20-04-2023

Opkomende zwermdrift

Opkomende zwermdrift

Op de foto zie je twee nazwermen hangen, die gelijktijdig zijn afgekomen. Deze foto is niet van dit voorjaar, echter gisteren ontving ik al wel een foto van een voorzwerm in Huizen. Het was slechts 13 graden in de schaduw, maar de zon lokte de zwerm met oude koningin toch naar buiten. 

Deze week vond ik op de schaarse momenten dat er een kast openging toch al diverse belegde zwermcellen. Gisteren was dit al het derde volk waarin ik deze week belegde doppen vond. Nooit eerder waren ze er zo vroeg bij mij. Ik wijd dit aan het koude voorjaarsweer. De ontwikkeling van de volken gaat gestaag door (mits er nog voldoende voer in zit!) en de aantallen bijen kunnen met zo'n 5 a 10.000 bijen per week toenemen, terwijl er minder bijen sterven. De sterkte neemt sterk toe en van goed vliegweer is te weinig sprake. De bijen zitten dus opeengepakt binnen, hetgeen een goede verspreiding van de koninginnenferomonen verhindert. 

Vanwege de overbevolking doemt er in sommige volken zwermdrift op, vooral in de volken met overjarige moeren. Deze geven soms minder feromonen af, wanneer de eilegprestaties minder worden. 

Zodra het weer omslaat, zullen ze hun focus verleggen op haaldrift en zal de broedzorg afnemen. Soms stopt de zwermdrift dan en worden doppen geruimd, soms gaat het proces gewoon verder. Het is dus oppassen geblazen nu, zowel voor de zwermdrift als voor voedseltekorten. De paardenbloemen, peren, kersen en esdoorns honingen weliswaar - te ruiken en te horen aan het ventileren 's avonds bij de vliegopeningen - maar het open broed vraagt heel veel nectar. In onderstaande video zie je de zwermcellen met grote larven in de koninginnengelei. In de tweede video daaronder zie je een controle van een Topkast met uitbreiding van het broednest door middel van kunstraat. 

 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Gerhard

    20-04-2023 om 19:11

    Ha Ben,
    In vorige filmpjes over zwermdrift controle, zeg je dat bij de eerste 3 ramen geen zwermcellen zitten je niet verder hoeft te kijken, maar nu zitten de doppen juist aan de andere kant, hoe verklaar je dit? of is het toch voor de zekerheid beter om van beide kanten uit te controleren.
    Groet Gerhard.

    Ha Gerhard, ja dat is een rake vraag. Mijn aanname geldt voor normale situaties. In dit geval bleek uit de gevonden moer dat er tot 25 maart twee moeren inzaten. Beetje vreemd geval dit volk. Ik heb er nu een jonge moer en twee ramen bijen uitgehaald. Over een week nog eens checken.
    Aangezien ik mijn moeren knip, is het risico zeer beperkt als ik een keer zwermcellen over het hoofd zie. Groet, Ben

  • Joost

    20-04-2023 om 21:28

    Goedenavond Ben,

    Ik zag dat je een aantal gesloten zwermcellen verwijderde, maar waarom is dit volk dan niet gaan zwermen? Er zat nog brias in zei je dus er zit nog een Q in....neem ik aan?

    Ik ben van plan om vanaf morgen mijn kasten wekelijks te gaan inspecteren op zwermdrift. Als er veel uitgebouwde of belegde zwermcellen in zitten haal ik ze weg. Zou je dan de week erna al een vlieger maken of als het weer beter wordt het aandurven om te wachten of de zwermdrift minder wordt/ uitgesteld?

    Ha Joost, er zat inderdaad nog een moer in. Blijkbaar een wisselmoer van augustus. Buckfast zwermt meestal later en niet op de dag dat er een dop gesloten wordt. Ik kom 7 dagen later voor een volgende kontrole. Weer doppen? Weer breken. Bij de 3e keer maak ik een flinke broedaflegger met bijen en gesloten broed. Meestal werkt dit voldoende. Toch een voorzwerm? Geen probleem want de moer is geknipt. Groet, Ben

    Als ik zwermcellen

  • Paul

    20-04-2023 om 21:35

    Ha Ben, haal je dan de koningin uit het volk 24 uur? Of plaats je het moer rooster er tussen in het midden van de kast. Larf jij ook over?
    En bedankt

    Ha Paul, ik heb de moer na het opnemen van de video nog even opgezocht in de dadantkast en eruit gehaald met 2 ramen bijen. Na 7 dagen redcellen breken en larven erin. Ik larf zelf over. Groet, Ben

  • karin

    21-04-2023 om 08:44

    Hoi Ben,
    hoe groot is de kans dat wanneer er nu een zwerm afkomt, de nieuwe moer degelijk bevrucht geraakt? het is nog heel vroeg, er zijn al wel darren, maar zijn die al "rijp" en met de huidige temperaturen? Er is ons altijd verteld dat darren pas goed vliegen als het meer dan 20 graden is?

    Ha Karin, de kans op een degelijke bevruchting is de afgelopen week en de komende week nihil. Echter een paring met één dar levert wel een leggende moer op en die kunnen ze over 4 weken weer wisselen. Op die manier is er wel continuïteit. Darren vliegen uit p basis van gevoelstemperatuur en misschien wel vanwege een sanitaire stop. Mij is geleerd dat ze vliegen vanaf 18 graden. Maar bij 13 graden en volop zon kwamen er regelmatig darren op de vliegplank.
    Vliegende darren zijn geslachtsrijp. Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    21-04-2023 om 09:09

    Goedemorgen Ben,
    Ik heb een volk dat twee broekamers en een honing kamer bezet, in beide broedkamers is er broed (6/7 ramen) en de honingkamer wordt al behoorlijk zwaar, kan ik als ik er geen volken meer bij wil een extra honingkamer plaatsen om zwermplannen te voorkomen?
    Groeten, Ed

    Ha Ed, hier is geen sprake van kunnen maar van moeten. Probeer de overbevolking tegen te gaan en zet er morgen of vanmiddag gerust een 2e hk op. Over 2 weken bij goede dracht misschien wel een 3e. Groet, Ben

  • Herman Nijenhuis

    21-04-2023 om 13:07

    Ik lees dat er veel eerder dan normaal, al sprake is van zwermstemming en dus vermeerderingsdrang onder de bijen. Kan dit ook een natuurlijke reactie zijn op de grote uitval onder bijenvolken afgelopen winter?

    Ha Herman, de vervroegde zwermstemming in een volk komt van binnenuit en niet omdat het buurvolk dood gegaan is. Er is altijd een zekere neiging tot zwermen, echter nu eerder omdat de bijen allemaal thuis moeten blijven bij koud weer. Groet, Ben

  • mark

    21-04-2023 om 13:23

    Hoi Ben, waarom legt eigenlijk niemand een koninginnerooster tussen de eerste BK en de bodem? Groet Mark

    Ha Mark, het moerrooster heeft tot doel de koningin uit de hk te houden, vandaar tussen bk en hk. In jouw voorstel legt ze de hk vol met eitjes. Groet, Ben

  • Mieke

    21-04-2023 om 17:13

    Hallo Ben, vorig jaar begin april heb ik mijn eerste 2 bijenvolken gekregen. Daar heb ik vrij snel 2 broedafleggers van gemaakt. Eén daarvan is nu zó vol dat van de 11 ramen 9 belegd zijn van onder tot boven, zonder voerrand. Alleen de buitenste ramen zit voer in, beide redelijk vol. Als extra heb ik in de honingkamer een vol voerraam gehangen van vorig jaar, want er komt hier nog maar bar weinig nectar binnen. Volgende week wordt het weer wat kouder, nu is mijn vraag: Halen de bijen in nood het voer terug uit de honingkamer en zijn met zo enorm veel broed 2 ramen voer genoeg?

    Andere vraag, dit volk is blijkbaar zo gezond, ik heb al een keer gesloten darrenbroed weggesneden, zaten praktisch geen mijten in. Ze zijn ook heel rustig. Hier wil ik dus graag een broedaflegger van maken, hoe lang achter elkaar kan ik dochters gebruiken of moet ik om de paar jaar een nieuwe p1 moer invoeren? Mvrgr. Mieke

    Ha Mieke, Ben je met een p moeren of met f1 moeren begonnen vorig jaar? De raszuivere moeder heet P en de dochters f1 wanneer ze bij jou bevrucht zijn.

    Twee volle ramen voer is voldoende voor twee weken, dus geen zorgen. Groet, Ben

  • Ted

    21-04-2023 om 19:21

    In het eerste filmpje vermoed je dat het wisselcellen zijn. Die breek je. Bestaat dan niet het risico dat je het volk moedeloos maakt?

    Ha Ted, ja goed gezien. Ik realiseerde me het tijdens het breken. Maar dacht tevens "dat zou wel heel veel toeval zijn". Gelukkig zag ik op het volgende raam nog meer belegde cellen en was er toch sprake van zwermcellen. Groet, Ben

  • Albert-Jan Visscher

    22-04-2023 om 08:31

    Beste Ben,
    Wat bedoelt u met “wisselcellen”?
    Dank voor de uitleg!
    Met vriendelijke groet,
    Albert-Jan Visscher

    Ha Albert-Jan, vanaf de ontbijttafel: https://www.bijenhouders.nl/blog/4a-de-vier-verschillende-typen-moerdoppen
    Groet, Ben

  • Japs

    22-04-2023 om 09:22

    @Ed, meer ruimte door een extra HK kan de zwerm neiging vertragen bij overbevolking. Het is echter zeker geen zwermverhinderingsmethode.

    @mark, door een moer rooster passen geen darren. Dan sluit je die ook op in het volk. Tevens is een moer rooster onder tegen het uitvliegen van een zwerm niet effectief: de werksters laten de moer afvallen voor ze gaan zwermen, omdat ze normaliter te zwaar is om de benodigde afstanden te kunnen vliegen. Door het afvallen past ze doorgaans wel door het rooster.

    Ha Japs, onder welk blogbericht - datum svp - vind ik de reactie aan Mark? Dit is echt onjuist want het borststuk is bepalend voor de doorgang door een rooster en niet het achterlijf. Ik zal het aanpassen. Hooguit een kleine redcelmoer zou wel door een moerrooster kunnen ontsnappen. Groet, Ben

  • mark

    22-04-2023 om 10:23

    Hoi Ben, dat bedoel ik niet. Waarom niet een rooster tussen de bodem en de bk, dan kan er toch sowieso geen Q of zwerm gaan? Ik hoor daar nooit iets over. Groet en fijn weekend.

    Ha Mark, Google maar eens op de Renson methode, daarin staat het opsluiten van de Q en het verkleinen van het broednest centraal. Echter het volk probeert toch te zwermen, soms dagen achter elkaar. De bijen komen steeds terug omdat de Q achterblijft vanwege het rooster. Mijns inziens kun je beter de Q een tipje van de vleugel knippen als zwermregulerende maatregel. Dan zwermen ze eenmalig, de bijen keren terug en de bijen hebben geen last van dat dubbele rooster. Groet, Ben

  • mark

    22-04-2023 om 11:36

    Hoi Ben, dank je. Ja de Renson heb ik een paar jaar geprobeerd, maar vindt jou methode op 1 bak imkeren fijner. Zeer fijne tip!! Maar als je ook een rooster onder de BK legt, boven de bodem, dan krijg je toch geen zwermen als je de zwermdoppen niet kunt controleren? Bv tijdens een vakantie. Dan ben je niet de helft van je volk kwijt. Of zie ik dat verkeerd? Dank je.

    Ha Mark, er komt wel degelijk een voorzwerm af en soms dus meerdere dagen opnieuw. Heb ik zojuist al uitgelegd.
    De methode Renson kan ook complicaties geven zoals darren die er niet uit kunnen en vreselijk gestresst worden. Of toch uitlopende jonge moeren. Kortom een Q opsluiten tussen roosters is een dieronvriendelijke methode. Groet, Ben

  • mark

    22-04-2023 om 12:24

    Oh verdraaid ja, de darren. Dat was idd ook een reden dat ik van Renson afging. Dank je wederom voor de moeite voor het reageren. Leer er veel van!! Groet Mark

  • Japs

    22-04-2023 om 23:12

    Betreft bericht van Mark onder deze post, maar dat had je waarschijnlijk al door.
    Ik was echt van mening dat het door het afvallen mogelijk was. Eens kijken of ik de literatuur daar nog eens op kan nagaan. Of heb jij toevallig een bron bij de hand?

    Ha Japs, oh...ik dacht dat ik het ooit geschreven had. Ik dacht al...dat is helemaal niet waar. Het enige lichaamsdeel van de bijen dat een constante maat heeft, is het borststuk en kop. Het achterlichaam is zeer flexibel. Een gewone moer kan ook eitjes leggen in 4,9 mm cellen. Groet, Ben

  • Hans

    23-04-2023 om 09:49

    Hoi Ben,
    vraag die niets met het onderwerp te maken heeft:
    Pas sinds vorig jaar de 1 broedbak methode toe, lijkt prima te werken. En nu ook het hoekje uit raat. wordt idd darrenraat in gemaakt. daar gaan dan dus de mijten in kruipen en wordt de voortplanting daarvan verstoord. Mooi, maar hoe nu verder? ik bedoel komen daar dan geen mijten samen met de darren meer uit?

    Ha Hans, door de 8% darrenraat op ieder raam heb je de helft van wat gebruikelijk is. Dit open darrenbroed trekt mijten aan. Alles wat instapt in het darrenbroed besmet niet het werksterbroed met virussen. Hoe meer mijten er zijn hoe groter de kans dat ze meervoudig instappen. Vanaf 3 mijten per cel wordt de voortplanting verstoord. Dus niet 3 dochters per mijt, maar ongeveer 1. Dat zet een rem op de populatie ontwikkeling van mijten. Je moet wel de mijtenbesmetting gaan meten voordat je verantwoord kan beslissen om een mijtenbehandeling te verminderen of achterwege te laten. Groet van Ben

  • Antonio

    23-04-2023 om 13:16

    Hallo Ben,

    Hier in Zuid-Limburg ook al redelijk wat volken in zwermstemming ondanks dat ze voldoende ruimte hebben.

    Om niet te groeien in aantal volken en het volk groot te houden voor de dracht pas ik graag de Demaree methode toe. Alleen vroeg ik me af er wellicht een slimme manier is om toch iets tegen varroa te doen bij het Demareren. Er is namelijk geen broedloze periode en de honingkamers staan op de volken.

    Mijn eerste ingeving was het inzetten van de methode met arrestramen begin Juni, of is er nog een slimmere methode die ik wellicht over het hoofd zie?

    Gr. Antonio

    Ha Antonio, weet dat broednesten in twee broedkamers de mijtengroei faciliteren. De arrestraam methode is een uitstekende methode om de mijten weg te vangen. Met het arresten gedurende 3 weken vang je wel 80% van de mijten weg. Op dag 24 na het arresten kun je oxaal vernevelen over de bijen/mijten. In plaats van een arrestraam kun je ook het scalvinikooitje toepassen en na 21 dagen oxalen.
    Groet van Ben

  • ivo (Leuven)

    23-04-2023 om 17:49

    goedemiddag,

    Bij een broedaflegger wordt er steeds aangegeven ook een raam voedsel mee te geven. Kan er als alternatief ook suikerwater gegeven worden? dank u.
    beste groeten.

    Ha Ivo, dat kan zeker. Mits je het geeft in de directe omgeving van de bijen. Bijvoorbeeld 3 ramen broed/bijen in het midden van een zesramer en een grote jampot met gaatjes in de deksel op het voergat in het midden. Je kunt er ook een pak suikerdeeg opleggen dan hebben ze voor 4 weken genoeg. Groet, Ben

  • Tom B

    24-04-2023 om 18:48

    Hoi Ben, ik pas nu reeds een tijdje het imkeren op één bak toe alsook het beperken van het broednest. Drie jaar geleden startte ik ook met het toepassen van kleineren cellen en het evolueren naar behandelvrije volken. Ik merk intussen op dat de bijen zelden meer dan 8 ramen vullen in mijn Dadant Blatt kast en stel me intussen de vraag of het niet interessant zou kunnen zijn naar een kleiner kasttype te evolueren. Is dit iets wat jij reeds in overweging hebt genomen en/of redenen hebt om dit niet te doen. Bij mij in de streek zitten immers ook heel wat imkers die Langstroth gebruiken.

    Ha Tom, bij het Dadantimkeren is het heel gebruikelijk om met minder bk-ramen te werken en het broednest van 5, 6, 7 of 8 af te sluiten met een isolerend sluitraam. Hierbij pas je het compacte broednest aan aan de kwaliteit van de moer. Er blijft dus gewoon ruimte over in de bk. Groet, Ben

  • Hero

    24-04-2023 om 19:43

    Beste Ben zou het niet verstandig zijn om nu met inwinteren te beginnen? we leven in vreemde tijden, vooral nu we met een klimaatopwarming zitten, de bijen weten nu niet waar ze het moeten uithouden met deze temperaturen.? Groet BuckfastHero..

  • Joost

    28-04-2023 om 08:03

    Goedemorgen Ben

    Gisteren heb ik voor de tweede week op rij belegde doppen zwermcellen weggebroken. Komende week wil ik van dit volk een kunstzwerm gaan maken ik twijfel nog ...veger of vlieger.

    Mijn voorkeur gaat eigenlijk uit naar een veger, dan blijft mijn hoofdvolk redelijk compleet met een nieuwe Q, maar aangezien het nog zo vroeg in het jaar is bestaat de mogelijkheid dan dat dit volk eind juni weer zwermneiging krijgt??

    Mocht ik een vlieger maken dan heb ik 1 volk met al de vliegbijen, die zullen komende weken veel gaan halen met het mooie weer wat ze afgeven, maar heb ik dan voor de rest van dit jaar nog wat aan dit volk wat honing opbrengst betreft? Ik mis toch als het waren 3 a 4 weken nieuwe bijen die telkens geboren moeten worden??

    Kort gezegd denk ik dat ik met vlieger wel van de zwermneiging af ben voor dit seizoen.

    Groet joost

    Ha Joost, de kans op herhaling van de zwermdrift is zeer klein na het maken van een kunstzwerm zonder gesloten broed. Met een vlieger kun je misschien de voorjaarsoogst nog binnenhalen.
    Indien de vlieger onvoldoende sterk lijkt eind mei, kun je deze altijd aansterken met uitlopend broed uit de afvlieger. Groet, Ben

  • Karin

    30-04-2023 om 12:47

    Vandaag heb ik ook even in mijn drie kasten gekeken. Nog geen zwermdrift, wel in een kast speeldoppen.. wat ik mij afvraag, kun je al een vlieger maken zonder dat er sprake is van zwermdrift? De vlieger krijgt een raam met open broed, een uitgebouwd raam en verder hang je de kast vol met nog uit te bouwen ramen. Daarboven zet je de honingkamer. Dit alles blijft op de huidige plek staan. De oude kast zet je elders neer, en doe je nog twee lege ramen bij. Zo begrijp ik het uit een filmpje van jou., klopt dat? Je hoeft niet bij te voeren? Bedankt alvast voor je reactie.

    Ha Karin, wel de moer ook op het raam open broed in de vlieger en een derde raam met voer. De vlieger krijgt alle bestaande hk's. De afvlieger minstens 2 m verderop plaatsen. Groet, Ben

  • Karin

    04-05-2023 om 13:35

    Hallo Ben. Zie mijn eerdere bericht hierboven. Nu heb ik getracht een vlieger te maken, maar kon de koningin niet vinden (niet gemerkt). Dus op de oude plaats nu de honingkamer (waarin ook veel (open) broed en een willekeurige raam uit de oude kast bij open broed, voerraam en uitgebouwde raam. Op de nieuwe plek de oude kast minus de honingkamer en minus een raam open broed met bijen . Wat zou je adviseren als blijkt dat de Q toch niet in de kast op de nieuwe plek zit? Alvast heel erg bedankt weer voor je reactie. P.s. ik had de oude kast al een uurtje op de nieuwe plek staan voordat ik de koningin ging zoeken.

    Ha Karin, indien de Q nog in de oude broedkamer met broed zit, houd je kans op zwermdrift ondanks het verlies van de haalbijen. Over 3 weken is de sterkte enorm toegenomen, dus opgepast. Over 13 dagen redcellen openen in de vlieger (indien zonder Q). Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.