25-01-2024

Noodvoedering in de winter

Het is in februari en maart zinvol om het gewicht van je bijenkasten in de gaten te houden. Vooral door dezelfde kasten met elkaar te vergelijken, kun je de lichtste aan een kort onderzoek onderwerpen. Het is niet uitzonderlijk dat in maart je sterkste volk door het wintervoer heen is en sterft van de honger. Dit volk is niet voor niets je sterkste volk, die heeft in de voorgaande nazomer en herfst een groot broednest aangehouden en vooral broed vergt veel voer.

In noodgevallen kan het dus wenselijk zijn om een bijenvolk voorzichtig te openen en eventueel bij te voeren in de wintermaanden. In deze video zie je dat de bijen eerst met een beetje rook teruggedrongen worden tussen de ramen om opvliegen te voorkomen. Daarna kun je door het iets verschuiven van de dekplaat de buitenste ramen kontroleren op voervoorraad zonder dat er veel warmte opstijgt uit het broednest. Hier bleken de twee buitenste ramen nagenoeg leeg en deze heb ik vervangen door twee bijna volle voerramen. Voorlopig zijn ze weer ruim een maand veilig en gered van een gewisse hongerdood in februari. 

Ten overvloede wellicht: voer alleen in noodgevallen. Een andere optie is om 2,5 kilo suikerdeeg op het voergat in de dekplank te leggen, maar volle voerramen heeft de voorkeur. Voer vooral geen suikerwateroplossing, dit stimuleert de vergroting van het broednest, zonder dat er voldoende stuifmeel beschikbaar is voor de net geboren bijen. Dit worden dan zeer kortlevende zwakke bijen. 

Ben je een beginnend imker en kun je na de basiscursus nog een opfris peptalk gebruiken, kijk dan voor as zaterdag in de NBV Agenda. Dan ontmoeten we elkaar om 10.00 uur in Wageningen. Wel van tevoren aanmelden, er zijn nog maar een paar plaatsen beschikbaar.  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Cees

    25-01-2024 om 15:04

    Hoi Ben,

    Wat is de reden waarom voeramen de voorkeur heeft boven een pak suikerdeeg?

    Heeft dit iets te maken met de aanzet van broed net zoals bij suikerwater?

    Ha Cees, het wintervoer is al bewerkt door de bijen en deze ramen bevatten ook nog cellen met bijenbrooed. Groet, Ben

  • Wouter Bleijenberg

    25-01-2024 om 15:28

    Dag Ben
    Ik heb Warrekast. En vermoedelijk te weinig honing ( ivm honing rood oktober. En geen volle voer ramen meer Kan ik dan beter op een tamelijk warme dag, rond 12 graden beter een voerbak met honing plaatsen?
    Gisteren met volle zon op kast kwam paar honderd bijen uit de kast ( ontlasting vooral) en in-vliegen en opruimen van dode bijen
    Duurde 2 uur, prachtig om te zien

    Ha Wouter, mits de bijen bovenin zitten, anders moet je het lege randje afnemen, kun je beter een pak suikerdeeg direct in een randje op de toplatten leggen. Sluit het af met steenwol oid. Groet, Ben

  • Joos

    25-01-2024 om 16:22

    Dag Ben bewaar jij ook wel eens voerramen van afgelopen winter 23 die over waren in de lente om die nu en ook in de komende winter te voeren

    Ha Joos, al mijn overtollige voerramen worden in het komende voorjaar en zomer gebruikt. Ik bewaar ze niet voor de volgende winter. Groet, Ben

  • Tom M

    25-01-2024 om 16:36

    Mag je altijd ramen voeder nemen van een kast die het niet gehaald heeft?
    Hoe weet je dat daar geen ziektes in zitten, want in theorie zou dat de reden kunnen zijn dat het volk het niet gehaald heeft.

    Mvg
    Tom

    Ha Tom, virussen overleven niet in wintervoer. Bacteriën wel. Wintersterfte is in ongeveer 80% van de gevallen gerelateerd aan het varroa/virus syndroom. Ongeveer 20% vanwege koninginnenproblemen en hongersnood.
    Een bacteriële infectie slaat meestal in de zomer toe.
    Dus de risico's van hergebruik zijn zeer klein. Ramen met dood broed gooi ik altijd weg. Groet, Ben

  • Jaap uut Ede

    25-01-2024 om 19:00

    Hoi Ben,
    Hier in Ede de eerste geluiden van grote wintersterfte. Bv.33 ingewinterd, 25 dood.
    8 ingewinterd, nog 2 over
    Volgens de imkers : een klein broednestje los van het voer.
    Wat denk jij hiervan?

    Hoi Jaap, wanneer de wintertros snel in januari terug loopt in omvang vanwege zieke bijen, dan raken ze inderdaad het contact kwijt met het wintervoer. Laat iedereen vooral de winter peiling invullen. Groet, Ben

  • Pim Schnitker

    25-01-2024 om 19:01

    Jammer Ben,

    Ik had je liever zaterdag in Soest getroffen.

    Groet Pim

    Ha Pim, waarschijnlijk rij ik na de lunch door naar SOEST. Groet, Ben

  • Erik…

    26-01-2024 om 10:37

    Goedemorgen Ben,

    Op het moment heb ik helaas, misschien wel gelukkig, geen bijen.

    Er gaat een stelling rond dat het probleem van de bijen altijd achter de kast staat. Is dat ook zo en houdt dit in dat onze honingbij meer gedegenereerd is naar vee of huisdier?

    En is dit nog omkeerbaar?

    Fijn weekend en groet,
    Erik…

    Ha Erik,
    Ik zal nog eens een blogbericht schrijven over de vragen die je oproept. Natuurlijk is de mens verantwoordelijk voor de achteruitgang van het milieu (waterkwaliteit, bodemkwaliteit, intensivering landgebruik en het gebruik van pesticiden, fungiciden en insecticiden). Vaak worden niet op toxiciteit beoordeelde mixen gebruikt. Dat zou mi verboden moeten worden. Zelfs sommige imkers passen insecticiden zoals TikTak en Armitraz toe. Onze insecten en bijen leven zo langzamerhand in sommige gebieden in een vijandig milieu. Dat verzwakt het immuunsysteem.

    Gelukkig zijn er ook imkers/telers die nadrukkelijk selecteren op vitaliteit, ziekte- en mijtenresistentie.

    Onze Apis Mellifera bestrijken een heel groot gebied en meerdere continenten. Er is voldoende diversiteit in het genenmateriaal, zodat degeneratie niet behoeft plaats te vinden. De genenpool van Buckfastbijen is enorm breed omdat hierin zowel Aziatische, Afrikaanse en Europese ondersoorten vertegenwoordigd zijn.

    Het blijft een fantastische hobby, dus gewoon weer beginnen. ;-) Fijn weekend en groet, Ben

  • Miel Stroop

    26-01-2024 om 19:16

    Hoi Ben,

    Geef je vaker in het jaar 'opfrisdagen' in Wageningen? Zou er een volgende keer graag voor aanmelden.

    Ha Miel, de volgende is za 16 februari as. Groet, Ben

  • Mea B

    28-01-2024 om 10:11

    Hoi Ben
    Ik heb een groot volk in een topkast en vermoed dat die voer tekort gaan krijgen. Ik heb geen voerramen. Als ik suikerdeeg in de hangende voerbak in de kast plaats, kunnen de bijen daar dan goed bijkomen, vanuit de wintertros? En plaats ik die dan ook voorin de kast?
    Groet, Mea

    Ha Mea, zolang je nog verzegeld wintervoer in de ramen ziet zitten hoef je niet in te grijpen. Maar als je het toch wil doen, dan moet je ervoor zorgen dat het 2,5 kilo pak suikerdeeg met grote ronde opening pal tegen de bijen aanzit/hangt/staat. Je kan dus een leeg bk-raam direct naast de bijen eruit liften en daar het pak voer verticaal laten zakken op de bodem van de kast. Het voergat in de zak uiteraard richting de bijen. Aan de voor- of achterkant maakt niet veel uit, kies wat voor jij het makkelijkste lijkt. Groet, Ben

  • Judith de Looff

    28-01-2024 om 20:13

    Hoi Ben,
    Bedankt weer voor je instructie!
    Hoeveel zou een spaarkast (hout) nu en de komende 2 maanden ongeveer moeten wegen? Eén raat was +/- 2 kg dacht ik.
    Jammer dat je niet naar Zeeland komt voor een les ;)
    Groetjes Judith

    Ha Judith, een vol BK-raam met wintervoer bevat 2,1 kilo voer, een leeg uitgebouwd raam weegt ook al snel een ons of vijf denk ik. Gewoon nameten. De kast kan echter van verschillende houtsoorten gemaakt zijn en dat bepaalt het gewicht van de kast. Dus daar durf ik echt niets over te zeggen. Soms is de bodem deels van hardhout, soms weer niet. Te veel variabelen. Een volk van 15.000 bijen weegt ongeveer 1,5 kilo. Maar gesloten broed weegt bijna net zo zwaar als honing. Lastig dus om iets te zeggen. Je kunt beter kijken op de schuifla waar de tros zit en waar ze het wintervoer vandaan halen. Zit het volk nog voorin, dan zit je vaak nog wel veilig. Groet, Ben

  • Joost

    29-01-2024 om 11:57

    Hoi Ben,

    Ik heb een kasten/koffer weger aangeschaft.

    Thuis heb ik het volgende gewogen: 2x lege BK, 20 ramen, dakplank en bodem samen weegt dit 14 kilo plus 2 kilo voor de raat kom ik op 16 kilo uit.

    Op de bijenstand heb ik al mijn kasten gewogen (zonder dak) en deze wegen tussen de 30 en 35 kilo. Ik weet niet precies wat een bijen tros weegt, maar ik denk dat ik me over deze volken geen zorgen hoef te maken. 11 tot 16 kilo voer denk ik, toch?

    Echter heb ik ook 2x een 6 ramer overwintert waarvan er 1 eigenlijk eind van de zomer nog naar een 10 ramer had gemoeten. Deze 6 ramer zit nu op 5 a 6 volledig bezette straten. Lege kast incl. ramen en raat weegt 9 kilo. Het gewicht van dit volk was vandaag 15 kilo. Min de bijen en een fout marge zou het kunnen dat hier nog ca 4 kilo voor in zit. In dit volk zit een uit 2023 F1 Q in.

    Wat zou jij adviseren voor deze zes ramer?

    Zelf zit ik te denken over het volgende:

    Bij mooi weer in februari al in een 10 ramer zetten met 2 ramen voer en 2 uitgebouwde ramen tegen het broednest?

    Nu alvast een pak suikerdeeg?

    Of heb jij nog een andere optie?

    Ha Joost, een sterke wintertros bijen weegt ongeveer 1,2 tot 1,5 kilo. Bij het wegen zit je met een onbekende factor van het gesloten broed, want dat weegt bijna net zoveel als wintervoer/honing.

    Ik zou de zesramer pas overhangen vlak voordat de wilg begint te bloeien, dus ergens begin maart. Voor nu zou ik bij twijfel een 2,5 kilo pak suikerdeeg op de toplatten leggen en dit geheel afdekken met isolatiemateriaal in een hk randje. Bij overhangen naar een tienramer verlies je veel warmte naar de buitenkant, bovendien kan de winter ook weer terugkeren in februari. Die kans is in maart veel minder. Groet, Ben

  • Paul

    29-01-2024 om 13:33

    Dag Ben, van de 12 volken 1 verdwenen. Bij een ander volk liep de moer en nog een handjevol bijen in de kast. Kan ik er een paar ramen uit een andere kast bijhangen? Heb volken waar 9 straatjes van zijn bezet.Zonder moer uiteraard. Wat me verder op viel dat er meer vocht zit in de topkasten dan de segebergers.
    En de grote wasmot zijn daar vallen voor om die weg te vangen?
    Alvast bedankt voor je reactie!

    Ha Paul, sterk met zwak verenigen is nooit goed, want het zwakke volkje is ziek en de moer geeft dus niet de juiste ziekteresistente eigenschappen door.
    Het is logisch dat er in het onbewoonde deel van de topkast condensvocht ontstaat. Het oppervlakte van het plexiglas is nu eenmaal groter. Je kunt de vliegopening achterin op gaatjes zetten. Dat helpt wel iets. Groet, Ben

  • Henk

    31-01-2024 om 12:29

    Dag Ben, voor het eerst sinds ca. 6 jaar dat ik imker is een volk helemaal (nou ja op wat dode bijen op de bodem na) verdwenen. Er zaten nog best wat volle raampjes met voer in, maar die waren wel allemaal licht beschimmeld. Ik heb al die raampjes maar boven de groenbak uitgesneden. Zonde van al die honing. Heb ik daar goed aan gedaan of had ik die raampjes met honing (met lichte schimmellaag) nog wel kunnen gebruiken? Groet, Henk

    Dag Henk, in mijn laatste video laat ik twee voerramen uit een verdwenen volk zien. Deze ramen hebben een grijze waas op de verzegelde was. Dit kan absoluut geen kwaad wanneer ze uit verdwenen volken komen, mits er geen oud dood broed opzit. Dus wel zonde om die honing weg te gooien. Groet, Ben

  • Joost

    01-02-2024 om 15:04

    Hoi Ben,

    Geen vraag. Maar vandaag de bijen voor de eerste keer met stuifmeel binnen zien komen...kleine witte klompjes (ik denk sneeuwklokjes)

    Ik heb bijen op 2 verschillende locaties staan op 1 locatie veel bijen met stuifmeel gezien. Op de andere locatie was het 3 minuten wachten voor dat ik de eerste zag.

    Leuk laat het voorjaar maar komen

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.