17-05-2019

Zwerm- en redcellen

Het blijkt altijd weer lastig om zwerm- en redcellen uit elkaar te houden, vandaar deze foto-serie uit de praktijk. Naast red- en zwermcellen komt er nog een derde soort doppen voor, de zogenaamde wisselcellen. Het meest kenmerkende van wisselcellen is hun geringe aantal van 5 of minder. Red- en zwermcellen komen vaak in tientallen voor, soms zijn het er iets minder. 

Zwerm- en wisselcellen beginnen met een gelegd eitje. In uitzonderingsgevallen kan het een door werksters versleept eitje zijn. Redcellen beginnen met een jong larfje in een werkstercel, dat omgebouwd wordt tot redcel, op het moment dat de koningin verdwenen is. Dit laatste wordt vrijwel altijd veroorzaakt door de imker. Zwermcellen beginnen hun leven als speeldop. 

Op de volgende foto's zie je een ander opvallend verschil tussen redcellen en zwermcellen. De zwermcellen zitten in de regel aan de randen van de raat en de redcellen zitten op het broed vaak naast elkaar omdat daar de larfjes dezelfde leeftijd hadden. 

 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt en auteur van het imkerboek "het jaarrrond praktisch imkeren in spaarkast, TBH en Dadant kast".

Deel dit bericht

Reacties

  • Greetje

    17-05-2019 om 13:13

    Simpel en duidelijk, dankjewel Ben

  • Andrew

    17-05-2019 om 13:32

    Als een wisselcellen gekenmerkt worden door hun geringe aantal waar zijn zij dan een response op? Een zwerm cel wordt gemaakt in response op zwerm stemming, een red cel is een response op het verdwijnen van de koningin, en de wisselcel?
    Als er nog minder dan 5 koninginnen cell gevonden worden kan dit dan een aanzet zijn van een stille moerswissel.

    En dan nog een gelieerde vraag, een moer uit een redcel is die kwalitatief minder dan een moer uit een zwermcel/NICOT-dopje?

    Andrew, wisselcellen zijn een respons op een niet goed functionerende moer, bijvoorbeeld door leeftijd, gebrek aan sperma of een defect aan een pootje. Vaak zie je haar legcapaciteit verminderen. Bij 5 of minder moerdoppen is er meestal sprake van een stille moerwisseling.

    Uit redcellen kunnen ook goede moeren geboren worden, want de werksters selecteren tijdens de ontwikkeling op de redcellen. Ze laten ze niet allemaal tot ontwikkeling komen. Overigens indien er voedseltekort is of te weinig voedsterbijen dan kunnen er minder goede moeren geboren worden. De beste moeren komen in de regel uit wisselcellen, want die paar doppen krijgen dan alle aandacht (voeding). Groet, Ben

  • Henk P.

    17-05-2019 om 14:44

    Ben, mijn ervaring is dat er met 2 koninginnendoppen alsnog een zwerm af kan komen, omdat de omstandigheden daarvoor op dat moment zeer gunstig zijn nl. goede temperatuur en veel bijen in de kast. Maw. enkele doppen is geen garantie dat er geen zwerm afkomt.

    Henk, enkele wisselcellen ten gevolge van een niet goed functionerende koningin leidt niet tot zwermen. Enkele zwermcellen in bijvoorbeeld een broedaflegger (ook al zitten ze in een 3-ramer) kan wel zwermen geven. Groet, Ben

  • Robert

    17-05-2019 om 17:57

    Bedankt voor de interessante info en bijen volgen hun eigen instinct.

  • Jaap

    17-05-2019 om 21:03

    Hoi Ben, Een een of tweeraams broedaflegger aangevuld met een paar ramen bijen geeft volgens Pia Aumeijer geen zwermproblemen.
    Goed weekend van Jaap.

    Jaap, jij ook een mooi weekend. Voorwaarde is wel ruimte, dus een aflegger van 2 ramen broed plus voerraam in een 6-ramer geeft geen zwermen, maar geplaatst in een 3-ramer kan het volgens eigen ervaring wel gaan zwermen. Groet, Ben

  • Marcel van den Berg

    17-05-2019 om 22:17

    Hartelijk dank voor de duidelijke uitleg! Ben, je hebt al eerder iets over de Housel-Theorie gezegd, zou je wellicht een andere keer daar nog eens wat uitleg over kunnen geven? Dank en groet.

    Marcel, zodra er tijd komt.... groet, Ben

  • Cock Hoogeduin

    17-05-2019 om 23:51

    Wisselcellen of stille moerswisseing cellen komen altijd voor in het midden van de raat.

    Cock, vaak zijn het inderdaad net grote pinda's op een kaal gevreten stuk raat midden op de raat. Toch kom ik in dit geval ook wel eens dergelijke mooie pinda's tegen aan de zijkant van de raat. Groet, Ben

  • Frank

    18-05-2019 om 09:45

    Hallo! Even een stomme vraag, wat is de reden/oorsprong dat een koningin 'moer' wordt genoemd en is het in het Engels dan bolt?

    Frank, betekent het Engelse woord 'bolt' niet bout? In ieder geval heeft het Nederlandse woord niets met een bout te maken, maar is het de verkorting van moe(de)r. De moer is toch de moeder van de imme? Groet, Ben

  • Dirk Melsens

    19-05-2019 om 03:00

    Ik vermoed dat er dit jaar door de enorme (korte) voorjaarsdracht in vele gevallen het broednest vol geraakt is met nectar, bewijs is dat sommige darren ramen vol zitten met honing, wat anders enkel gebeurt als het volk afziet van zwermen en ze dit gaan vullen met honing. (darren raam vullen met honing is zeker geen zwerm meer);
    Daardoor werden (nu niet meer) veel wisselcellen gevonden omdat de koningin "tijdelijk" niet voldeed.
    Door het ''tijdelijk plaatsgebrek' wilden de bijen een nieuwe moer omdat ze blijkbaar te weinig broed kon voorzien. Kan dit kloppen ?
    Ik heb de wisselcellen gebroken (moer en eitjes aanwezig) en bij nazicht nu geen doppen meer ei leg ok en moer nog aanwezig.
    Variant ook gehad, wissel cel in het midden en zwerm cel onderaan. De volkjes waren moer goed maar hadden blijkbaar tijdelijk plaatsgebrek omdat ze de honing tijdelijk opslaan naast het broed.
    Ik imker wel met Carnica, Belgiƫ

    Dirk, interessant die opmerking over de opslag van honing in darrenraat. In het voorjaar houden ze de darrencellen inderdaad open vanwege de behoefte aan darren, terwijl tijdens de zomerdracht deze darrencellen ook vol gesleept worden met honing. De voortplanting via zwermen is dan inderdaad achter de rug.
    Die vermeende zwermcellen aan de zijkant naast die 1 of 2 wisseldoppen, zijn ook gewoon wisselcellen, echter op een andere plaats op het raat.
    Ik laat ze altijd staan, omdat er hele goede koninginnen uit geboren worden, zonder dat er een zwerm verloren gaat. Groet, Ben




  • karin

    19-05-2019 om 13:23

    ik heb dat ook gehad in april, zowel wisselcellen op de raat als aan de onderzijde. Was er niet gerust in, tussenaflegger gemaakt omdat ik toch vreesde voor zwermen. Er is inderdaad een nieuwe koningin geboren, hopelijk komen er nog een paar mooie dagen zodat ze bevrucht geraakt, voorlopig nog geen broed gezien. Hoeveel tijd heeft de rijpe koningin om bevrucht te geraken?

    Karin, een moer heeft tot ongeveer 4 weken vanaf haar geboorte de tijd om te paren. Groet, Ben

  • Christel

    20-05-2019 om 17:39

    N.a.v. je antwoord op Dirk dat je de wisselcellen altijd laat staan omdat er vaak hele goede koninginnen uit komen:
    vraag: uiteindelijk overleeft er toch maar eentje? De eerste steekt de anderen dood, of ze gaan vechten met elkaar? (En daarom komt er geen zwerm af)

    Christel, er overleeft er inderdaad maar eentje, ik had ook in enkelvoud moeten schrijven. Er komt geen zwerm af omdat het volk helemaal niet van plan is te gaan zwermen als ze wisselcellen bouwen. Er is gewoon een probleem met de oude moer. Dat probleem willen ze oplossen.
    Indien ze willen zwermen dan bouwen ze zwermcellen. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.