Blog categorieën

06-12-2016

Onderzoek van een dood of verdwenen volk

Het kan iedereen overkomen, een dood of verdwenen volk in de herfst of in de winter. De winter is niet voor niets de overlevingsfase voor de bijen. Kom je zo'n situatie tegen, doe dan zelf onderzoek naar de oorzaak. Hoe? Zie het videoverslag dat ik op dinsdagmiddag 6 december maakte bij een volk, dat eveneens grotendeels verdwenen was. 

Het onderzoek lijkt meer voor gevorderde imkers, maar voor beginners is dit ook goed te doen. 

Probeer vast te stellen of:

  • er een koninginnenprobleem geweest is;
  • er sprake is van een voedseltekort;
  • een te hoge varroabesmetting is in combinatie met een virusbesmetting;
  • er iets anders aan de hand was. 

In dit geval was er geen koniniginnenprobleem, want er was nog een klein beetje vlak gesloten broed aanwezig. De moer was er dus nog toen het volk nog aanwezig was.

Is er sprake van een (te) hoge mijtbesmetting? Op basis van de spoelmethode, waarbij in dit geval 9 mijten van de 230 bijen gescheiden zijn, bleek dit niet de oorzaak te zijn. Dit betekent dus een mijtbesmetting van 9/(230/100)=3,9%. Hiermee kunnen de bijen gemakkelijk de winter overleven. 

Voor een beschrijving van de spoelmethode zie Bijenwerk, onderstaande foto's en het bovenstaande videoverslag.

Er moet dus iets anders gebeurd zijn. Feit is dat het volk beroofd is van zijn wintervoorraad, tenminste het vloeibare deel. 

Volgens de kastkaart en mijn eigen ervaring is de moer (van 2015) tot drie keer toe langs het moerrooster ontsnapt richting de honingkamer. Dit heeft dus geleid tot een beperking van het broednest. Daarnaast heb ik medio augustus DWV-bijen gezien. Blijkbaar was dit volk vatbaar voor virussen en heeft de beperking van het broednest geleid tot een sterke achteruitgang van de volksgrootte en heeft het geen volwaardig wintervolk met langlevende bijen op kunnen bouwen. De behuizing met 2 BK's is waarschijnlijk ook te groot geweest. De bijen hebben zich dus onvoldoende kunnen verdedigen tegen binnendringende wespen en andere bijen.  



Ben Som de Cerff, hobbyimker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Kris

    07-12-2016 om 14:25

    Beste Ben,

    Dank voor je instructieve film.

    Nog een vraag: wat doe je met de oude raten? Weggooien???

    Mvrgr,

    Kris

  • Ben de blogger

    07-12-2016 om 14:31

    Kris, aangezien er geen sprake is van een zware mijtenbesmetting of vuilbroed (een ernstige broedziekte) ga ik de nog nieuwe uitgebouwde raten uit de onderbak hergebruiken. Alle donkere raten gaan de zonnewassmelter in en worden dus ook hergebruikt.
    Voordat ik er nieuwe kunstraat in doe, brand ik het hout altijd even schoon. Dat doe ik ook met de binnenkant van de kast en bodem.

  • Erik

    07-12-2016 om 15:21

    Bij een voorkomend geval heb ik een electrische verfafbrander gebruikt. Is dat ok om het hout "schoon" te branden?

  • Ben de blogger

    07-12-2016 om 15:52

    Erik, prima, die wordt namelijk ook heet genoeg om de sporen van bakterien te doden.

  • Thea

    07-12-2016 om 16:06

    Hoe komt de honing zo hard?

  • Chris

    07-12-2016 om 16:25

    Goedemiddag Ben,

    Dank je wel voor je leerzaam (video-)blog!

    Is, voor het doden van de bacteriën, het ook afdoende om de raampjes in kokend water (eventueel met wat afwasmiddel) te dompelen voor enkele seconden?

    M.v.g.

    Chris

  • marcel

    07-12-2016 om 18:05

    2 volken zijn verdwenen.bij deze volken had ik in augustus veel hagelschot aangetroffen , dus weinig of geen broed en dus zwakke volken bij begin winter.
    ik had in die volken nieuwe was ramen in gezet
    Nu ontdek ik dat deze was wafels deel uitmaken van de vervuilde was wafels (lotnr 212987). Dit zal dus de oorzaak zijn want ze waren behandeld tegen de mijt.

  • Hester

    07-12-2016 om 18:21

    Kan de kast ook schoongemaakt worden met heet warm met soda? Natuurlijk goed afspoelen daarna.
    Vriendelijke Groet,
    Hester

  • Ben de blogger

    07-12-2016 om 18:37

    Hester en Chris, voeg svp 60 gram soda toe op een liter heet water.
    Thea, kristallisatie....
    Marcel, geef je de resultaten op bij de winterbehandeling enquete?

  • Edith

    08-12-2016 om 11:51

    Hallo
    Hoe noemde je nu het hard worden van de honing? Melisitone? Ik,heb het geprobeerd te Google maar kan niet vinden.
    Het volk is al een tijdje uit deze kast, die houden dus de boel niet warm, dinsdag vroor het dan wordt toch de honing ook hard en kristalisee?
    Gr Edith

  • Ben de blogger

    08-12-2016 om 12:26

    Edith, via de laptop worden er aanvullende teksten zichtbaar o.a. over melizitosehoning (trisacharide).
    Koude bevordert wel de kristallatie, maar niet alle honingsoorten kristalliseren. De nog vloeibare honing was gestolen door de andere volken!

  • Berend Nalis

    14-12-2016 om 11:56

    Hallo Ben. Ik wou vorige week de oxaalbehandeling voor 3 spaarkasten voorbereiden. Maar ik zag bijna geen bijen meer. Op de gaasbodem zag ik bijna geen dode bijen. In het najaar waren alle 3 kasten goed bezet met veel bijen. Ik had zelfs 2 spaarkasten met 2 BK's goed bezet met bijen. . Moet ik bij mijn onderzoek ook de BK's afzonderlijk bekijken?

  • Ben de blogger

    14-12-2016 om 13:54

    Berend, Alle kasten leeg? Kijk eerst naar de stuifmeel- en wintervoervvooraad. Daarna zoeken of je nog gesloten broed tegenkomt. Vooral deze ramen onderzoeken naar varroa uitwerpselen en dode mijten uitkloppen.
    Mits je 200 dode bijen kunt verzamelen, kun je deze thuis onderzoeken. Het is waarschijnlijk verdwijnziekte t.g.v. de mijtenbesmetting.

  • Mathijs

    02-02-2017 om 17:53

    Ik heb een week of twee terug ook het onderzoek gedaan zoals jij beschreef bij een volk dat vermoedelijk met de warme dagen van kerst niet meer op de tros is gekomen, ze zaten verspreid door de kast. Ik weet dat het volk met het behandelen van thymovar in juli en augustus wel 3000 mijten liet vallen, (ik had hier nog mail contact met jou over). In juni waren er al bijen die niet konden vliegen, enkele hadden maar gekreukelde vleugels. Het volk was ingewinterd op 11 ramen en was maar twee straatjes groot. Met de spoelmethode geen mijten, ik had 250 bijen. Wat mij opviel rond het broed was dat er darrenbroed was en dat er rond het broed geen honing/suiker was, wel stuifmeel (als ik het me goed herinner). Ik heb niet kunnen zien of er meerdere eitjes in de cellen zaten, dus of de moer was darrenbroedig of ze was al dood en er waren eierleggende werksters (wat ook waarschijnlijk al in juni was aangezien er darrenbroed in de raathoning zat en er veel hagelschot was op oude raten, niet de vervuilde.)

    Kan ik de honingramen van dit volk nog wel gebruiken, er heeft géén broed in gezeten.

  • Ben de blogger

    02-02-2017 om 20:06

    Mathijs, het ontbreken van een goede moer is ongetwijfeld de indirecte doodsoorzaak. De primaire oorzaak was het ontbreken van langlevende winterbijen. Er is geen sprake van een viraal of bacterieel probleem, dus de goede raten kun je rustig hergebruiken. Oude donkere of ramen met broed kun je omsmelten naar was.

  • Hans

    27-02-2017 om 20:13

    Ik ben een beginede imker wat is het verschil van een duitse en nederlandse Segeberger kast

  • Ben de Blogger

    27-02-2017 om 20:29

    Hans, de raammaat is een klein beetje anders en de oortjes van de ramen vd Duitse kast zijn veel korter dan de Nederlandse.
    Koop dus liever de NL kast, want raampjes zijn niet uitwisselbaar met de Duitse variant.

  • Geert Baudoncq

    15-02-2021 om 20:07

    Ik ben beginnend imker en twee winters na elkaar heb ik een dood volk. Twee weken geleden nog een pak suikerdeeg gegeven en vandaag allemaal dood aangetroffen (na ongeveer 10 dagen sterke vorst).
    Volk op een etage simplexkast, ongeveer 5 kg suiker gegeven in oplossing voor de winter. Laatste pak suikerdeeg slechts half opgegeten. Behandeld tegen varoa in oktober en eind december (druppelen). Echt demotiverend, wat kan ik doen om dit te vermijden naar de toekomst toe?

    Geert, imkeren is een vrij complexe materie, dus laat je vooral goed scholen. Maar dat heb je gedaan, neem ik aan.
    Ik zie in je verhaal twee verbeterpunten: De varroabestrijding moet veel eerder gebeuren, in oktober ben je veel te laat. Doe het komend jaar eens eind juli/begin augustus. Tweede punt het inwinteren/voeren: een gemiddeld volk heeft 14 kilo voer nodig, dat krijg je met 12 kilo kristalsuiker. Voeren van half augustus tot half september en niet voeren in de winter. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht