of ben ik aangewezen op de vaste oplossing van Trim O'Bee of Apifonda???

    Ha Arnold, in water opgeloste suiker is snel onderhevig aan gisting. De bijen kunnen het nu niet indampen. Bovendien kun je het niet direct tegen de wintertros aanbieden. De afstand in cm tussen oplossing en tros is te groot. Dus beter is het om een pak suikerdeeg aan te bieden via het voergat in de dekplank of folie direct boven de wintertros. Desnoods de dekplank 180 graden draaien, want het suikerdeeg moet op max 1cm van de wintertros zitten.
    PS alleen uit nood voeren, niet zo maar. Groet, Ben

  • J El

    17-01-2022 om 22:08

    Ik zal t anders zeggen, heb t verkeerd gezegd. Ik heb het vermoeden dat ze EVB hebben. Ik wil dit voorjaar een testkit EVB doen, als er op dat moment ziek broed is. In het najaar is het er niet meer van gekomen. Ze krijgen sws nieuw kunstraat van mij, en ik heb in de planning om de koninginnen ook te vervangen. Ik heb namelijk een zuiver Buckfastvolk(Ameland) gereserveerd staan

    Ha J, er bestaat ook een EVB-variant, die direct gelinkt is aan een zware mijtenbesmetting. Dus wellicht dat je met het bestrijden van de mijten ook weer de verschijnselen van EVB kwijt bent. Goed om direct de raten en straks de moer te vernieuwen met een F1-moer. Dan ben je er zeker weer vanaf. Bewaar je testkit maar voor later in de zomer.
    Ik heb een video over EVB en de testkist onder Bijengezondheid staan op het Blog. Groet, Ben

  • J El

    08-02-2022 om 18:43

    Dat komt goed :), maar had toch nog een vraag. Die EVB variant die gelinkt is aan de mijtenbesmetting, zou er bij die variant ook zieke larven kunnen zijn? Daar kon ik niet veel over vinden, alleen dat mijten instappen in gesloten broed, en dus alleen schade geeft aan gesloten broed.

    Ha J, inderdaad EVB gelinkt aan de mijtenbesmetting. Zal de info proberen terug te vinden. Groet, Ben

  • Heleen

    15-02-2022 om 19:50

    Dag Ben,
    Mijn twee volkjes doen het goed gelukkig.
    Vraag: als je het over ‘onbehandeld’ hebt, bedoel je dan dat je het héle 3 gangen menu achterwege laat? Groet!

    Ha Heleen, ja klopt. Bij vele volken al 4 of 5 jaar achter elkaar. Groet, Ben

  • J El

    28-04-2022 om 20:42

    Dag Ben
    Van de week de EVB test gedaan, en die is positief! Dat betekend dat ik moet gaan saneren. Hoe moet dat? Wat moet ik allemaal doen?
    1: bijen in broednest op kunstraat zetten
    2: bijen in schone kast
    3: honingkamerramen gewoon gebruiken of misschien wegdoen?
    4: hoe moet ik de kast ontsmetten?
    Wat is wel, en wat niet nodig om er zeker van te zijn dat ik er na deze volledig van af ben, en het niet meer terugkomt

    Ha J,
    Inderdaad volk saneren, dat wil zeggen:
    1. Alle bijen in een nieuwe broedkamer afslaan met uitsluitend kunstraat. Je mag natuurlijk twee uitgebouwde ramen uit een andere kast in het midden hangen.
    2. Alle hk-ramen slingeren en omsmelten tot was.
    3. Alle bk-ramen in de restafval container gooien. Container goed afsluiten tegen roverij
    4 over drie weken de moer vervangen door een andere moer van een andere lijn.
    Want jouw moer geeft slechte hygienische eigenschappen door op de werksters. Daar zit de kern van het probleem.

    Oude kast en overgebleven hk-ramen schoon branden. Sterkte!
    Groet,
    Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.