Blog categorieën

19-03-2022

Wanneer plaats je de 1e HK of 2e BK of beiden?

Ieder jaar worstelen veel beginnende imkers met deze vraag. Toch lijkt het antwoord simpel. Je moet iets doen zodra de bijen daar behoefte aan hebben. Maar wat? 2e BK of 1e HK of beiden?

Zodra die ene broedkamer, waarop de volken nu staan, volledig bezet raakt met bijen is het tijd voor uitbreiding. Heb je graag heerlijke voorjaarshoning dan plaats je een HK (een halfhoge bak) met uitgebouwde ramen op een moerrooster en de 1e BK. Doe dit vooral op een moment met goede dracht (wilg, paardenbloem, fruitbloesem) en goede zonnige weersvooruitzichten. Bijen willen namelijk de honing direct boven het broednest opslaan. 

Is de BK slechts bezet met 8 of minder ramen, dan wacht je gewoon nog even. Door het folie of perspex kun je de groei van de bezetting volgen. Kijk vooral op vaste tijdstippen (vroeg in de morgen of avond) want overdag is het grootste deel van de meiden op stap. 

Dit eenbaksvolk hieronder bezette alle bk-ramen en de verse nectar was al opgeslagen tussen de toplatten en de perspex dekplank. 

Het direct plaatsen van de HK met uitgebouwde ramen op de BK met daartussen een moerrooster geeft de beste kans op voorjaarshoning. Gebruik vooral halfhoge ramen om thermische stress te verminderen. 

Wil je echter liever een 2e BK met kunstraat op de 1e BK plaatsen, be my guest oftewel ga je gang. Maar de kans op oogstbare voorjaarshoning wordt hiermee wel veel kleiner en je zorgt voor thermische stress in het broednest. De warmte stijgt op naar de 2e lege BK en dat moeten de bijen repareren in het broednest. Dit natuurlijke proces van opstijgende warmte heb ik vorig jaar zelf kunnen registeren met de broodminder warmtesensoren in de kast. 

Ze zullen inderdaad na het plaatsen van de 2e bk met kunstraat de raat uitbouwen en uiteraard zal de moer het broednest uitbreiden naar boven. Het broednest krijgt een bolvorm en daarboven zullen de net uitgebouwde raten volgestouwd worden met broed en honing. Dit proces duurt zeker 2 weken en het is de vraag of ze ooit toekomen aan het vullen van de HK die nog daarboven geplaatst moet worden. Dit hangt af van de sterkte van het volk, maar het grotere broednest vraagt ook heel veel honing. 

De imker, die de HK met uitgebouwde raten bovenop de 1e BK geplaatst heeft, is waarschijnlijk 2 weken na plaatsing van de 1e hk al aan het nadenken over het plaatsen van de 2e HK (die kunstraat mag bevatten). 

Mocht je graag gebruik maken van een tweede BK met kunstraat, plaats deze dan onder de 1e BK. Dit maakt het mogelijk om toch een lage honingkamer met uitgebouwde raten te plaatsen op een moerrooster. Tegen de tijd dat de bijen de 2e bk echt nodig hebben, zullen ze wel uitbouwen. Dit kan echter wel 1 of 2 maanden duren. Die 2e BK wordt vaak gebruikt om ruimte te geven met als doel de zwermdrift te temperen. Echter ruimte geven kun je ook realiseren door extra honingkamers bovenop te plaatsen. Plaats de 2e en 3e hk altijd helemaal bovenop. 

Het is een keuze voor welk type uitbreiding je kiest en voor welke omvang van het broednest je wilt gaan. Onderzoeken van o.a. Tom Seeley laten zien dat compacte broednesten de mijtenreproductie afremmen. Met andere woorden grotere broednesten in twee broedkamers bevorderen de mijtenreproductie. Zwermdrift is vooral een kwestie van erfelijke aanleg. 

Ben Som de Cerff, hobby-imkeren en docent bijenteelt

 

 

 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Sietse Rozema

    19-03-2022 om 21:51

    Hoi Ben,

    Weer een mooie uitleg, ik heb ook nog een vraag over de topkast. Op hoeveel ramen zet Ben het broednest in de topkast in het voorjaar? Ook op 10 of 11 ramen, en dan koninginnen rooster plaatsen? Ik ga dit jaar voor het eerst met de topkast aan de slag. Alvast bedankt.

    Ha Sietse, tot op heden heb ik het moerrooster nog maar in 1 zomer gebruikt. Wanneer je de honingopbrengst wil maximaliseren moet je het broednest beperkt houden, maar dat vermindert het leggen van eitjes door de koningin en dat kan de zwermdrift bevorderen. Persoonlijk zou ik dus in april en mei geen moerrooster gebruiken en deze pas toepassen na de zwermdrift periode. Dus eind mei of begin juni zodat je voor de lindedracht het broednest beperkt op ongeveer 6 ramen. Hiermee bevorder je honingopbrengst en rem je de mijtenreproductie. Maar het blijft natuur en de praktijk loopt vaak anders dan de theorie,, ik ben benieuwd. Groet, Ben

  • Henk

    19-03-2022 om 23:18

    Dag Ben, mijn vraag gaat niet over plaatsing van BK of HK maar over de topkast.
    Sinds 2020 heb ik die in gebruik. Na de inspectie vorige week (6 ramen met bijtjes en voldoende voer) zag ik veel vocht op de zijkant achter het ijzer waar de ramen op rusten.Ook op de bodem was het daar nat aan de voorkant aan de noordzijde van de kast. Het muizenrooster is open en ook heel iets bij een van de ronde gaten erboven. Het lijkt me condens maar dat zit toch meestal aan de achterzijde?

    Ha Henk, ik begreep dat je over de topkast sprak. Het moet condensvorming zijn aan de zijkant van het folie of perspex. Wat gebruik je? Daar zullen aan de noordzijde wel condensdruppels hangen, die naar beneden vallen. Check vooral of het piepschuim in de dakrand goed vlak ligt en vlak aansluit op de folie of perspex. Er is daar sprake van een koudebrug. Het is een tijdelijk probleem, in april verdwijnt het weer. Groet, Ben

  • Harry

    20-03-2022 om 09:10

    Hoi Ben,
    Als de kunstraat van de onder geplaatste BK is uitgebouwd, wissel je die dan met oudere ramen in de bovenste BK? Die zitten dan onder en kunnen dan volgend voorjaar, met de onderste BK, verwijderd worden.
    Groeten, Harry.

    Ha Harry, je kunt het verwisselen van de ramen deels voor de lindedracht doen maar misschien nog beter om het direct na het afnemen van de zomerhoning medio juli te doen. Dan geef je ze ook wat 1:1 suikerwater en dan wordt die bak nog belegd met eitjes. Groet, Ben

  • Han Holdijk

    20-03-2022 om 09:20

    Dag Ben,
    Bij twee van mijn 3 volken ga ik de Renson methode toepassen, die volken heb ik nu op een tweede B K gezet, in de tweede B.K staan nu 3 sluit lokken, 6 uit gebouwde ramen en een bouwkraam ,half april een koninginnerooster tussen de 2 B.K. kamers, de koningin moet bovenin zotten, daarop een rooster en dan de H.K. De Zwermdrift wil ik met die methode bestrijden. Ik ben benieuwd of het.lukt. groet.

    Ha Han, de zwermdrift verandert niet door de rensonmethode met twee moerroosters, echter de moer zit in arrest, dus de zwerm slaat terug op de kast omdat de moer opgesloten zit. Groet, Ben

  • Marianne

    20-03-2022 om 10:08

    Beste Ben, ik heb bijna geen uitgebouwde honingramen, ik zal dus middenwanden moeten gebruiken. Hoelang hebben de bijen nodig om deze uit te bouwen? (Dadant US)

    Ha Marianne, dat hangt helemaal af van de sterkte van het volk, het aantal jonge bouwbijen, de dracht en het weer. Als die factoren mee zitten duurt het 2 tot 4 weken. Maar zodra er iets uitgebouwd is, kunnen de bijen er nectar in stoppen. Groet, Ben

  • Robbie

    20-03-2022 om 10:29

    Beste Ben, ik heb vorig jaar voor het eerst met de eenbaksmethode gewerkt op een volk. Ik heb daar toen volle bakken (BK) gebruikt als honingzolder. Dit omdat ik op m'n andere volken met de rensonmethode werk. Dit jaar heb ik wel halve bakken voorzien mbt de thermische stress. Echter heb ik daar geen uitgebouwde ramen voor. Op twee volken plaatse ik reeds een HK zonder rooster er tussen. Is dit OK ?

    Ha Robbie, dat is zeker ok. Houd via het folie in de gaten of ze beginnen te bouwen. Zodra dit het geval is, kun je het rooster leggen. Groet, Ben

  • Wilma

    20-03-2022 om 14:16

    Zwermen voorkomen, kan dat ook gewoon door een stukje koninginnerooster voor de vliegopening te plaatsen? Of alleen het vlieggat met vlieggatschijf op koninginneroosterstand te gebruiken. Dan slaan ze ook terug op de kast, toch? Vragen zijn dan wel hoe je ziet dat er een zwermpoging is geweest en hoe je daarna handelt. Waarom ingewikkeld maken als het makkelijk kan? Natuurlijk wel doppen breken, roostertje als zekerheid. Ik imker in topkasten.

    Ha Wilma, zo'n moerrooster voor de vliegopening is echt een drama voor bijen met stuifmeel. Dus niet doen. De moer moet je volgens mij nooit opsluiten. Imkeren is ondersteunen en niet af- of opsluiten. Groet, Ben

  • Wilma

    20-03-2022 om 16:45

    Werkt die Renson methode dan niet net zo? Geeft stof om dan ook daar eens over na te denken, toch?

    Ha Wilma, de rensonmethode werkt inderdaad volgens het principe om het broednest te beperken tot 6 bk-ramen of 1 bk.
    Maar daarvoor is het niet nodig om de moer op te sluiten tussen 2 roosters. Je kunt ook met 1 broedkamer en eventueel sluitblokken werken. Opsluiten tussen 2 roosters is natuurlijk volstrekt onnatuurlijk. De vrijheid voor het volk en de moer uiteraard om te gaan en staan waar ze willen, is het mooie aan bijen.
    Maar gelukkig mag iedereen op zijn eigen manier imkeren. Bedenk svp wel wat er gebeurt als je volk toch gaat zwermen en de moer in het moerrooster in de verdrukking komt. Groet, Ben

  • Robbie

    20-03-2022 om 16:50

    Beste Ben,
    Bedankt voor je reactie.
    Ik ben gewoon van met de rensonmethode te werken. Vorig jaar probeerde ik, na het zien van een van je filmpjes, de eenbaksmethode uit en dat beviel me eigenlijke zeer goed. Ik ervaar dezelfde voordelen als bij de rensonmethode, zonder dat de Q opgesloten wordt.
    Wat ik me nog afvraag is of jij al het resterende wintervoer verwijdert uit de broedbak? En zoja, wanneer?
    Kan ik ergens een uitgebreidere 'handleiding' van de methode terugvinden?
    Alvast bedankt,
    Robbie

    Ha Robbie, ik laat 2 volle ramen zitten, het meerdere vervang ik in april door kunstraat. Ik heb een boek geschreven "eenvoudig(er) en duurzaam imkeren" dat kun je bij je bestellen via een mailtje. Groet, Ben

  • Marlies

    20-03-2022 om 21:12

    Hoi ben, ik heb vorig najaar een volk op 2 broedkamers simplex overgenomen van iemand die stopte . Nu zit in de onderbak ongeveer 6-7 ramen broed en in de bovenkamer ongeveer 3 ramen met broed en nog veel voer in de bovenkamer. Wat kan ik het beste doen?

    Ha Marlies, dat is een persoonlijke keuze. Je kunt deze verdeling van broed en voer zo laten of bijvoorbeeld de beide broedkamers verwisselen. Zo'n besluit hangt ook af van je manier van imkeren en de resultaten, die je nastreeft.
    De bezetting met bijen van de beide broedkamers speelt eveneens een grote rol. Zonder een nagenoeg volledig bezette bovenbak heeft het weinig zin om een honingkamer te plaatsen. Wetend dat de bijen de honing altijd opslaan rond en boven het broednest moet je bovenbak eigenlijk het broednest bevatten.
    Vandaar de genoemde optie om het broedhest van 8 ramen broed in de bovenbak te plaatsen omsloten met 2 voerramen of 7 ramen en een bouwraam en de 2 voerramen. Groet, Ben

  • Henk

    21-03-2022 om 10:18

    Dag Ben, bij je antwoord (op vraag over water in topkast) vraag je wat ik gebruik als afdekking. Ik heb het folie van Drosinus vervangen door 3 mm perspex en de folie er bovenop gelegd.
    Nog dank en groet,
    Henk

    Ha Henk, ik zou het folie weglaten zodat het piepschuim in het dak strak op het perspex ligt. Controleer ook even of het perspex goed de randen afsluit aan de noordkant van je kast, want daar zit een koudebrug. Deze week zal het wel minder worden vanwege het mooie weer. Groet, Ben

  • Maarten

    22-03-2022 om 10:48

    Kan je als HK ook een simplex broedkamer nemen? In plaats v simplex honingkamer? Ivm de thermische stress?

    Alvast bedankt!!!

    Ha Maarten, liever niet in het prille voorjaar. Voor de lindedracht in de zomer zou het wel kunnen. Dan zijn de volken op volle sterkte en zijn de nachten niet zo koud als in het voorjaar. Groet, Ben

  • Tomer

    22-03-2022 om 20:29

    Gisteren alle volken gecontroleerd. 23 van de 23 in orde, geen enkele darrenbroedig of moerloos. Het viel mij op dat er volop verse nectar werd opgeslaan. Vandaag dus op de grote volken de eerste HK gezet. Daarna wel wat zoekende rovers rond de kasten...

    Ha Tomer, hier ook. Dagelijks groeien de sterkste volken met 1 a 2 kilo verse nectar. Maar ja, met een paar koude dagen eten ze het weer op ;-). Maar het gaat nu hard. Groet, Ben

  • Lambert Ebbers

    22-03-2022 om 22:20

    Vandaag heb ik een tweede BK met voornamelijk kunstraat onder de eerste BK met het broednest gezet; nu wil ik naar raatvernieuwing van het broednest, daarom is mijn plan om over enige tijd de tweede BK op de eerste te zetten. Zo kan het broednest daar in trekken. Mijn vraag is wat is een goed moment in het leven van mijn volk om dit te doen?
    Ha Lambert, wanneer je de 2e bk onder laat staan, zullen ze deze in juni bij voldoende groei van het volk wel (deels) uitgebouwd hebben. Na afname van de zomerhoning in de 2e helft van juli kun je de onderste bk met nieuwe raat bovenop zetten. Geef ze dan 1:1 suikerwater en ze beleggen de nieuwe raten ook nog in de nazomer. Groet, Ben

  • Inge

    27-03-2022 om 16:55

    Hallo Ben,
    Ik ga vanaf dit seizoen eenbaksimkeren (mbv van jouw boek) en heb 3 volken. 2 zijn er toe aan uitbreiding (dus een hk onder en boven), maar ik heb maar 2 uitgebouwde honingkamers tot mijn beschikking. En als straks volk 3 aan extra ruimte toe is, heb ik geen uitgebouwde ramen meer. Hoe kan ik dit nu het beste aanpakken zonder dat de bijen te veel last hebben van thermische stress?
    Groeten Inge

    Ha Inge, gebruik de 2 hk's om ze bovenop het moerrooster op de bk's te plaatsen. Niet onderop, dat is alleen gewenst als je naar het koolzaad reist.
    Wanneer over twee weken het derde volk er ook aan toe is, haal je drie hk-ramen uit de al geplaatste hk's en zet deze 6 aangevuld met 4 kunstraat in het midden vd 3e hk. In de andere 2 aanvullen met kunstraat.
    Zodra deze hk's redelijk bezet zijn met bijen, dan wel een 2e hk met kunstraat boven op plaatsen. Groet, Ben

  • Inge

    27-03-2022 om 17:59

    Bedankt voor je reactie! Ik ga hier morgen meteen mee aan de slag.

    Ik noemde het eerder eenbaksimkeren, maar ik bedoelde Darwiniaans imkeren. Dan hebben de bijen nog een hk onder nodig. Die hk zou ook alleen uitgebouwde ramen moeten bevatten. Wanneer plaats ik die?
    Groeten Inge

    Ha Inge, darwiniaans imkeren is ook imkeren met eenbaks compacte broednesten. Wanneer je niet reist naar het koolzaad, hoeft er geen hk onder te komen. Niet nodig. Groet, Ben

  • Dick

    28-03-2022 om 22:22

    Hallo Ben, ik heb bij de voorjaarscontrole een darrebroedig volk/moer aangetroffen. Ik lees in jouw boek dat je dit kunt verenigen met een ander volk. Maar ben je dan niet oude winterbijen en overmatig veel darren (want die waren er duidelijk in overvloed) aan het overbrengen. Daar zit het nieuwe volk toch niet op te wachten in deze periode? . Ik zie je reactie graag tegemoet. Groet, Dick

    Ha Dick, die oude bijen kunnen nu nog wel 2 a 3 weken als haalbij dienen, behalve uiteraard die darren. Die oude darren heb je inderdaad niks aan, maar ja het zijn wel levende insecten. Ze zijn misschien al oud en verdwijnen dan ook snel weer. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht