Blog categorieën

02-04-2024

Wintersterfte verminderen. Maar hoe?

Deze Aziatische hoornaar heeft in Nederland nog nauwelijks slachtoffers geeist. Maar wat niet is, kan nog komen. Wat dat betreft ziet de toekomst er niet echt rooskleurig uit. Uit een recent verschenen wetenschappelijke publicatie blijkt dat de wintersterfte en de vorming van langlevende winterbijen negatief beinvloed zullen worden door de klimaatsverandering. Deze ontwikkeling stuwt wellicht ook de Kleine Kastkever noordwaarts. Een andere toekomstige mogelijke bedreiging vormt de Tropimijt. Het positieve nieuws is dat deze nog niet geconstateerd is in Turkije, echter wel in Rusland. 

Overigens zijn al deze bedreigingen niet nieuw sinds het ontstaan van bijenvolken. De honingbij past zich zeer goed aan bij veranderende omstandigheden. In Cuba, Brazilie en Afrika besteedt men geen aandacht aan de varroabestrijding. De bijen hebben zichzelf aangepast aan de mijt en overleven zonder bestrijding. De bijen hebben namelijk van nature slechts één doel en dat is overleven. 

Wat kunnen wij doen om de wintersterfte binnen de perken te houden in het komende bijenseizoen?

  • vul svp de wintersterfte-enquete van Bijen@wur en Coloss in voor 20 april aanstaande. HIER vind je de link. Uit de resultaten kunnen we gezamenlijke lessen trekken;
  • probeer vooral veel nieuwe volken op te zetten met jonge moeren. Deze hebben een goede start met lage mijtenaantallen en overleven beter dankzij de jonge moer en het mooie broednest, dat zij nog opbouwt in de nazomer;
  • maak vaker gebruik van een broedstop. In deze periode hebben de mijten het nakijken, ze kunnen zich niet voortplanten, maar worden ondertussen wel ouder en daardoor deels onvruchtbaar;
  • voorkom het reizen met grote groepen imkers/volken naar najaarsdrachten, zoals springbalsemien en heidevelden. Voor je het weet, heb je de mijten van andere instortende volken in je kast zitten;
  • vervang tijdens of na het inwinteren de tweejarige of nog oudere moeren voor een jonge vitale moer via het verenigen met een broedaflegger; oude moeren hebben namelijk meer kans op problemen in hun derde levensjaar;
  • begin vooral tijdig dat wil zeggen in de maand juli met je zomerbestrijding. De mijten gaan dan wel dood, echter de virussen blijven tot 60 dagen na de behandeling nog aanwezig in het volk; weet dat vooral het DWV-virus doodsoorzaak nummer 1 is in de bijenvolken;
  • mocht je vanwege je drukke agenda niet zeker zijn van het tijdig uitnemen van het darrenraam als vangraam voor de varroamijten, vervang het voorgerecht van het driegangenbestrijdingsmenu dan door het toetje en bestrijd eind november de mijten via de oxaalzuurbehandeling. Deze behandeling is gericht op een lage mijtenbesmetting in het voorjaar. Aangezien de oxaalzuurbehandeling zeer effectief is tijdens de broedloze periode is deze behandeling eind november gewenst. Hogere temperaturen in december zorgen vaak voor uitstel en voor je het weet, zit er weer broed met verstopte mijten in de volken;
  • als laatste mijn wens dat meer imkers de mijtenbesmetting op hun bijen gaan meten door middel van de schudmethode in juli (voor de start van de zomerbehandeling). Dit meten geeft een goed beeld van de volken/koninginnen, die de minste mijtenbesmetting hebben. Probeer daar het volgende jaar eens van na te telen. Volken maken echt het verschil. 

Samen kunnen we de bijenvolken weerbaarder maken en wintersterfte binnen de perken houden. Het vraagt helaas wel extra inzet van ons, de bijen zijn het echter dubbel en dwars waard.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt  

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Natan Flier

    02-04-2024 om 21:28

    Dag Ben,

    Ik las pas in een boek dat wij de varroaplaag in stand houden, juist door de bestrijding van de varroa met toxische middelen. Bovengenoemde landen hadden in korte tijd meer bijensterfte, maar de volken die over bleven waren veel sterker en hygiënischer. Over langere tijd dus veel mindere sterfte.
    Moeten wij ook maar eens collectief stoppen met bestrijdingsmiddelen?
    Groeten,
    Natan

    Dag Natan, bij een collectieve beëindiging van de varroabestrijding zullen er in Europa en delen van Azie ongekend hoge verliezen geleden worden, pas na verloop van 5 a 6 jaar zou er herstel in kunnen treden. Echter er zullen dan volken overblijven, die op geen enkele wijze vergelijkbaar zullen zijn met onze huidige bijen (zie de bijenvolken op Gotland).
    In economische zin kunnen we de bijen niet missen (bestuivingsdiensten) en willen veel imkers de huidige kwaliteiten van hun bijenvolken niet verliezen.
    Op kleine schaal zoals op Texel is de varroabestrijding al grotendeels beëindigd, echter op Europese schaal lijkt dit niet haalbaar.
    Een nationaal plan voor de geleidelijke introductie van VSH-bijenvolken kan op de lange termijn wel soelaas bieden. Het ontwikkelen van een dergelijk nationaal programma vergt veel inspanning en draagvlak van alle stakeholders. Het lijkt een utopie om voldoende funding te vinden en alle neuzen diezelfde kant op te krijgen.
    Er zijn echter wel kleinschalige initiatieven met VSH-teelt, die hoopvol zijn voor de toekomst. Groet, Ben

  • Rosmarina

    03-04-2024 om 06:03

    Het is hoog tijd dat er een andere methode dan de schudmethode wordt ontwikkeld voor het tellen van mijten. Als je de methode met andere dieren dan bijen uitvoert krijg je een boete wegens dierenmishandeling

    Dag Rosmarina, beperk het dan bij het mijten tellen op de schuifla. Dat geeft ook al een indicatie over de besmetting. Minder betrouwbaar, maar als indicatie goed genoeg. Voor alles bestaat een oplossing. Groet, Ben

  • Germain

    03-04-2024 om 09:55

    Er bestaat nu de vangkooi voor varoas . De uitleg en de nodige vangkooien ,1-raams , 2-raams of zelfs 3-raams tegen schappelijke prijzen . Eens kijken op planbee . Daar is de oplossing misschien ?

    Ha Germain, indien goed toegepast, zijn deze arrestramen een uitstekend middel om heel veel mijten weg te vangen en te elimineren. Met een paar bijenkasten zou ik het zeker gaan toepassen. Je moet de moer drie keer achter elkaar arresten op een raam open broed en in deze ramen komen bijna alle mijten te zitten. Deze drie ramen broed gaan naar de kippen. Groet, Ben
    ps er is een blogbericht over deze arrestramen. Via zoeken kun je het bericht met video vinden.

  • Han O

    03-04-2024 om 10:10

    Hallo Ben,
    Je hebt het in deze blog over het darrenraam als val voor de mijten.
    Zelf gebruik je de methode waarbij je in de broedkamer hoekjes uit het raat wegsnijdt als methode voor varoabestrijding. Wat is het voordeel (en eventueel nadeel) van deze methode?

    Dag Han, het nadeel van mijn methode, die bestaat uit a) streng geselecteerde bijen (o.a. VSH en hygiëne) b) kleine cellen raat met afgesneden hoekjes voor darrenraat en c) mijten monitoren/tellen, is het werk dat het met zich meebrengt. Het voordeel is dat ik de mijten niet meer bestrijdt. Groet, Ben

  • janaa

    03-04-2024 om 11:53

    Dag Ben,

    Als het mag 2 vragen.
    Hoe ziet de schutmethode eruit?
    Wat is een arrestraam?

    Dag Janaa, je kunt in het blog zoeken op onderwerpen. Arrestraam: https://login.debijenhouders.nl/blog/7a-de-arrestraammethode-biotechnisch-mijten-wegnemen

    Schudmethode: https://login.debijenhouders.nl/blog/de-schudmethode-en-de-mijtbesmetting-op-de-bijen

    Groet, Ben

  • J El

    03-04-2024 om 21:54

    Dag Ben,
    Zou er ook een keer een blog kunnen komen over totale broedafname als varroabestrijding? Al dan niet door middel van een gastblogger?

    Ha J, goed dat je die gastblogger erbij noemt, want de TBA stuit mij zeer tegen de borst. Het druist volledig in tegen mijn visie op imkeren waarbij de bij/het bijenvolk centraal staat. Maar de methode lijkt sprekend op de vlieger. Waarbij je het broed laat uitlopen, en daarna behandelt met oxaalzuur. Daarna voer je een leggende moer in. De TBA doe je in juli.
    Mocht je nog vragen hebben, dan hoor ik het wel. Groet, Ben

  • Myriam

    04-04-2024 om 11:31

    Ha Ben, al eeder schreef je dat tijdens de voorjaarscontole een darrenraam in gehangen wordt op positie 2 of 9 in een spaarkast. Dit keer heb ik zulke grote volken dat ik twee darrenramen heb opgehangen op beide posities. Is dat een goede manier of moet je kiezen voor na elkaar verspreiden over een langere periode ?
    Alvast bedankt voor al je adviezen, het blijft geweldig wat we kunnen lezen.

    Ha Myriam, het is niet verstandig om twee ramen tegelijk aan te bieden, want het levert geen extra mijtenverlies op. Eén raam bevat al 4000 darrencellen en het aantal mijten is slechts een paar honderd in april/mei, misschien max 500 tot 1000.
    De darrenlarven zijn slechts drie dagen aantrekkelijk voor de mijten. Echter het duurt een paar dagen voor het hele darrenraat belegd is. Je vangt dus gedurende een week de reproducerende mijten weg. Wanneer je het 2e darrenraat een week na de 1e plaatst dan heb je een tijdslot van twee weken waarin je veel mijten vangt. Dat zijn dan ook de nieuwe mijten, die pas een paar dagen geleden geboren zijn.
    Dus niet gelijk, maar met een week of tien dagen er tussen is veel beter. En laatste tip, hang het raam er zo vroeg mogelijk in, want de eerste mijten zijn er vlot bij. Groet, Ben

  • Judith

    04-04-2024 om 23:20

    Beste Ben
    In het blogbericht schrijf je dat nieuwe volken opzetten en de broedstop manieren zijn om varroa te onderdrukken.
    Kun je beide manieren beschrijven/ uitleggen en aangeven wanneer ik daarmee kan beginnen?
    Groetjes Judith

    Ha Judith, ik zal er nog wel een nieuw blogbericht aan wijden. Als voorschotje: het beste kun je het maken van broedafleggers combineren met opkomende zwermdrift, dus in de maand mei. De broedafleggers maak je met 3 ramen gesloten broed waarop al mooie zwermcellen met dikke larven aanwezig zijn. Dus zonder moer. Dat zorgt tevens voor een broedpauze. Indien je een volk op deze manier opsplitst in drie delen, wordt de varroabesmetting ook door drie gedeeld, daarnaast is er in de broedafleggers tijdelijk geen open broed waardoor de mijten ouder worden. Later meer. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht