18-11-2019

springstaartjes en spitsmuizen

 

In toenemende mate kom ik springstaartjes tegen. Dankzij collega-imker Mathijs ben ik achter de naam van dit vreemde insect gekomen. De grootte lijkt veel op een varroamijt, maar ze kunnen springen, vandaar de naam springstaartje en ze hebben grote zijwaarts gerichte antennes. Vreemde kostgangers, die blijkbaar goed tegen de kou kunnen. In het Latijn heten ze Dicyrtomina saundersi. 

De laatste dagen kunnen de spitsmuizen blijkbaar ook nog wel wat eiwitten en vetten gebruiken, want ze zijn actief op de bodems van de kastjes met een iets te grote vliegspleetverkleiner. Met 7 mm komen ze nog binnen, 6 mm schijnt pas klein genoeg te zijn om ze buiten te houden. Gelukkig doen ze geen kwaad en eten slechts enige net gevallen dode bijen op. Vleugels en poten zijn blijkbaar niet lekker ;-). De veldmuizen, die wel desastreuze gevolgen kunnen hebben voor de bijenvolken, blijven bij 7 mm openingen wel buiten. 

De volken, die nog lang een verhoogde mijtenval lieten zien vanwege het aanhouden van een broednest, lijken nu ook broedloos te zijn want je ziet geen enkele lichter gekleurde dochtermijt meer vallen. Het laatste uitlopende broed is dus waarschijnlijk verdwenen. De tijd om te oxalen lijkt dus komend weekend aangebroken te zijn. Voor het druppelen van oxaalzuur moet de temperatuur wel onder de 5 a 6 graden blijven overdag, er moet sprake zijn van een dichte wintertros. Het is de vraag of dit lukt. 

Alternatief is sublimeren oftewel vergassen. Dit blijft echter een risicovolle handeling vanwege de giftige dampen of gassen. Hou er ook rekening mee dat de dampen ook neerslaan op de gaasbodem en de wanden van de kast. Deze blijven aanwezig in de kast, dus pas op bij de voorjaarscontrole en krab deze kristallen er niet af met je kastbeitel, want dan kun je ze weer inademenen. Mocht je een dergelijke kast willen schoonmaken, gebruik dan een natte doek en een borstel met water.  Mocht je Duits goed kunnen lezen, lees dan dit Zwitserse artikel over oxaalzuur druppelen en sublimeren. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Nicole

    18-11-2019 om 16:22

    Goedemiddag Ben,
    Dank weer voor de interessante informatie. Vraagje, gisteren vlogen er nog bijen uit 2 van mijn 3 kasten. Er stond geen zon op de vliegplank en het was 7 graden. Ze kwamen weer terug met stuifmeel. Komt dat vaker voor? Ik was verbaasd.
    Groetjes

    Nicole, bij mij komt er niets meer binnen. De bij jou nog vliegende volken duidt waarschijnlijk op de aanwezigheid van open broed. Dat broed is de stimulans om vers stuifmeel te halen. Groet, Ben

  • Dirk De Spiegelaere

    18-11-2019 om 18:30

    Dag allen,

    Hier in Vlaanderen is het mogelijks nog ietsje warmer. Gevolg: ik heb nog een 3-tal kasten met uitval van bleke varroamijten - niet verwonderlijk zijn het allemaal 'oude volken', die in de voorbije 2 jaar veel broedcycli en dus ook veel varraocycli achter de rug hebben.
    Voor degenen, zoals ikzelf, die niet zo denderend goed zijn in het lezen van Duitse teksten, kan de volgende GRATIS on line vertaler van nut zijn - www.DeepL.com/Translator

    Groet,
    Dirk

  • joost

    18-11-2019 om 19:30

    Dag Ben,
    Ik heb nog een aangebroken fles VarroMed staan die op moet, mag dit ook i.p.v. Oxaalzuur druppelen of raad je dit af.
    groet, joost

    Joost, indien de fles in augustus 2019 geopend is, kun je de Varromed nog goed gebruiken in november/december 2019. Daarna niet meer gebruiken. Groet, Ben

  • Gert Valk

    19-11-2019 om 09:41

    Dag Ben, morgen is een mooie dag om oxaalzuur te druppelen.
    Eigenlijk nog 2 dagen te vroeg. Temperatuur lijkt daarna omhoog te gaan.
    Wat raadt jij aan?
    Wat kost het om een goede verfsmler te kopen voor sublimeren? Heb jij een tip hier voor?
    Alvast hartelijk dank!

    Gert, je kunt het nu wel doen, vooral 's morgens zitten ze compact op de tros. Wat bedoel je met "verfsmler"? Ik raad je aan om zeker niet te sublimeren. De voordelen zijn minimaal en de risico's voor jou zijn veel groter. De weg om de mijten terug te dringen naar nul is een onbegaanbare weg en leidt tot onnodige gezondheidsrisico's, zowel voor jou als voor alle organismen in de bijenkast. Groet, Ben

  • Ina ter Haar

    19-11-2019 om 09:45

    Afgelopen zaterdag hoorde ik op de cursusdag in Beilen, van Pia Aumeier, dat je bij wat oplopende temperatuur overdag toch prima vroeg in de ochtend kunt behandelen. Dan is de temperatuur nog laag genoeg en wordt alles voldoende doorgegeven.

    Ina, zeker waar. De bijen zitten nu nog op de wintertros en dat zullen ze 's nachts zeker blijven doen. Dus 's morgens vroeg is de beste tijd om te druppelen. Je kunt beter bij iets oplopende temperaturen druppelen (mits ze op de tros zitten) dan op een dag waarbij het in de nacht erna matig of streng gaat vriezen. Groet, Ben

  • Natasja Dankers

    19-11-2019 om 18:46

    Goedenavond Ben
    Ik heb een vraagje ik heb varromed en nou is mij verteld dat ik dat kon invriezen en dan weer gewoon kon gebruiken is dat bekend bij u? En dat doe ik dan 1 keer bij de bijen.
    Alvast bedankt voor u antwoord.
    Groetjes Natasja

    Natasja, bekend is dat je VarroMed en oxaalzuur 'handwarm' moet toedienen. Dus in ieder geval tenminste op kamertemperatuur brengen, liefst 5 a 10 graden hoger om afkoeling van de bijen te voorkomen. Je hoeft maar eenmalig te behandelen. Bij oxaalzuursuikerwater mag je zelfs niet meer dan 1 x behandelen.
    Er wordt inderdaad gezegd dat je oxaalzuur en VarroMed in de koelkast langer zou kunnen bewaren. Maar er is nergens vermeld dat de bewaartermijn onbeperkt zou zijn bij invriezen. Ik zou flessen, die deze zomer aangebroken en gebruikt zijn en koel bewaard zijn, nu nog wel durven te gebruiken. Maar flessen, die in augustus 2018 gebruikt zijn, zijn ouder dan 9 maanden. Die kun je niet meer gebruiken.
    Overigens de kosten van het zelf maken van een halve liter oxaalzuursuikerwateroplossing zijn hooguit een paar euro's. Groet, Ben

  • Gert Valk

    20-11-2019 om 20:03

    Hoi Ben,

    Bedankt voor je antwoord. Ik bedoelde verdamper.
    Maar ik ga er dus niet aan beginnen.
    Morgen om 15 uur hoop ik te gaan druppelen. Max 5 graden. En de nacht er na niet te koud. 2 a 3 graden.
    Mijn oplossing vorig jaar had 2.8% oxaalzuur. Dit beviel mij goed. Ik las in een boek van Werner Gerdes, dat hij ook in de winter minder oxaalzuur geeft. Hij schrijft dat dit bij hem betere resultaten geeft en minder dode bijen. Heb jij hier ervaring mee?

    Gert, uit onderzoek blijkt dat meer oxaalzuur (45 tot 60 gr/liter oplossing) meer dode bijen geeft en dat het eveneens goed werkt bij een iets lagere dosering tot 30 gram/liter. Zelf heb ik geen vergelijkend onderzoek gedaan, want dat is bijna onmogelijk. De percentages gewichtsvolume zijn wel enigszins verwarrend, want 35 gram op 600 gram suiker en 600 ml water is een 2,8% gewichtsvolume oxaaloplossing.
    Dit alles volgens een tabel van bijenwetenschapper Randy Oliver. Ik hou me altijd aan deze dosering. Groet, Ben

  • Gert Valk

    21-11-2019 om 19:55

    Oké top! Dank voor de toelichting.
    Ik heb gisteren gekeken wat de percentage in varromed is.. nog hoger dan.ik dacht.
    Dacht dat het zo een mild middeltje was..

    Varromed:
    Percentage droge oxaalzuurstof is 3.14%
    0.5% mierenzuur
    Dus nog meer zuur hierin dan wij geven.
    Groet!

    Alle 18 volken behandeld. Zag er Prima uit. Ze Bleven mooi rustig zitten

    Gert, volgens mij is het percentage droge stof weer iets anders dan het percentage gewichtsvolume. Dus mogelijk mag je die 2 %'s niet met elkaar vergelijken. Ik moet dit eens uit laten zoeken door een chemisch laborant(e). Groet, Ben

  • Gert Valk

    22-11-2019 om 16:35

    Daar ben ik ook erg benieuwd naar. Ik hoor dat graag!
    Dit staat in de productkenmerken van varromed:
    Verpakking met meerdere doses (fles)
    Elke ml bevat:
    Mierenzuur 5 mg
    Oxaalzuurdihydraat 44 mg (overeenkomend met 31,42 mg watervrij oxaalzuur)

  • Petra Boreel

    10-10-2020 om 11:45

    Zijn er natuurlijke manieren om de varoa mijt te bestrijden? Ik heb gelezen over een recept van ene dr. Rodriguez, Honey Bees Research. Hij behandelt met koorden van katoen, gedrenkt in natuurlijke olie, bijenwas, honing.
    De bij knaagt hieraan en door de was en olie ed. die blijft kleven aan de pootjes en lichaam van de bij, zou de mijt sterven. Dit omdat zijn trachea verstopt raken en dus stikken.
    Ooit van gehoord..?
    MvG Petra Boreel

    Petra, ik heb er over gelezen. De effectiviteit is waarschijnlijk niet hoog, alhoewel het wel de napjes aan de voeten van de mijten kan verstoppen. Echter indien je echt natuurlijk wil imkeren, dan moet je door middel van selectie bijen selecteren, die zelf de mijtenreproductie kunnen beperken. We zullen moeten leren met bijen en mijten. Daar is geen ontkomen aan. Hoe langer we de mijten blijven bestrijden, des te minder kans krijgt de bij om zichzelf te bewijzen.
    Hou vooral de mijtenval in de gaten en kies steeds je beste volk (minste mijtenval) uit om mee door te gaan.
    Creëer in mei/juni een broedstop door het maken van een vlieger. Broedstops reduceren zeer sterk de mijtenpopulatie. Neem afscheid van volken (lees de betreffende moer), die veel DWV-bijen laten zien. Heb je toch nog veel mijten dan is de oxaalzuurbehandeling eind november de meest effectieve en meest natuurlijke behandeling. (de dosis is minder dan je eet bij het eten van een maaltijd met spinazie). Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.