07-02-2017

Onderste bak wegnemen

Onderste bak wegnemen

In maart neemt het broednest sterk in omvang toe, in februari echter bevindt het volk zich nog in de ruststand. Er is al wel een broednestje aanwezig, maar het gebrek aan echte dracht houdt de rem nog op de groei van het broednest en het volk. Het volk zit meestal in de bovenste broedkamer, hetgeen ook direct zichtbaar wordt als je het dak van de kast afneemt. Vanmorgen heb ik onderstaande video geschoten. Het was drie graden, zodat de bijen op de wintertros zaten. De komende drie weken doe ik dit bij alle kasten. Bij de Dadantkasten hoef ik alleen de bodems schoon te maken, weer een voordeeltje van de Dadantkast. 

Aangezien de tros bij lagere temperaturen in de tweede helft van februari nog mooi compact zit, is de onderste bak meestal leeg en kan deze in zijn geheel weggenomen worden. Zitten er nog wat bijen in, sla ze dan via een emmer of anders rechtstreeks af op de bijen bovenin. Dit wegnemen is relevant als hygienische maatregel om oude raten met bacteriele en virale infecties te verschonen en om te smelten naar bijenwas. 

Het kan echter gebeuren dat er nog zo veel wintervoer in de kasten zit, dat er nog een voerkrans boven de wintertros zit. In dat geval zit het broednest mogelijk verspreid over de bovenste en onderste bak. Jammer genoeg kun je dan niet de onderste bak weg nemen. 

Wacht je met het controleren van de onderbak tot de tweede helft van maart of op warmer weer dan ben je absoluut te laat, want de bijen gebruiken de onderbak voor de opslag van nectar en stuifmeel. Aangezien we bij het wegnemen van de onderbak tevens de bodem verschonen, kun je dit ook beter omstreeks 1 maart doen, want anders zullen de bijen zelf dit vieze klusje al uitgevoerd hebben. 

Ben Som de Cerff, hobbyimker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Jan van Cadsand

    07-02-2017 om 16:19

    Er zijn Natuurlijk meer manieren, wat ik al jaren doe is, voor het invoeren, en als het mogelijk is eerder, zet ik de onder bak op 6 ramen, en 4 (iso) sluit ramen, en de boven bak op 7 werkster en 1 darren raat. + 2 sluit. bij de eerste controle en gebleken bouwdrift, daat er 1 raat neer onder en 1 k.r. in de boven bak. later nogmaals, en vervolgens, broed laten zakken en weer kunstraat in de boven bak.. Dit bevalt mij al jaren uitstekend, en alleen bij zwakke volken neem ik de onder bak weg.

  • Esmeralda

    07-02-2017 om 18:19

    Als je de ruimte hebt ,zoals in het filmpje, laat je de kast met tros zo staan of zet je hem terug op de oude plek?

  • Cor Veldpaus

    07-02-2017 om 20:03

    Beste Ben
    Controleer je het volk ook op de aanwezigheid van voldoende voer?

  • Bart

    07-02-2017 om 20:11

    De bodem gebruik je na het schoonmaken bij een volgende kast als schone bodem. Heb je dan geen kans om bacteriën van het ene volk bij het andere te introduceren? Of gebruik je een gasbrander na het schoonmaken om zodoende alles dood te hebben? Of krab je de bodem gewoon wat af en dat was het?

  • Anoniem

    07-02-2017 om 22:43

    Hallo Ben,
    Is kasten stomen met de stoomwassmelter een goed alternatief voor schoonbranden?

  • ronald

    08-02-2017 om 09:25

    zeer goede instructieve filmpjes! Leuk om naar te kijken.

  • Ben de blogger

    08-02-2017 om 14:24

    Jan, er zijn vele wegen naar Rome, maar ik hou niet van broed omhangen, dat gebeurt in de natuur ook niet. Bij mij blijft het broednest altijd in dezelfde volgorde in de kast. Extra broedruimte geef ik onder en niet boven.
    Esmeralda, ik heb de kast weer teruggeschoven. De bijen zijn al ingevlogen op de plaats.
    Cor, bij het optillen van de bovenste bak schat ik gelijk het gewicht in. Heb ik niet verteld in de video, is een automatisme ;-).
    Bart, alleen in geval van een dood volk brand ik de bodem schoon, anders volsta ik met schoon krabben.
    Anoniem, schoon stomen is ook voldoende.
    Ronald, dank je!

  • Anoniem

    09-02-2017 om 17:45

    Beste Ben
    Hoe pak je het aan als er toch wel vrij veel bijen in de onderste bak zitten? De bodem kan je wel vervangen maar de onderste bak zelf dan?

  • Ben de blogger

    10-02-2017 om 15:46

    Anoniem, indien het broednest diep zit, dat wil zeggen tevens in de onderbak kun je niets weghalen. Indien er uitsluitend een paar honderd bijen in zitten, dan kun je 1) ze afslaan in een emmer en dan vlug in de bovenbak kieperen of 2) de bovenbak op de dekplank met open voergat zetten. De bijen kruipen dan vanzelf naar de onderbak. Doen ze dit niet binnen 24 uur dan kun je ze altijd nog afslaan boven het voergat.
    Indien er echt heel veel bijen in de onderbak zit, zou ik niets doen want hebben ze blijkbaar de ruimte al nodig.

