22-12-2017

Sneltest sjoemelwas

Collega-imker Erik uit Weert wees mij op een artikel in Bienen & Natur van september 2017, waarin via foto's een sneltest werd getoond om sjoemelwas te onderscheiden van goede kunstraat. De test is met name gericht op het traceren van bijmengingen van niet natuurlijke was (stearine) aan onze natuurlijke bijenwas. Het principe waarop de verkleuring van sjoemelwas berust is nog niet duidelijk. Feit is wel dat uit de test, die ik zelf heb gedaan, blijkt dat - nadat de raat 48 uur op kamerterperatuur onder (kraan)water gelegen heeft en na 10 minuten drogen - de foutieve kunstraat voorzien is van een witte laag alsof de raat beschimmeld is. 

Zie onderstaande foto's (klikken om te vergroten). 

 

Foto 1: de originele vellen kunstraat (1e stukje gekocht (al 3 tot 4 jaar oud), 2e stukje eigen raatproductie, 3e en 4e stukje teststukken van de NBV

Foto 2: de net onder water geplaatste stukjes raat

Foto 3: na 48 uur in water en 10 minuten na het drogen (stukje 3 en 4 duidelijk wit na gedeeltelijke droging)

Foto 4: na 30 minuten drogen (stukje 3 en 4 volledig wit na droging, stukken 1 en 2 behouden hun oorspronkelijke kleur))

De volgende video's heb ik opgenomen bij het begin van de sneltest en de tweede video heb ik gemaakt na 48 uur. Vervolgens is na 10 tot 20 minuten het resultaat goed te zien, vooral als je foto's van de stukken kunstraat maakt. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Gerrit

    23-12-2017 om 08:03

    Ok verschil goed te zien maar is nr1 ook niet heel licht geworden ?

  • Kees

    23-12-2017 om 09:50

    Interessant. Misschien nuttiger dan een rechtszaak tegen België?
    Zou het komen door verschil in hygrofobe ( waterafstotende) eigenschappen van bijenwas en stearine?
    Waar is het originele artikel te vinden.
    Fijne feestdagen!

  • Rob W. le Mair

    23-12-2017 om 10:29

    Even gekeken in Wikipedia :
    "Stearinezuur is zelf matig oplosbaar in water.".

    Ik denk dat het te maken heeft met een verschil in wateropname tussen bijenwas en stearine.
    Rob.

  • Ben de blogger

    23-12-2017 om 10:57

    Gerrit, op foto 1 zie je dat lange stuk kunstraat liggen, dat is vanwege ouderdom (3 of 4 jaar oud) al veel lichter van kleur. Het is niet nauwelijks lichter geworden in het water.
    Kees, in de 1e regel van mijn BLOG-bericht staat vermeld "artikel in Bienen & Natur van september 2017". Ik heb het artikel in mijn bezit, maar mag het uiteraard hier niet publiceren vanwege auteursrechten.

  • Erik uit Weert

    23-12-2017 om 13:29

    Hallo Ben, Er is een zekere gekende rivaliteit tussen bv Amsterdam en Rotterdam, Eindhoven en Helmond. Ook Weert heeft een tegenpool, waardige tegenpool in Roermond. Maar tegen een Weertenaar zeggen dat hij Roermondernees is.......... gevaarlijk terrein. ;-) Grtz Erik.

  • Ben de blogger

    23-12-2017 om 14:33

    Erik, excuses. Daar hebben we een onzichtbare oplossing voor. Kijk maar..;-).

  • Edwin

    25-12-2017 om 09:20

    Dag Ben
    Neem ook eens een kijkje op volgende webstek
    http://www.imkersbonddeinze.be/2017/11/22/demonstratie-sjoemelwas-thuistest/
    Ook in het septembernummer 2017 van het maandblad van de Koninklijke Vlaamse Imkersbond op blz 10 en 11 staat meer duiding over de "knikkertest".
    Groetjes
    Edwin

  • Ben de blogger

    25-12-2017 om 10:44

    Edwin, interessant en praktisch goed uitvoerbaar. Je stelt in feite vast of het smeltpunt verlaagd is. Dat werkt ook onderscheidend. Parafine smelt bij 52 tot 54 graden, stearine bij 69,6 graden en echte bijenwas het laatste bij 72 graden. Knap gevonden om via de knikkertest het verschil in smeltpunten te laten zien!

  • Hannie

    26-12-2017 om 13:46

    Even een ander onderwerp..... wat heb je prachtige geodes in je tuin liggen :-)
    Zelf gevonden?

  • Ben de blogger

    26-12-2017 om 14:01

    Hannie, geodes? Volgens mij iets eenvoudiger kwa inhoud. Gevonden in de krijtrotsen van Normandië. Maar ze zijn wel mooi, vinden wij ;-).

  • Een imker uit Hengelo

    06-01-2018 om 16:49

    Al lange tijd volg ik je blog met veel belangstelling en leer er veel van. Mijn complimenten!
    Bij een van je laatste blogs dacht ik “onze” sneltest is veel sneller . Dat moet ik toch maar eens op papier zetten.
    Er zijn geen bijzondere hulpmiddelen voor nodig en binnen een uurtje heb je al resultaat. Wij hebben deze test vorig jaar tijdens een bijpraatavond van onze vereniging uitgevoerd.
    Dat was een groot succes. Iedereen die dat wilde kon een stukje raat meebrengen om te testen. We zagen heel duidelijk verschil tussen de sjoemelraat en de eigen geproduceerde zuivere was.
    Wellicht ook een leuk idee voor anderen daarom hier de testmethode die collega-imker Theo Keizers ontwikkelde:

    De test is gebaseerd op de verschillen in smeltpunt tussen zuivere bijenwas en de sjoemelwas.
    Uitgangspunt is dat een zuivere stof (bijenwas) een smeltpunt heeft en een mengsel (de sjoemelraat) een smelttraject.

    1 Neem kleine plastic monsterzakjes en doe hier een stukje kunstraat in van circa 5x5 cm
    2 Doe in het zakje ook een stukje RVS staaf of RVS bout zodat het zakje straks niet gaat drijven
    3 Wrijf de lucht zoveel mogelijk uit het zakje en sluit het.
    4 Merk de monsterzakjes met een watervaste stift.
    5 Doe voldoende water in een pan zodat de zakjes onder water kunnen hangen.
    6 Rijg de zakjes aan een koord en dompel ze onder water en verwarm het water.
    Wij gebruiken daarvoor een weckketel met thermostaat en deden de smelttest eerst bij een temperatuur van 40 °C en later bij 60 en 70°C.

    7 Zodra het water in de buurt van de 40 °C komt zie je al verschil tussen de sjoemelraat en de zuivere bijenwas. Sommige bijmengingen beginnen dan al te smelten.

    Vorig jaar hadden enkele leden die eigenlijk wel zeker wisten dat ze met sjoemelraat te maken hadden.
    De monsters hiervan sloegen gelijk helemaal wit uit. Zie de foto’s.
    Als referentie hebben we ook een monster van zegeljeswas (zie monster T. Keizers). Deze blijft mooi licht geel.

  • Elias Dhondt

    23-04-2020 om 10:36

    Dag Ben,
    Ik vrees dat ik nu 3 jaar later ook met sjoemelwas te maken heb...
    Ik kocht waswafels bij imkershop.nl en de was slaat wit uit...
    Een proces tegen deze firma kan ik niet winnen... Wat kan ik wel doen?

    Elias, een witte waas op de kunstraatvellen wil niet zeggen dat er sprake is van sjoemelwas. Je kunt een stukje kunstraat 24 uur in het water leggen, wel onderdompelen. Dan is wel sprake van een witte waas bij sjoemelwas. Maar het enige echte bewijs is een raam in het broednest hangen en controleren op hagelschot. Doe dit bij 2 verschillende volken om toeval uit te sluiten.
    Mocht je veel hagelschot aantreffen, maak er dan een foto van en vraag aan de Imkershop of je mag omruilen.
    Groet, Ben

  • Elias Dhondt

    23-04-2020 om 12:14

    Dag Ben
    Ook de knikkertest is positief.
    Er is dus een nieuwe lading sjoemelwas in Nederland aan het verspreiden...

    Elias, dat hoop ik toch echt niet. Stuur me svp per mail foto's van je broed. Heb je het met meerdere ramen/meerdere volken?
    Groet, Ben

  • Elias Dhondt

    23-04-2020 om 15:57

    Ben, hoe vind ik uw e-mailadres?
    Ik heb de ramen in water geweekt en daarna zag ik witte waas.
    Ik heb maar 1 volk met een koningin momenteel, 1 is een veger...
    Hang ik dan 1 raam in die ene kast?
    Dank u wel alvast

    Elias, hang het raam met kunstraat maar in de veger. Die voer je vast en die heeft een leggende moer. Na twee en halve het gesloten broed bekijken en zo nodig fotograferen. Voor mijn e-mailadres moet je maar googlen op mijn naam. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.