21-05-2020

Zwermen scheppen en honing ontzegelen

 

Het blijft altijd mooi werk om zo'n makkelijk hangende zwerm te scheppen. De kunst is echter om de zwerm in haar nieuwe woning te behouden. Sommige imkers sluiten de zwerm 24 uur op in een zwermbox of in een spaarkast. Pas wel op voor warmlopen, zeker indien je een segerbergerkast gebruikt. Bijen hebben veel vocht nodig voor het beheersen van hun warmtehuishouding. 

Zelf pas ik het opsluiten uitsluitend toe bij bevruchtingskastjes, omdat deze bestaan uit bijen uit verschillende volken. Echter zwermen verdienen wat mij betreft de vrijheid. Ze kozen de vrijheid, dus laat ik hen vrij om weer te gaan wanneer ze de nieuwe kast blijkbaar afkeuren. 

Overdag geschepte zwermen geef ik in de schemering een nieuwe woonplaats. Om ze binding te geven met hun nieuwe woning geef ik ze soms een al bebroed leeg raam mee of soms een raam open broed. Zo'n raam open broed werkt vaak als een magneet. 

Laat ze de eerste drie dagen met rust en ga daarna rustig voeren. Bijvoorbeeld iedere drie of vier dagen een 1,5 liter bakje suikerwater (1:1) of voor de luie imkers zoal ik volstaat een 2,5 kilo pak suikerdeeg. Dat werkt ook prima en je kunt ze drie weken met rust laten. 

Wil je weten of er een jonge of een leggende moer in zit, kijk dan een week na het huisvesten of je eitjes en larfjes kunt vinden op het middelste raam. Zo niet dan heb je te maken met een nazwerm met jonge moer. 

Omdat het scheppen van zwermen vaak veel (reis)tijd kost, moet je ergens op besparen. In deze tijd van honing slingeren, koninginnenteelt en zwermen scheppen - omdat je door tijdgebrek een controle overslaat - kun je tijd besparen door het gebruik van een elektrisch ontzegelmes. Heb je meer dan de gemiddelde 7 bijenvolken, die de gemiddelde Nederlandse imker heeft, dan is zo'n ding echt een aanrader.

Op deze superkorte video zie je hoe eenvoudig de zegeltjes in een vloeiende beweging verwijderd worden. Een grote RVS-ontzegelbak levert vervolgens lekhoning en heel veel prachtige zegeltjeswas op.  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Stefan

    21-05-2020 om 10:49

    Perfecte demo

  • Ed Rietdijk

    21-05-2020 om 22:52

    Hoi Ben,
    Door alle "tips and trics" die ik via blogs zoals die van jou heb gekregen sta ik op het punt om mijn allereerste raten te gaan slingeren.
    De honingkamer van mijn zwerm volk is als eerste aan de beurt en zelfs de honingkamer die ik er bovenop heb gezet gaat voorspoedig en al voor 50% gevuld. Wekelijks controleer ik op zwermplannen maar dar wijst nog niets op.
    Als mijn bestelde bijen uitlaten er zijn dan plaats ik een dekplaat met bijen uitlaat onder de volle honingkamer en laat de bijen uitlopen en dan kan ik aan de gang met ontzegelen en slingeren. Voor iedete imker wellicht de normaalste zaak van de wereld maar ik vind het een écht bijzondere gebeurtenis. Bedankt voor je aanwijzingen en handige tips in ieder geval.
    Hartelijke groet, Ed

    Ed, graag gedaan! Groet, Ben

  • M v.d. van der Valk-Koster

    21-05-2020 om 23:55

    Dag Ben,
    Helaas is door het extreem droge weer en tot vorige week regelmatig terugkerende nachtvorst op de Utrechtse Heuvelrug de dracht verloren gegaan, ingedroogd en pure armoede voor de bijenvolken. Ik vries altijd ruim honingraad in en dat krijgen ze in dracht arme periode terug. Nu zelfs de Acacia in knop er verdroogd bijhangt vrees ik dat voor het eerst de noodzaak ontstaat ze in een bloeirijke periode toch bij te voeren. Extra punt van aandacht. Met vriendelijke groet, Marjolein

  • jana

    22-05-2020 om 01:18

    Hallo Ben , ik doe het maar gewoon met een goeie ontzegel vork een Duitse maar ik zit met het volgende jij zegt een 2de honingkamer boven op de eerste , maar vele en zie veel Duitse filmpjes die zeggen allen der 2de bak er onder en het broednest daaronder klein houden met een zogenaamde schied , kan jij ons de logica vertellen?
    groetjes Jana

    Jana, ook ik ben voorstander van een broednest dat enigszins beperkt wordt in omvang. Dit remt ook de mijtenreproductie. In Dadantkasten en combikasten (1,5 simplexhoogte) wordt in Duitsland veel gewerkt met scheidingsborden of sluitblokken om natuurbouw tegen te gaan in die lege ruimte.
    De volgorde van de hk's is vaak ook een discussiepunt waar imkermeningen over uiteenlopen. Honingvoorraden horen boven en naast het broednest te zitten. Daarom plaats ik nooit een 2e hk onder de 1e want dan zet je hun voorraad op grotere afstand van het broednest.
    Bijen stapelen hun voorraden keurig op naar boven. Zodra de 1e hk half vol zit, zet je er een 2e op en vervolgens een 3e. Kijk maar naar de eerstvolgende video, die dit weekend geplaatst wordt. Groet, Ben

  • PETER

    22-05-2020 om 07:49

    Hallo Ben
    bedankt voor alle info.
    een vraagje over voederen van een zwerm
    gisteren een zwerm geschept .
    normaal geef ik die ind. suikerwater.
    maar ik heb nog veel ramen met eten in van deze winter en ik vraag me af of ik aan een zwerm zo 2 ramen kan geven ipv suikerwater.

    groeten
    peter

    Peter, zodra ze twee nachten in jouw kast zitten, kun je rustig overgebleven voerramen geven. Groet, Ben

  • WimR

    22-05-2020 om 09:17

    Dag Ben,

    Wederom dank voor jouw blog. Voor een onervaren imker als ik, is deze van goud waard. Twee vragen:
    - Marjolein vriest honingraat in die ze in drachtarme periodes teruggeeft. Ze vriest dus BK Voerramen in. Hoe lang moeten de ramen ontdooien voor ze terug bij de bijen mogen en voor hen bruikbaar zijn?
    - Ik zit momenteel in beide kasten met veel voer in de bovenste BK en weinig tot (nog) niets in de HK. Kunstraat In HK is wel opgebouwd. Verder is de moer wel goed aan de leg en vrees ik voor ruimtegebrek. Ik heb wat voer weggehaald uit de BK (Er is nog genoeg over) en vervangen door kunstraat zodat de doorgang naar de HK open komt en er ook ruimte ontstaat voor de Q. Zou dit volstaan of dien ik nog andere maatregelen te nemen?
    Dank
    Vg Wim

    Wim,
    1) na 48 uur zal de honing wel ontdooid zijn en op kamertemperatuur beland zijn. Dan kun je ze terughangen.
    2) je probleem van te veel honing in de 2e Bk zal wel komen doordat je vermoedelijk je 2e bk boven op de 1e gezet hebt. Ik zet de 2e bk altijd onder zodat de bijen hun honing in de 1e hk moeten opslaan.
    Je maatregelen zijn juist, maar door het gebrek aan een stevige dracht, wordt er niets naar boven gebracht. Dat komt hoop ik wel weer tijdens de lindedracht. Groet, Ben

  • Dirk Blanken.

    22-05-2020 om 10:16

    Hallo Ben,
    Een grote zwerm kan je het beste uit de zwermkieps in een lege broedkamer storten en dan een broedkamer met kunstraat er boven op.
    Ik geef ze direct ywee verzegelde raten mee aan beide zijden.
    Sinds dat ik het zo doe blijven ze thuis.
    Een zwerm moet nl. eerst kunnen trossen.

    Groet Dirk.

    Dirk, inderdaad is de ruimte onder de BK-ramen in een spaarkast veel te klein, daar kunnen ze zeker niet trossen. Ze hebben elkaar natuurlijk nodig om kettingen te vormen voor het bouwen van raat en de transport van wasplaatjes. Lijkt me een gouden tip om na te volgen, die 2e lege bk onder bij spaarkasten. Bij Dadant is die minder nodig, want daar heb je zeker 10 cm ruimte bij een hoge bodem. Groet, Ben

  • Joost

    22-05-2020 om 22:36

    Dag Ben,
    Om het zwermen nog even uit te stellen, heb ik vandaag voor het eerst een moer op het raam geknipt. Met in gedachte jouw prachtige filmpjes hierover, kreeg ik toch ineens de zenuwen en knipte ik van schrik een stukje van beide vleugels af. Mijn vraag is nu kan dit kwaad en kan je ook te veel van de vleugels afhalen ? Ik ben heel benieuwd het is ook nog mijn aller mooiste en beste koningin.

    Joost, overkomt me ook wel eens. Geen enkel probleem. Na 3 jaar loopt ze bij mij nog rond met 2 ingekorte vleugelpuntjes.
    Denk eraan dat die moeren soms nog wel 3 tot 5 meter kunnen vliegen, dus vind je dan de voorzwerm op de grond. Makkelijk om in een kast te laten lopen ;-). Groet, Ben

  • Monique

    23-05-2020 om 10:46

    Hoi Ben, even wat anders.
    Kun je eens iets aangeven over de verschillende geuren in de bijenkasten? Dat is best opmerkelijk. Gezonde volken hebben soms een andere geur.

    Monique, op het gebied van broednestgeuren heb ik alleen ervaring met afwijkende geuren, die het gevolg zijn van de broedziekte EVB of van specifieke drachten. In het vroege voorjaar geeft de nectar van paardenbloemen een hele specifieke geur. Mogelijk dat andere drachten ook kenmerkende geuren kennen. Maar de geur van zweetvoeten is duidelijk gelinkt aan een broedziekte. Schakel dan onmiddellijk een bijengezondheidspecialist in, die nader onderzoek kan doen. Voor AVB en EVB zijn er testkits te koop. Meld svp iedere verdenking van AVB! Groet Ben

  • Haico

    23-05-2020 om 11:18

    Hoi Ben, ik imker op anderhalve bk en heb vorige week de voorjaarshoning uit de onderste hk geslingerd. Bij het afnemen van de honing zet ik de bovenste hk onderop en na het slingeren zet ik als het verantwoord is de onderste hk weer bovenop terug. Tot dusver lijkt mij dit gebruikelijk. Wat ik bij een aantal volken heb is in de onderste hk boven het broednest (2 of 4 raampjes) een groot aantal gepoetste cellen voor de Q met daaromheen een krans stuifmeel. Nu mijn vraag: zet jij deze ramen met stuifmeel gewoon bovenop, weer terug in de onderste hk of in de halve bk? En als je ze helemaal onderop zet (in de halve bk), zet je ze dan in het midden of meer aan de zijkant (zodat ze hopelijk wel leeg worden gehaald, maar niet bebroed en dus later weer kunnen verhuizen naar de hk). Groet, Haico

    Haico,
    Ik zet lege of geslingerde hk's altijd bovenop de aanwezige hk. Kijk maar naar de uitleg in mijn laatste video over eenbaks imkeren. De deels gevulde hk moet aansluiting houden op het broednest. Mocht je stuifmeel aantreffen in je hk-ramen, omdat de bijen een net iets groter broednest wilden maken dan wij toestaan met ons moerrooster, dan plaats je die gewoon terug. De plaats is niet zo relevant, zodra ze stuifmeel nodig hebben, zullen ze het aanspreken.
    Mocht ik na het slingeren van de zomerhoning nog een aantal HK-ramen met stuifmeel over hebben, dan doe ik deze in 1 hk en plaats deze onder een broedkamer. Hebben ze nog wat reservebijenbrood voor de nazomer. Groet, Ben

  • Freek Driessen

    23-05-2020 om 11:40

    Beste lezers,
    Het kan allemaal ook wat eenvoudiger hoor. Ik schep niet meer in een kieps maar rechtstreeks in 6-, 8- of 10-ramer, afhankelijk van de grootte van de zwerm. Ik bouw daarvoor ter plekke onder de zwermtros, een toren met schragen, buitenranden van simplexkasten etc. In de kast: één half uitgebouwd raam (niet bebroed, ik start graag zo schoon mogelijk); de rest (bedraadde) raampjes met uitsluitend een stripje kunstraat van 1á 2 cm (natuurraat kunnen ze prima bouwen in simplex- en spaarkasten, daar is geen TBH voor nodig). De middelste 2 á 3 raampjes laat ik er bij het scheppen nog even uit, om wat ruimte te hebben voor de zwermtros. Zijn ze ingelopen, dan zet ik het kastje meteen op z'n plek. s 'Avonds of de volgende morgen, hang ik de ontbrekende raampjes in. Voeren doe ik niet. De eerste zwerm van dit seizoen, geschept in een 8-ramer, had na 3 weken 6 ramen broed . En af en toe vertrekt er eentje , dit jaar één van de vijf, so be it.

    Freek, bedankt voor je suggesties! In mijn geval hing de zwerm op een andere bijenstand en dan is het meenemen van 1 kieps in plaats van een toren met schragen, buitenranden van simplexkasten etc toch eenvoudiger ;-). Groet, Ben

  • Ramon

    23-05-2020 om 16:47

    Goedemiddag Ben,

    Even een andere vraag, zelf heb ik drie volkjes waarvan een volk zwarte bij is. Vorig jaar was dat volk heel rustig en goed mee te werken. Er zit nog steeds dezelfde moer in. Alleen het lijkt wel als ze met de week agressiever worden. Momenteel word je al aangevallen als je bij de kast in de buurt loopt. Zodra je de kast opent is het niet meer te doen. ze vliegen dan met honderden tegelijk op en steken ze er op los. Het volk ziet er verder gezond uit hoop broed,
    genoeg nectar/honing voorraad en heeft genoeg ruimte, staat op twee BK en honingkamer en is niet darrenbroedig. Wat kan ik hier nu het beste tegen/mee doen?
    Met vriendelijke groet,
    Ramon

    Ramon, vorig jaar was het volkje wellicht nog in opbouw. Soms blijkt de ware aard pas wanneer ze volwassen zijn. Het zou ook kunnen liggen aan de mix van het sperma, dat nu aangesproken wordt bij het leggen van de eitjes. De verdeling van de spermapakketten van de verschillende vaders kan van invloed zijn. Mogelijk waren de darren van een ander ras. Alhoewel dit per definitie niet hoeft te leiden tot meer defensieve bijen.
    Ik zou het volk voorlopig zo veel mogelijk met rust laten. Mocht je moeten werken in dit volk, doe het dan uitsluitend met warm weer en weinig wind en gebruik theedoeken. Vervang de moer eind augustus/september. Groet, Ben

  • Bert

    24-05-2020 om 15:51

    Hoi,

    Twee dagen geleden merkte ik 's avonds een zwerm op in mijn tuin op een 30m van de bijenkast. Ik heb deze in een zesramer laten lopen met een bebroed raam. 's morgens heb ik de kast op een nieuwe plaats gezet in de bijenstand. Vanmiddag zag ik op de plaats waar ik de zwerm heb geschept opnieuw een (kleinere) tros bijen hangen. Kan ik deze vangen en bij de nieuwe kast schudden?
    bedankt!

    Bert, nee dat kan niet. De eerste was een voorzwerm met de oude leggende moer en de tweede is een nazwerm met een jonge onbevruchte moer. Met een beetje geluk kimt er nog een tweede nazwerm. Je kunt wel doppen breken in je hoofdvolk na 16.00 uur en dan daarcdirect de 2e zwerm bij doen. Groet,
    Ben

  • Jolanda

    26-05-2020 om 16:50

    Hallo Ben,
    Kun je een nazwerm ook later weer verenigen met het hoofdvolk dmv de krantenmethode?
    Heb wel eens problemen dat de moer na bruidsvlucht niet terug keert.
    We hebben heel veel zwaluwen denk dat dat de oorzaak is.
    Alvast bedankt!
    Groet Jolanda

    Jolanda, in de regel moet je volken van gelijke aard verenigen. Dus volk met leggende moer met een volk met leggende moer of volk met jonge en volk met jonge moer.
    Zeker in de zomermaanden geeft verenigen vaak problemen. Liever niet doen. Twee nazwermen uit hetzelfde volk kun je natuurlijk wel 's avonds direct bij elkaar doen. Groet, Ben

  • Marloes

    30-05-2020 om 13:29

    Hoi Ben,

    Ondanks doppen breken op de 13e dag is er 4 dagen later toch een zwerm afgekomen van mijn oude volkje (of toch een dop over het hoofd gezien of de ingelopen extra koninginnen hebben het niet uitgevochten). Deze hebben we gevangen en de ruimte gegeven in een nieuwe kast (op nieuw kunstraat) .

    Is het in deze periode van dracht wel of niet nodig de gevangen zwerm alsnog bij te voeren? Ze zijn zeer druk aan het halen en waren al begonnen met uitbouwen toen wij ze omzetten vd 6 ramer naar de nieuwe kast.

    En is het behandelen van beide volken met oxaalzuur wel of niet aan te raden? Dit omdat in beide volken als het goed is een jonge onbevruchte/net bevruchte moer zit.

    Alvast bedankt,

    Marloes

    Marloes, er heeft vast nog een verborgen dop ergens gezeten. Moeren ruimen elkaar na de geboorte onmiddellijk uit de weg. Je kunt bij zo'n nazwerm eigenlijk het beste een pak suikerdeeg op het voergat leggen. Is er voldoende dracht dan eten ze er nauwelijks van. Maar op een regenachtige of koude dagen is er weinig voldoende voer om ze door te laten werken/bouwen.

    Ik zou ze zeker niet behandelen. Eind augustus wanneer dit volkje op sterkte komt, is het vroeg genoeg. Er zitten nu nauwelijks mijten in. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.