12-07-2020

Overwinteren op eigen honing?

Soms krijg ik van beginnende imkers de vraag voorgelegd wat ze met hun gevulde honingkamer moeten doen, wanneer ze het volk op eigen honing willen laten overwinteren. Op zich is het goed idee om volken geheel of gedeeltelijk op eigen honing te overwinteren, daar hebben de bijen het namelijk ook voor verzameld. Een soort appeltje voor de dorst. Van vrijwel alle volken oogst ik wel de honing uit de honingkamers. Slechts een paar volken overwinter ik volledig op eigen honing.

Uit de broedkamers zal ik nooit een raam met honing oogsten. Want nogmaals het is goed ze op eigen honing de winterpopulatie langlevende bijen in augustus/september op te laten opbouwen. 

Het volk uit onderstaande video had vorige week nog twee gevulde honingkamers. Inmiddels heb ik afgelopen week de bovenste geslingerd. De onderste blijft op het volk staan deze winter. Nu nog met moerrooster, maar vanaf half september zonder moerrooster. Mocht er half augustus nog ruimte zijn in deze hk dan vul ik deze nog aan met inverstuiker zodat ze half september een volle honingkamer plus twee volle kantramen in de broedkamer hebben. Dat is samen zo'n 15 kilo wintervoer. 

In de video zie je ook dat volken met jonge koninginnen nog een prachtig en gezond broednest opbouwen in de zomer/nazomer. Zonder twijfel komen hier vanaf augustus meer dan voldoende langlevende winterbijen uit voort. Bij volken met overjarige moeren zie je vaak de omvang van het broednest in juli afnemen. Dat komt omdat deze moeren al vanaf maart volop aan de leg geweest zijn en nu hun legcapaciteit langzaam afbouwen ter voorbereiding van de herfst en winter. 

Dit volk is tevens een voorbeeld van het zogenaamde eenbaks imkeren. De beperking van het broednest in combinatie met een broedstop vanwege het maken van een vlieger en het introduceren van een jonge net geboren moer zorgt voor een sterke beperking van de mijtenpopulatie. Rond 1 augustus zal ik een vlog maken van het bemonsteren en vaststellen van de mijtenbesmetting. 

Meer info over het imkeren met een beperkt broednest, door Tom Seeley het Darwiniaanse imkeren genoemd? Lees meer in het boekje "Eenvoudig(er) imkeren, hoe doe je dat?".

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Freek

    13-07-2020 om 07:06

    Dag Ben, zou de HK ook onderop kunnen?
    En wat als je twee BK’s hebt? Overwinter je ze dan op twee BK’s en één HK bovenop/onderop? Of is dat teveel ruimte ivm warmtehuishouding? En zo ja, hoe zorg je er dan voor dat je alles in 1 BK krijgt?
    Vr. groet, Freek

    Freek, de wintervoorraad behoort boven en naast het broednest te zitten. Dus de volle HK dient bovenop te staan. Met twee BK's staat de volle HK ook bovenop.

    Die wellicht lege BK onder heeft geen invloed op de warmtehuishouding. Je kunt ook kijken eind augustus of deze bk leeg is en dan weghalen, maar in de winter kun je hem ook rustig laten staan. Groet, Ben

  • Lineke

    13-07-2020 om 07:16

    Goedemorgen Ben, ik heb deels dezelfde vraag als Freek. Mijn volk staat nu op 2 BK en 1 HK. In de HK zit best al wat verzegelde honing, dus die wil ik ze eigenlijk laten houden voor de winter. Het liefst heb ik ze voor de winter op 1 BK en 1 HK, maar daar is het volk nu echt nog te groot voor. Bovendien heb ik nog wat HK's met onverzegelde honing die ik ze graag wil terugvoeren voor de winter. Kan ik ze dan het beste tijdelijk onderop zetten zodat ze de honing naar boven slepen of juist bovenop de dekplank met een lege HK ertussen? Ik heb dus eigenlijk 2 vragen:

    1. Hoe krijg ik mijn volk van 2 BK terug naar 1 BK?
    2. Hoe voer ik de HK met onverzegeld ramen terug aan de bijen voor de winter?

    Ik hoor het graag!

    Hartelijke groet, Lineke

    Lineke,
    Die volle HK moet boven blijven staan. De hk's met deels gevulde ramen kun je onder de BK's plaatsen. Maar zet niet meer dan 1 hk per twee weken eronder, want de bijen moeten de vliegopening kunnen verdedigen tegen wespen en rovers en dergelijke. Na twee/drie weken zal zo'n hk met een beetje geluk wel leeg zijn en kun je de volgende plaatsen. Anders alleen lege hk-ramen vervangen door gevulde.
    Eind augustus of in september is het volk zodanig geslonken dat de kans het grootst is dat de onderste BK leeg is dat wil zeggen zonder broed.
    Soms zijn ze eigenwijs en blijft het broednest precies tussen de twee bk's hangen. Dan kun je dus niets wegnemen. Groet, Ben

  • Lizet

    13-07-2020 om 08:14

    Hoi Ben. Wat fijn dat jij onze mentor wil zijn! Dank je wel daarvoor.
    Ik heb twee vragen:
    1 wat doe je met de HK als je het volk gaat behandelen?
    2 indien twee BK’s: hoe ga jij om met zwarte en nog vele raten? (Ik heb geleerd rond deze tijd onderste BK omhoog; echter, de geelste/ schoonste raten zijn verdeeld over beide BK’s en heb nu de bovenste BK opnieuw met de geelste raten ingedeeld uit beide BK’s)

    Hoi Lizet, prima dat je de schoonste raten gebundeld hebt in de bovenste BK. De onderste kun je dan begin maart volgend jaar wegnemen.
    Indien je de HK met honing gebruikt als wintervoer kun je gerust je varroabestrijding uitvoeren met de volle hk erop. Indien je deze wil consumeren, dan moet je deze altijd vooraf afnemen en slingeren. Groet, Ben

  • Cor

    13-07-2020 om 09:16

    Ik heb nog broedkamer ramen met overtollig voer van de afgelopen winter. Deze ramen die ik dit voorjaar heb opgeslagen bevatten honing van vorig jaar met mogelijk ook bijgevoerde suiker. Kan ik deze ramen slingeren en de honing vervolgens onbehandeld terug voeren aan de volken, of moet ik ze eerst verwarmen om eventuele ziektekiemen te doden? Bij een mooi najaar verzamelen de bijen nog vrij veel nectar van de Hedera en dan ontstaat er een voer overschot.

    Cor, laat ik eerst opmerken dat honing van 24 maanden of ouder het voor de bijen giftige HMF bevat. Dus zo lang de honing 12 maanden of jonger is, kun je ze hergebruiken.
    Het makkelijkste is om verzegelde ramen zo als kantramen in de kast te hangen, maar als daar geen ruimte is, dan kun je deze ramen slingeren (mits niet gekristalliseerd) en met eenzelfde hoeveelheid water aanlengen en terugvoeren.
    Doe dit vooral nu, met het mooie weer is de roverij minder en dan gebruiken ze dit oude spul straks als eerste in het najaar.
    NB Nooit de geslingerde honing oplossen en verwarmen, want dat zorgt voor extra veel giftig HMF.
    Groet, Ben

  • Prunel

    13-07-2020 om 10:33

    Hallo Ben,
    Dank je wel voor ook deze keer een helder verhaal. Je beantwoord hiermee een aantal vragen die ik had. Ik heb nog 1 vraag over : als je het volk met de lievig dispenser gaat behandelen zet je dan de honingkamer met liebigdispenser bovenop de broedkamer en daarbovenop weer de honingkamer? Of zet je de bak met liebigdispenser bovenop de honingkamer?

    Prunel, ervan uitgaande dat je de honing niet meer wil slingeren en oogsten, laat je de honingkamer staan en direct op de toplatten van deze hk zet je de liebig dispenser met daar omheen een lege HK.
    Normaal gesproken moet je blokjes hout van 8 cm onder de dispenser zetten om broedsterfte te voorkomen, maar vanwege de honingkoepel hoeft dit nu niet. Groet, Ben

  • Henk

    13-07-2020 om 10:57

    Overwinteren op eigen honing brengt bij een eventuele late dracht zoals springbalsemien het risico met zich mee dat het broednest verhonigt en dat er dan geen of onvoldoende winter bijen aangemaakt kunnen worden.. De kast is in dat geval eind november zonder bijen.
    Het is daarom belangrijk in de nazomer de middelste 3-4 ramen regelmatig te controleren op broedruimte en zo nodig te verwisselen voor lege ramen.

    Henk, indien je de zomerhoning toch niet oogst, zou het niet logisch zijn om naar de springbalsemien te reizen. Ik ga zeker niet meer naar de springbalsemien. Wanneer je bijenziekten wil oplopen, moet je vooral daar kasten neerzetten. Voor je het weet, staan er 100 andere kasten naast je. Herbesmetting van mijten is een gegarandeerde opbrengst. De vorming van winterbijen staat vanwege de late mogelijkheid tot bestrijding van de mijten op gespannen voet met de winteroverleving.
    Dus niet naar de Biesbosch, tenzij je er woont als imker. Groet, Ben

  • Niki

    13-07-2020 om 13:57

    Hi Ben,
    Even een vraag of topic;
    Op 25 juni jl mocht ik een enorm zwerm die op de grond lag verwelkomen in mijn nieuwe kast. Ze liepen er zo in, geweldig om te zien. Helaas moest ik gisteren constateren dat er geen moer in het volk aanwezig is. Vanaf het begin waren de bijen extreem rustig en raatvast; heel anders als ik. Het zijn dan ook kleine bijtjes, dus wellicht een ander ras. Nu zie ik dat leggende werksters hier en daar hun kunstje hebben gedaan, niet zo fijn. Ik heb, in overleg met mijn mentor, uit een moergoed volk een raam met eitjes gepakt en in het volk van de zwerm gehangen...ik hoop maar dat het zo goedkomt. Heb jij een visie danwel een idee over hoe dit verder aan te pakken als ze op het raam eitjes geen redcellen trekken? Het is zo’n mooie grote zwerm dat ik het erg zou vinden om ze als “verloren” te moeten betitelen.
    Zou jij ze afschudden en dan een nieuwe Q invoeren?
    Ben benieuwd naar jouw gedachten hierover.
    Groet Niki

    Ha Niki, ik zou eerst de reden willen kennen van het ontbreken van de moer. En waarom lag de zwerm op de grond? Misschien een geknipte moer?
    Toch vreemd dat je vrij snel eileggende werksters constateert. Zijn het echt eileggende werksters? Of vind je af en toe twee eitjes in een cel?
    Het zou ook een zingende voorzwerm zijn, een zwerm met jonge onbevruchte moer. Maar het ingehangen raam zal uitsluitsel geven over de aanwezigheid van een moer. Ik gok dat ze geen redcellen zullen trekken, omdat er wel een moer in zit ;-). Ik wacht het resultaat even af.....
    Groet, Ben

  • Christel

    13-07-2020 om 14:18

    mbt je antwoord op Cor: waarom moet je de "oude" honing aanlengen met zoveel water? Kunnen ze de pure honing anders niet verplaatsen?

    Christel, heb je wel eens koude vloeibare honing op een groot bord of in een voerbak gegoten? Dat loopt niet, dat blijft liggen, zodat de bijen het nauwelijks op kunnen nemen. Bijen lengen hun eigen wintervoorraad ook aan met water. Dus een beetje helpen en een goed vloeibare oplossing gaat een stuk beter als voer. Groet, Ben

  • Samad

    13-07-2020 om 14:23

    Beste Ben,
    Mijn koningin zit nog in het vruchtkastje en is bezig met leggen, maar om te kunnen overwinteren moet ze natuurlijk verplaatst worden naar een ander kastje om te kunnen groeien en om makkelijker te kunnen overwinteren. Wat is de beste manier hiervoor?
    Heel erg bedankt. Groet, Samad

    Samad, onder de categorie koninginnenteelt vind je wel blogberichten over dit onderwerp. Ik denk dat je deze moer eind augustus het beste kunt invoeren in een groot volk ter vervanging van een andere moer. Dat is wel de beste manier, want nu half juli nog zo'n volkje opkweken tot inwinterbaar volk is te lastig. Groet, Ben

  • WimR

    13-07-2020 om 15:20

    Ben,

    Opnieuw bedankt voor jouw waardevolle blogbericht.
    Wat ik mij afvroeg: als je de HK laat staan en je merkt half augustus dat extra suikerwater nodig is om de hoeveelheid wintervoer te bekomen. Wat doe je dan na de winter met de niet verbruikte HK ramen? Kan je onderscheiden in welke ramen suikerwater zit en in welke niet zodat de suiker nooit als honingoogst wordt geslingerd? Of is het idee dat deze ramen nadien als voerramen in een HK komen die als onderste BK wordt gebruikt?

    Dank
    Vg

    Wim

    Wim, je idee klopt. Gewoon in het voorjaar onder zetten en een lege uitgebouwde HK boven het moerrooster bovenop. Na ongeveer een maand is die onderste hk dan wel weer leeg. Groet, Ben

  • Chris

    13-07-2020 om 17:32

    Hi Ben,
    Dank je wel voor je continue stroom aan blogs. Super handig.
    Ik heb inmiddels meerdere volken op 1BK staan met meerdere HK's erop die ik deze week ga slingeren. Ik kan dus zoals jij hier ook doet 1 HK achterlaten voor ieder volk.
    Is het dan handig de raten zo her te verdelen dat ik de open raten achterlaat in de HK die achterblijft?
    Laat je het K-rooster er de hele winter tussenzitten? Zo nee wanneer haal je het dan weg?
    Heel erg dank en vr groeten, Chris:)

    Hi Chris, het moerrooster gaat er in augustus weer tussenuit. Je kunt vanaf half augustus bijvoeren tot de hk wel helemaal verzegeld is, dan weet je dat ze genoeg hebben. Groet, Ben

  • Niki

    13-07-2020 om 18:16

    Ha Ben,
    Dank voor je reactie.
    In eerste instantie dacht ik aan een jonge moer die het nog moest leren door de cellen met 2 eitjes, maar inmiddels zitten er op alle ramen aan iedere zijde en verspreid over het raam met zo’n 20 cellen darrenbroed. Daarbij lagen in nagenoeg alle cellen 2 eitjes.
    Geen idee waarom de zwerm op de grond lag. Hij was bijzonder groot, wellicht zijn ze uit de boom gevallen. Met deze hoeveelheid bijen kan ik mij voorstellen dat een slap takje verzaakt.
    Stel ze trekken geen doppen, wat dan? Ben graag voorbereid op de volgende stap. Een moer in een kluisje laten uiteten?
    Groet Niki

    Niki, Als je vrijwel overal twee eitjes per cel vindt en niet meer dan die twee dan is er gewoon een jonge moer aan de leg. Dat klopt ook met de rust binnen het volk.

    Stel dat ze geen redcellen trekken, dan heb je de bevestiging dat er inderdaad een leggende moer in zit en hoef je niets te doen.

    Kijk vanavond eens naar het ingehangen raam broed, dan weet je direct of er een moer in zit.
    Als ze wel redcellen optrekken, dan haal je alle redcellen eruit en voer je een leggende moer in via een nicot kooitje. Groet, Ben
    Groet, Ben

  • Niki

    13-07-2020 om 18:59

    Ha Ben, dank voor je snelle respons.
    De rust binnen het volk vind ik bijna verontrustend, alsof ze allemaal depressief zijn. Volgens mij kan ik er in mijn blote kont op gaan zitten zonder gestoken te worden.
    Ik zal het raam uiteraard in de gaten houden.
    Maar wat ik niet snap is dat er wel gesloten darrencellen aanwezig zijn...als er dan een jonge moer in zou lopen, dan zou er toch ook werksterbroed moeten zijn en dat is er in het geheel niet...
    Groet Niki

  • Ben de blogger

    13-07-2020 om 19:31

    Niki, ik neem aan dat je de zwerm op kunstraat gezet hebt? Hebben ze dan darrenraat gebouwd? Vreemd voor een zwerm. Hoe lang geleden heb je het raam broed erin gehangen? Hebben ze voldoende voer in de raten? Groet Ben

  • Jenny

    13-07-2020 om 20:02

    Hallo Ben,
    als ik de HK boven op de BK laat staan (zonder moerrooster) hoe voorkom ik dat ze in het voorjaar daar meteen broed in gaan leggen?

    Ha Jenny, begin maart de HK naar onderen verhuizen. Maar niet later! Groet, Ben

  • Niki

    13-07-2020 om 20:04

    Yup, 2 uitgebouwde ramen en 8 vellen kunstraat. Met 2 dagen hadden ze alles uitgebouwd.
    Ze hebben geen darrenraat gebouwd, maar in die cellen komen dus nu wel darren uit.
    Voer hebben ze wat verzameld en er ligt een pakje deeg bovenop, de 2de al.
    Het raampje broed heb ik er gister einde middag in gehangen, maar ze doen er niks mee. Er zal dus wel een moer in rondwandelen die genoeg feromonen afgeeft, maar niet meer in orde is...
    Ik heb zojuist in overleg besloten dat ik er een moergoed volk, met een krant en een rooster ertussen, bovenop ga zetten. Ik vertrouw het niet zoals het nu gaat. Maar ik vind jouw visie altijd helpend en leerzaam.
    Groet Niki

    Niki, je hebt twee mogelijkheden: 1. er zit een (darrenbroedige) moer in 2. er zitten eileggende werksters in.
    In beide gevallen zijn die een bedreiging voor de nieuwe moer. Dus pas op met verenigen straks.
    Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    14-07-2020 om 14:07

    Hai Ben,
    Ik heb ook een vraag over een zwerm, deze zijn van een zesramer naar een 10 ramer met een weerzijde een sluitblok gegaan en ik heb licht bij gevoerd met suikerwater, er is nu al een mooi broednest gemaakt en er wordt veel stuifmeel binnen gebracht. Moet ik tijdens mijn vakatie (3 weken) een half pak Apifonda in de voerbak leggen voor als het onverhoopt slecht vliegweer wordt? Dat slaan de bijen toch niet in de raten op?
    Vriendelijke groet, Ed

    Ha Ed, je kunt het beste je sluitblokken eruit halen voor de vakantie en er een heel pak 2,5 kg apifonda op het voergat leggen. Ik neem aan dat je een voergat in je dekplank hebt. Of een uitsparing in je segebergerdak. Na je vakantie hebben ze dan waarschijnlijk de kunstraat uitgebouwd. Er zal een klein beetje rond het broednest opgeslagen worden bij goed weer. Bij slecht weer gebruiken ze alles. Maak wel een rond gat doorsnede 8 cm in je pak voer, open kant naar de bijen ;-).
    Groet, Ben

  • Arend

    15-07-2020 om 00:24

    Dag Ben, Even iets anders. Ik had dacht ik in één van je blogs iets gehoord over een voer van stuifmeel om een achtergebleven volk of beginnende zwerm even een oppepper te geven. Kan jij mij nog een keer uitleggen hoe je dat maakt? Met vriendelijke groet, Arend

  • Ben de blogger

    15-07-2020 om 09:19

    Arend, het is kant en klaar te koop onder de naam Candipoline gold. Het geeft een boost aan het broed vooral in slecht weer perioden waarin vaak stuifmeeltekorten ontstaan.
    Gebrek aan stuifmeel verkort de levensduur van bijen.
    Groet, Ben

  • Jan JANSEN

    15-07-2020 om 11:11

    Dag Ben goede morgen,
    ik denk dat ik behoorlijk op deze lijn Imker. Ik gebruik de spaarkast, 2x broedkamer met daartussen het koninginnen rooster.
    Oogsten doe ik eenmaal per jaar wat later in het jaar. Voor dit jaar 12 en 14 juli, en ik oogst nooit meer dan 50% daar ik het belangrijk vind dat de bijen zoveel als mogelijk overwinteren op eigen voer. Na de oogst laat ik het koninginnenrooster weg, en voer stap één uit van de varroa behandeling.

    De uitdaging die er altijd ligt is overbevolking, zoals eerder door jou aangegeven. Ik laat dit een beetje aan de bijen over. Wel probeer ik scherp te blijven mbt zwermbeheersing in mei. Ik hoop dat de hogere temp in de kasten door mogelijke overbevolking de varroa een beetje tegengaat.

    Als je tips of feedback hebt graag.

    Groet en geniet van de dag, Jan.

    Dag Jan, Ik zou toch overwegen die tweede bk boven het rooster, die jij gebruikt als hk, te vervangen door echte halfhoge honingkamers. Dan kun je eventueel bij overbevolking een derde Hk plaatsen. En wanneer je de helft wil oogsten neem je gewoon 1 hk af en de andere laat je staan. Dit geeft iets meer flexibiliteit in het ruimtebeheer. Groet, Ben

  • Lippe

    15-07-2020 om 16:35

    Hey Ben,
    Wat ik me afvraag is in welke formatie jij de eenbaksvolken door de winter haalt?
    In een eerdere reactie in een ander onderwerp gaf je aan de niet slingerbare honingkamer onderop te zetten. Maar wat doe je als deze bak zeker wel slingerbaar is en/of je de mooie onbebroede raten graag wilt opslaan?
    Ik ga denk ik een 2e BK toevoegen bij het oogsten van de honing, maar twijfel of ik dit onder of boven doe. Heb een goeie maand geleden namelijk bij een volk een bak bovenop gezet en die is nu prachtig uitgebouwd en belegd. Voordeel is met mooie schone raten de winter in, maar het is nu misschien te laat in het jaar daarvoor.
    Wat zou jij doen?

    groeten Lippe

    Bij het eenbaks imkeren is het geen enkel probleem om de bijen gewoon op 1 bk te overwinteren. Er zijn beroepsimkers die dat met honderden volken doen.
    Dus zijn alle hk's slingerbaar dan slinger ik ze en berg ze op in de schuur.
    Zodra je er in juni een 2e BK opzet, is het geen eenbaksimkeren meer ;-).

    In het nieuwe boek van een Duitse beroepsimker wordt gezegd dat bijen beter overleven op oude bebroede raten dan op nieuwe raat. Het heeft iets met de vochthuishouding te maken. Groet, Ben

  • Tine

    16-07-2020 om 08:56

    Dag Ben, we hebben nu nog 2 honingkamers op het volk staan. De onderste is verzegeld, de bovenste wordt gevuld. Kan ik voor het slingeren de honingkamers omwisselen en onder de volle de bijenuitlaat zetten? De halflege wil ik dan gebruiken voor overwinteren.

    Dag Tine, prima idee. Zo doe ik het ook altijd. Dan blijven de bijen direct boven het broednest de beschikking houden over open reservevoer. Laat het moerrooster nog wel een maandje liggen, want dan kun je medio augustus gaan bijvoeren zonder dat er broed in de HK komt. Eind augustus kun je het rooster dan wel weghalen (niet vergeten!). Groet, Ben

  • Bert

    16-07-2020 om 16:02

    In jouw boek las ik dat je ze laat overwinteren op 1 1/2 bak, maar waarbij dan de bak/honingkamer beneden staat. In dit filmpje kies je ervoor om hem er bovenop te laten staan. Lijdt dat niet tot een koudebrug bij strenge vorst?

    Bert, indien ik de honing uit de honingkamers volledig afneem, dan geef ik vaak de ramen waarin nog wat stuifmeel zit terug als onderbak met enkele van deze ramen als klimramen. Zo overwinter ik dan op 1,5 bak. Maar bij dit volk laat ik ze een volle bak honing houden. Aangezien bijen altijd hun wintervoorraad boven het broednest en ook achter en naast het broednest opslaan, moet deze volle bak bovenop blijven staan. De wintertros gaat daar net tegenaan zitten. Die honing werkt niet als koudebrug, de houten zijkanten van de kast zijn namelijk kouder. Het condensatievocht zoekt de koudste oppervlakten op en dat zijn meestal de zijwanden van de kast. Op zich profiteren de bijen weer van dit vocht om de honing mee te verdunnen. Groet, Ben

  • Chris

    16-07-2020 om 16:57

    Heb inmiddels bij mijn kasten de HK’s eraf gehaald en 1 volle HK met moerrooster op de BK laten staan.

    Hoe doe je dat nu met thymovar plaatjes? Die horen toch eigenlijk meteen op de BK? Of kan ik ze ook op de HK plaatsen?
    Groeten,
    Chris

    Chris, ieder varroabestrijdingsmiddel heeft weer zijn specifieke eigenschappen. Thymovar heeft voldoende warmte nodig om zijn werking te kunnen doen. Daarom moeten deze plaatjes rechtstreeks op de toplatten van de broedkamer gelegd worden. Sorry het is niet anders. Helaas moet je dus de HK gedurende de behandelingsperiode onder plaatsen.
    Zodra de behandeling over enige weken klaar is, kun je de hk weer bovenop zetten en de voervoorraad in de hele kast inventariseren. Kijk niet gek op wanneer de bijen een flink deel van de onderbak hebben aangesproken of verhuisd naar het broednest. Groet, Ben

  • Bert

    16-07-2020 om 18:54

    In jouw boek las ik dat je ze laat overwinteren op 1 1/2 bak, maar waarbij dan de bak/honingkamer beneden staat. In dit filmpje kies je ervoor om hem er bovenop te laten staan. Lijdt dat niet tot een koudebrug bij strenge vorst?

    Bert, ik heb deze vraag van je al op een andere plaats beantwoord. Groet, Ben

  • Henk

    16-07-2020 om 22:29

    Hi Ben. Blij met je blogs. Erg interessant.
    Vraagje. Ik heb dit jaar weinig tijd ivm verhuizing / verbouwing. Dus ook weinig controles ed. Al blijkt tot nu toe dat dat alleen maar positief effect heeft op de volken.
    Ik haal alleen honing uit de HK. Ik heb in het voorjaar ook geen honing aangenomen. Wanneer kan ik op het laatst de honing afnemen? Eind augustus? En dan voor 1 oktober inwinteren?

    Nb. Ik heb geprobeert met 1Bk op 1 HK als basis te werken en daarop dan koninginnen rooster en Honingkamers. maar de onderste HK blijft bij de meeste volken ongebruikt. Dus ik ga terug naar 1BK volken. En tijdig in voorjaar HK erop.

    Henk, de dubbele houten lat tussen BK en HK vormt een belemmering voor de moer. Dus die hk onder hoeft ook niet.

    Ik ga ervan uit dat je de volken ook nog moet behandelen tegen de mijten? Dan moet je uiterlijk eind juli de honig afnemen en de bestrijding te beginnen. Het beste kun je inwinteren tussen half augustus en half september. Want het mag de bijen aan niets ontbreken vanaf 1 juli want in de nazomer en herfst worden de langlevende winterbijen gevormd. Groet, Ben

  • Lippe

    17-07-2020 om 12:44

    Hey Ben,
    Mijn eenbaksvolken staan ook nog gewoon op 1 bak, maar ik kwam op het idee omdat ik een ander volk had gesplitst. Interessante informatie trouwens dat de vochthuishouding op donkerder raten beter schijnt te zijn.
    Ben alleen benieuwd hoe ik de bijen uit 3 HK's in de bestaande Bk ga proppen, maar we gaan het zien.
    Dank voor de info!

    Ha Lippe, meestal zijn er 2 van de 3 mooi verzegeld en eentje bevat veel half gevulde ramen. Dan laat ik die laatste onder de bk staan. De andere 2 volle bovenop de uitlaat.
    Later, bijvoorbeeld oktober/november is die onderste hk leeg gegeten en zou je hem weg kunnen nemen. Eind oktober heb je een veel kleinere winterpopulatie van 12.000 bijen, die makkelijk in 1 bk passen. Groet, Ben

  • OttoV

    20-07-2020 om 20:02

    Kom nog even terug op reactie van WimR van 13-07-2020 om 15:20
    Ben, Opnieuw bedankt voor jouw waardevolle blogbericht.
    Wat ik mij afvroeg: als je de HK laat staan en je merkt half augustus dat extra suikerwater nodig is om de hoeveelheid wintervoer te bekomen. Wat doe je dan na de winter met de niet verbruikte HK ramen? Kan je onderscheiden in welke ramen suikerwater zit en in welke niet zodat de suiker nooit als honingoogst wordt geslingerd? Of is het idee dat deze ramen nadien als voerramen in een HK komen die als onderste BK wordt gebruikt? Dank Vg Wim
    Je antwoord luidde:
    Wim, je idee klopt. Gewoon in het voorjaar onder zetten en een lege uitgebouwde HK boven het moerrooster bovenop. Na ongeveer een maand is die onderste hk dan wel weer leeg. Groet, Ben

    Maar slaan de bijen dan het omgezette suikerwater in de HK, die onder de BK staat, niet weer op in die bovenste HK vermengd met ëchte"bijenhoning ? Bvd Otto

  • Nienke

    21-07-2020 om 07:20

    Hoi Ben, wat een interessante blog. Ik wil dit jaar graag de bijen zoveel mogelijk op hun eigen honing laten overwinteren. Inmiddels staan de bijen op 2 BK en 1 HK. Mijn volk is erg stekerig. Vooral in de eerste dagen na het slingeren. Inmiddels heb ik ze voor de zekerheid wat bijgevoerd, maar dat lost het probleem niet op. Je ziet dan dat ze bewust naar mensen vliegen ook verder van de kasten af. Ze vliegen je letterlijk en figuurlijk in de haren. Heb je nog adviezen hoe ik het volk vriendelijker kan maken. Kan het ook zijn dat als je niets doet dat ze ineens volgend jaar milder zijn?
    Ik lees ook nog verschillende berichten over de "noodzaak" van de mierenzuur en oxaalzuurbehandelingen. Zou jij het bij een stekerig volk juist wel of misschien juist niet behandelen?

    Nienke, wellicht wordt de stekerigheid veroorzaakt door de stress vanwege een moerwissel of vanwege voedselschaarste. Je kunt ze dus het beste een paar liter suikerwater bijvoeren of er een 2,5 kg pak suikerdeeg opleggen. De stekerigheid zal in het voorjaar stukken minder zijn en over enige dagen wordt het ook meestal wel minder wanneer je ze met rust laat. Voor de zomerbehandeling zou ik Thymovar plaatjes toepassen, dat is iets minder heftig dan mierenzuur. Een oxaalbehandeling is voor in de winter.
    Misschien in mei volgend jaar de moer vervangen?
    Groet, Ben

  • Nienke

    22-07-2020 om 07:43

    Dank voor je reactie. Ik heb inmiddels al mijn zomerhoning geoogst. Kan ik dan meteen die Thymovarbehandeling doen of is dat te vroeg? Als ik ze dan op zoveel mogelijk eigen honing wil laten overwinteren. Voer ik dan al direct bij na de behandeling of doe ik dat op het moment dat ik eind augustus het koninginnen rooster weghaal?
    Nog een ander vraagje ik begreep dat bijengif krachtiger is in verschillende jaargetijden. Klopt dat? En wat is dan het krachtigste moment?

    Nienke, je kunt nu zeker met Thymovar beginnen, het is een dubbele behandeling, dus over 4 weken ben je dan klaar. Dan kun je gelijk daarna met inwinteren beginnen.
    Op dat moment kun je het rooster ook weghalen, want de bijen vullen de lege cellen snel op met het wintervoer.

    Over de wisselende sterkte van bijengif kom ik misschien nog terug. Het is bekend dat de samenstelling zeer variabel is, zelfs tussen de bijen uit een kolonie. Groet, Ben

  • Marie

    25-08-2020 om 12:47

    Heel leerzaam allemaal. Dank daarvoor.

    Ik laat mijn bijen overwinteren op eigen honing. Ze hebben een hele honingkamer vol plus nog enkele ramen in de broedkamers.
    Ik wil nu behandelen met thymovar. Als ik goed begrepen heb plaats ik de hk nu onderaan gedurende de behandeling. Kunnen ze nog voldoende aan het vlieggat dan ?
    Na de behandeling de hk terug bovenaan. En dan zonder koninginnerooster veronderstel ik ??
    Ben ik dan op de juiste manier bezig. Dank

    Marie, je bent wel erg laat met je Thymovar, maar beter laat dan nooit. Het is makkelijker voor je om een lege hk onder de volle hk te zetten, dan hoef je de bk niet op te tillen en later nog eens. Je legt dan de thymovar op de toplatten van de bk, zodra je klaar bent de lege hk weer weghalen. Groet, Ben

  • Jasmin

    26-08-2020 om 13:53

    Dag Ben, Ik laat het volk op eigen honing overwinteren en ben een mierenzuurbehandeling aan het doen. Kan ik dan de HK met de zelfde ramen ondanks de behandeling weer gebruiken en volgend jaar misschien toch een keer slingeren?
    Ook vraag ik me af wanneer ik de konigingenroster weer tussen de BK en de HK leg, zodat er geen eitjes in de HK worden geleg met als gevolg onzuivere ramen in de HK. Hartelijk bedank voor je advies. groetjes
    Jasmin

    Jasmin, de honing blijft eetbaar komend jaar. Want de opgenomen hoeveelheden mierenzuur zijn zeer beperkt. Je kunt volgend jaar begin maart voor de wilgendracht begint het moerrooster weer leggen. Groet, Ben

  • Kristof

    17-01-2021 om 18:13

    Beste Ben,

    Mijn volk staat ingewinterd met eigen honing dmv 1 HK bovenop het volk.
    Ik heb het moerrooster weggehaald zoals je hebt beschreven. Het volk zit nu dus op 1 BK en 1 HK.
    Wat moet ik met deze HK doen in het voorjaar? Plaats ik de HK onder de BK? Of laat ik de constructie zoals deze is met HK bovenop de BK?
    Ik verwacht dat het volk in de HK zal zitten. Zo ja, haal ik de BK dan weg om deze nadien - met nieuwe ramen - terug te plaatsen?
    mvg Kristof

    Ha Kristof, Tijdens de voorjaarscontrole kun je mooi de sterkte van je volk bekijken. Afhankelijk daarvan neem je beslissingen. Bij een zwakke of gemiddelde bezetting verander je nog niets in de volgorde van je bakken.
    Zodra in de BK zo'n 8 ramen of meer bezet zijn (redelijk sterk), kun je de bovenste HK onder de BK plaatsen en een moerrooster op de BK leggen en daar bovenop een HK met lege uitgebouwde raten plaatsen.
    De onderste HK met misschien wat broed loopt in drie weken uit. Dan kun je die onderste HK weghalen en raten inspecteren en omsmelten of hergebruiken.

    In de tussentijd hou je de bovenste HK in de gaten (liefst door het folie) en plaats je zodra de HK bijna geheel bezet is een 2e HK (eventueel met kunstraat).
    Zo werkt het ongeveer.

    Oude raten in de BK of overtollige voerramen in de BK vervangen door kunstraat, waarvan je er 1 aan iedere kant van het broednest kan hangen.
    Groet, Ben



  • Gerard

    24-07-2021 om 13:42

    Beste Ben. Heel erg dank voor je vele adviezen en inzichten. Ik heb je berichten en alle antwoorden gelezen, maar kan toch de antwoorden op mijn vragen niet vinden. Mag ik je deze nog stellen?
    Ik imker dit jaar voor het eerst op 1 BK en wil de bijen grotendeels op eigen honing de winter door laten brengen, maar ik wil geen broed in de HK hebben om die raten puur voor honing te houden. Ze hebben nu zo een halve HK vol met zomerhoning en minstens 2 BK-ramen in de BK. Graag wil ik de HK nu onder zetten en het moerrooster weghalen zodat ik in het voorjaar de HK kan wegnemen als de situatie dat toelaat zoals ik dat normaal ook doe met de onderste BK toen ik op 2 BK's imkerde. De HK wil ik dus niet boven laten staan. Ook wil ik niet de honing slingeren en aanlengen met water om daarmee in te winteren, want ik winter altijd in vanaf half september. De bijen hebbben de ruimte van de HK nog nodig en als ik nu vloeibaar voer wordt het broednest misschien weer volop geactiveerd wat ik niet wil veroorzaken. Doe ik hier goed als ik het op deze manier uitvoer? Is het alleen ongewoon of zie ik iets cruciaals over het hoofd? Ik ben bang dat de bijen de honing niet naar boven, naar de BK gaan verplaatsen.

    Ha Gerard, de bijen halen je onder geplaatste hk wel leeg de komende maanden en er komt echt geen broed meer in. Eind februari de onder geplaatste hk weer weg halen.
    Je kunt het beste vanaf 15 augustus tot 15 september bijvoeren (inwinteren). Niet later want dan kunnen ze het voer moeilijker indammen vanwege de koudere nachten en de hoge luchtvochtigheid.

    Een 1 baks volk moet over 13 a 14 kilo wintervoer beschikken. Groet, Ben

  • Paulien

    16-01-2023 om 15:43

    Beste Ben,
    Mijn volk overwinter momenteel op eigen honing, (1 BK en 1 HK). Komend seizoen wil ik graag overstappen naar een topkast. Hoe (en wanneer ongeveer) ga ik te werk? Alvast bedankt!

    Ha Paulien, eind maart kun je het beste je volk overhangen in de Topkast. De bk-ramen moet je wel voorzien van plastic afstandshouders op de oortjes.
    Tegen de achterkant van het broednest kun je twee bk-ramen met kunstraat hangen met daar achter je nog volle hk-ramen. Mocht er broed in de hk-ramen zitten, hang die ramen dan maar achter de ramen kunstraat om ze daar uit te laten lopen, daarna wegnemen als ze leeg zijn. Steeds als ze op de ramen met kunstraat aan het bouwen zijn weer één raam met kunstraat erbij doen. Groet, Ben

  • Paulien

    05-03-2023 om 20:54

    Beste Ben, bedankt voor bovenstaande reactie. Ik wil graag werken met een hart-op-hart afstand van 35 mm, dus dan zou ik kopnagels van 13 mm nodig hebben. Ik herinner me ergens gelezen te hebben dat jij deze bij een Duitse firma bestelde, maar ik kan het nergens terugvinden. Overigens zouden die plastic zander oortjes handiger werken, maar ik neem aan dat ik dan uit kom op een hart-op-hart afstand van 38mm? Ik kan dat niet opmaken uit te productomschrijving, maar wellicht weet jij dit. Nogmaals dank voor je hulp!

    Ha Paulien, bij simplexramen kun je beter de plastic afstandshouders gebruiken. Die geven een afstand van HOH van 35 mm. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.