18-06-2021

Varroa Sensitieve Hygiëne

Klikken op de foto's om deze te vergroten.

Op deze foto's zie je het typische beeld van ruimgedrag van bijen. Vroeger werd dit afgedaan als een probleem van de koningin. Tegenwoordig hebben we er een optie bijgekregen, namelijk Varroa Sensitieve Hygiene. Dit is een expliciete eigenschap van de bijen waarbij het reukvermogen van de huisbijen beter en anders is ontwikkeld en de huisbijen ook de eigenschap hebben om de gedetecteerde poppen uit te ruimen. 

De ene groep bijen speurt de poppen op waarin varroamijten nakomelingen hebben en bijten een gaatje in de verzegeling van de gesloten cel en anderen ruimen de pop met jonge mijten op. De jonge mijten zijn onvoldragen en gaan dood, de moedermijt zoekt na enige tijd weer een nieuwe larf op om zich te vermenigvuldigen. Maar dit legsel is dus verprutst en de moerdermijt wordt steeds ouder en minder vruchtbaar. 

Hiermee kunnen de bijen de mijtenpopulatie onder gevaarlijke drempelwaarden houden, mits het ruimgedrag sterk genoeg aanwezig is. 

In Duitsland worden tegenwoordig op veel bevruchtingsstations darrenvolken geplaatst met deze eigenschap. De komende jaren zal dit ook het geval zijn in Nederland. De eerste voorzichtige stappen worden nu al op beperkte schaal gezet. Dit geldt voor alle rassen, die in Nederland gehouden worden, te weten Buckfast, Carnica en de Zwarte bij. Door je aan te sluiten bij een rasvereniging word je op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. 

Deze vorm van teelt en selectie van varroa-arme bijenvolken is de weg om naar behandelvrije volken te komen, chemie hoort eigenlijk niet thuis in onze bijenvolken. In plaats van behandelen moeten de volken wel getest worden op de aanwezige mijtenbesmetting, want je kunt niet zo maar aannemen dat de volken weinig mijten bevatten. Dit kun je onderzoeken met het broed als op de bijen. Hierover later meer in een ander blogbericht. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Ludo Moens

    18-06-2021 om 22:09

    Ben, zeer goede info. Graag zou ik willen weten of je de volkeren die je niet meer behandeld en de andere op dezelfde stand hebt staan. En zijn alle niet behandelde volkeren de kleincellige volkeren. Ik ben ongeveer hetzelfde jaar als jou gestopt met behandelen , met alle volkeren tegelijk. Dus alle niet behandelde volkeren staan samen op een stand telkens vier per pallet. Dit geeft zeer gunstig effect. De winterverliezen zijn de laatste vier winters vergelijkbaar met de prevarroatijd, tss 5 en 10%.
    Ik kijk uit nr uw antwoord waarvoor dank
    Ludo Moens

    Ludo, in 2016 had ik mijn eerste 4,9 mm volk. De jaren daarna heb ik steeds meer 4,9 mm volken opgebouwd via miniplus of broedafleggers. De 4,9 mm volken zijn vanaf ontstaan niet meer behandeld. Vanaf 2016 gebruikte ik in de 5,4 mm volken uitsluitend 5,1 mm kunstraat om toe te voegen of te vervangen. In 2017 gestopt met darrenraat snijden van de gewone volken.

    In de zomer van 2019 heb ik de laatste varroabehandeling uitgevoerd op de 5,1/5,4 volken (muv een incidentele behandeling voor onderzoek of een blogvideo). Op twee bijenstanden staan 4,9 en 5,1 volken door elkaar, de resterende standen zijn vrijwel volledig 4,9 volken. Wintersterfte is sinds 2016 3% tot 10%.

    Naast het 4,9 pakket aan maatregelen is teelt en selectie van mijtarme p moer volken zeer belangrijk. Daarnaast pas ik nog een aantal Darwiniaanse imkeraspecten toe. Groet, Ben

  • Piet van Veghel

    19-06-2021 om 09:21

    Op den duur zal het toch moeten gaan over de varroa-controle aan de poort: het rigoreus afrekenen met varroa-mijten en eventueel doden van besmette leden van het eigen volk.

    Ha Piet, sommige bijenvolken kunnen prima leven met een lichte mijtenbesmetting. De bijen moeten er zelf voor zorgen dat de besmetting laag blijft. Door dit te meten, kunnen we bewust op dergelijke volken/eigenschappen selecteren. Groet, Ben

  • Henri

    20-06-2021 om 19:37

    Hallo Ben,
    Dank voor dit intensief lang lopend en bovenal interesant artikel.
    Maar ik heb gisteren een nogal apart fenomeen gezien.
    In het vroege voorjaar had ik een volk dat de K al wilde wisselen.
    Dit is, zoals verwacht niet goed gegaan.
    Ik denk dat er te weinig vruchtbare darren waren.
    Wel doe ik zo’n volk eenmalig met varromed behandelen, zodat de nieuwe start zonder mijten is.
    Voordat ik een K kon laten inlopen was dit volk darrenbroedig geworden , helaas.
    Echter voordat ik de K liet inlopen zag ik, buiten het bultbroed ter grote van 1/5 raampje, twee belegde redcellen ??
    Wat moet hier nou uitkomen?
    Waarom maakt het volk uit onbevruchte cellen, naar ik mag aannemen, redcellen?
    Ter leering heb ik de K laten inlopen
    Ik heb dit nog niet eerder gezien.
    De redcellen heb ik laten staan, ik zie dan wel wat ermee gebeurt.
    Ik denk dat deze worden geruimd nu er een, nog onbevruchte, K in de kast is.
    Heb jij nog een suggestie hoe ik het een volgende keer beter kan doen?

    Ha Henri, ik lees niet dat je een darrebroedige moer verwijderd hebt. Of is er geen sprake van een darrenbroedige moer maar van eileggende werksters?

    Waarschijnlijk is het laatste het geval, want je treft redcellen aan. De werksters missen de feromonen van de moer, dus trekken ze redcellen op. Dat doen ze ook op de larfjes van eileggende werksters. Uit deze onbevruchte eitjes ontstaan uiteraard geen moeren, maar darren.

    Of jouw ingevoerde moer het gaat redden in deze omgeving met eileggende werksters is de vraag. Je had beter eerst wekelijks twee ramen open broed in kunnen hangen en dat 2 weken achter elkaar, wel redcellen breken en dan een moertje invoeren. Groet, Ben


  • Henri

    21-06-2021 om 06:22

    Dank voor de tip.
    En ja het volk is darrenbroedig, de moer heb ik niet meer gezien.
    Groetjes henri

  • Philippe

    21-06-2021 om 12:34

    Ben, even een heel andere vraag. Bij het eenbaksimkeren moet ik vaak twee HKs erop zetten om voldoende ruimte te geven.
    Als ik straks ga slingeren en er één bak afhaal, moet ik die vervangen door een bak met kunstraat. Zet ik die dan boven of juist onder die andere HK die erop blijft staan?

    Philippe, vaak zelfs drie hk's. Lege hk's plaats je altijd bovenop, behalve op een late dracht als de heide. Groet, Ben

  • Dirk

    21-06-2021 om 21:05

    Ben, een 5-tal weken geleden heb ik een vlieger gemaakt en nu zit ik in een vergelijkbare situatie als Henri hierboven, nl een volk met eileggende werksters. Deze hebben ook redcellen aangemaakt die ik laten staan heb.
    Nu heb ik woensdag uitlopende koninginnen die ik normaal in apidea's overbreng. Nu is de vraag hoe en wanneer ik best een van deze jonge koninginnen invoer in het volk met eileggende werksters.

    Ha Dirk, 5 weken moerloosheid is al een lange tijd, je had bij 3 a 4 weken al een raam open broed in kunnen hangen om de aanwezigheid van een jonge moer te testen. Dat open broed remt ook de eileggende werksters. Ik zou alsnog twee of drie ramen open broed inhangen en na 4 dagen alle redcellen wegbreken en een jonge moer direct na het breken via een kluisje invoeren. De kans van slagen is klein, maar het is de moeite waard om het te proberen als je een moertje over hebt. Groet, Ben

  • Dirk

    22-06-2021 om 15:11

    Ben, zou ik meer kans op slagen hebben wanneer ik een raam open broed inhang, op 1 na alle doppen breek, de koningin laat uitlopen en deze later vervang door een gekweekte koningin? Beiden zouden dan aan de leg zijn en misschien is de kans dan groter dat de raskoningin aanvaard wordt.

    Dirk, de kans op acceptatie blijft nagenoeg hetzelfde. Een redcelmoer en een ingevoerde moer worden nagenoeg hetzelfde geaccepteerd als de timing van invoeren hetzelfde is. Invoeren van jonge moeren en de bevruchting blijft altijd een risico. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.