  • Bart

    11-02-2017 om 08:04

    Hallo Ben,
    bij je laatste antwoord snap ik de optie 2) niet.
    Doe je dan op de onderbak een dekplaat met voergat. Daarop de bovenbak? Dan gaan de bijen van de onderste bak vanzelf naar de bovenbak en kijk je na 24 uur? Bij succes onderbak weg. Bij geen succes alsnog optie 1)?

  • ben de blogger

    11-02-2017 om 10:30

    Bart, de bovenste bak heeft al een dekplank. Als je de onderste bak weg neemt en er zitten nog wat bijen in (zonder broed) dan zet je die bak op de dekplank van de bovenste bak, waarbij je het voergat open zet. De bijen lopen dan in de regel naar beneden om het broednest op te zoeken.

  • arie

    13-02-2017 om 11:56

    Hallo Ben,
    dit weekend bij 6 volken (Buckfast) op 2 bakken gekeken. Ze zaten allemaal half boven/half onder. Zodoende was ik snel klaar, ik kon niets doen. Komen ze nu snel nog allemaal naar boven verwacht je? Of zal het zo half/half blijven?

  • Ben de blogger

    13-02-2017 om 13:00

    Arie, ik las ook het imkerforum. Bij het eventueel wegnemen van de nagenoeg lege onderste bak blijft de kast uiteraard volkomen gesloten. Bij het optillen blijft de warme lucht in de bovenste broedkamer hangen. Bij mij kun je deze hygiënische maatregel van het wegnemen van de oude raten in de onderbak bij ongeveer 6 op de 10 volken doen. Blijkbaar hebben jouw volken zeer veel najaarsdracht gekend waardoor de honingkoepels nog boven het broednest zitten. Dat is niet het geval bij mij.
    Dat zal bij jou ook niet snel minder worden, waardoor jij deze handeling niet kan verrichten.

    Zou je wel lege onderbalken hebben, dan moet je die niet laten zitten tot eind maart want dan zitten ze vol met verse nectar en stuifmeel. Vandaar het advies om dit omstreeks 1 maart te doen. Maar dan mag het dus best koud zijn.
    Duidelijk? Anders vraag je maar.

  • arie

    13-02-2017 om 13:55

    Ja duidelijk Ben. Mooi duidelijk verhaal verder. Ook handig dit blog! Menig imker die er naar kijkt.
    Maar even de bovenbak aan één kant even iets oplichten tov de onderbak is toch wel nodig? Dit om te zien of ze boven zitten of half/half (zoals bij mij?)

  • Frank Moens

    14-02-2017 om 11:57

    Handige tip. Dank!

  • Ben de blogger

    14-02-2017 om 12:08

    Arie, indien je folie of plexiglas op de bovenbak kun je direct zien of ze 'hoog of diep' zitten. Ik zie ze meestal tegen het folie zitten en dan is over het algemeen de onderbak leeg. Zie je niets dan zitten ze te diep in de onderbak. Maar heb je geen folie, dan moet je inderdaad 10 cm aan 1 kant liften. Dat is voldoende.

  • Gert Valk

    15-02-2017 om 11:12

    Dag Ben, kan de onderbak het beste weggehaald worden als het wat kouder is bijvoorbeeld 5 graden?
    Dit omdat de bijen dan compacter bovenin zitten?
    Of doe jij het liever als het warmer is?
    Alvast bedankt!

  • Eugenie

    26-02-2017 om 13:02

    Ben, als je de onderbak wegneemt en later weer een schone bak onder de overblijvende bak zet, wanneer wordt die dan verschoont? Want zo blijft de bovenbak jaar in jaar uit de bovenbak.

  • Ben de blogger

    27-02-2017 om 10:55

    Gert, het liefst als het kouder is, dan lopen de bijen niet los door de kast en is de kans groter dat de onderbak leeg is. Het zou rustig mogen vriezen bij wijze van spreken.
    Eugenie, het is verstandig om in de eerste helft van juni (voor de lindedracht), wanneer beide bakken in gebruik zijn voor broed, de boven- en onderbak te wisselen. Dan hebben de bijen in augustus een schone bak voor de opslag van hun wintervoer.

  • Heidi

    08-03-2020 om 18:36

    Dag Ben,
    Vorig jaar was ik te laat waardoor er allemaal wildbouw in de onderste bak is ontstaan. Dit heb ik toen maar zo gelaten maar wat doe ik nu?

    Dag Heidi, ik zou op een koude ochtend (vorst aan de grond) toch de bovenbak los kiepen van de onderbak. heb je het geluk dat de onderbak leeg is dan wegnemen. Veel bijen in de onderbak? Dan wachten op een mooie warme middag en de bovenbak afnemen en de onderbak kuisen. Dat wil zeggen oude raat uitsnijden en bijen boven de bovenbak afslaan.

    Geef ze eens in plaats van een tweede hoge BK een half hoge HK als onderbak. En vooral tijdig en meerdere HK's wanneer de vorige redelijk bezet is met bijen. Dus tijdig uitbreiding boven het moerrooster geven.

    Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.