Blog categorieën

25-09-2025

Zit er nog broed in de volken en varroamijten in het broed?

De meeste bevruchtingstations plaatsen tegenwoordig darrenvolken met hoog hygienische en/of hoog VSH-eigenschappen. Hoge algemene hygiene is totaal iets anders dan specifieke varroasensytieve hygiene. Het een sluit het ander niet uit, maar er is niet altijd een correlatie. Wel tref je onder hoog VSH-volken vaker een hoge algemene hygiene aan. Mijn teeltmoeren voldoen aan de eis om in de pintest hoger dan 90% te scoren, hiermee is de kans op algemen broedziekten veel geringer. Hierbij moet je denken aan Europees Vuilbroed (EVB) en Kalkbroed.

Tot mijn verbazing wordt EVB in verschillende Europese landen verschillend behandeld. Er zijn landen waarbij zowel AVB als EVB leidt tot het vernietigen van volken. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Denemarken, waar de pintest door iedere imker wordt toegepast. Het is een onderdeel van zijn toollbox, die aangeleerd wordt tijdens de basiscursus. Om de algemene bijengezondheid te verbeteren, zou het goed zijn wanneer meer imkers deze test zouden uitvoeren. Zeker bij die volken waarvan nageteeld wordt.

De andere specieke eigenschap gericht tegen de varroamijtenfamilies betreft VSH. Deze eigenschap leidt tot een lagere mijtenbesmetting en daarmee een lagere virusdruk, waardoor volken onbehandeld kunnen overleven. Het is wel zaak de mijtenbesmetting te blijven monitoren voordat je besluit een volk niet te behandelen. 

De methode om het behandelen en het meten van de besmetting te combineren wordt integrated pest management genoemd. Hierbij besluit je dus pas te behandelen indien de gemeten mijtbesmetting dit noodzakelijk maakt. Dit vereist een eerste meting via een mitewash (schudmethode) in de 2e helft van juli. In Duitsland loopt een Europees Initiatief Varroaresistentie 2033 met als doel om alle imkers, die dat willen te voorzien van varroaresistente bijenvolken. 

Een van de manieren om de mijtbesmetting vast te stellen is broedonderzoek. In de nazomer bereikt de mijtbesmetting zijn maximum, dat kun je ook terugzien in het gesloten broed. De mijtenaantallen groeien en het aantal broedcellen vermindert. Die twee factoren zorgen voor een onevenredig hoge besmetting van het broed bij varroagevoelige volken. 

 

In de onderstaande video zie je dat het ook anders kan. Dit volkje is onbehandeld, maar toch kan ik geen mijten vinden in het broed (zie foto boven). Het aantal onderzochte cellen zou minimaal 200 moeten zijn, maar met deze steekproef van 100 cellen weet je dat het toch goed zit met de VSH/SMR eigenschappen vanj dit volk. 

 

Ben Som de Cerff, op weg naar een duurzame imkerij 

Docent bijenteelt en koninginnenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Gudula

    25-09-2025 om 14:05

    Hallo Ben,
    Je filmpjes en informatie blijven boeien.
    Vraagje, de bijen op het raam veegde je eraf, waarom niet af slaan, vriendelijke of juist anders?
    Je hebt een raam eruit genomen. Ik zag dat de ramen niet mooi aansloten. Was het beter geweest om de ramen netjes aan te sluiten? Of wat is jouw gedachte hier

    Ha Gudula, als koninginnenteler leer je om de raampjes met larven niet af te slaan maar af te vegen. Dit om te voorkomen dat de larven schuiven en beschadigen tijdens het afslaan. Daarnaast blijven er altijd bijen achter op het raam als je afslaat. Vandaar dat ik bij dit kwetsbare nog kleine volk extra voorzichtig was.
    Het uitgenomen raam is na onderzoek weer netjes teruggeplaatst. Groet, Ben

  • Rob.

    25-09-2025 om 18:37

    Dag Ben
    Bij het opslaan van natte honingramen ontstaat er dan geen gisting?
    Of is het beter de raten schoon te laten maken door de bijen?
    Ik heb voldoende walnoot blad ter beschikking voor opslag.
    Het is meer het idee van een natte/ruikende opslag in de winter. Is dit verantwoord?
    Met vriendelijke groet, Rob.

    Dag Rob, ik doe dit al tientallen jaren en dat geldt ook voor de meeste beroepsimkers. In het voorjaar zijn de bijen dol op deze natte ramen, de hk's zijn binnen 5 minuten volledig in gebruik genomen en de bijen beginnen direct met het herstel van de ramen.
    Van gisting is geen of weinig sprake omdat de eventuele alcohol onmiddellijk vervliegt. Groet, Ben

  • J El

    26-09-2025 om 00:30

    Als je teeltmoeren aan het selecteren bent(o.b.v. de mijtval in de winter), is er dan nog een richtlijn die je aan moet houden van een max aantal mijten per dag? En geldt bij grote volken dan ook een andere waarde dan bij kleine volken?

    Hey J., goeie vraag. Door al bijna 10 jaar de mijtenval te tellen gedurende 6 maanden per jaar, heb ik redelijk in de gaten bij welke aantallen je kunt spreken van hoog VSH/SMR en midden en laag. Veruit de meeste gegevens heb ik over 2 rands miniplussen-volken, bovendien heb ik daarvan ook door Arista Bee Research onderzochte data van de VSH-eigenschappen.
    Daarnaast heb ik ook data, weliswaar veel minder, over volken in spaarkast en Dadantkast en 4 en 5 rands miniplussen.
    Het absolute aantal mijten is bij een mijtbesmetting van bijvoorbeeld 1% in een spaarkast groter dan in een 2 rands miniplus. Daarom is de mijtenval per dag in grotere kasten of overjarige onbehandelde volken iets groter. Bij zeer hoge VSH-eigenschappen wordt het verschil weer kleiner, omdat er dan weinig mijten zijn.
    Over de afgelopen 10 jaar zie ik de gemiddelde mijtenval van de beste volken nog steeds dalen. Bij mij gaat het dus om de gemiddelden over de periode van 1 september tot 1 maart. Maar grappig genoeg geeft de maand september al meer dan voldoende info om de beste teeltmoeren al vast te stellen. Dus 8 x tellen om de drie dagen en je weet welke moer beter is uitgaande van gelijkwaardige volken. Groet, Ben

  • Hans

    26-09-2025 om 11:17

    Dag Ben, wellicht een beetje gekke vraag. Heb 8 volken en heb van die gele draaibare ronde openingen aangeschaft. Bijen hebben dan geen vliegplank en vliegen zo naar binnen ( goed hulpmiddel tegen AH) . Ook de koude winters kan ik met die ronde schuif beter afsluiten. Nu de vraag: Zou je die opening aan de zijkant maken zodat er meteen “warmbouw” ontstaat of gewoon aan de voor kant. Imkersgroet van Hans

    Dag Hans, bij houten spaarkasten zou ik in koudbouw blijven werken, want anders komt de schuifla aan de zijkant. Bij een Segebergerkast zou je met één kast eens uit kunnen proberen. Ik heb geen Segebergerkasten. Groet, Ben

  • Peter

    26-09-2025 om 16:29

    Hallo Ben,
    Als je nu nog een hoog aantal mijten telt op de schuifla, is dan de enige behandeling met oxaalzuur in december of zijn er nog andere mogelijkheden?

    Ha Peter, wat is hoog? welk middel heb je toegepast en in welke periode ? het blijft lang doorwerken en er vallen nu altijd nog veel mijten uit het krimpende broednest. Zo lang de bezetting maar goed blijft, is er niets aan de hand. Oktober is vaak de spannendste maand. Door de huidige lage temperaturen en de aanwezigheid van het broednest werken de middelen niet meer optimaal. Je zou nog kunnen druppelen met VarroMed. Dat mag meerdere weken achter elkaar. Maar waarschijnlijk is de schade door de mijten via de virussen al te groot
    Je mag ervan uitgaan dat eind november het broednest verdwenen is, dan kun je na een koude nacht met trosvorming al oxaal druppelen.
    Maar indien het volk nu te lijden heeft onder de mijten, dan is die oxaalbehandeling niet meer levensreddend. Groet, Ben

  • Joost

    27-09-2025 om 09:21

    Dag Ben, in augustus bleek mijn beste volk met een oude moer uit 2023 ondanks behandeling flink last te hebben van Varroa. Toch maar verenigd met een Kielerkastje met F1 moer van dit jaar. Helaas wil het volk niet herstellen. Is het mogelijk om dit F1 moertje te wisselen met een F2 moer van een sterk volk of is het risico groot dat je dan beide volken kwijt raak? (F1 moer deed het in de Kieler erg goed). Zo ja, hoe zou jij het doen in deze tijd?

    Dag Joost, de F1 moer in de Kieler deed het goed omdat daar weinig varroa's in zaten. Het probleem is dus de varoabesmetting. Daar moet je op acteren. Je moet een snel werkend middel hebben. Er blijft dan mierenzuur of VarroMed over. VarroMed is niet snel werkend, maar wel vriendelijk voor de bijen. Bovendien kun je dat wel 4 a 5 keer wekelijks toepassen INDIEN de mijtenval aanhoudt.
    Mierenzuur werkt vooral tussen 20 en 25 graden. Daar lijkt het nu te koud voor.
    Mijn persoonlijke aanpak zou VarroMed zijn en daarna de sterkte van het volk observeren. Wordt het volk snel kleiner in oktober, dan zou ik het nog verenigen met een ander gemiddeld volk. Beter samengevoegd dan een dood volk. Groet, Ben

  • nel

    27-09-2025 om 16:34

    Ben ik heb een volk waar ik een koningin in heb zien lopen. Ik zie geen broed en eitjes, wel veel voer. Heb vorige week 2 uitgebouwde ramen in gehangen omdat ik mij afvroeg of er door het vele voer wel plaats is voor eitjes te leggen. Deze week nog steeds geen eitjes te zien. Wat is wijsheid? Moet ik er vanuit gaan dat de koningin niet meer legt en dit volk verenigen met een ander volk?

    Dag Nel, ik zou het volk zo maar laten. Sommige moeren zijn al uit het broed. Die gaat in jan/februari wel weer leggen. Groet, Ben

  • Bjorn

    28-09-2025 om 12:37

    Hoi Ben,

    ik zie momenteel vooral witte/doorzichtige (dus onvolwassen) mijten op de schuifla. Maakt dit deel uit van de natuurlijke levenscyclus van varroa, of betekent dit dat gesloten cellen met mijtenfamilies werden geopend en geruimd?

    Groeten,
    Bjorn

    Ha Bjorn, bij ruimgedrag vind je ook volop witte onderdelen van witte poppen. Deze witte doorzichtige mijten vallen uit het krimpende broednest. Veel mijten overleven de overgang van zomer naar winter niet. Groet, Ben

  • Maria

    29-09-2025 om 17:40

    Dag Ben. Ik heb 3 volken waar nu helemaal geen broed meer in zit. Is dat normaal voor deze tijd van het jaar?
    groet Maria.

    Dag Maria, het zou inderdaad goed kunnen dat de volken al broedloos zijn. Het is al bijna oktober en als er weinig aanbod is geweest van stuifmeel gaan de bijen in een soort ruststand. Soms is dat tijdelijk en komt er alsnog weer een klein beetje broed bij mooi zacht weer in de volken. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht