14-04-2024

Zwermdrift en het weer

De zwermdrift en het weer lijken negatief gecorreleerd te zijn, dat wil zeggen: met mooi weer en veel dracht is er vaak sprake van uitstel of afstel van zwermdrift, terwijl een periode van koud weer met derhalve overbevolking - omdat alle haalbijen samen gepakt binnen moeten zitten - leidt tot verhoogde zwermdrift. 

Het gemiddelde warmere weer van de afgelopen maanden heeft geleid tot een snellere aanwas van het broednest. Dit vertaalt zich weer in een vroege ontwikkeling van zwermdrift. De dracht van de fruitbomen lijkt ook over een kortere periode zijn beslag te krijgen, tenminste hier in de Achterhoek. De peren waren snel uitgebloeid vanwege de warme dagen en voortvarende bestuiving. De appels moeten nu langer wachten op bestuiving. Vanwege de verwachte lage temperaturen kunnen we nog één a twee weken genieten van de appelbloesem en de paardenbloemen. 

Houd de bijenvolken goed in de gaten, het broednest genereert veel jonge bijen. Zit je bovenste hk vol bijen, dan kun je er met kouder weer wel snel een extra hk op plaatsen. Dat verdunt de overbevolking beneden in de broedkamers nog iets.

Op de eerste de beste mooie warmere middag na afloop van de komende koud weer periode zullen er wel weer veel zwermen afkomen. Daar kun je je klok op gelijk zetten. Dat niet ieder volk zwermt, heeft onder andere te maken met de genen. Teelt en selectie spelen daarbij een grote rol. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Joost

    14-04-2024 om 12:13

    Hoi Ben gisteren was ik getuige van een vertrekkende zwerm op mijn bijenstal.

    Je zegt om ruimte te geven ivm overbevolking, dat snap ik. Maar is het raadzaam om van de week met koudere temperaturen toch de volken te controleren?? Ik acht de kans groot dat in een van mijn andere 14 volken wel een aantal al belegde zwermcellen zitten.

    Groet Joost

    Ha Joost, dan had je gisteren mooi weer om te controleren, maar blijkbaar geen tijd ;-). Ik zou komende zaterdag toch controleren.Met slechts 3 of 4 ramen lichten weet je voldoende. Groet, Ben

  • GerdP

    14-04-2024 om 13:04

    Helemaal eens. De 1-bk volken op het fruit doen het goed en hebben net de 2e hk. Niet voor de honing, maar om plek voor de bijen. Die honing komt evengoed wel.
    Straks thuis maak ik een broedaflegger die in een bk komt, bovenop de hk’s. (Demareren). Ik doe dit al jaren en werkt prima. Scheelt plek op de stal en aanschaf van extra bodem/dak.
    Groet.

  • Twan

    14-04-2024 om 14:14

    Beste Ben,

    Op het moment zijn mijn volken uitgebreid met een 2de bk onder met kunstraat. Een raam van boven naar beneden gedaan zodat deze makkelijker in gebruik genomen wordt. Mijn vraag gaat over zwermverhindering. Als ik bij de wekelijkse controle een raam uit de bovenkamer naar beneden hang en dus wissel met een raam kunstraat. Is het effect dan hetzelfde als een raam afnemen? ( voor bijv een aflegger)

    Groet Twan

    Ha Twan, indien je een enkelvoudig raam broed naar beneden verhuist, dan maak je daar de bijen niet blij mee, want de kans is groot dat het afkoelt. Je kunt dus beter 3 uitgebouwde lege ramen onder hangen of uitsluitend voerramen in het midden. Jouw methode werkt wel als je de 2e bk met twee ramen broed in het midden boven plaatst. Dan krijgen die 2 ramen de warmte van beneden.

    Dit werkt niet hetzelfde als een broedaflegger, want dan verdwijnen er bijen en broed uit de kast. Groet, Ben

  • Elza

    14-04-2024 om 15:03

    Hallo Ben
    Mijn bijen zitten inmiddels op 1 bl en 2 hk. Gisteren een check gedaan. Ze zijn al heel druk in de 2ehk. Maar de bk ziet er als volgt uit: 4 ramen broed, 4 ramen voer en 2 ramen met iets uitgebouwde kunstraat aan de buitenkant. Gaan ze het voer zelf omhoog brengen zodat die ramen vrijkomen voor broed of moet ik die ramen voer verwijderen? Of ze omwisselen met de ramen kunstraat?

    Hartelijke groet
    Elza

    Ha Elza, die 2 ramen kunstraat moet je tegen het broed aanhangen. Wanneer ze uitgebouwd zijn, vervang je 2 ramen voer weer door twee kunstraat, weer tegen het buitenste broedraam. Dus steeds aan weerskanten 1 raam kunstraat ipv voer. Groet, Ben

  • Peter vdV.

    14-04-2024 om 22:44

    Beste Ben, je voorspelling kwam uit, een enorm zwerm kwam op zaterdag 13.04 om af. Deze met een altijd klaar liggende slang met 'regen'verneveling verleidt in de boomgaard aan een mooie tak te pauzeren, waarna twee uur later geschept. Zwerm 's avonds meteen op kunstraat gezet, kan ie aan de slag. Met het matige weer in het vooruitzicht... hoelang kan zo'n zwerm teren op meegenomen honing? Stel dat uitvliegen de komende week nauwelijks lukt, wanneer is bijvoeren aangeraden?

    Ha Peter, na een verblijf van 2 nachten kun je op avond 3 gaan voeren, het liefst 1 op 1. Dat is dus vanavond (maandagavond). Blijf gerust om de 3 dagen een bakje vullen. Weet ook dat een zwermlustig volk over 5 a 6 weken weer op de vleugels kan gaan. Groet, Ben

  • Michel C.

    15-04-2024 om 10:54

    Hallo Ben,
    2 weken geleden waren de honingkamers bij al mijn volken compleet leeg, wellicht door het aanhoudend slechte weer. Ik heb ze toen moeten bijvoederen met voederdeeg. Vorige vrijdag stelde ik vast dat de honingkamers plots helemaal vol staken met nectar, nog niet verzegeld, en dat de éénbaksbroedkamer proppensvol zat met bijen. Het kan inderdaad zeer snel evolueren. Ik heb al mijn volken dan maar een 2de honingkamer opgezet om ze bijkomende ruimte te geven en plaats om de nectar in te stoppen. Vriendelijk dank voor jouw blogbericht om onze aandacht erop te vestigen dat we vooruit moeten denken en tijdig anticiperen op de evolutie van het bijenvolk.

  • Schaaij

    15-04-2024 om 13:57

    Wel ook ik werd verrast met een zwerm 14 april na het schijnt. Ze zitten nu nog op de tak dus vandaag even snel scheppen. Heerlijk weer dus ze zullen blij zijn om naar binnen te wandelen.

  • Antonio

    15-04-2024 om 17:29

    Hallo Ben,

    Weet jij hoe lang het duurt voordat bijen een uitgelopen zwermcel verwijderen? Is dit binnen 24 uur? Ik heb er blijkbaar een gemist, maar kon hem nog steeds niet vinden 1 dag na de zwerm. De onbevruchte koningin ben ik wel tegengekomen, zou zeggen dat die moeilijker te zien is dan een uitgelopen dop.

    Gr. Antonio

    Ha Antonio, wat heeft het voor zin om een uitgelopen dop te vinden als je de moer al gezien hebt?
    Na het afkomen van een voorzwerm moet je meerdere gesloten doppen tegenkomen. Heb jij het nu over de voorzwerm of de nazwerm? Bij sommige zwermcellen kun je niet zien dat ze al uitgelopen zijn, omdat het deurtje weer dichtgeklapt is. Groet, Ben

  • Ernst Vrancken

    15-04-2024 om 17:33

    Hallo Ben,

    Een afwijkende vraag van dit onderwerp: heeft het zin om in de honingkamers ook de Housel positioning toe te passen?
    Alvast bedankt vanuit een zeer winderige regio Aalst met hagelbuien (5C!!).

    Ha Ernst, nee totaal zinloos. De symmetrie betreft vooral het broednest, althans volgens Housel. Groet, Ben

  • Peter Salome

    15-04-2024 om 21:36

    Dag Ben, voeg je lege honingkamers toe bovenop de eerste honingkamer of eronder, direct boven het moerrooster? De bovenste gaan de bijen toch het eerste vullen?

    Dag Peter, de bijen vullen eerst de eerste hk en gaan dan verder naar boven. Plaats de 2e hk dus bovenop gedurende het voorjaar en zomer. Plaats die 2e hk als de 1e redelijk bezet is met bijen. Dus niet wachten op verzegeling of vullen met honing. Bijen hebben ook ruimte nodig om te zitten. Groet, Ben

  • Antonio

    15-04-2024 om 21:51

    Hallo Ben,

    Ik had verzegelde zwermcellen in een volk en een tutende oude moer. Dus deze eruit gehaald. Ze was er nog vanwege slecht weer.

    Vervolgens gewacht tot ik een tuter hoorde, toen alle overige zwermcellen verwijderd (althans dat dacht ik) en zelfs ramen afgeslagen. Later toch een zwerm. Maw, ik moet een dop over het hoofd gezien hebben. Puur uit nieuwsgierigheid in het volk gekeken de dag na de zwerm, maar er was geen enkele uitgelopen dop te vinden.

    Vandaar dat ik me afvroeg hoe snel ze deze verwijderen na het uitlopen.

    Gr.

    Antonio

    Dag Antonio, duidelijk. Ik neem aan dat de oude moer gemerkt of geknipt was?
    Die dop, die de nazwerm tot gevolg had, moet gewoon goed verstopt hebben gezeten. De eerste keer heb je alle ramen afgeschud en niets gevonden. De tweede keer bleef de uitgelopen dop weer verstopt. Soms zit ze tussen raat en zijkant raam.
    Ze bijten ze binnen een paar dagen volledig weg, niet allemaal binnen 24 uur. Groet, Ben

  • Margriet K.

    16-04-2024 om 10:56

    Dag Ben, wat gaat/kan er gebeuren als het broed toch te koud is geweest?

    Dag Margriet, verschillende effecten afhankelijk van duur en mate van kou en het moment van afkoeling:
    1. verlenging broedduur (meer dochtermijten)
    2. darren worden onvruchtbaar
    3. vleugelvorming wordt verstoord
    4. poppen sterven en worden later geruimd.
    Jonge larven zijn minder gevoelig voor afkoeling.
    Groet, Ben

  • Eddy

    16-04-2024 om 20:06

    Hoi Ben,

    Dit jaar ben ik begonnen met imkeren op 1BK (reden is minder ramen te controleren). De bijenvolken die ik heb zijn voornamelijk zwermen.

    Aangezien het zwermseizoen nu wel heel vroeg begonnen is en de temperaturen en er niet naar uitziet dat ik binnenkort afleggers kan maken denk ik aan het volgende:

    1.Binnenkort enkele ramen van de volken met koudere temperaturen controleren op belegde cellen en indien nodig wegbreken.

    2. Met de volken die al enige tekenen van zwerm drift geven toch een BK er onder plaatsen.

    Denk jij dat ik met het plaatsen van een BK er onder (zodat de Q weer meer leg ruimte heeft) beter de zwerm drift er uit haalt dan door ze een 2e of 3e HK te geven? aangezien het plaatsen van een HK alleen maar voor ruimte is voor de bijen en niet voor de Q om te leggen?

    En raad jij het aan om überhaupt met zwerm volken op 1bk te imkeren 10 raams 5.4mm cellen? Ik heb afgelopen tijd weleens gelezen dat dit ook moet kunnen maar ik heb er eigenlijk sterk mijn twijfels over.

    Met vriendelijke groet,
    Eddy

    Ha Eddy, volken, die opgegroeid zijn uit zwermen, hebben deze eigenschap in hun genen zitten en zullen dus ongetwijfeld weer willen zwermen. Daar gaat een tweede bk onder niets aan veranderen. Een tweede of derde hk zou het zwermen wel iets uit kunnen stellen bij goed vliegweer. Maar met het huidige koude weer gaat de zwermdrift juist omhoog.
    Dus ik zou zaterdagmiddag met een zonnetje toch de volken controleren op belegde zwermcellen. Kom je die tegen dan kun je toch een veger maken of als je de K niet vindt, dan een broedaflegger? Je kunt dan over 5 dagen checken waar de K zit aan de hand van eitjes. Twee broedafleggers van 5 ramen kun je ook weer samenvoegen tot één tienramer, wanneer je niet te veel volken wil krijgen. Groet, Ben

  • Bjorn

    17-04-2024 om 18:57

    Dag Ben,

    met dit koude weer sta ik er niet voor te springen om de kasten te controleren op zwermcellen. Ik zou dan tijdelijk uit voorzorg wel een moerrooster onder de broedkamer kunnen plaatsen om de oude koningin en het volk te behouden. Stel dat de koude periode nog lang aanhoudt en gesloten zwermcellen gaan uitlopen, wat zou er dan met de oude en de jonge koninginnen gebeuren in geval van een moerrooster onder de broedkamer?

    groeten,
    Bjorn

    Dag Bjorn, ik kan je aanpak wel begrijpen. Ik vind het echter niet zo'n fraaie oplossing. We mogen dieren namelijk niet belemmeren in hun natuurlijke gedrag volgens de nieuwe dierenwelzijnswet.

    Nu jouw vraag: wat gebeurt er als er toch een jonge moer uitloopt? Waarschijnlijk gebeurt dit niet, de nieuwe moeren zullen vermoedelijk in de cel blijven zitten, tot het weer zonnig genoeg is toch te gaan zwermen.
    Want het moerroosters weerhoudt het volk echt niet van het zwermen af. Ze zwermen, maar slaan weer terug op je kast. Grote kans echter dat je oude moer zich vastloopt in het moerrooster of in het gedrang omkomt.
    Daarna zal de tuter wel uitlopen. De zwermdrift is natuurlijk niet over, want er is nog steeds overbevolking. Zodra je het moerrooster wegneemt bij mooi weer, want je wil toch een leggende nieuwe moer hebben, zullen ze mogelijk toch gaan zwermen met een onbevruchte moer. Dit heet een zingende zwerm.
    Kortom, slecht plan van dat moerrooster. Je kunt misschien beter toch een vluchtige inspectie uitvoeren naar belegde zwermcellen. Groet, Ben

  • Bjorn

    18-04-2024 om 11:22

    Hoi Ben,

    vandaag lijkt het wat beter weer te gaan worden, ik ga dan deze middag inderdaad kort in de kasten kijken, dan kan dat moerrooster op zolder blijven liggen.

    groeten,
    Bjorn

  • Bjorn

    18-04-2024 om 17:15

    Inspectie geslaagd, uit de wind en in het zonnetje viel het eigenlijk nog best mee. Geen enkel volk in zwermstemming.

    groeten,
    Bjorn

    Ha Bjorn, vanmiddag was het even 13 graden en vlogen de bijen volop. Er kwam hier veel stuifmeel binnen. Ik heb ook nog 3 of 4 ramen broed bekeken, maar alles was hier ook ok. De volken waren sterk en gezien de bezetting van de bovenste bak heb ik nog 12 volken een extra hk gegeven. Morgen nog 5 hk's en dan maar wachten op beter weer voor een echte controle. Groet, Ben

  • Joost

    20-04-2024 om 15:52

    Hallo Ben,

    Donderdag en vrijdag heb ik al mijn volken geïnspecteerd, de meeste zo maar een aantal raampjes eruit gehaald. Het is niet voor niets geweest want anders had ik eind volgende week met mooi weer 2 zwermen gehad (van de 14).

    Er waren volken waar de HKs nog goed gevuld waren maar ook volken waar van ze de HKs nu aan het verbruiken zijn en waar ook in de BK bijna geen voer meer zit.

    Ik heb vandaag een aantal volken 1kg apifonda gegeven. Donderdag heb ik ook een volk een 2e HK (kunstraat) gegeven ivm ruimte. Vandaag toen ik het pak voer er op legde zag ik dat er bijna geen bijen in zaten.

    Mijn vraag is, kan ik nu beter de 2e HK er af halen of vinden ze het voer zo ook wel.

    En voor de zekerheid, apifonda slaan ze toch niet op in de HKs maar verbruiken ze meteen?

    Ha Joost, kunstraat is niet aantrekkelijk met koud weer zonder dracht. Ik vrees dat ze niet naar boven komen voor het kunstraat. Indien ze echt zonder reservevoer zijn, ook in de 1e hk, dan zou ik ingrijpen.

    Het suikerdeeg zullen ze direct verbruiken en niet of nauwelijks opslaan. Groet, Ben

  • Remmelt Kootstra

    25-04-2024 om 09:59

    Ondanks het gure weer, een zwerm op 22-4.
    3 uurtjes mooi weer en daar was ie.
    Streek neer op mooie plek en zo weer in de 6-ramer.
    Inderdaad de volken groeien gestaag door ondanks het slechte weer.

    Ha Remmelt, denk eraan dat die zesramer binnen twee weken al te klein is voor een voorzwerm. Een tienramer is beter. Groet, Ben

  • Cees

    26-04-2024 om 07:57

    Hoi Ben,

    Van het weekend ga ik weer controleren op belegde zwermcellen, vorige week had ik al een paar volken met belegde zwermcellen.

    Waarschijnlijk ga ik ze van het weekend nog een keer wegbreken en de week erna kunstzwermen maken.

    Dit jaar is het wel heel vroeg, andere jaren deed ik dit na de 2e helft van mei ofzelfs begin juni. Meestal maakte ik vliegers zodat deze zonder broed meteen de HKs vol kunnen stoppen met nectar.

    Wat zou is nu de beste manier voor kunstzwermen te maken eind april? Een vlieger ben ik bang dat nu zijn voordeel niet haalt met minder dracht.

    Is het een optie om de zwerm drift (tijdelijk) eruit te halen door 2 ramen broed weg te halen en zo het maken van een kunstzwerm een maandje uit te stellen?

    Wat adviseer jij om komende week te doen met volken waar al 2x zwermcellen zijn weg gebroken?

    Ha Cees, bij volken waarbij ik al 2x doppen weggebroken heb, maak ik bij het voor de 3e keer aantreffen van belegde doppen een ruime broedaflegger. Hoe ruim ligt aan het aantal bezette ramen. Bij een dadantkast met 8 of 9 BK-ramen neem ik dan 3 ramen gesloten broed weg. Open broed ramen vooral laten zitten, want dan kunnen de jonge bijen hun voedersap kwijt. Soms staan de gesloten doppen al op het punt van uitlopen, terwijl de oude moer nog rondloopt. Dat is dus een gevolg van zwermtraagheid en het koude weer.
    Neem de broedafleggers vooral mee naar een andere standplaats. Ik maak er meestal 1 of 2 VBA's van voor de koninginnenteelt. Groet, Ben

  • Ramon

    02-06-2024 om 23:25

    Hoi Ben, zie jij dit ook wel eens... Mijn vlieger van 20 april die 11 broed ramen op 5.1 heeft uitgebouwd. En op 3 honing kamers zat, bovenste nog niet aangenomen. Ging vandaag ineens zwermen. Dacht met mijn vlieger dat ik dit wel voorkomen zou hebben...

    Ha Ramon, 20 april was ook wel erg vroeg. Waarschijnlijk maakte je een vlieger vanwege opkomende zwermdrift. Dat betekent dus dat dit volk zeker zeer zwermlustige genen heeft. Dat zorgt voor de herhaling na 6 weken. Ik zou de moer vervangen door een meer zwermtrage buckfastmoer. Groet, Ben

  • Ramon

    03-06-2024 om 09:58

    Hoi Ben, klinkt logisch, ik kon helaas niet anders ivm vakantie (er was toen idd nog geen echte zwermdrift). Kan ik deze weer samen voegen in hun oude kast (na verwijderen van doppen?)

    Ha Ramon, zeker niet doen, want dan hangen ze met een week weer in de boom. Gewoon gescheiden houden. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.