06-08-2023

Van ontzegelwas naar schone residuvrije kunstraat

De bijen produceren was om hiermee cellen te bouwen en honing te verzegelen. Uit onderzoek blijkt dat zegeltjeswas de schoonste bijenwas oplevert. Een perfecte kwaliteit om hier nieuwe kunstraat van te produceren. Al 25 jaar recycle ik mijn eigen was. Er wordt al 20 jaar geen kunstraat meer ingekocht, alle oude ramen en alle zegeltjeswas wordt omgesmolten en momenteel in Duitsland omgezet naar 4,9 mm en 5,1 mm kunstraat. In Nederland kun je uitsluitend 5,4 mm kunstraat laten maken. 

Uit laboratoriumonderzoek is gebleken dat mijn kringloopwas geen detecteerbare verontreinigingen bevat. Dit is mogelijk te danken aan mijn bijenstanden in de Achterhoek bij Natuurmonumenten en bij biologische melkveebedrijven/zorgboerderijen en het feit dat ik altijd zeer terughoudend ben geweest met varroabestrijdingsmiddelen en de laatste zes jaar hier volledig mee gestopt ben. 

Uit Duits en Belgisch onderzoek blijkt dat met name de zegeltjeswas geschikt is voor hergebruik voor het vervaardigen van kunstraat. Op de foto zie je deze grote RVS-ontzegelbak van 100 x 50 x 40 cm. Veel NBV-afdelingen hebben de beschikking over een slingerruimte voor haar leden. 

Mijn suggestie aan deze afdelingen is om eens na te denken over de aanschaf van een dergelijke grote ontzegelbak. Imkers kunnen met twee personen tegelijkertijd ontzegelen en ze kunnen dan de zegeltjes voor de vereniging achterlaten in de bak. Dit bespaart tijd en levert de vereniging schone was op. De bodem bevat een snijkraan, zodat je in de oogstperiode iedere week een emmer lekhoning kan aftappen om de verenigingskas te spekken. Een hoeveelheid van honderd honingkamers met verzegelde ramen levert ongeveer een kleine 10 kilo schone was op. 

Deze zuivere was kan eens per jaar omgezet worden naar kunstraat en tegen een voordelig tarief aan de leden verkocht worden. Probeer dan gelijk eens 5,1 mm kunstraat. Dit wordt door alle volken geaccepteerd en komt dichter bij de gebruikelijke maat van natuurraat. Hiermee wordt de toekomstige overstap naar kleine cellen (4,9 mm) ook mogelijk.  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Aauteur van o.a. Eenvoudiger en duurzaam imkeren in eenbakskasten

Deel dit bericht

Reacties

  • Joost

    06-08-2023 om 11:09

    Hoi Ben,

    Ik ben dit jaar overgestapt op 5,1 kunstraat. Sommige carnica volken schijnen er wat meer moeite mee te hebben dan de andere om ze mooi uit te bouwen. Het lijkt alsof ze op het eind niet uitkomen met de maten en dan maar een rijtje cellen aan elkaar plakken. Is dit slechts een overgangsfase?

    Groet Joost

    Ha Joost, vaak zie je op de lijnen waar de rest draad zit onregelmatigheden. Maar het klopt dat niet alle carnicalijnen even goed zijn in het bouwen van kleinere cellen. Misschien meenemen in je selectie?
    groet van Ben

  • Ben van Nieuwenhuijsen

    06-08-2023 om 11:15

    Bij welk imkerbedrijf breng, of stuur je je was in Duitsland. Gr.Ben

    Ha Ben, Josef Rockl te Grafenau. In Duitsland aanbieden via DHL. Stuk voordeliger dan in NL. Groet, Ben

  • Judith

    06-08-2023 om 11:38

    Beste Ben
    Ook ik ben geïnteresseerd in de naam van het Duitse bedrijf. Na de zomer zijn er veel broedkamer en honingkamerramen die volgend jaar weer gebruikt kunnen worden. Op welke manier kunnen deze het beste bewaard worden zodat de kans op schimmel en wasmot minimaal is?
    Groetjes Judith

    ha Judith, zie antwoord aan Ben. Ik stapel de hk's met de nog natte ramen op in de schuur met daartussen verse walnotenbladeren tegen de wasmot. groet van Ben

  • Philippe

    06-08-2023 om 11:38

    Ben, smelt jij al je HK-ramen elk jaar om of bewaar je er ook om volgend jaar een paar natte/uitgebouwde ramen in de HK te geven?
    En wat is dan je verhouding nieuw en uitgebouwd in de HK?

    Ha Philippe, ik sorteer de per ongeluk bebroede hk-ramen plus de scheve ramen uit om die om te smelten. Dat is ongeveer 10 tot 20% van mijn ramen. Groet van Ben

  • Jurn

    06-08-2023 om 12:01

    Beste Ben, 2 vragen mbt de 5.1 mm raat, weet jij of dat ook in NL te koop is, zo niet kun je mij dan een leverancier in Duitsland adviseren? En als ik wil overgaan op 5.1 mm raat, hoe pak ik dat het beste aan? Kan ik in de BK met de raat vernieuwing jaarlijks een paar nieuwe ramen 5.1 plaatsen zodat over een paar jaar alles 5.1 is? En de HK's? Zelfde aanpak daar?

    Ha Jurn, 5,1 en 4,9 is vrijwel overal te koop in NL. Ik weet dat ze het verkopen bij ONDER DE LINDE, HET BIJENHUIS, HET IELGAT EN DE IMKERSHOP. Je kunt gewoon in het voorjaar beginnen met 5,1 mm kunstraat te geven. Dan ben je in 2 of 3 jaar om. In de hk mag je grote cellen blijven gebruiken, maar 5,1 is ook goed. groet, Ben

  • Peter Conijn

    06-08-2023 om 14:30

    Beste Ben,
    Ik heb al 33 jaar mijn honingbijen, dus al enige jaren geleden de cursus bijgewoond.
    Nu heb heb ik toen toch gelleerd dat je door ieder jaar een gedeelte van de raten om te smelten, je gezondere bijen houdt en dat je voorkom dat de celletjes kleiner worden (door de velletjes na de verpopping) en daardoor dus kleinere bijen krijgt. Nu werk jij juist naar kleinere bijen toe om daardoor de varroa meer in de hand houdt.
    Maar kan een kleinere bij ook niet nadelig zijn (wat ik vroeger leerde tijdens de cursus)?

    ha Peter, door 10% kleinere cellen te gebruiken worden de bijen max 7% kleiner. Volgens mijn overtuiging waren voor de introductie van 5,4 mm kunstraat alle honingbijen kleiner.
    Overigens waarom zou een kleinere bij nadelig zijn? Is een mens van 1,90 cm gezonder dan een mens van 1,80 cm? Groet, Ben

  • Marina

    06-08-2023 om 14:42

    Ha Ben, Hoeveel walnotenblad gebruik jij tussen de bewaarde hk's met ramen? Hierbij ook helemaal (zoveel als mogelijk) luchtdicht afdichten?
    Werkt dit bij jou ook bij bk ramen of gebruik je daar toch ijsazijn voor?
    Ik heb walnotenblad (1 samengesteld blad per kast, ook tussen de ramen) ook wel gebruikt maar dat bleek niet helemaal afdoende te zijn.

    ha Marina, ik gebruik gemiddeld 4 bladeren per hk. Ik stapel de bakken gewoon op en sluit ze aan de bovenkant met een dekkplank. Dus niet luchtdicht. BK-ramen bewaar ik uitsluitend in de bevolkte kasten, alles wat ik over heb aan bk-ramen wordt omgesmolten tot was. ps juist op bebroede ramen zijn de wasmotten gek. Ook bebroede hk-ramen worden omgesmolten. Groet, Ben

  • Jurgen Visser

    06-08-2023 om 16:03

    Hallo Ben,
    ik draai 5.4mm 5.1mm en 4.9mm startraat
    Voor imkers die daar belangstelling voor hebben.
    Groet Jurgen Visser Steenwijk

  • Anton vV

    06-08-2023 om 16:14

    Ha Jurgen, Ben, iedereen,
    Wat een mooie benaming: startraat.
    Ik heb altijd al een hekel gehad aan het woord kunstraat, omdat het van echte was is en dus geen kunst. Zelf gebruik ik geregeld het woord basisraat. Startraat vind ik een nog betere benaming.
    Kunnen we proberen deze benaming landelijk in te voeren?
    Gr. Anton

    ha Anton, de term kunstraat vind ik ook niet passen. De Engelsen doen het beter met Foundation en de Duitsers ook met Mittelwanden. De Belgen hebben de leukste benaming Wastafels. Startraat lijkt me ook leuk en beter. groet van Ben

  • Louis

    06-08-2023 om 21:25

    Wij hebben al vele jaren 2 waswafel toestellen in de vereniging. 2x per jaar organiseren wij een waswafeldag waar ieder lid zijn eigen was wafeltje kan gieten ... de toestellen en bijhorigheden worden ook aan leden uitgeleend na een korte opleiding .. niets beter als je eigen was is ook mijn idee

  • Frank

    06-08-2023 om 22:57

    Beste Ben,

    Ik wil twee volken verenigen waarvan een slecht volk op een goede plaats staat en een goed volk niet.
    Als ik bij het slechte volk de slecht presterende koningin wegneem kan ik dan het goede volk met top Koningin boven op de broedkamer zetten met een krant er tussen in de hoop dat de bijen dan op nieuwe plek invliegen of accepteren de vaste bewoners de nieuwe koningin niet op deze manier ?
    Groet
    Frank
    Ha Frank, wat is de afstand tussen de twee kasten? Als het max 2 meter verschil is, zullen de bijen na lang zoeken de nieuwe plek wel weten te vinden, alhoewel het wel een paar dagen overlast kan geven. Kun je ze niet eerst dagelijks 50 cm naar elkaar toeschuiven? Het is trouwens beter om het volk met goede moer onder te plaatsen. Krantje gebruiken, is in augustus wel gewenst. groet van Ben

  • Mick

    07-08-2023 om 11:39

    WasWafels Ben, geen tafels ;-)

    Nog leuker! ;-)
    groet,
    Ben

  • Joost

    07-08-2023 om 13:15

    Goedemiddag Ben,

    Ik heb een vraag over het opslaan van de geslingerde honingramen. Vorig jaar had ik er 30 en die pasten allemaal in de vriezer. Nu heb ik er 110 en er passen er maar 40 in de vriezer. De overige 70 wil ik graag nat opslaan, hoe doe jij dat precies??

    Zelf dacht ik eraan om ze allemaal in een HK te doen en op een dichte dakplank op te stapelen en afsluiten met een dakplank en dan goed luchtdicht in te folieën. Tot oktober zet ik ze in de garage en daarna wil ik ze naar buiten verplaatsen onder de veranda.

    Op Google lees ik allemaal tegen strijdige reactie o.a gisten, ongedierte, dat de bijen er extra werk aam hebben dat je de HKs weer ga plaatsen.

    Ik dacht ik vraag jou om advies.

    Groet joost

    ha Joost, al dertien jaar heb ik tientallen bijenvolken en daardoor hoge torens met hk's in herfst en winter in de schuur staan. Belangrijk is om schone geslingerde ramen op te slaan. Alle bebroede ramen worden direct in de herfst omgesmolten. Deze blijven buiten de schuur. Bk-ramen bewaar ik uitsluitend in de volken, alles wat overblijft, wordt omgesmolten. De hk's met natte ramen worden gestapeld en afgesloten met een dekplank. Op iedere hk liggen 4 verse walnotenbladeren. Ik doe niets met folie. Blijkbaar niet nodig. Bij uitzondering kom ik spinsel tegen in het voorjaar. In dat geval heb ik een bebroed raam over het hoofd gezien. Dus het geheim zit 'm in onbebroede schone ramen. Groet, Ben

  • Hans

    07-08-2023 om 21:09

    Hallo Ben, wat doe jij met de natte HK ramen waarvan enige cellen stuifmeel bevatten?
    Mijn ervaring is dat de wasmot of (stuifmeelmot?) ondanks walnoot bladeren toch de raten behoorlijk kan beschadigen.
    groet, Hans

    ha Hans, zie mijn antwoord aan Joost. groet van Ben

  • Frans

    08-08-2023 om 10:58

    Hoi Ben, mijn 5 buckfast volken in spaarkast hebben 3HK vol met zomerhoning. Ik laat graag voor het eerst 1 volle HK als wintervoer op elk volk staan. Dan hoef ik niet met suikerwater bij te voeren en zoals jij schreef "Het voordeel hiervan is dat de bijen echte honing houden als deel van het wintervoer."
    Ik heb jouw blogs van de afgelopen weken hierop nageslagen voor tips. Samengevat: niet verzegelde HK-ramen kunnen onder de BK worden geplaatst, want niet verzegelde honing wordt naar BK verplaatst. Verzegelde HK-ramen boven de BK plaatsen. Maar je schreef "Ha Corry, de volle HK's moeten bovenop de BK staan, uiteraard zonder moerrooster. Maar die gebruik je waarschijnlijk toch al niet." Daar zit mijn zorg, want ik gebruik wel moerrooster, want wil geen broed in de HK's en dat kan nu wel gebeuren in het voorjaar.
    Vragen o.b.v. 1 BK = 1HK erboven (uiteraard zonder moerrooster):
    1 wordt het nieuwe broednest (BN) in de BK aangemaakt, of toch in de warmere bovenstaande HK?
    2 als BN in BK, geeft dat dan geen warmte problemen in het voorjaar?
    3 als BN in HK, dan extra handelingen om BN weer naar BK te dirigeren (lijkt me niet wenselijk gezien ingrepen in kwetsbare periode).
    4 de imkers die 'het toch al niet gebruiken', hebben die inderdaad geen last van broed in de HK tijdens voorjaar en zomer? Moerroosters zijn toch niet voor niets uitgevonden?
    5 Wat is jouw ervaring met de HK in het voorjaar, is die inderdaad leeggegeten? Zo nee, jouw punaise truc voor identificatie van verzegelde HK-ramen met honing: kan zo'n raam niet deels leeggegeten zijn voorafgaand aan bijvoeren en daarna gevuld met suikerwater en weer verzegeld?
    Dank je wel, Frans

    ha Frans, het moerrooster is een barrière die je in drachtperioden kan inzetten om zodoende honingramen zonder broed te kunnen afnemen en slingeren.
    In de winter moeten er geen barrières zijn, de wintertros moet inclusief moer vrij kunnen bewegen.
    Of de bijen de honing in de hk zullen aanspreken deze winter kan ik niet voorspellen. Hangt van te veel factoren af. Hoogstwaarschijnlijk zul je eind maart een klein koepeltje broed aantreffen in de middelste 3 of 5 hk-ramen. Geen probleem, want je legt gewoon tijdens de voorjaarscontrole het moerrooster onder de hk.
    Met één volle hk plus 2 gevulde kantramen kun je met een éénbaksvolk goed overwinteren. groet van Ben

  • Elias Dhondt

    13-08-2023 om 08:31

    Dag Ben

    Mijn 1-baks spaarkastvolk met 3 jarige moer was plots moerloos toen ik de mierenzuurverdampers 2 weken geleden uithaalde: geen broed er en stertselende bijen. Ik heb dus vorige week nog eens gekeken en inderdaad weer geen broed en stertselende bijen en typisch moerloos gebrom. Heb dus een leggende F2 (haar dochter) ingevoerd. Nu gisteren zag ik nog steeds geen broed, de koningin is uit het kluisje maar is nergens te bespeuren. Wel zag ik een uitgelopen dop op een raam.
    Ik heb de standaard procedure uitgevoerd en een raam open broed van een ander volk erin gehangen.
    Wat kan er verder gebeuren?
    Hartelijk dank alvast
    Elias

    Dag Elias, mogelijk een gevolg van dat heftige mierenzuur. Er sneuvelt wel vaker open broed of een moer. Indien er al een jonge moer rondloopt, dan zullen ze geen redcellen aantrekken op je ingehangen open broed. Doen ze dat wel, dan kun je ze hun gang laten gaan of alle redcellen breken 9 dagen na het inhangen en een andere F1 loslaten. Groet, Ben

  • Maarten Van Der Grinten

    13-08-2023 om 15:40

    Hallo Ben ik las je antwoord op de vraag van Elias Dhondt. Een van de mogelijk heden die je geeft als er redcellen worden aangemaakt is de bijen hun gang te laten gaan. Ik vraag me dan wel af hoe de Q in deze tijd van het jaar nog bevrucht kan worden.

    ha Maarten, wanneer je naar mijn laatste video kijkt van afgelopen vrijdag dan zie je dat er uit vrijwel alle kasten nog darren uitvliegen.Bovendien worden darren in volken met een koninginnenprobleem zoals bij Elias nooit geruimd. Dus de bevruchting komt nog wel goed. Misschien gaat de moer slechts één jaar mee. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.