Blog categorieën

14-11-2019

Wel of geen oxaalzuurbehandeling?

 

Met de huidige gematigde dagtemperaturen zitten de bijen redelijk stabiel op een beginnende wintertros, dit beeld is nadrukkelijk te zien in mijn volken in de Achterhoek (zie foto's). Met doorzichtige folie- of plexiglas-dekplaten kun je de winterzit en de sterkte van de volken goed monitoren zonder ze te verstoren. Zo kun je in de winter ook nog genieten van je bijen. Het schept vertrouwen in een goede uitwintering als je ziet dat er nog zeven of meer straatjes bezet zijn met bijen. Dit geldt voor Buckfastbijen, het zou kunnen zijn dat andere rassen kleiner overwinteren. Op de foto's zie je dat de volken voorin de kasten zitten, dus aan de kant van de vliegopening. De voeropslag zit dus met name achterin de kast. Aan het eind van de winter verhuizen de bijen langzaam meer naar de achterkant van de kast. 

De dagelijkse mijtenval geeft op dit moment een goed beeld van de nog aanwezige mijten in het volk. Volgens Duitse deskundigen zou de dagelijkse val van één mijt in de tweede helft van november overeenkomen met 500 mijten in het volk. Dit lijkt mij enigszins aan de hoge kant, maar het geeft wel de richting aan waarin we moeten denken. Gezien het feit dat de meeste volken al bijna broedloos zijn, dit wordt bevestigd doordat er geen lichter gekleurde mijtendochters meer vallen, kun je nu voorbereidingen treffen voor de oxaalbehandeling. 

De belangrijkste voorbereiding betreft natuurlijk het gereedschap en de beschermingsmiddelen maar ook de vaststelling of een behandeling wel of niet noodzakelijk is, hoort bij de voorbereiding. Door de stabiele buitentemperaturen kun je nu goed de mijtenval gedurende enkele dagen monitoren. Die periode moet 3 tot 5 dagen zijn om een representatief beeld van de mijtenval te krijgen. De mijtenval correleert vervolgens weer met de grootte van de mijtenpopulatie in de wintertros.

Bij een gemiddelde dagelijkse mijtenval van één mijt of minder kan de oxaalbehandeling achterwege blijven. Uiteraard mag de gaasbodem niet verstopt zijn met mul, propolis of dode bijen, want dat geeft een vertekend beeld van de mijtenval.

Kort samengevat zijn de voordelen van een oxaalbehandeling de hoge effectiviteit omdat vrijwel alle mijten zich op de bijen bevinden. Zeker 90% van de mijten legt het loodje na een behandeling. Het nadeel van de behandeling ligt in een zeer geringe sterfte van de bijen. Uit onderzoek blijkt dat behandelde volken iets minder sterk kunnen uitwinteren.  

De oxaalbehandeling in de late herfst zal nooit een door mijten aangetast volk nog kunnen redden, het zorgt uitsluitend voor een mijtarme start van het voorjaar! In Imkernieuws-Bijenwerk van 15 november kun je meer lezen over de voorbereiding van de oxaalzuuroplossing en de dosering. 

Als achtergrondinfo heb ik een Zwitsers artikel in deze LINK opgenomen voor het sublimeren (vergassen) van oxaalzuur. Gewoon druppelen blijft voor de kleine imker het meest imkervriendelijk. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Werry Jonker

    14-11-2019 om 15:36

    De met collega-imker Henk Arends ontwikkelde oxaalzuur verdamper is te zien op een stand tijdens de Studiedag van de NBV in Beilen (aanstaande zaterdag 16 november)
    Deze verdamper is veilig door iedereen te gebruiken en blijft automatisch op ~180 graden.
    Oxaalzuur verdampt (sublimeert)tussen de 157 en 189 graden.

    Werry, ter aanvulling: veilig te gebruiken mits je een gelaatsmasker met koolstoffilter gebruikt. De gassen blijven gevaarlijk bij inademing. Ik zal onderaan het blogbericht nog een link naar een Duits artikel opnemen, waarin 150 graden als ideale sublimatie temperatuur genoemd wordt. Groet, Ben

  • Biekeskorf

    14-11-2019 om 18:16

    Wat bedoelt u met een actief koofstofgelaatsmasker?
    Ik dacht dat een P3 filter voldoende was?

    Biekeskorf, Een P3 gelaatsmasker is inderdaad voldoende, maar zo'n masker heeft losse filters. Die filters zijn per toepassingsgebied los verkrijgbaar. Groet, Ben

  • Rene

    15-11-2019 om 01:15

    Ik wil enkele kasten verplaatsen, is het nu een geschikt moment of is het daar nog te vroeg voor?

    Rene, dat verschilt per locatie in Nederland. Inmiddels zitten hier in de Achterhoek de bijen al een paar weken binnen en zou ik ze vandaag wel durven te verplaatsen. Maar over een paar dagen wordt het waarschijnlijk 10 graden en vliegen ze weer opnieuw. Daarna moet je weer een paar weken wachten om te verplaatsen. Indien ze bij jou ook al 3 weken binnen zitten, kun je nu wel verplaatsen. Je kunt ook 1 volk tijdelijk nog laten staan als vangbak voor eventueel terugvliegende bijen. Groet, Ben

  • Werry Jonker

    15-11-2019 om 09:24

    Hallo Ben,
    Verdamper is zo geconstrueerd, dat gassen in de kast blijven en niet naar buiten komen.
    Tevens schakelt de verdamper zich na 5 minuten automatisch uit. En kun je dus na inschakelen bij de kast weglopen en na een kwartier terugkomen als alles is afgekoeld.
    Niettemin gebruik ik ook altijd een eenvoudige FPP3 mondkap als een goede extra beveiliging, want je hebt gelijk de gassen zijn gevaarlijk bij inademen.
    Kom kijken!

    Werry, bedankt voor je uitnodiging, maar toch iets te ver vanuit de Achterhoek. Je zegt dat de gassen in de kast blijven, maar dat hangt af van de geslotenheid van de kast en ligt niet aan de verdamper. Maar we zijn het eens, het blijft oppassen met gassen! Groet, Ben

  • Julius

    15-11-2019 om 18:21

    Let op een P3 filter is niet aan te bevelen, want deze biedt bescherming tegen giftig fijnstof en niet tegen organische zuren, zoals oxaalzuur, je moet dan voor een A filter kiezen!
    Een voorbeeld wat ik gebruik:
    https://www.carellurvink.nl/webshop/s/003-veiligheidsartikelen/sc/3585-adembescherming/pl/3587-gasmaskers-en-dampmaskers

    Julius, de link verwijst naar verschillende gas- en dampmaskers, waarbij filters van verschillende veiligheidsklassen gekocht kunnen worden. De vraag is: welke veiligheidsklasse is vereist bij het vergassen van oxaalzuur?
    Bij het merk 3M is er keuze uit: A,B, E, K, P2 en P3. Welke dien je te gebruiken? In een voorlichtingsvideo van Biovet, de producent van de Varroxverdamper wordt een FFP3 masker aangeraden. Groet, Ben

  • Frank Auer

    20-11-2019 om 18:39

    Ik had gehoord dat je de koningin niet mag blootstellen aan oxaalzuur. Klopt dat?

    Frank, in principe is dit zuur bij eenmalige opname in de bijenmaag nog net verdraagbaar. Maar de gemiddelde bij zal er weinig van binnen krijgen. Uit ervaring blijkt dat koninginnen geen zichtbare of meetbare schade oplopen, want niemand constateert extra uitval van koninginnen na een behandeling en het merendeel van de imkers past de oxaalzuurmethode toe. Dus de bewering klopt niet. Groet, Ben

  • Sybrand de Vries

    20-12-2019 om 12:36

    Hallo ben,

    Ik wil graag mijn 3 volken een behandeling geven dmv oxcaalzuur druppelen maar nu is de temperatuur hier in het noorden van Friesland al de gehele week overdag boven de 10 graden...

    moet ik nu wachten tot de temperatuur gaat dalen of kan ik gewoon ergens in de vroege ochtend als de temperatuur onder de 8 graden is gaan behandelen?

    Sybrand, het is echt beter te wachten tot de weersverwachtingen zodanig laag zijn dat de bijen meerdere dagen binnen blijven. Het oxaalzuur moet zich namelijk via de wintertros goed verspreiden over alle bijen. Bij uitvliegen raken ze de oxaalkristallen weer kwijt. Groet, Ben

    Vriendelijke groet,

    Sybrand

  • joops@p

    11-08-2020 om 21:59

    Kan je nu ook oxaalzuur druppelen....? En is dat dan het zelfde recept als in december?

    Joop, zeker niet het december recept met suikerwater gebruiken. Hier gaan je bijen aan dood bij een blokbehandeling. In de zomer mag je uitsluitend oxaal oplossen in water. 30 gram op 1 liter water.
    De oplossing wordt in de regel gebruikt om raampje voor raampje te vernevelen op de bijen (zie bijen@wur brochure voor de dosering per raam). Het is makkelijker en beter als je wilt druppelen om VarroMed in een blokbehandeling toe te passen.
    Werkt goed ook bij hogere temperaturen. Toepassen op dag 1,7 en 13. ApiLifeVar werkt ook op basis van oxaalzuur/mierenzuur en is in een verpakking per volk te verkrijgen. Groet, Ben

  • Frank

    25-11-2020 om 08:28

    Ik heb een vraag over de plaats van de wintertros. Zit deze altijd tegen de bovenkant van de kast? Ik heb een carnica volk op 2 BK en door het perpexglas zie ik nu geen bijen. Deze week werd er nog wel minimaal gevlogen en ook nog stuifmeel binnengebracht. Ik heb op 7 november een foto gemaakt en toen had ik nog zeker 6 straatjes bijen.

    Frank, de plaats van de wintertros hangt af van de positie van het laatste broed. Daarom heen is het wintervoer opgeslagen. Bij een 2-baks kast is de kans groter dat de wintertros dus dieper in de kast zit, omdat boven de wintertros/het (uitgelopen of uitlopende) broed wintervoer is opgeslagen. Met een paar warmere dagen zie je ze weer boven verschijnen. Groet, Ben

  • Jelle

    06-12-2020 om 19:20

    Hoi Ben,
    Ivm grote Varoa besmetting heb ik 4 weken terug oxaalzuur gedruppeld. Ik zie nu duidelijk minder mijten maar het zijn er toch nog 30 in 2 dagen (donkere mijten). Ik overweeg een 2e behandeling. Verstandig?

    Jelle, NOOIT een tweede oxaaldruppelbehandeling geven, want dat gaat je veel bijen kosten. De tweede behandeling wordt ze echt te veel, waardoor bij inname onherstelbare schade optreedt bij die bijen. De mijtenval kan wel 5 weken verhoogd blijven. Indien daarna nog steeds hoog, dan darrenbroed snijden in het voorjaar. Groet, Ben

  • Gerard

    19-12-2020 om 20:41

    Goedendag, ik zit toch best met die varroa-oxaalzuur behandeling. Ik heb er alles klaar voor maar t blijft warm. Eigenlijk dit jaar nog wel uit. Kan je in januari nog grondig mijten bestrijden? En de kast 2 meter verplaatsen? in de schemering, dichtgeplakt?

    Gerard, vanaf 27 december zitten er zeker een paar koudere dagen in de voorspelling, dan is er volop gelegenheid om te oxalen. Mits de kou dan nog even aanhoudt, kun je ook overdag je kast verplaatsen. De bijen zitten dan op de tros. Mocht het binnen 2 weken weer 11 graden of meer worden, leg dan tijdelijk wat kersttakken voor de vliegopening. Deze verandering dwingt de bijen om zich op de nieuwe situatie te oriënteren. Groet, Ben

  • Shakha

    06-11-2021 om 23:20

    Hey, goedeavond.
    Ik heb drie nieuwe bijenkasten en bijenvolken.
    Ik weet niet zeker of een oxaalzuurbehandeling echt nodig is. De bijen zijn nog actief en vliegen uit.
    Wat zijn de grote risico's als ik dit ga overslaan. Ik betwijfel het omdat mijn bijenkasten niet groot genoeg zijn.

    Ha Shakha, ik zal er binnenkort een blogbericht over schrijven. Maar je kunt het beste in de tweede helft van november de mijtenval gedurende 5 dagen tellen op je schuifladen. Tel je 5 of minder dan hoef je niet te behandelen. Heb je echt meer dan 6 mijten dan zou je wel moeten behandelen, uiteraard mits de volkjes voldoende sterk zijn om dit te kunnen verdragen. Zwakke volken (tot 4 straatjes) zou ik niet behandelen. Maar 5 of meer straatjes kun je dan wel druppelen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht