18-04-2021

Ruimte geven aan de voorjaarsontwikkeling

Ruimte geven aan de voorjaarsontwikkeling

De ontwikkeling van de bijenvolken gaat gestaag door ondanks de koude noorderwind en de lage temperaturen. Uit het broednest wordt dit voorjaar al weer de derde generatie jonge bijen geboren. Iedere generatie is weer groter in omvang. De speeldopjes zijn ook weer aanwezig, maar die treffen we het hele jaar door aan. Voorlopig maak ik me daar geen zorgen over, mits je overbevolking voor blijft. 

Dankzij openbare meetgegevens van broodminder-weegschalen zie je dat de volken de afgelopen weken nauwelijks toenemen in gewicht. De gemiddelde volken spreken hun reserves aan en de sterke volken halen een heel klein surplus aan nectar binnen. Toch hebben de volken nog maar zo'n zes weken om de slag om de voorjaarshoning binnen te halen. De sterken zullen hierin slagen, de zwakke volken niet. 

In deze video controleer ik achtereenvolgens drie spaarkasten, de topkast en drie dadantkasten op ruimte en voervoorraad. Zodra de eerste honingkamer voor meer dan 50% bezet is, plaats ik de tweede honingkamer. De 1e hk bevat altijd uitgebouwde raat, zodat de huisbijen de verse nectar uit het broednest kunnen verwijderen en direct boven het broednest kunnen opslaan. De tweede mag ook kunstraat bevatten. 

Mocht je extra ruimte aan het broednest willen geven, dan heb je dat waarschijnlijk al gedaan in de vorm van een tweede broedkamer. Rekenkundig acht ik een tweede BK niet nodig. Een bk bevat met 11 ramen zo'n 60.000 cellen, terwijl een goede moer er slechts 42.000 nodig heeft. Maar vanwege al het uitlopende broed moet je wel voldoende ruimte bieden om overbevolking te voorkomen. De keuze is dus een extra BK of extra HK's. 

Ik kies dus voor het laatste op basis van de wetenschappelijke onderzoeken van Tom Seeley en Hayo Velthuis. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Piet

    18-04-2021 om 13:14

    Ben hoe voorkom je dat de verstrekte suiker(deeg) in de honing vermengd wordt?

    Piet, voor 100% kun je het niet uitsluiten, echter ze spreken de suikerdeeg vrijwel uitsluitend aan wanneer er geen dracht is. Een gewone suikerwateroplossing wordt wel behandeld als ware het nectar.
    Bijen maken onderscheid tussen open voedsel of verzegeld voedsel. Het gesloten voer spreken ze pas aan bij tekorten, zo gaan ze ook om met suikerdeeg.
    Groet, Ben

  • Jantje

    18-04-2021 om 16:48

    Ben,
    Als je een honingbak boven opzet met alleen maar kunstraat nog niet uitgebouwd , wanneer mag je dan een moerrooster er tussen plaatsen?
    Jantje

    Jan, het makkelijkste is wanneer een plastic of plexiglas dekplaat hebt, want dan kun je het zien wanneer de bijen aan het werk gaan in de honingkamer. Zodra je dat ziet, kun je het moerrooster plaatsen. Hangt dus af van de sterkte en bezetting in de bk. Bij goede dracht duurt het maar een weekje of zo. Groet, Ben

  • Haico

    18-04-2021 om 19:57

    Ben, je geeft aan bij 5 à 6 bezette raampjes in de honingbak er een 2e bak op te zetten. Jij beoordeelt de bezetting nu overdag. Omdat mijn bijen thuis staan kijk ik er soms ook in de avond in de kasten (glazen dekplaat); lekker zonder pak aan en kan gewoon na het werk. Is aan de avondbezetting de overbevolking op eenzelfde wijze te beoordelen als overdag?
    En een tweede vraag die niets met het topic te maken heeft; het gebruik van rook is standaard in Nederland, maar ik gebruik graag water dat ik vernevel. Als hooikoortspatiënt is het gebruik van rook in de zomer niet fijn. Ken jij het gebruik van water? Het werkt goed, dus begrijp ik niet waarom het niet meer wordt toegepast. Het is namelijk zeer eenvoudig met een plantenspuit te doen.

    Ha Haico,
    In mijn thuisvolken kijk ik ook in de avond door het folie van de hk's. Bij ongeveer 80% bezet gaat dan de volgende hk erop.

    Ik ben bekend met de bloemenspuit. In de zomer werkt dat prima. Maar nu gebruik ik liever niets, want met de huidige koude noordenwind koelen bijen en broed snel af met water. Groet, Ben

  • Paul

    18-04-2021 om 21:45

    Hallo Ben, ik heb 2 volkeren in 2 spaarkasten. Ieder volk heeft 1 broedkamer met 10 ramen en inmiddels 1 honingkamer die gescheiden wordt door een koninginnerooster. In de broedkamers heb ik op positie 2 een darrenraam geplaatst die in drieën is verdeeld en waar de bijen naar hartelust darrenraat aan het maken zijn. Ik haal iedere week 1/3 deel van deze raat weg in de hoop dat daarmee de varroa in toom te kunnen houden. Naar aanleiding van een eerder artikel van jou wil ik proberen ieder volk op een broedkamer te houden. Mijn vraag is of dit ook mogelijk is gezien de 10 ramen in de broedkamers?
    Groet, Paul

    Paul, je moet wel overbevolking voorkomen door meer hk's te plaatsen, zodra de reeds aanwezige hk bezet raakt met bijen.
    Realiseer je ook dat zwermdrift een hele duidelijke genetische component heeft, ruimte geven remt die component af maar doet hem niet verdwijnen.

    Dus de genen zijn bepalend. Sommige volken zullen geen zwermdrift ontwikkelen. Anderen wel. Ruimte geven zal dus deze verhouding positief beïnvloeden.
    Groet,
    Ben

  • Philippe

    18-04-2021 om 22:42

    Ben, je zegt altijd dat je de kunstraat tegen de zijkant van het broednest plaatst. Maar als je de ramen van het broednest wil verversen, kun je dan een raam kunstraat middenin plaatsen en zo de oudere ramen langzaamaan naar de zijkant uitrangeren?
    Ik snap niet helemaal hoe je de oude raat eruit krijgt; die zitten immers steeds vol broed.

    Philippe, laat ze de kunstraat eerst tegen het broednest uitbouwen en beleggen, pas daarna naar binnen verplaatsen. Dit kun je nogmaals doen. In augustus krimpt het broednest en heb je oude lege ramen, die je kunt verwijderen. Groet, Ben

  • Alexandra

    19-04-2021 om 06:08

    Hallo Ben,
    Ik ben nu het eerste jaar.aan het imkeren en ik heb erg veel aan jouw filmpjes en tips. Dank daarvoor.
    Naar aanleiding van dit filmpje heb ik een vraag.
    Je geeft aan dat je in de 1e HK uitgebouwd raad moet hangen.......... Dit heb ik dus nog niet.
    Wat kan ik het beste doen?

    Alexandra, de eerste keer gewoon kunstraat geven, echter zonder moerrooster. Na ongeveer 1 a 2 weken zullen ze de ramen uitbouwen. Zodra ze daaraan beginnen, kun je wel het rooster plaatsen. Groet, Ben

  • Henk

    19-04-2021 om 09:15

    Hoi Ben, in het filmpje zet je op een Dadant kast een tweede HK om ruimte te geven. In BK zet je 1 kunstraatraam erbij. Waarom in BK niet meerdere kunstraat om ruimte te geven ( bv aan beide zijde broeinest) En waarom BK in koudbouw en niet in warmbouw plaatsen ?

    Henk, geef je 2 bk ramen kunstraat dan kan de moer deze beiden nooit tegelijk beleggen (bijna 20.000 celllen). Bij dracht knallen de bijen dan een deels uitgebouwd bk raam vol met verse nectar en daarmee is dit raam niet meer beschikbaar voor eitjes. Dus het 2e bk raam kunstraat plaats ik op positie 3 pas wanneer het 1e kunstraat is belegd.

    Dit volk zit in een frankenbeute dadant en deze zijn i.t.t. de houten versie niet vierkant. Groet, Ben

  • Gerhard

    19-04-2021 om 09:26

    Hallo Ben,
    Wat is de reden dat je nu geen bouwraam meer toepast in de spaarkast ?

    Ha Gerhard, ik ben overal gestopt met het toepassen van de darrenrastmethode zoals overigens 50% van alle imkers al gestopt zijn met dit deel van de bestrijding.

    De kans dat je door omstandigheden een raam te laat uitsnijdt, is bijzonder groot en dan ben je juist mijten aan het kweken. Met 1x vergeten, ontstaat er juist een explosie aan mijten. Groet, Ben

  • Wdvill

    19-04-2021 om 09:58

    Dag Ben,
    Je reactie rond verlaten van de darrenraatmethode vind ik verrassend en interessant (en allicht een blogbericht waard). Tot nu werd die werkwijze door mij (en velen?) aanzien als een ideale niet-chemische basismethode ter bestrijding van de mijt.
    Wat kan je dus verkeerd doen bij het snijden van darrenraat?

    Groet en dank.

    Wdvill, het is uitstekend om de traditionele methode van het driegangen menu te volgen. Echter ik wil na bijna 40 jaar bestrijden wel eens een andere weg proberen te bewandelen. Met het bestrijden van de mijt worden de mijten versterkt en de bijen verzwakt. Ik wil die twee omdraaien en gastheer en parasiet in evenwicht brengen.

    Dit vraagt om selectie van die sterkere bij en om monitoring van de mijtenbesmetting. Maar dat doe ik liever dan het nodeloos toepassen van chemie of biotechnische methoden. Of het slaagt, zal de toekomst uit moeten wijzen. Groet, Ben

  • karin

    19-04-2021 om 16:10

    Hallo Ben,
    ik zie de laatste dagen hier heel wat bijen binnenkomen met helgeel stuifmeel, op zich niks speciaal, maar ze hebben allemaal als het ware een geel petje van stuifmeel op hun kopje...heb jij enig idee van welke plant ze dat halen?

    Ha Karin, ik ben kleurenblind, dus kan er volledig naast zitten. Mijn bijen zijn vaak geel bepoederd van de paardenbloemen. Die bloeien nu volop. Groet, Ben

  • Gerhard S

    19-04-2021 om 16:11

    Waar ontstaat nu darrenraat als geen bouwraam geplaatst wordt?

    Gerhard, op de meeste andere ramen. Ik zal het wel laten zien op een video. Groet, Ben

  • Hi Ben,

    19-04-2021 om 16:19

    Ik heb vandaag een HK op de volken gezet om ruimte te geven. Ik zag dat ze heel erg weinig voer hebben. Ik dacht beeboost proteïne of candipoline bij te voeren. Kan ik dit gewoon op het koniginnerooster, dus onder HK plaatsen? Of HK eraf en gewoon via opening dekplank? Of heb je een beter tip?

    Groet Manon

    Manon, voor echte noodvoedering gebruik ik altijd suikerdeeg. Ik laat dan een hk raam eruit en laat het pak met de onderkant open in de opening zakken. Dus tot op het moerrooster. Groet, Ben

  • Ed Rietdijk

    19-04-2021 om 18:50

    Hoi Ben,
    Het volk dat wij over hebben gezet van de simplex kast naar een TBH kast doet het erg goed. We hebben de spaarkast ramen met broed op de toplatten geschroefd en op maat gesneden ook hadden nogal wat ramen voer over gezet. Op de lege latten (die we in de wsd hebben gedompeld) wordt volop gebouwd, is dat het moment om nieuwe voor gewastte latten te plaatsen? En hoeveel latten plaatsen we dan? Gebruik je bij een TBH ook een moerrooster, en zijn die te koop?
    Vriendelijke groet, Ed

    Ed, het handigste is nu om 2 nieuwe latten te plaatsen tegen de lat waar ze nu bezig zijn met bouwen. Vaak kun je dat iedere week doen.

    Moerrooster zou ik niet gebruiken, tbh imkeren is puur natuur, ik heb wel eens een plastic dadant moerrooster geknipt maar het is lastig het rooster langs de wanden goed sluitend te krijgen. Groet, Ben

  • Ineke

    19-04-2021 om 20:46

    Ben, was blij met de blog waarbij je vertelde over eventuele overbevolking. Vanmiddag ging er ineens een zwerm de lucht in. Gelukkig kunnen scheppen.

    Deze heeft de zwermdrift dus echt in haar genen. ;;-). Mooi dat je opvang verleend hebt. Groet, Ben

  • Bouke

    19-04-2021 om 22:35

    Dag Ben. Geinspireerd door jou ben ik vorig jaar begonnen een aantal van mijn volken op 1 broedkamer te houden. Voor het invoeren voor de winter heb ik de moerroosters verwijderd en ze zo ingevoerd. Ze zijn goed door de winter gekomen met nog plenty voer in de honingkamers. Bij de eerste inspectie op 29 maart (Groningen) heb ik die honingkamers onder de. Broedkamers gezet in de hoop dat ze die leeg zouden maken. Vandaag 19 april bleek er nog veel wintervoer in te zitten maar gelukkig nog geen broed waar ik bang voor was. Ik heb nu een honingkamer met uitgebouwde ramen boven op gezet en de onderste honingkamers verwijderd. Het probleem is nu dat ik met honingramen zit die gedeeltelijk gevuld zijn met wintervoer. Ik weet niet wat ik daar mee moet. Wat doe jij daar mee? Want dat zal met deze methode wel vaker gebeuren. Omsmelten vind ik zonde maar ik kan ze nergens meer voor gebruiken. Dit probleem heb je niet met twee broedkamers. Dan kun je resterende voerramen altij d in de onderbak hangen of gebruiken voor andere volken. Ik denk dat ik toch maar weer over ga op twee broedkamers.

    Ha Bouke, persoonlijk had ik ze nog een paar weken laten staan, de kans dat de moer ze belegd is niet zo groot. Maar jouw handelswijze is ook prima. Over 3 weken ga je ongetwijfeld 1 of meerdere kunstzwermen of broedafleggers maken.
    Plaats de nog gevulde ramen als onderbak bij deze kunstzwermen. Ze kunnen het voer goed gebruiken.

    Bij de volgende inwintering gelijk eventuele
    overblijvende honingkamers wegnemen of onder plaatsen. Groet, Ben

  • Gerhard S

    20-04-2021 om 06:55

    Ben, als je oude ramen er in augustus uit haalt, waar komt dan het wintervoer?

    Gerhard, in nieuwe ramen met kunstraat, waarvan je er 2 plaatst ter vervanging van de oude. Deze worden tijdens het inwinteren prachtig uitgebouwd. Groet, Ben

  • Tessa

    20-04-2021 om 08:45

    Hallo Ben,
    Ik heb even een vraag..
    Wij hebben vorig jaar een aantal kasten overgenomen en zijn dus kort bezig als imker.
    Wij merken dat de bijen momenteel erg steken. Wij hebben bv kasten thuis, bij een tuincentrum en bij een zorgdierentuin staan. Je begrijpt dat stekende bijen niet echt wenselijk is. Vorig seizoen staken ze niet. Weet jij of dit vaker voorkomt of wat de oorzaak kan zijn?

    Groet van Tessa

    Ha Tessa, mogelijk dat in sommige volken de moer in de nazomer gewisseld is. Zonder het merken van moeren is zoiets niet zichtbaar. Maar een kleindochter kan toch vervelender zijn dan een dochter. Ander punt kan het weer zijn. De koude wind en lage temperaturen maken sommige volken of lijnen minder plezierig.
    Daarnaast kan eventueel een onderliggende ziekte, voergebrek of moerprobleem aan het defensieve gedrag ten grondslag liggen.
    Wacht gewoon ff op mooi warm weer en gebruik een theedoek en lijnolie aan je handen. Lavendelkorrels in de beroker schijnt ook te helpen. Groet, Ben

  • Amber

    20-04-2021 om 09:45

    Hi,
    Ik heb een bomvolle kast met 1 BK en een 80% volle HK (van vorig jaar nog), deze heb ik nu helemaal onder een lege BK gegeven en bovenop een HK met nog kunstraat (heb even niks anders voor handen).
    Helaas vergeten te checken of er speel/zwermcellen aanwezig zijn (was wel nodig, zo vol zat hij).

    Maar heb ik ze nu teveel ruimte in één keer gegeven?
    Gr. Amber

    Ha Amber, wel nee. Ze hebben die wel nodig. Ze gaan waarschijnlijk snel aan het werk in hk. Indien je dat ziet door het folie dan moerrooster leggen en een 2e hk plaatsen etc. Groet, Ben
    Ps wel checken op belegde doppen en zonodig een vlieger maken

  • Olivie

    20-04-2021 om 21:08

    Dag Ben,

    Ik voel wel voor de overstap op imkeren met 1 BK en 1 HK, in plaats van 2 BK's. Moet je dan ook overstappen op kleinere cellen en 11 ramen, of kan ik 10 ramen en standaardcelgrootte handhaven?
    Ik hoor graag van je Ben, waarvoor dank. En dank voor je blogs. Interessante kost!
    Groet,

    Olivier

    Ha Olivia, je kunt gewone raat met grote cellen blijven gebruiken. Ook met 10 ramen kan het, maar 11 biedt ruim 5000 extra cellen. Je hebt het over 1 hk, maar met extra hk's moet je de 2e bk compenseren aan ruimte. Dus in principe 2 hk's in het voorjaar en in de zomer soms nog een derde. Groet, Ben

  • Djoeke van Zwetselaar

    25-04-2021 om 11:52

    Dag Ben,
    Kan jij mij vertellen wat de reactie van dassen is als mijn bijenkasten vlak bij een dassen burcht komen te staan? De kasten komen op een bank te staan, 40 cm van de grond met een band om iedere de kast...
    Zouden zij de kasten kunnen omgooien? Of naar honing zoeken?
    Ik hoop dat je hier ervaring mee hebt,
    Vriendelijke groeten,
    Djoeke van Zwetselaar.

    Djoeke, op een afstand van zo'n 500 meter bevinden zich hier ook meerdere dassenburchten. Maar ik heb er nooit last van ondervonden. Mijn miniplus torentjes zouden ze zo om kunnen duwen, maar nog niet meegemaakt in de afgelopen tien jaar. Een deugdelijk kastriem helpt zeker tegen het open breken van kasten. Maar mijn kasten staan gewoon los. Toch is schade nooit uit te sluiten door dassen of wasberen. Gewoon even aanzien net als ik.
    Groet, Ben

  • Toon

    26-04-2021 om 22:25

    Beste Ben ik zie dat je een raam in de Frankenbeuter plaats met een merkteken erop. De V geeft dat aan hoe de kunstraat er in Gesmolten zit?? Volgens Hounsel-principe toch?

    Ha Toon, ja klopt. Groet, Ben

  • M.Ed

    28-04-2021 om 22:37

    Dag Ben
    Ik imker op 1 BK spaarkast bij sommige volken heb nu al 3de hk opgezet.
    Ben ik te vroeg met 3de ?
    Ik hanteer bij 50% bezetting extra hk opzetten.
    Kan ik nu een broed aflegger maken?
    Om twee redenen
    Zwerm tegen te gaan en volken uitbreiding
    Mvg

    M.Ed, ruimte geven voorkomt overbevolking en remt daarmee de zwermdrift. Dus prima die 3e HK. Zo lang je geen belegde zwermcellen tegenkomt, zou ik het volk intact laten. Zonder belegde zwermcellen gaan ze echt niet zwermen. Dus gewoon wekelijks blijven controleren.
    Mocht je ze wel tegenkomen dan kun je beter een vlieger maken, dan heb je een tweede volk en het broedgedeelte kun je na 13 dagen opsplitsen in twee delen bijvoorbeeld.
    Groet, Ben

  • M.Ed

    29-04-2021 om 17:58

    Dag Ben
    Ten eerste dank je voor je antwoord
    Er zit bij aantal volken voerramen in de BK
    Kan ik deze verwijderen en vervangen door kunstraatramen ?
    Mvg

    M.Ed, laat altijd twee voerramen in het volk, de rest kun je vervangen door kunstraat. Twee ramen tegelijk maximaal. Kunstraat tegen het broednest plaatsen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.