Blog categorieën

27-06-2021

Van TBH naar Topkast en mieren

Bij vlagen worden er mega grote verzamelingen van miereneitjes verzameld op het folie van de styropor Dadantkasten. Die eitjes worden door de mierenkoningin elders ergens in de grond in het mierennest gelegd en vervolgens zo'n meter naar boven gesleept om daar op het folie, alsof ze in een broedstoof liggen, uitgebroed te worden. Je kunt duidelijk het onderscheid zien tussen de onbevruchte eitjes en de veel kleinere mierenwerkstereitjes. 

Wel toevallig dat de verwante mieren- en bijenkolonies elkaar op deze manier opzoeken. Deze verzameling kwam ik gisteren in Almen tegen. 

Na acht jaar gebruik in weer en wind was mijn eerste TBH aan vervanging toe. Niet alleen mieren maar ook houtwurmen en schimmels doen hun werk in de open lucht. Na twee jaar werken met een Topkast zie ik toch duidelijke voordelen van de Topkast ten opzichte van de TBH. Je kunt eventueel blijven werken met natuurraat maar de kwetsbaarheid is verdwenen. Daarnaast kan ik tijdens de koninginnenteelt heel eenvoudig een starter/pleegvolk maken in de Topkast, die tevens een kleine broedaflegger als 2e volk kan huisvesten. 

Gisteren kreeg ik vanuit Australie een vraag naar de bouwtekening van de Topkast omdat daar geen horizontale bijenkasten te koop worden aangeboden. Deze imker uit Queensland had de Topkast op mijn You Tube-kanaal gezien en wilde vanwege leeftijd en rugbeperkingen graag van het werken met supers (honingkamers) af.  Eigenlijk is het basisprincipe gewoon twee broedkamers achter elkaar. Zet ze tegen elkaar en neem de maten op en je bouwtekening is gereed. Dit geldt zowel voor simplex- als Langstroth-kasten. Dadantformaat werkt niet handig in de meeste honingslingers. 

Ik wilde dus van mijn TBH af en moest e.e.a. omzetten naar mijn Topkast (versie 2019). Gelukig zaten er in de TBH nog enige vanuit een zesramer omgezette simplexramen, die zo eenvoudig om te zetten waren. De echte TBH-raten moesten echter nog op maat gesneden worden. 

Het principe is eenvoudig. Zorg dat je de koningin vindt en hang deze met bijen al vast over in de nieuwe kast. Vervolgens kun je de TBH-raten afschudden in de nieuwe kast en daarna vlak neerleggen en bijsnijden naar het simplexformaat (dadant of langstroth kan natuurlijk ook). Met "postbode-elastieken" zet je het raat vast in het simplexraam. Dit wordt door de bijen wel weer keurig bijgewerkt en vastgezet. Onderstaande de foto's, die e.e.a. verduidelijken: 

Door de beperkte hoogte van de TBH en Topkast of door de vrij uitbreidbare horizontale ruimte lijkt de zwermdrift in deze kasten gewoon veel minder. In de acht jaar dat ik 4 TBH-volken heb gehad, is er slechts 1 grote voorzwerm voortgekomen uit deze kasten. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Gerda Burgers

    27-06-2021 om 11:42

    Ben,
    Wat een mooie en duidelijke foto's en uitleg geef je weer in deze blog.
    Eigenlijk is het jammer dat een beginnend imker niet met een Topkast start, de beginnerscursus is daar niet op ingesteld. Als je dan een paar jaar imkert en wat meer "durft"om je heen te kijken, dan heb je inmiddels al de nodige spaarkasten aangeschaft, evt je bijenstal er op ingericht. Het overstappen naar Topkasten is dan wel een uitgave. Wellicht kan er meer aandacht aan gegeven worden in de cursus? Groeten, Gerda

    Ha Gerda, de verticale spaarkast is tot nu toe de standaard in Nederland. Het eenbaksimkeren is echter in opkomst vanwege het gemak van 1 bk. Voor de instappers is de horizontale Topkast echt een verrijking. Veel issues, discussies over extra bakken en rugklachten worden hiermee vermeden.
    Met deze kast ligt de focus op de bijen en niet op de techniek van de kastonderdelen.
    Groet, Ben

  • Andrés

    27-06-2021 om 21:54

    Ha die Ben,

    wederom een mooie blog!
    Die elastieken verhaal heb ik gebruik om de raat van een dadant us in een dadant blatt raam te laten passen.

    Gerda, de basis cursus richt zich op maar een soort kast, in Nederland is de spaarkast de meest voorkomende, dus heeft de nbv hier voor gekozen. Terwijl veel andere bijenkasten bestaan.

    Gr. Andrés

  • Paulus

    27-06-2021 om 22:05

    Als het voorste deel broedkamer is en het achterste honingkamer, hoe voorkom je dan dat de Q daar eitjes gaat leggen, oftewel welk Q rooster gebruik je dan?

    Ha Paulus, in een verticale kast heeft de Q heel sterk de neiging om de warmte boven op te zoeken, bij een Topkast heb je geen boven. Dus meestal heb je maar 1 of 2 ramen met broed en honing bij simplexformaat. Toch bestaat er een verticaal moerrooster voor de Topkast. Gewoon beschikbaar dus. Groet, Ben

  • Kees

    28-06-2021 om 08:15

    Hallo Ben,

    Wat mooi dat je ons meeneemt in jou overwegingen en belevingen! Leer hier veel van.
    Wat ik mezelf afvraag is: wat is de meest verstandige manier om de ramen te plaatsen in de TOP kast? Bijvoorbeeld op positie 1 het voer raam? En op welke positie doe je dan het darren snijraam (ik weet dat jij een andere manier hebt mbt de darrenraad) maar hoor graag je advies. Sta op het punt om een volk over te hangen naar de TOP kast.
    Alvast hartelijk dank voor je reactie

    Ha Kees, op 1 bij de vliegopening hang ik een leeg uitgebouwd raam met daarachter een raam kunstraat, daarachter ramen met broed, daarna weer 1 kunstraat en dan de honingramen aangevuld met 3 ramen kunstraat. Dan het sluitbord. Zodra de bezetting het nodig maakt kunstraat aan de achterkant plaatsen. Groet, Ben
    Groet, Ben

  • Boy Bakhuys

    28-06-2021 om 11:05

    Ik ben begonnen met een TBH, die met een Cncfrees uit één plaat multiplex is frezen. Minimaal schroeven dmv grote wiggen die je met een hamer of blok hout vastzet. De Colorado Top Bar Hive. Open source tekeningen die voor een vrijwillige bijdrage te downloaden is

    De bijen hebben mij echter diverse keren flink voor het blok gezet omdat ik sowieso niet terzakekundig was maar zodra ze in mijn geval vorig jaar juni dwars op de toplatten gingen bouwen terwijl ik op vakantie was, dan ben je meteen klaar

    Ha Boy, je kunt het risico op creatieve bouw voorkomen door aan de onderkant van de toplatten een driehoekige lat te plaatsen. Groet, Ben

  • Boy Bakhuys

    30-06-2021 om 08:05

    Hey Ben, ik was begonnen met een wasraat reepje in een zaagsnede. Die vielen er natuurlijk uit en met een vlammetje erop bleef er niets van over. Daar ging het dus fout. Inmiddels maak ik stevige driehoekige latten met platte eindstukken. Maar jouw methode met de standaard raampjes trekt nu toch wel heel erg voor volgend jaar. Dan heb ik ook mijn cursus afgerond en een jaar ouder ( mijn rug wordt er ook niet beter op.

    Boy, de Topkast is ideaal voor slechte ruggen en ideaal voor de bijen. Ze doen er erg goed in. Groet, Ben

  • Philippe

    30-06-2021 om 22:09

    Ben, die topkast is een mooie uitvinding. In een eerdere blog had je het over eenbaksimkeren in een spaarkast en dat je daar dan soms tot wel DRIE HKs op zet om de bijen ruimte te geven.
    Hoe doe je dat met een topkast? Daar heb je toch niet zoveel ruimte in als een BK met drie HKs erop?

    Ha Philippe, de Topkast is echt voor back yard imkers, die niet uit zijn op het maximaliseren van de opbrengst want dan werk je met dadantkasten.
    Toch kun je ook goede honing opbrengsten krijgen in de topkast. Met 24 ramen, kan ik 10 ramen voor het broed houden en 14 hoge simplex voor de honing.
    14 hoog is 28 half. Dat is bijna 3 hk's. Groet, Ben

  • Peter

    06-07-2021 om 13:05

    Hallo Ben,
    Is er met de top kast ook nog te reizen?
    of wordt het dan ook een rug breker?
    Peter.

    Ha Peter, je kunt natuurlijk met alles reizen. Het gewicht is net als een spaarkast met 2 BK's en 1 HK. Maar je zult het met 2 man moeten doen en dan is het handig om handgrepen te bevestigen aan de zijkanten van de Topkast. Groet, Ben

  • Peer

    22-10-2021 om 12:16

    Goedemidddag Ben
    Hartelijk dank voor de goede uitleg.
    Ik wil in de toekomst ook een top kast aanschaffen ivm rugproblemen
    Hoeveel ramen gaan er in een topkast
    Mvg Peer

    Ha Peer, er kunnen maximaal 22 tot 24 simplex ramen in een Topkast. Ze kunt er plastic afstandsblikjes op doen om ze 3,5 cm uit elkaar te houden. Groet, Ben

  • Sonja parmentier

    26-05-2022 om 13:40

    Daar ik al 68 jaar ben.kan ik mijn kasten nog heel moeilijk opheffen en verplaatsen
    Zou graag zelf eens zo een kast maken
    Geachte Ben heb je soms een schets en afmetingen voor mij

    Dag Sonja, wanneer je 2 spaarkast broedkamers achter elkaar en tegen elkaar aan plaatst, kun je met een rolmaat zo de maten opmeten. Ik heb er geen bouwtekening van want mijn kasten heb ik bij Drosinus van Topkasten.nl laten maken. Groet, Ben

  • JJA Blommaart

    31-05-2022 om 22:12

    Dag Ben.
    Hoeveel ruimte laat je bij voorkeur vrij onder de ramen in de topkast met rechte zijden?

    Ha JJA, tussen de 4 en 7 cm vrije ruimte onder de ramen is wenselijk voor ventilatie en doorhangen van de bijen onder de ramen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht